Mga Ahente nin Karatan

AN PALIWANAG kan Biblia manongod sa kabtang kan mga demonyo sa mga aktibidad nin tawo sinisimbag an pundamental na mga hapot dapit sa karatan na dai kutana masisimbag. Halimbawa, horophoropa an mga tataramon na ini hale sa International Herald Tribune manongod sa nagpapadagos na guerra sa mga Balkano: “An grupo nin mga imbestigador sa Komunidad nin Europa nagkonklusyon na [an mga soldados] linugos an sagkod sa 20,000 na babae asin aking babaeng Muslim . . . bilang kabtang nin sistematikong palakaw nin pananakot na ginibo tanganing takoton, panluyahon an boot asin palayason sinda sa saindang mga harong.”

An sarong komposisyon sa magasin na Time naghingoang ipaliwanag an nangyayari: “Kun beses, an hoben na mga lalaki sa guerra tibaad manlugos tanganing paogmahon an saindang mga kagurangnan, an saindang mga opisyal, asin magkamit nin garo pag-oyon nin ama sa aki. An panlulugos patotoo nin kapanugaan sa pagkamaringis kan grupo. An hoben na andam na gumibo nin marigsok na mga bagay ipinasakop an saiyang konsensia bilang indibiduwal tanganing makisalak sa marigon na mga katuyohan kan grupo. Pinatutunayan nin lalaki an saiyang kaimbodan paagi sa kabikoan.”

Pero taano an “marigon na mga katuyohan kan grupo” ta mas maraot kisa sa mga konsensia nin indibiduwal na mga miembro kaiyan? Bilang sarong indibiduwal, haros an gabos nagmamawot na mamuhay na matoninong kaiba kan saiyang kataed. Kun siring taano, sa mga panahon nin guerra, ta an mga tawo nanlulugos, nagpapasakit, asin naggagaradanan? An pangenot na dahelan iyo na naghihiro an mga puwersang demonyo.

An pakasabot sa kabtang nin mga demonyo nagtatao man nin solusyon sa inaapod kan iba na “problema nin teologo.” An problema iyo na kun paano pagkakaoroyonon an tolong proposisyon: (1) an Dios makapangyarihan sa gabos; (2) an Dios mamomoton asin marahay; asin (3) nangyayari an grabeng mga bagay. An iba naniniwala na posibleng pagkaoyonon an arin man na duwa sa mga proposisyon na ini, pero an gabos na tolo nungka na mapagkakaoyon. Itinatao mismo kan Tataramon nin Dios an simbag, asin an simbag na iyan kalabot an dai naheheling na mga espiritu, mga ahente nin karatan.

An Enot na Rebelde

An Biblia nagsasabi sato na an Dios mismo sarong espiritu. (Juan 4:24) Pag-abot nin panahon nagin siang Kaglalang nin minilyon na iba pang espiritung persona, anghel na mga aki. Sa bisyon, naheling kan lingkod nin Dios na si Daniel an sanggatos milyones na anghel. An gabos na espiritung persona na linalang ni Jehova matanos asin oyon sa saiyang kabotan.​—Daniel 7:10; Hebreo 1:7.

Dai nahaloy, kan ‘lalangon nin Dios an daga,’ an anghel na mga aking ini nin Dios “maogmang nagkururahaw” asin “nagkururahaw sa pag-omaw.” (Job 38:​4-7) Pero an saro sa sainda nakapatalubo nin pagmawot na agawon para sa saiyang sadiri an pagsamba na maninigo sanang itao sa Kaglalang. Paagi sa pagrebelde tumang sa Dios, an anghel na ini ginibo an saiyang sadiri na satanas (na nangangahulogan “paratumang”) asin diablo (na nangangahulogan “parapakaraot”).​—Ikomparar an Ezequiel 28:​13-15.

Sa paggamit nin halas sa Eden na makipag-olay sa enot na babae, si Eva, kinombensir sia ni Satanas na dai kuyogon an direktang pagboot nin Dios na dai kumakan nin bunga kan sarong kahoy sa hardin. Pakatapos, inibanan sia kan saiyang agom. Kaya, an enot na tawong mag-agom uminiba sa anghel sa pagrebelde tumang ki Jehova.​—Genesis 2:17; 3:​1-6.

Mantang an mga pangyayari sa Eden tibaad garo baga malinaw na leksion sa pagkuyog, duwang importanteng moral na isyu an pinalataw duman ni Satanas. Enot, diniskutir ni Satanas kun baga an pamamahala ni Jehova sa saiyang mga linalang matanos asin para sa saindang pinakamarahay na intereses. Tibaad puwedeng gumibo an mga tawo nin mas marahay na paggobyerno sa saindang sadiri. Ikaduwa, kinustion ni Satanas kun baga may intelihenteng mga linalang na magdadanay na may pagtubod asin maimbod sa Dios kun an pagkuyog garo baga dai nagdadara nin materyal na mga pakinabang.a

An malinaw na pakasabot manongod sa mga isyung pinalataw sa Eden, kaiba an kaaraman manongod sa mga atributo ni Jehova, nakatatabang sato na masabotan an solusyon sa “problema nin teologo,” arin na baga na ioyon an pag-eksister nin karatan sa mga atributo nin Dios na kapangyarihan asin pagkamoot. Mantang totoo na si Jehova igwa nin daing sagkodan na kapangyarihan asin iyo an pinakaladawan nin pagkamoot, madonong asin matanos man sia. Isinasagibo nia an apat na atributong ini na sangkap an pagkabalanse. Kaya, dai nia ginamit an saiyang dai mapogolan na kapangyarihan na laglagon tolos-tolos an tolong rebelde. Iyan nagin makatanosan kutana alagad bako man na madonong o mamomoton. Saro pa, dai sana sia nagpatawad asin liningawan iyan, paagi na tibaad isipon nin iba na iyo kutana an mamomoton na gibohon. An paggibo kaiyan bako kutanang madonong ni matanos.

Kaipuhan an panahon tanganing areglohon an mga isyu na pinalataw ni Satanas. Kinakaipuhan an panahon tanganing mapatunayan kun baga an mga tawo kayang pamahalaan nin tama an saindang sadiri na independiente sa Dios. Paagi sa pagtogot sa tolong rebelde na padagos na mabuhay, ginibo man na posible ni Jehova para sa mga linalang na makikabtang sa pagpapatunay na falso an mga sinasabi ni Satanas paagi sa maimbod na paglilingkod sa Dios sa irarom nin masakit na mga kamugtakan.b

Malinaw na sinabi ni Jehova ki Adan asin Eva na kun makakan sinda kan ipinangangalad na bunga, magagadan sinda. Asin talagang nagadan sinda, minsan ngani sinierto ni Satanas ki Eva na dai ini magagadan. Si Satanas nasa irarom man kan sentensiang kagadanan; mientras tanto padagos niang dinadaya an katawohan. An totoo, sinasabi kan Biblia: “An bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.”​—1 Juan 5:19; Genesis 2:​16, 17; 3:4; 5:5.

An Ibang Anghel Nagrebelde

Dai nahaloy pakalihis kan mga pangyayari sa Eden, an ibang anghel nag-iba sa pagrebelde tumang sa soberaniya ni Jehova. An Biblia nagsasabi: “Ngonyan nangyari na kan magpoon na magdakol an mga tawo sa ibabaw kan daga asin nangaki sinda nin mga aking babae, dangan an mga aki kan tunay na Dios nagpoon na makamangno sa mga aking babae nin mga tawo, na sinda magayon; asin nagkua sinda nin mga agom na babae para sa saindang sadiri, an gabos nindang mapili.” Sa ibang pagtaram, an mga anghel na ini “nagbaya sa saindang sadiring tamang erokan [sa langit]” asin nagdigdi sa daga, nagmateryalisar sa hawak na tawo, asin nagkamit nin kaogmahan na makalaman sa mga babae.​—Genesis 6:​1, 2; Judas 6.

Nagpapadagos an rekord sa Genesis 6:4: “An Nefilim nabuhay sa daga kan mga aldaw na idto, asin pakalihis pa kaiyan, kan an mga aki nin tunay na Dios padagos na nakikidorog sa mga aking babae nin mga tawo asin sinda nangaki nin mga aking lalaki sa sainda, sinda an mga makokosog kan suanoy, an mga lalaking bantog.” An mestisong mga aking ini na ipinangaki nin mga babae asin mga anghel an ama abnormal na makosog, “mga makokosog.” Sinda mga lalaki nin kadahasan, o Nephi·limʹ, terminong Hebreo (sa Bicol, Nefilim) na nangangahulogan na “an mga nagpapangyari sa iba na mapukan.”

Mahalagang mangnohon na an mga pangyayaring ini sa huri nanompongan sa mga osipon nin suanoy na mga sibilisasyon. Halimbawa, an 4,000 an edad na plosa sa Babilonya nagsasaysay kan lihis sa tawo an kakayahan na mga kapangganahan ni Gilgames, sarong makosog, madahas na medyo may pagkadios na an “kalaswaan daing [iwinalat] na birhen sa saiyang kailusyon.” An saro pang halimbawa, gikan sa osipon na Griego, iyo an lihis sa tawo an kakayahan na si Hercules (o Heracles). Ipinangaki ni Alcmene, sarong tawo, asin an ama an dios na si Zeus, pinonan ni Hercules an sunod-sunod na maringis na abentura pakagadana sa saiyang agom na babae asin mga aki huli sa grabeng kaanggotan. Minsan ngani an siring na mga osipon naliwat nang gayo sa pagpabarobalyo kaiyan sa sunod-sunod na kapag-arakian, nakaooyon iyan sa sinasabi kan Biblia dapit sa Nefilim asin sa saindang rebelyosong mga amang anghel.

Huli sa impluwensia kan maraot na mga anghel asin kan saindang lihis sa tawo an kakayahan na mga aki, an daga nagin pano-pano nin kadahasan kaya nagdesisyon si Jehova na laglagon an kinaban paagi sa dakulang baha. Nagadan an mga Nefilim kaiba kan gabos na maraot na tawo; an nakaligtas sanang mga tawo iyo an matanos na si Noe asin an saiyang pamilya.​—Genesis 6:11; 7:23.

Minsan siring, an maraot na mga anghel dai nagadan. Imbes, hinale ninda an saindang mga hawak na tawo asin nagbuwelta sa rona kan mga espiritu. Huli sa saindang kasumbikalan, dai na sinda tinogotan na bumalik pa sa pamilya nin matanos na mga anghel nin Dios; ni tinogotan giraray sinda na isolog an mga hawak na tawo siring kan ginibo ninda kan kaaldawan ni Noe. Minsan siring, padagos sinda sa paggibo nin nakararaot na impluwensia sa mga aktibidad nin katawohan, sa irarom kan autoridad kan “poon kan mga demonyo,” si Satanas na Diablo.​—Mateo 9:34; 2 Pedro 2:4; Judas 6.

Mga Kaiwal nin Katawohan

Si Satanas asin an saiyang mga demonyo haloy nang mapangadan asin maringis. Si Satanas, sa laen-laen na paagi, kinua an mga hayop ni Job asin ginadan an kadaklan sa saiyang mga oripon. Sunod, ginadan nia an sampulong aki ni Job paagi sa pagpangyari sa “makosog na doros” na gabaon an harong na namumugtakan ninda. Pakatapos kaiyan, pinasakitan ni Satanas si Job nin “nakagagadan na pigsa poon sa dapan kan saiyang bitis sagkod sa alimpoporo kan saiyang payo.”​—Job 1:​7-19; 2:​3, 7.

Nagpaheling an mga demonyo nin nakaaagid na maraot na tendensia. Kan kaaldawan ni Jesus, pinula asin binuta ninda an mga tawo. Pinangyari ninda an sarong lalaki na lugadon an saiyang sadiri paagi sa mga gapo. Ilinampog ninda sa daga an sarong aking lalaki asin “pinatoog sia nin makuri.”​—Lucas 9:42; Mateo 9:​32, 33; 12:22; Marcos 5:5.

An mga bareta hale sa bilog na kinaban nagpapaheling na si Satanas asin an mga demonyo sagkod ngonyan naoogmang magpasakit sa iba. May mga tawo na inaatake ninda nin helang. An iba pinasasakitan ninda paagi sa dai pagpatorog o paagi sa pagpangatorogan sainda nin mga makatatakot o paagi sa seksuwal na pag-abuso sa sainda. An iba pa itinulod ninda sa pagkarungaw, paggadan, o paghugot.

Gurano Pa Kahaloy na Totogotan Sinda?

Si Satanas asin an saiyang mga demonyo dai totogotan sagkod lamang. May marahay na dahelan na tinogotan sinda ni Jehova na mag-eksister sagkod sa satong aldaw, pero ngonyan an saindang panahon halipot na. Amay pa sa siglong ini, an dakulang tangga ginibo na tanganing limitaran an saindang aktibidad. An libro nin Kapahayagan nagpapaliwanag: “Puminotok an ralaban sa langit: si Miguel [an binuhay liwat na si Jesu-Cristo] asin an saiyang mga anghel nakipaglaban sa dragon [si Satanas], asin an dragon asin an mga anghel kaiyan nakipaglaban alagad ta dai iyan nanggana, ni may nanompongan pa man na lugar para sa sainda sa langit. Kaya ihinolog an dakulang dragon, an enot na halas, an inaapod Diablo asin Satanas, na nandadaya sa bilog na ineerokan na daga; ihinolog sia sa daga, asin an saiyang mga anghel ihinolog kaiba nia.”​—Kapahayagan 12:​7-9.

Ano an nagin resulta? Nagpapadagos an rekord: “Huli kaini mag-ogma, kamo kalangitan asin kamo na nag-eerok dian!” Makagagayagaya an matanos na mga anghel huli ta si Satanas asin an saiyang mga demonyo mayo na sa langit. Pero kumusta man an mga tawo digdi sa daga? An Biblia nagsasabi: “Herak man kan daga asin kan dagat, huli ta huminilig na dian saindo an Diablo, na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.”​—Kapahayagan 12:12.

Sa saindang kaanggotan si Satanas asin an saiyang mga kampon desidido na magcausa nin pinakadakol na kasakitan na mapupuwede bago kan saindang nagraraning katapusan. Sa siglong ini nagkaigwa na nin duwang guerra mundial asin labing 150 saradit na guerra magpoon kan katapusan kan ikaduwang guerra mundial. Nagkaigwa sa satong bokabularyo nin mga frase na nagpaparisa kan kadahasan kan kapag-arakian na ini: “ralaban paagi sa mikrobyo,” “an Holocaust,” “kaomahan nin paggadan,” “mga kampamento sa paglugos,” “mga paragadan nin sunod-sunod,” asin “an bomba.” Pano-pano an mga bareta nin mga estorya manongod sa droga, paggadan, pambobomba, sikopatikong kanibalismo, mga lagduan na paggadan, gutom, asin pagpasakit.

An marahay na bareta iyo na an mga bagay na ini temporaryo. Sa harani nang ngapit, mahiro liwat an Dios tumang ki Satanas asin sa saiyang mga demonyo. Sa pagladawan nin sarong bisyon hale sa Dios, si apostol Juan nagsabi: “Asin naheling ko an sarong anghel na naghihilig hale sa langit na igwa kan liyabe kan bungaw asin sarong dakulang kadena sa saiyang kamot. Asin dinakop nia an dragon, an enot na halas, na iyo an Diablo asin Satanas, asin ginapos nia sia sa laog nin sangribong taon. Asin ihinolog nia sia sa bungaw asin pinintoan nia idto patin sinelyohan idto sa ibabaw nia, tanganing dai na nia madaya an mga nasyon sagkod na matapos an sangribong taon.”​—Kapahayagan 20:​1-3.

Pakatapos kaiyan, an Diablo asin an saiyang mga demonyo ‘bubutasan sa halipot na panahon,’ dangan lalaglagon sinda sagkod lamang. (Kapahayagan 20:​3, 10) Kanigoan kaogmang panahon iyan! Mantang si Satanas asin an saiyang mga demonyo mayo na sagkod lamang, si Jehova magigin “gabos na bagay sa gabos na tawo.” Asin an gabos tunay na “magkakararanga nin labi-labi sa nagsosopay na katoninongan.”​—1 Corinto 15:28; Salmo 37:11.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 7]

An tawo sana daw an responsable sa mga bagay na iyan, o may kasalan man an sarong maraot, dai naheheling na puwersa?

[Credit Line]

Naglalaad na mga bobon nin lana sa Kuwait, 1991: Chamussy/Sipa Press

[Ritrato sa pahina 7]

Kanigoan kaogmang panahon kun an mga demonyo dai na nagpapasakit sa katawohan!