Taano ta Dapat na Akoon an Sala?

SARO idto sa pinakapambihirang hampangan sa militar na historya. An sarong daing armas na mensahera pinogolan an 400 na tuminagas na an boot na mga soldados na desididong baloson an sarong insulto. Pakadangog sa mga pakimaherak nin saro sanang mapusong babae, liningawan kan namomoon sa mga soldados na idto an saiyang misyon.

An namomoon na idto iyo si David, na kan huri nagin hade sa Israel. Dinangog nia an babaeng si Abigail ta boot niang makapaogma sa Dios. Kan mataktikang ipaliwanag saiya ni Abigail na an pagbalos sa agom kaini, si Nabal, magbubunga nin pagkakasala sa dugo, si David nagsabi: “Pag-omawon logod si Jehova na Dios nin Israel, na nagsugo saimo sa aldaw na ini na sabaton ako! Asin pag-omawon an saimong pagkamakatanosan, asin pag-omawon ka na suminagang sa sako sa aldaw na ini na dai magkasala sa dugo asin magpaligtas sa sakuyang sadiring kamot.” Nagpasalamat si David na ginamit nin Dios si Abigail tangani na sia maolang sa pagkasala nin grabe.​—1 Samuel 25:​9-35.

Sa sarong salmo, si David naghapot: “Mga sala​—siisay an makakamansay?” (Salmo 19:12) Kapareho nia, tibaad dai niato marisa an satong mga sala kun mayo nin magsasabi kaiyan sato. Sa ibang okasyon pinipirit kita nin maraot na mga resulta na marealisar na kita nasala, nagin bakong madonong, o bakong maboot.

Bakong Dahelan na Madesesperar

Minsan ngani kita gabos nasasala, ini dai kaipuhan na magin dahelan nin pagkadesesperar. An diplomatikong si Edward John Phelps nagkomento: “An tawong dai nasasala parate na daing nagigibo.” Asin an Kristianong disipulo na si Santiago nagsabi: “Kita gabos nasisingkog nin dakol na beses.” (Santiago 3:2) Makakanood daw na maglakaw an aki na dai man lamang natutumba? Dai, ta an aki nakakanood sa mga sala asin nagpapadagos na maghingoa sagkod na mabalanse.

Tanganing makapamuhay na balanse, kaipuhan man kitang makanood sa mga sala niato asin kan iba. Mantang isinasaysay kan Biblia an mga eksperyensia nin dakol na an kamugtakan tibaad kapareho niato, matatabangan kita na malikayan an pagkasala kapareho ninda. Kun siring, ano an manonodan niato sa mga sala ninda?

An Kapakumbabaan Kuwalidad na Kaipuhan

An sarong leksion iyo na an Dios dai kinokondenar an gabos na nasasala kundi an hinohokoman sana idtong habong itanos iyan kun mapupuwede. Si Hadeng Saul nin Israel linapas an mga instruksion ni Jehova manongod sa pagpara sa mga Amalequita. Kan atubangon ni propeta Samuel, enot pinasadit ni Saul an mga bagay dangan hiningoang basolon an iba. Mas ikinahadit nia an pagkapasopog sa saiyang mga tawohan kisa ikatanos an sala. Kaya, ‘isinikwal sia ni Jehova bilang hade.’​—1 Samuel 15:​20-23, 30.

Minsan ngani an kasalihid ni Saul, si David, nakaginibo nin grabeng mga sala, sia pinatawad ta sia mapakumbabang nag-ako nin hatol asin disiplina. An kapakumbabaan ni David nagpahiro saiya na kuyogon an mga isinabi ni Abigail. An saiyang mga hukbo andam na makilaban. Pero, sa atubangan kan saiyang mga hukbo, inadmitir ni David na pabiglabigla an saiyang desisyon. Sa bilog niang buhay, an siring na kapakumbabaan nakatabang ki David na humagad nin kapatawadan asin itanos an saiyang mga lakad.

Pinahihiro man nin kapakumbabaan an mga lingkod ni Jehova na itanos an dai inisip na mga komento. Sa sarong bista sa atubangan kan Sanhedrin, ipinagboot kan halangkaw na saserdote na tampalon si Pablo. An apostol suminimbag: “Tatampalon ka nin Dios, ika na pinaputing lanob.” (Gibo 23:3) Tibaad huli sa maluyang pagheling, dai aram ni Pablo kun siisay an kaolay nia sagkod na an mga miron maghapot: “Minumuda mo an halangkaw na saserdote nin Dios?” Huli kaiyan, inadmitir tolos ni Pablo an saiyang sala, na sinasabi: “Mga tugang, dai ko aram na sia an halangkaw na saserdote. Huli ta nasusurat, ‘Dai ka magtaram nin maraot dapit sa poon kan saimong banwaan.’” (Gibo 23:​4, 5; Exodo 22:28) Iyo, mapakumbabang inako ni Pablo an saiyang sala.

Inako Ninda an mga Sala

Ipinaheheling man kan Biblia na an iba liniwat an sala nindang kaisipan. Halimbawa, helinga an salmistang si Asaf. Huling garo baga marahay an kamugtakan nin mga maraot, sia nagsabi: “Tunay na basang sana an paglinig ko sa sakuyang puso.” Alagad ta si Asaf nakabalik sa toltol na kaisipan pakaduman sa harong ni Jehova asin pakapaghorophorop sa mga pakinabang nin dalisay na pagsamba. Saro pa, inako nia an saiyang sala sa Salmo 73.

Tinogotan man ni Jonas na palibogon nin salang kaisipan an saiyang pagmansay. Pakapaghulit sa Ninive, interesado sia sa personal na pagkabindikar kisa pagkaligtas kan mga tagasiudad na idto. Naanggot si Jonas kan dai padusahan ni Jehova an mga taga-Ninive sa ibong kan saindang pagsolsol, alagad ta itinanos sia nin Dios. Narealisar ni Jonas na sala an saiyang pagmansay, ta an libro sa Biblia na kangaran nia sadiosan na inaadmitir an saiyang mga sala.​—Jonas 3:​10–​4:11.

Sa salang paghona na si Jehova Dios, bakong si Satanas na Diablo, an ginigikanan kan saiyang kasakitan, hiningoa kan tawong si Job na patunayan na dai sia maninigong mag-agi sa saiyang mga kasakitan. Dai nia aram an mas dakulang isyu: An mga lingkod daw nin Dios magdadanay na maimbod sa saiya sa irarom nin pagbalo? (Job 1:​9-12) Pakatabangi ki Job ni Eliu dangan ni Jehova na maheling an sala nia, inadmitir nia: “Ako nagtaram, alagad dai ako nakasasabot . . . Kaya ngani binabawi ko an sakuyang isinabi, asin ako nagsosolsol sa kabokabo asin abo.”​—Job 42:​3, 6.

An pag-ako sa sala nakatatabang sato na mapagdanay an marahay na relasyon sa Dios. Arog kan ipinaheheling kan mga halimbawa sa enotan, dai nia kita kokondenaron sa satong mga sala kun iyan aakoon niato asin gigibohon niato an satong makakaya na itanos an salang kaisipan, dai inisip na mga itinataram, o pabiglabiglang mga gawe. Paano daw niato ikaaaplikar an kaaraman na ini?

Pagremedyo sa Satong mga Sala

An mapakumbabang pag-admitir sa sala asin pagremedyo dian puwedeng magpakosog sa bogkos nin pamilya. Halimbawa, tibaad huli sa kapagalan o pagkasumo, nagin maisog an magurang sa pagdisiplina sa saiyang aki. Puwedeng magkaigwa nin maraot na mga epekto an pagsayumang itanos an salang ini. Kaya si apostol Pablo nagsurat: “Kamo, mga ama, dai nindo pagpaanggoton an saindong mga aki, kundi padagos na padakulaon sinda sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

An sarong hoben na Kristiano na an ngaran Paul may pagkamoot na naggigirumdom: “Perming naghahagad nin tawad si Tatay kun sa pagmate nia sobra an saiyang nagin reaksion. Nakatabang iyan sako na igalang sia.” Nasa personal na desisyon kun baga kaipuhan an paghagad nin tawad sa sarong situwasyon. Minsan siring, an mga paghagad nin tawad kaipuhan na sundan nin odok na mga paghihingoa na likayan an kaparehong mga sala sa ngapit.

Ano kun an agom na lalaki o babae makagibo nin sala na ginigikanan nin kasakitan? An prangkang pag-ako, odok sa pusong paghagad nin tawad, asin espiritung mapagpatawad makatatabang na mapagdanay an saindang mamomoton na relasyon. (Efeso 5:​33; Colosas 3:13) Si Jesus, sarong mapuwersa an ugaleng Kastila na mga 50 anyos na, dai nasosopog na humagad nin tawad sa saiyang agom, si Albina. “Kaugalean mi an paghagad nin tawad kun nakakapaanggot kami sa kada saro,” sabi ni Albina. “Ini nakatatabang samo na pagpasensiahan an kada saro na may pagkamoot.”

Kun Nasasala an Sarong Magurang sa Kongregasyon

An pag-ako nin sala asin odok na paghagad nin tawad makatatabang man sa Kristianong mga magurang na oroyon na magtarabangan asin ‘magpaheling nin onra sa lambang saro.’ (Roma 12:10) An magurang tibaad nag-aalangan na akoon an sala ta natatakot sia na paluluyahon kaini an saiyang autoridad sa kongregasyon. Minsan siring, an paghihingoang ipanarahotan, dai intindihon, o pasaditon an sala mas posibleng magin dahelan na an iba mawaran nin kompiansa sa saiyang pangangataman. An maygurang na tugang na mapakumbabang naghahagad nin tawad, tibaad para sa sarong komentong dai inisip, nagkakamit kan paggalang nin iba.

Nagigirumdoman ni Fernando, sarong magurang sa España, an sarong pangyayari na an sarong paraataman sa sirkito na nangengenot sa dakulang katiriponan nin mga magurang magsabi nin salang pahayag manongod sa kun paano gigibohon an miting. Kan magalang na itanos nin sarong tugang an saiyang isinabi, tolos na inadmitir kan paraataman sa sirkito na nasala sia. Nagigirumdoman ni Fernando: “Kan maheling ko sia na inako an sala nia sa atubangan kan gabos na magurang na idto, naghanga akong marhay. Orog ko siang iginalang pakalihis kan paghagad nin tawad na idto. Tinokdoan ako kan saiyang halimbawa kun gurano kahalaga na midbidon an sakong mga pagkukulang.”

Magin Listong Akoon an Sala

Parateng inaapresyar an paghagad nin tawad, nangorogna kun ginigibo tolos. An totoo, mientras na mas listo niatong akoon an sala mas marahay. Bilang ilustrasyon: Kan Oktubre 31, 1992, inako ni Papa Juan Paulo II na an Inkisisyon “nasala” kaidtong 360 taon na an nakaagi sa pagpadusa ki Galileo huli sa pagsabi na an daga bakong iyo an sentro kan uniberso. Pero, an pagdigson nin paghagad nin tawad sa siring kahaloy na panahon iniinaan an halaga kaiyan.

Totoo man iyan sa personal na mga relasyon. An listong paghagad nin tawad makapaoomay sa lugad na gikan sa bakong maboot na tataramon o gibo. Sinadol kita ni Jesus na dai mag-atraso sa pakipagkatoninongan, na sinasabi: “Kun ika nag-aatang sa altar asin dian saimong magirumdoman na an saimong tugang igwa nin anoman tumang sa saimo, bayaan mo nguna an saimong atang sa atubang kan altar, asin maghale ka; makipagkatoninongan ka nguna sa saimong tugang, dangan, kun nakabalik ka na, idolot mo na an saimong atang.” (Mateo 5:​23, 24) Sa parate, an kaipuhan sana na ikabalik an toninong na relasyon pag-ako na sala an ginibo ta asin paghagad nin tawad. Mientras na nag-aatraso kita sa paggibo kaini, iyan nagigin mas depisil.

Naoogmang Akoon an mga Sala

Arog kan ipinag-iilustrar kan mga halimbawa ni Saul asin David, puwedeng makaapektar sa satong buhay an pag-atubang niato sa satong mga sala. Si Saul may katagasan nin payong nagtumang sa hatol, asin duminakol an sala nia, na sa huri natapos sa pagkagadan nia na mayo sa pabor nin Dios. Alagad sa ibong kan mga sala asin kasalan ni David, sia may pagsolsol na nag-ako nin pagtatanos asin nagdanay na maimbod ki Jehova. (Ikomparar an Salmo 32:3-5.) Bako daw na iyan an kamawotan niato?

An kadarudakulaing balos sa pag-ako asin pagtanos sa sala o pagsolsol sa kasalan iyo an pakaaram na iyan pinatawad nin Dios. “Maogma idtong . . . an kasalan tinahoban,” sabi ni David. “Maogma an tawo na dai kinukuwentahan ni Jehova nin kasalan.” (Salmo 32:​1, 2) Kaya madonong nanggad na akoon an sala!

[Ritrato sa pahina 29]

Makakanood daw na maglakaw an aki na dai man lamang natutumba?