Magin Madinamayon sa Mamomoton na Paagi
“Isolog nindo an mamomoton na kapadangatan nin pagdamay, kabootan.”—COLOSAS 3:12.
1. Taano ta igwa nin dakulang pangangaipo sa pagdamay ngonyan?
NUNGKA kasuarin man sa kasaysayan na an kadakoldakol na tawo nangaipo nin madinamayon na tabang. Sa atubang nin helang, gutom, kadaihan nin trabaho, krimen, mga guerra, anarkiya, asin natural na mga kalamidad, minilyon an nangangaipo nin tabang. Alagad igwa nin problema na orog pang seryoso, asin iyan an kaherakherak na espirituwal na kamugtakan nin katawohan. Si Satanas, na nakakaaram na halipot na sana an saiyang panahon, “nandadaya sa bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 12:9, 12) Sa siring, an mga nasa luwas kan tunay na Kristianong kongregasyon sa partikular namemeligro na mawaran kan saindang buhay, asin an Biblia dai nagtatao nin ano man na paglaom na pagkabuhay liwat sa mga gagadanon durante kan nagdadangadang na aldaw nin paghokom nin Dios.—Mateo 25:31-33, 41, 46; 2 Tesalonica 1:6-9.
2. Taano ta nagpogol si Jehova sa paglaglag sa mga maraot?
2 Minsan siring, sagkod sa ultimong kabtang na ini kan huring mga aldaw, si Jehova Dios padagos na nagpapaheling nin pasensia asin pagdamay sa mga dai tataong magbalos asin maraot. (Mateo 5:45; Lucas 6:35, 36) Ginibo nia ini sa iyo man sanang dahelan na idinigson nia an pagpadusa sa bakong maimbod na nasyon nin Israel. “‘Mantang ako nabubuhay,’ an sabi kan Soberanong Kagurangnan na Jehova, ‘naoogma ako, bakong sa pagkagadan kan maraot, kundi sa bagay na an sarong maraot minatalikod sa saiyang dalan asin magdanay na mabuhay. Talikod kamo, talikod kamo sa saindong maraot na mga dalan, huli ta taano ta kaipuhan pa kamong magadan, O harong ni Israel?’”—Ezequiel 33:11.
3. Ano an satong halimbawa nin pagdamay ni Jehova para duman sa mga bako niang banwaan, asin ano an satong manonodan digdi?
3 An pagdamay ni Jehova ipinaabot man sa maraot na mga taga-Ninive. Isinugo ni Jehova an saiyang propetang si Jonas tanganing patanidan sinda manongod kan nagdadangadang na kalaglagan. Positibo an saindang reaksion sa paghuhulit ni Jonas asin sinda nagsolsol. Nakapahiro ini sa madinamayon na Dios, si Jehova, na dai idagos an paglaglag sa siudad kan panahon na idto. (Jonas 3:10; 4:11) Kun pinatawad nin Dios an mga taga-Ninive, na magkakaigwa kan posibilidad na buhayon liwat, sierto nanggad na dadamayan nia an mga tawo na ngonyan napapaatubang sa daing katapusan na kalaglagan!—Lucas 11:32.
Sarong Dai Pang Kaagid na Gibo nin Pagdamay
4. Paano si Jehova nagpapahayag nin pagdamay sa mga tawo ngonyan?
4 Kaoyon kan saiyang madinamayon na personalidad, sinugo ni Jehova an saiyang mga Saksi na magpadagos sa pagsongko sa saindang mga kataed na dara an ‘maogmang bareta kan kahadean.’ (Mateo 24:14) Asin kun an mga tawo naghihimateng may pagpahalaga sa nagliligtas-buhay na gibohon na ini, binubuksan ni Jehova an saindang puso, tanganing makasabot sa mensahe kan Kahadean. (Mateo 11:25; Gibo 16:14) Bilang pag-arog sa saindang Dios, an tunay na mga Kristiano nagpapaheling nin mamomoton na pagdamay paagi sa pagsongko liwat sa mga interesado, na tinatabangan sinda, kun posible, paagi sa pag-adal sa Biblia. Kaya, kan 1993, labi sa apat may kabangang milyon na Saksi ni Jehova, sa 231 nasyon, an naggamit nin labing sarong bilyon na oras sa paghuhulit sa harong-harong asin pag-adal sa Biblia sa saindang mga kataed. An bagong mga interesadong ini igwa man nin oportunidad na idusay an saindang buhay ki Jehova asin umiba sa grupo kan saiyang bautisadong mga Saksi. Sa siring, inaako man ninda an paninimbagan na gibohon an dai pang kaagid na gibong ini nin pagdamay sa kapakanan kan may esperansang magin mga disipulo na nalalaom pa sa magagadan nang kinaban ni Satanas.—Mateo 28:19, 20; Juan 14:12.
5. Kun maubos na an pagdamay nin Dios, ano an mangyayari sa relihiyon na nagmimisrepresentar sa Dios?
5 Dai mahaloy si Jehova mahiro bilang “lalaking parapakilaban.” (Exodo 15:3) Huli sa pagdamay para sa saiyang ngaran asin para sa saiyang banwaan, paparaon nia an karatan asin eestablisaron an sarong matanos na bagong kinaban. (2 Pedro 3:13) An enot na makakaeksperyensia kan aldaw kan kangirhatan nin Dios iyo an mga iglesya nin Kakristianohan. Kun paanong dai pinalibre nin Dios an saiyang sadiring templo sa Jerusalem sa kamot kan hade nin Babilonya, dai man nia palilibrehon an relihiyosong mga organisasyon na nagmisrepresentar sa saiya. Ibubugtak nin Dios sa puso kan mga miembro kan Naciones Unidas na laglagon an Kakristianohan asin an gabos na iba pang klase nin falsong relihiyon. (Kapahayagan 17:16, 17) “Asin kun para man sa sako,” an pahayag ni Jehova, “an sakong mata dai magpapatawad, ni magpapaheling man ako nin pagdamay. An saindang dalan tunay na dadarahon ko sa saindang payo.”—Ezequiel 9:5, 10.
6. Sa anong mga paagi napapahiro an mga Saksi ni Jehova na magpaheling nin pagdamay?
6 Mantang igwa pa nin panahon, an mga Saksi ni Jehova nagpapadagos na magpaheling nin pagdamay sa saindang mga kataed paagi sa maigot na paghuhulit kan mensahe nin pagliligtas nin Dios. Asin naturalmente, kun saen posible, tinatabangan man ninda an mga tawong nangangaipo nin materyal. Alagad, sa bagay na ini, an saindang pangenot na paninimbagan iyo na asikasohon an mga pangangaipo kan haraning mga miembro nin pamilya asin idtong mga may relasyon sainda sa pagtubod. (Galacia 6:10; 1 Timoteo 5:4, 8) An dakol na gibong pag-ayuda kan mga Saksi ni Jehova para sa mga kapagtubod na nag-agi nin manlaenlaen na kalamidad nagin pambihirang mga halimbawa nin pagdamay. Minsan siring, an mga Kristiano dai kaipuhan na maghalat nin krisis bago magpaheling nin mamomoton na pagdamay. Tolos-tolos nindang ipinapaheling an kuwalidad na ini sa maraot asin marahay na mga pangyayari sa aroaldaw na buhay.
Kabtang kan Bagong Pagkatawo
7. (a) Sa Colosas 3:8-13, paano konektado an pagdamay sa bagong pagkatawo? (b) Ano an mas pinapapasil kan mamomoton na kapadangatan na magibo kan mga Kristiano?
7 Totoo na an satong makasalan na naturalesa asin an maraot na impluwensia kan kinaban ni Satanas mga olang sa satong pagigin madinamayon sa mamomoton na paagi. Iyan an dahelan na sinasadol kita kan Biblia na haleon an “kaanggotan, kaongisan, karatan, pagraway, asin maraot na pagtaram.” Imbes hinahatolan kita na ‘isolog niato an bagong pagkatawo’—sarong pagkatawo na nakasosono sa ladawan nin Dios. Enot sa gabos, pinagbobotan kita na isolog niato “an mamomoton na kapadangatan nin pagdamay, kabootan, kababaan nin boot, kahoyoan, asin pakatios.” Dangan ipinaheheling sato kan Biblia an sarong praktikal na paagi sa pagpaheling kan mga kuwalidad na ini. “Padagos kamong magpatiriostios asin magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro. Kun paanong pinatawad kamo ni Jehova, siring man an gibohon nindo.” Mas pasil na magin mapagpatawad kun kinultibar na niato an “mamomoton na kapadangatan nin pagdamay” sa satong mga tugang.—Colosas 3:8-13.
8. Taano ta mahalaga na magkaigwa nin mapagpatawad na espiritu?
8 Sa ibong na kampi, an dai pakapaheling nin madinamayon na pagpapatawad nakararaot sa satong relasyon ki Jehova. Mapuwersang ipinaheling ini ni Jesus sa saiyang ilustrasyon dapit sa bakong mapagpatawad na oripon, na ipinabilanggo kan saiyang kagurangnan “sagkod na mabayadan nia an gabos na inutang.” An oripon maninigo sa pagtratar na ini huli ta nakabibigla na dai sia nakapaheling nin pagdamay sa sarong kapwa oripon na nakikimaherak. Tinapos ni Jesus an ilustrasyon paagi sa pagsabing: “Siring man an gigibohon saindo kan sakong langitnon na Ama kun sa saindong puso dai kamo magpatarawadtawad bilang magturugang.”—Mateo 18:34, 35.
9. Paano an mamomoton na pagdamay konektado sa pinakaimportanteng kabtang kan bagong pagkatawo?
9 An pagigin madinamayon sa mamomoton na paagi sarong mahalagang kabtang nin pagkamoot. Asin an pakamoot iyo an nagpapamidbid na tanda kan tunay na Kristianismo. (Juan 13:35) Kaya, minatapos an paglaladawan kan Biblia sa bagong pagkatawo: “Laen pa sa gabos na bagay na ini, isolog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.”—Colosas 3:14.
Pagkauri—Sarong Olang sa Pagdamay
10. (a) Ano an puwedeng magin causa na tumubo an pag-imon sa satong puso? (b) Anong maraot na mga resulta an puwedeng ibunga nin pag-imon?
10 Huli sa satong makasalan na naturalesa bilang tawo, an pagmate nin pagkauri puwedeng tumubo tolos sa satong puso. An sarong tugang na lalaki o babae tibaad biniyayaan nin natural na mga abilidad o materyal na mga bentaha na mayo kita. O tibaad an saro nag-ako nin espesyal na mga bendisyon asin pribilehiyo sa espirituwal. Kun kita mauri sa mga siring, matatratar daw niato sinda na may mamomoton na pagdamay? Posibleng dai. Imbes, sa huri puwedeng mahayag an pag-imon sa mapagtatsar na pananaram o bakong maboot na mga hiro, huling nagsabi si Jesus manongod sa mga tawo: “Sa kapanoan kan puso an saiyang ngoso nagtataram.” (Lucas 6:45) An iba tibaad umoyon sa siring na pagtatsar. Kaya an katoninongan nin pamilya o nin kongregasyon kan banwaan nin Dios puwedeng maraot.
11. Paano an sampulong tugang ni Jose hinalean nin lugar sa saindang puso an pagdamay, asin may anong resulta?
11 Horophoropa an nangyari sa sarong dakulang pamilya. An sampulong pinakamatuang aki ni Jacob nag-imon sa saindang ngohod na tugang na si Jose huli ta sia an paborito kan saindang ama. Bilang resulta, “dai sia ninda kinaolay nin matoninong.” Kan huri, si Jose biniyayaan nin duwang pangatorogan gikan sa Dios, na nagpapatunay na igwa siang pabor ni Jehova. Nagtao ini sa saiyang mga tugang nin “dugang pang dahelan na maongis sa saiya.” Huling dai ninda hinale sa saindang puso an pag-imon, hinalean kaiyan nin lugar an pagdamay asin naggiya sa magabat na kasalan.—Genesis 37:4, 5, 11.
12, 13. Ano an maninigo niatong gibohon kun an mga pagmate nin pag-imon lumaog sa satong puso?
12 May karingisan nanggad, ipinabakal ninda si Jose sa kaoripnan. Sa pagprobar na itago an saindang salang gibo, dinaya ninda an saindang ama na isipon na si Jose ginadan nin sarong mabangis na hayop. Pakalihis nin mga taon nahayag an saindang kasalan kan mapiritan sinda huli sa gutom na pumaduman sa Egipto asin bumakal nin kakanon. An administrador sa kakanon, na dai ninda namidbid na si Jose, sinahotan sinda nin pag-espiya asin sinabihan sinda na dai na liwat humagad saiya nin tabang kun dai ninda ipag-iba an saindang pinakangohod na tugang na lalaki, si Benjamin. Kan panahon na ini si Benjamin an nagin nang paborito kan saindang ama, asin aram ninda na dai itotogot ni Jacob na humale ini.
13 Kaya mantang nakatindog sa atubangan ni Jose, napahiro sinda kan saindang konsensia na mag-admitir: “Daing duwa-duwa na kita nagkasala sa satong tugang [na si Jose], huli ta naheling niato an kamondoan kan saiyang kalag kan sia naghahagad nin pagdamay sa sato, alagad dai kita naghinanyog. Kaya nag-abot sa sato an kasakitan na ini.” (Genesis 42:21) Paagi sa saiyang madinamayon pero marigon na pagtratar, tinabangan ni Jose an saiyang mga tugang na patunayan an pagigin tunay kan saindang pagsolsol. Dangan ihinayag nia sainda kun siisay sia asin bulaos na pinatawad sinda. Ikinabalik an pagkasararo nin pamilya. (Genesis 45:4-8) Bilang mga Kristiano, maninigo kitang makanood nin leksion digdi. Nakakaaram sa maraot na ibubunga nin pagkauri, maninigo kitang mamibi ki Jehova para sa tabang na ribayan nin “mamomoton na kapadangatan nin pagdamay” an mga pagmate nin pag-imon.
Iba Pang Olang sa Pagdamay
14. Taano ta maninigo niatong likayan an dai kinakaipuhan na pagkalantad sa kadahasan?
14 An saro pang olang sa satong pagigin madinamayon puwedeng bunga nin dai kinakaipuhan na paglantad kan satong sadiri sa kadahasan. An mga isport asin aling-alingan na nagtatampok nin kadahasan nagpapalakop nin makosog na pagmawot sa kadahasan. Kan mga panahon sa Biblia, an mga pagano regular na nagheheling nin mga kompetensia nin mga gladiador asin iba pang klase nin pagpasakit sa tawo sa mga arena kan Imperyo nin Roma. An siring na aling-alingan, sono sa sarong historyador, “nakaraot sa pagmate nin pakikidamay para sa pagsakit na ilinalaen an tawo sa mga hayop.” An dakol sa mga aling-alingan sa modernong kinaban ngonyan igwa nin kaparehong epekto. An mga Kristiano, na nagmamaigot na magin madinamayon sa mamomoton na paagi, kaipuhan na magin mapamiling marhay sa saindang pagpili nin babasahon, mga pelikula, asin mga programa sa TV. Madonong nindang ginigirumdom an mga tataramon sa Salmo 11:5: “An siisay man na namomoot sa kadahasan ikinaoongis nanggad [ni Jehova].”
15. (a) Paano an saro puwedeng magpaheling nin seryosong kakulangan nin pagdamay? (b) Paano an tunay na mga Kristiano minatabang sa mga pangangaipo nin mga kapagtubod asin kataed?
15 An makasadiring tawo posible man na kulang nin pagdamay. Seryoso ini, siring sa ipinaliliwanag ni apostol Juan: “An siisay man na igwa nin kaya sa buhay asin naheheling an saiyang tugang na nasa pangangaipo alagad minapinto kan saiyang mamomoton na pagdamay sa saiya, paano an pag-erok kan pagkamoot nin Dios sa saiya?” (1 Juan 3:17) An sarong kaagid na kadaihan nin pagdamay ipinaheling kan nagpapakangmatanos sa sadiring saserdote asin kan Levita sa ilustrasyon ni Jesus dapit sa parapakikapwa-tawong Samaritano. Kan maheling an kaherakherak na kamugtakan kan saindang haros gadan nang tugang na lalaking Judio, an mga ini nagliklik sa ibong kan dalan asin nagpadagos sa saindang paglakaw. (Lucas 10:31, 32) Sa kabaliktaran, an madinamayon na mga Kristiano tolos-tolos na minatabang sa materyal asin espirituwal na mga pangangaipo kan saindang mga tugang. Asin arog kan Samaritano sa ilustrasyon ni Jesus, nagmamakolog man sinda sa mga pangangaipo nin mga estranghero. Kaya naoogma sindang magboluntaryo kan saindang panahon, kosog, asin mga rogaring tanganing paoswagon an paggibo nin mga disipulo. Sa paaging ini nagkokontribuwir sinda sa kaligtasan nin minilyon.—1 Timoteo 4:16.
Pagdamay sa mga Naghehelang
16. Anong mga limitasyon an napapaatubang sato sa pag-asikaso sa mga kaso nin helang?
16 An paghelang iyo an kamugtakan sa buhay nin bakong sangkap, magagadanon na katawohan. Bakong puwera an mga Kristiano, asin an kadaklan sainda bakong mga propesyonal sa langtad nin medisina, ni makakagibo man sinda nin mga milagro arog kan ginibo kan ibang enot na Kristiano na nag-ako nin siring na mga kapangyarihan hale ki Cristo asin sa saiyang mga apostol. Pagkagadan kan mga apostol ni Cristo asin kan haraning kairiba ninda, nawara na an siring na milagrosong mga kapangyarihan. Kaya, limitado an satong kakayahan na tabangan an mga nagtitios nin helang sa pisikal, kabale an pagkaraot nin isip asin mga imahinasyon.—Gibo 8:13, 18; 1 Corinto 13:8.
17. Anong leksion an satong manonodan gikan sa paagi nin pagtratar sa naghehelang asin nagadanan na si Job?
17 An depresyon parateng kadungan nin helang. Halimbawa, an may takot sa Dios na si Job nakamateng gayo nin depresyon huli sa grabeng kamatean asin mga kalamidad na dinara saiya ni Satanas. (Job 1:18, 19; 2:7; 3:3, 11-13) Nangaipo sia nin mga katood na matratar saiya na may mamomoton na pagdamay asin na ‘manraranga.’ (1 Tesalonica 5:14) Imbes, tolong pararanga daa an nagdalaw saiya asin tolos-tolos na naggibo nin salang mga konklusyon. Pinagrabe ninda an depresyon ni Job paagi sa pagsuherir na an mga kalamidad sa saiya bunga nin sadiri niang sala. Huling madinamayon sa mamomoton na paagi, an mga Kristiano maglilikay na maholog sa kaagid na siod kun naghehelang o may depresyon an mga kapagtubod. Kun beses, an pangenot na kaipuhan kan mga siring iyo an nagkapirang maboot na pagdalaw nin mga magurang o iba pang maygurang na mga Kristiano na maghihinanyog sa madinamayon na paagi, magpapaheling nin pagsabot, asin matao nin mamomoton na sadol gikan sa Kasuratan.—Roma 12:15; Santiago 1:19.
Pagdamay sa mga Maluya
18, 19. (a) Paano maninigong trataron nin mga magurang an mga maluya o nagkasala? (b) Dawa kun kaipuhan an pagbilog nin hudisyal na komite, taano ta mahalaga para sa mga magurang na trataron nin may mamomoton na pagdamay an mga nagkasala?
18 An mga magurang nangorognang dapat na magin madinamayon sa mamomoton na paagi. (Gibo 20:29, 35) “Kitang mga makosog maninigong magpasan kan mga kaluyahan kaidtong mga bakong makosog,” an pagboot kan Biblia. (Roma 15:1) Huling bakong sangkap, kita gabos nasasala. (Santiago 3:2) Kaipuhan an kabootan sa pagtratar sa saro na “may nagibong kasalan bago nia iyan maaraman.” (Galacia 6:1) Nungkang gusto kan mga magurang na magin arog kan nagpapakangmatanos sa sadiring mga Fariseo na bakong makatanosan sa pag-otob ninda kan Pagboot nin Dios.
19 Sa kabaliktaran, sinusunod nin mga magurang an mga halimbawa nin madinamayon sa mamomoton na paagi ni Jehova Dios asin ni Jesu-Cristo. An saindang pangenot na gibohon pakakanon, pakosogon, asin tawan nin kaginhawahan an mga karnero nin Dios. (Isaias 32:1, 2) Imbes na hingoahon na kontrolon an bagay-bagay paagi sa kadakol na susundon, nagpapagiya sinda sa marahay na mga prinsipyo sa Tataramon nin Dios. Kun siring, an katongdan nin mga magurang maninigong pagpakosog, pagdara nin kagayagayahan asin apresasyon sa karahayan ni Jehova sa puso kan saindang mga tugang. Kun makagibo nin sadit na sala an sarong kapagtubod, sa parate lilikayan nin magurang an pagtanos saiya kun saen igwang ibang nakakadangog. Kun talagang kaipuhan na kaolayon, an mamomoton na mga pagmate nin pagdamay mapahiro sa magurang na isuhay an sarong iyan asin ipaliwanag an problema na dai nadadangog nin iba. (Ikomparar an Mateo 18:15.) Gurano man kadepisil na pakiibahan an saro, an paagi nin magurang maninigong mapasensia asin matinabang. Nungkang gusto nia na maghanap nin mga sarahotan na ikaluwas an sarong iyan sa kongregasyon. Dawa kun kaipuhan an pagbilog nin hudisyal na komite, an mga magurang magpapaheling nin mamomoton na pagdamay sa pagtratar sa saro na kalabot sa magabat na pagkakasala. An kabootan ninda puwedeng makatabang na mapasolsol an sarong iyan.—2 Timoteo 2:24-26.
20. Noarin bakong angay an emosyonal na mga kapahayagan nin pagdamay, asin taano?
20 Alagad, igwang mga panahon na an sarong lingkod ni Jehova dai puwedeng makapaheling nin pagdamay. (Ikomparar an Deuteronomio 13:6-9.) Sarong tunay na pagbalo sa Kristiano na “umontok sa pakikiiba” sa sarong dayupot na katood o paryentes na natiwalag. Sa siring na kaso, importante na an saro dai napadadara sa pakamate nin pagkaherak. (1 Corinto 5:11-13) An siring na karigonan puwede pa nganing makadagka sa nagkasala na magsolsol. Dugang pa, sa pakikiiba sa mga bakong kasekso, kaipuhan na likayan nin mga Kristiano an bakong angay na mga pagpaheling nin pagdamay na puwedeng gumiya sa seksuwal na inmoralidad.
21. Sa anong iba pang kabtang kaipuhan niatong magpaheling nin mamomoton na pagdamay, asin ano an mga pakinabang?
21 Kulang an espasyo tanganing ikapaliwanag niato gabos an dakol na kabtang na dian kaipuhan an mamomoton na pagdamay—sa pagtratar sa mga gurang, mga nagadanan, sa mga nag-aagi nin paglamag gikan sa daing pagtubod na mga agom. An mahigos na mga magurang maninigo man na trataron na may mamomoton na pagdamay. (1 Timoteo 5:17) Igalang sinda asin suportaran sinda. (Hebreo 13:7, 17) ‘Kamo gabos magin madinamayon sa mamomoton na paagi,’ an isinurat ni apostol Pedro. (1 Pedro 3:8) Sa paggawe sa paaging ini sa gabos na situwasyon na naghahagad kaiyan, pinapalakop niato an pagkasararo asin kaogmahan sa kongregasyon asin dinadagka sa katotoohan an mga tagaluwas. Orog sa gabos, sa siring tinatawan niato nin onra an satong Ama, si Jehova, na madinamayon sa mamomoton na paagi.
Mga Hapot sa Pagrepaso
◻ Paano si Jehova nagpapaheling nin pagdamay sa makasalan na katawohan?
◻ Taano ta mahalaga na magin madinamayon sa mamomoton na paagi?
◻ Ano an nagkapirang olang sa satong pagigin madinamayon sa mamomoton na paagi?
◻ Paano niato maninigong trataron an mga may helang asin depresyon?
◻ Siisay nangorogna an kaipuhan na magin madinamayon sa mamomoton na paagi, asin taano?
[Kahon sa pahina 19]
BAKONG MADINAMAY NA MGA FARISEO
AN ALDAW nin pahingalo kun Sabbath sinadya na magin espirituwal asin pisikal na bendisyon para sa banwaan nin Dios. Alagad, an Judiong mga namomoon sa relihiyon naggibo nin dakol na susundon na dai nagtao nin onra sa pagboot nin Dios sa Sabbath asin pinagabat iyan para sa banwaan. Halimbawa, kun an siisay man maaksidente o maghelang, dai sia puwedeng mag-ako nin tabang kun Sabbath apuwera kun namemeligro an saiyang buhay.
An sarong grupo nin mga Fariseo estriktong marhay sa pag-interpretar kaiyan kan pagboot sa Sabbath kaya iyan nagsabi: “An saro dai minaranga sa mga nagmomondo, ni dinadalaw man nin saro an mga naghehelang kun Sabbath.” An ibang namomoon sa relihiyon itinogot an siring na mga pagdalaw kun Sabbath pero sa kondisyon na: “Ipinangangalad an pagluha.”
Kaya, tama na kinondenar ni Jesus an mga Judiong namomoon sa relihiyon huli sa pakalingaw sa mas mahalagang mga kahagadan sa Pagboot, arog baga nin hustisya, pagkamoot, asin pagkaherak. Bakong makangangalas na sinabihan nia an mga Fariseo: “Binabasang nindo an tataramon nin Dios dahelan kan saindong tradisyon”!—Marcos 7:8, 13; Mateo 23:23; Lucas 11:42.
[Mga ritrato sa pahina 17]
Sa 231 kadagaan an mga Saksi ni Jehova naggigibo nin dai pang kaagid na gibo nin pagdamay sa harong nin mga tawo, sa mga tinampo, pati sa mga bilanggoan
[Ritrato sa pahina 18]
An pagkalantad sa kadahasan, arog baga kan sa TV, nakararaot sa mamomoton na pagdamay