Maimon Para sa Dalisay na Pagsamba ki Jehova
“Si Jehova, na an ngaran Maimon, sia Dios na maimon.”—EXODO 34:14.
1. Ano an nangongorog na kualidad nin Dios, asin paano iyan konektado sa saiyang pag-imon?
ILINALADAWAN ni Jehova an saiyang sadiri na “Dios na maimon.” Tibaad magngalas kamo kun taano, huling an termino na “pag-imon” igwa nin negatibong mga kahulogan. Siempre, an nangongorog na kualidad nin Dios pagkamoot. (1 Juan 4:8) Kun siring, an ano man na pakamate nia nin pag-imon siertong para sa ikararahay nin katawohan. An totoo, maheheling niato na an pag-imon nin Dios mahalaga para sa katoninongan asin pagkaoroyon kan uniberso.
2. Ano an nagkapirang paagi sa pagtradusir kan mga termino sa Hebreo para sa “pag-imon”?
2 An magkaagid na mga termino sa Hebreo para sa “pag-imon” minalataw nin labing 80 beses sa Hebreong Kasuratan. An haros kabanga kan mga pagkasambit na ini napanonongod ki Jehova Dios. “Kun iinaaplikar sa Dios,” an paliwanag ni G. H. Livingston, “an ideya nin pag-imon dai nangangahulogan nin maraot na emosyon, kundi, imbes, nin pag-insister sa pagigin dai nababanga kan pagsamba ki Jehova.” (The Pentateuch in Its Cultural Environment) Sa siring, an New World Translation may beses na tinatradusir an Hebreong nombre na “pag-insister sa dai nababangang debosyon.” (Ezequiel 5:13) An iba pang angay na traduksion iyo an “init” o “kaigotan.”—Salmo 79:5; Isaias 9:7.
3. Sa anong mga paagi na an pag-imon kun beses puedeng magserbi sa ikararahay?
3 An tawo linalang na may kakayahan na mag-imon, alagad an pagkaholog nin tawo sa kasalan nakaraot sa pag-imon. Minsan siring, an pag-imon nin tawo puedeng magin puersa para sa ikararahay. Puedeng pahiroon kaiyan an saro na protehiran sa maraot na mga impluwensia an sarong namomotan. Saro pa, an mga tawo tamang makapaheheling nin pag-imon para ki Jehova asin sa pagsamba sa saiya. (1 Hade 19:10) Tanganing ikatao an tamang pakasabot sa siring na pag-imon para ki Jehova, an Hebreong nombre puedeng tradusiron na ‘dai pagtogot na may makaribal’ sia.—2 Hade 10:16.
An Bulawan na Ogbon na Baka
4. Anong pagboot na may labot sa matanos na pag-imon an risang marhay sa Pagboot nin Dios sa Israel?
4 An sarong halimbawa nin matanos na pag-imon iyo an nangyari pakatapos na akoon kan mga Israelita an Pagboot sa Bukid nin Sinai. Paorootro sindang pinatanidan na dai sumamba sa mga dios na gibo nin tawo. Sinabihan sinda ni Jehova: “Ako si Jehova na saimong Dios sarong Dios na naghahagad nin dai nababangang debosyon [o, “sarong Dios na maimon (maigot); sarong Dios na dai nagtotogot na may makaribal”].” (Exodo 20:5, nota sa ibaba; ikomparar an Exodo 20:22, 23; 22:20; 23:13, 24, 32, 33.) Nakipagtipan si Jehova sa mga Israelita, na nanunugang bendisyonan sinda asin darahon sinda sa Dagang Panuga. (Exodo 23:22, 31) Asin an banwaan nagsabi: “An gabos na isinabi ni Jehova gigibohon asin kukuyogon niamo.”—Exodo 24:7.
5, 6. (a) Paanong magabat na nagkasala an mga Israelita mantang nagkakampo sa Bukid nin Sinai? (b) Paano si Jehova asin an maimbod na mga parasamba sa saiya nagpaheling nin matanos na pag-imon sa Sinai?
5 Minsan siring, dai nahaloy an mga Israelita nagkasala sa Dios. Nagkakampo pa sinda sa pamitisan kan Bukid nin Sinai. Si Moises dakol nang aldaw na nasa bukid, na nag-aako nin dugang na instruksion hale sa Dios, asin pinirit kan banwaan an tugang ni Moises, si Aaron, na igibo sinda nin sarong dios. Nagsunod si Aaron asin guminibo nin ogbon na baka hale sa bulawan na itinao kan banwaan. Sinabi na an idolong ini nagrerepresentar ki Jehova. (Salmo 106:20) Kan sunod na aldaw nagdolot sinda nin mga atang asin padagos na “naghorohod dian.” Dangan nagkaigwa sinda nin “pag-oroogma.”—Exodo 32:1, 4, 6, 8, 17-19.
6 Naghilig si Moises hale sa bukid mantang nagseselebrar an mga Israelita. Kan maheling an saindang makasosopog na gawe, sia nagkurahaw: “Siisay an ki Jehova?” (Exodo 32:25, 26) An mga aki ni Levi nagtiripon ki Moises, asin pinagbotan nia sinda na kumua nin mga minasbad asin gadanon an idolatrosong mga nag-ooroogma. Sa pagpaheling kan saindang pag-imon para sa dalisay na pagsamba sa Dios, ginadan kan mga Levita an mga 3,000 nindang tugang na nagkasala. Sinuportaran ni Jehova an aksion na ini paagi sa pagpaabot nin damat sa mga nakaligtas. (Exodo 32:28, 35) Dangan inotro nin Dios an pagboot: “Dai ka maghorohod sa ibang dios, huli ta si Jehova, na an ngaran Maimon, sia Dios na maimon.”—Exodo 34:14.
Si Baal nin Peor
7, 8. (a) Paano an dakol na Israelita naholog sa grabeng idolatriya may koneksion ki Baal nin Peor? (b) Paano napapondo an damat gikan ki Jehova?
7 Pakalihis nin 40 taon, kan an nasyon nin Israel malaog na sa Dagang Panuga, an kaakit-akit na mga babaeng Moabita asin Midianita inakit na dumuman an dakol na Israelita asin akoon an saindang pag-istimar. Maninigo kutanang sinayumahan kan mga lalaking ini an dayupot na pakiibaiba sa mga parasamba sa falsong mga dios. (Exodo 34:12, 15) Imbes, sinda nagdaralagan na garo mga “baka pasiring sa bobonoan,” na naggiribo nin pakikisaro sa mga babae asin uminayon sa sainda sa paghorohod ki Baal nin Peor.—Talinhaga 7:21, 22; Bilang 25:1-3.
8 Si Jehova nagpaabot nin damat tanganing gadanon an mga nakikabtang sa makasosopog na pagsambang ini sa sekso. Pinagbotan man nin Dios an daing salang mga Israelita na gadanon an saindang nagkasalang mga tugang. Sa daing sopog na pakisuway, an sarong prinsipe sa Israel na an ngaran Zimri nagdara nin sarong Midianitang prinsesa sa laog kan saiyang tolda tanganing dorogan. Kan maheling ini, ginadan kan matatakton sa Dios na saserdoteng si Fineas an duwang inmoral. Dangan uminontok an damat, asin an Dios nagpahayag: “Si Fineas . . . pinasibog an sakong kangirhatan sa mga Israelita; ipinaheling man nia sa tahaw ninda an maimon na kaanggotan na nagpahiro sa sako, asin kun siring sa sakong pag-imon dai ko pinoho an mga Israelita.” (Bilang 25:11, The New English Bible) Minsan ngani nakaligtas an nasyon sa kalaglagan, kisuerra 23,000 na Israelita an nagadan. (1 Corinto 10:8) Nawara sa sainda an saindang haloy nang minahal na paglaom na makalaog sa Dagang Panuga.
Sarong Nagpapatanid na Leksion
9. Ano an nangyari sa mga taga-Israel asin Juda huli ta bako sindang maimon para sa dalisay na pagsamba ki Jehova?
9 Makamomondo, madaling nalingawan kan mga Israelita an mga leksion na ini. Bako sindang maimon para sa dalisay na pagsamba ki Jehova. “Paagi kan saindang inukit na mga ladawan [an Dios] padagos nindang inagyat na mag-imon.” (Salmo 78:58) Bilang resulta, itinogot ni Jehova na an sampulong tribo nin Israel darahon na bihag kan mga Asirio kan 740 B.C.E. An natatada na duwang tribong kahadean nin Juda nag-agi man nin kaparehong padusa kan laglagon an saindang kabiserang siudad nin Jerusalem kan taon 607 B.C.E. Dakol an ginadan, asin an mga nakaligtas dinarang bihag sa Babilonya. Saro nanggad na nagpapatanid na halimbawa para sa gabos na Kristiano ngonyan!—1 Corinto 10:6, 11.
10. Ano an mangyayari sa daing pagsolsol na mga parasamba sa idolo?
10 An un-tersio kan populasyon sa daga—mga 1,900 milyones—naghihingako ngonyan na Kristiano. (1994 Britannica Book of the Year) An kadaklan kaini kabilang sa mga iglesya na naggagamit nin mga ladawan, imahen, asin krus sa saindang pagsamba. Dai pinaligtas ni Jehova an saiyang sadiring banwaan na nag-agyat sa saiya na mag-imon paagi sa saindang idolatriya. Dai man nia paliligtason an naghihingakong mga Kristiano na nagsasamba paagi sa paggamit nin materyal na mga bagay. “An Dios Espiritu, asin idtong nagsasamba saiya kaipuhan na magsamba sa espiritu asin katotoohan,” an sabi ni Jesu-Cristo. (Juan 4:24) Saro pa, pinatatanidan kan Biblia an mga Kristiano na mag-ingat tumang sa idolatriya. (1 Juan 5:21) An daing pagsolsol na mga parasamba sa idolo kabilang sa mga dai magmamana kan Kahadean nin Dios.—Galacia 5:20, 21.
11. Paano an sarong Kristiano puedeng magkasala nin idolatriya na dai man naghohorohod sa sarong idolo, asin ano an makatatabang sa saro na makalikay sa siring na idolatriya? (Efeso 5:5)
11 Minsan ngani an sarong Kristiano dai noarin man mahorohod sa sarong idolo, dapat niang likayan an ano man na sa pagheling nin Dios idolatroso, marigsok, asin makasalan. Halimbawa, an Biblia nagpapatanid: “Gadanon nindo an mga kabtang kan saindong hawak na yaon sa ibabaw kan daga kun dapit sa pakikisaro, karigsokan, seksuwal na horot, maraot na mawot, asin kaaraan, na idolatriya. Huli sa mga bagay na iyan madatong an kaanggotan nin Dios.” (Colosas 3:5, 6) An pagkuyog sa mga tataramon na ini nagkakaipo kan pagsikwal sa inmoral na gawe. Naghahagad ini kan paglikay sa aling-alingan na sinadya tanganing pukawon an marigsok na seksuwal na horot. Imbes na panigoan an siring na horot, an tunay na mga Kristiano maimon para sa dalisay na pagsamba sa Dios.
Huring mga Halimbawa nin Diosnon na Pag-imon
12, 13. Paano si Jesus nagtao nin pambihirang halimbawa sa pagpaheling nin pag-imon para sa dalisay na pagsamba sa Dios?
12 An pinakapambihirang halimbawa nin sarong tawo na nagpaheling nin pag-imon para sa dalisay na pagsamba sa Dios iyo si Jesu-Cristo. Sa enot na taon kan saiyang ministeryo, naheling nia an mahanab na mga parabariwas na nagnenegosyo sa mga patyo kan templo. Tibaad kinaipuhan kan nagsosongkong mga Judio an serbisyo nin mga pararibay nin kuarta tanganing ribayan an saindang kuarta sa ibang nasyon kan kuarta na aakoon bilang buhis sa templo. Kinaipuhan man sindang bumakal nin mga hayop asin gamgam tanganing ikadolot an mga atang na hinahagad kan Pagboot nin Dios. An siring na mga transaksion sa negosyo maninigo kutanang ginibo sa luwas kan mga patyo kan templo. Mas maraot pa, malinaw na inaaprobetsaran kan mga parabariwas an relihiosong mga pangangaipo kan saindang mga tugang paagi sa pagsingil nin labi kamahal na presyo. Pano nin pag-imon para sa dalisay na pagsamba sa Dios, si Jesus naggamit nin latigo tanganing halawon an mga karnero asin baka. Pinabaralintong man nia an mga lamesa kan mga pararibay nin kuarta, na an sabi: “Dai nindo paggibohon an harong kan sakong Ama na harong nin negosyo!” (Juan 2:14-16) Sa siring inotob ni Jesus an mga tataramon sa Salmo 69:9: “Hinalon ako kan kaigotan [o, “pag-imon,” Byington] para sa saimong harong.”
13 Pakalihis nin tolong taon naheling giraray ni Jesus an mahanab na mga parabariwas na nagnenegosyo sa templo ni Jehova. Lilinigon daw nia giraray iyan? An saiyang pag-imon para sa dalisay na pagsamba sa Dios kan panahon na idto arog pa giraray kakosog kan magpoon sia sa saiyang ministeryo. Pinaluwas nia kapwa an mga parapabakal asin an mga namamakal. Asin nagtao sia nin mas makosog pang rason sa saiyang aksion, na an sabi: “Bakong nasusurat, ‘An sakong harong aapodon na harong nin pamibi kan gabos na nasyon’? Alagad ginibo nindo iyan na lungib nin mga parahabon.” (Marcos 11:17) Kahangahanga nanggad na halimbawa nin pagkadesidido sa pagpaheling nin diosnon na pag-imon!
14. Paano maninigong makaapektar sa sato an pag-imon ni Jesus para sa dalisay na pagsamba?
14 An personalidad kan pinamuraway na ngonyan na Kagurangnan na Jesu-Cristo dai naliwat. (Hebreo 13:8) Sa ika-20 siglong ini, maimon pa giraray sia para sa dalisay na pagsamba sa saiyang Ama arog kan yaon sia digdi sa daga. Maheheling ini sa mga mensahe ni Jesus sa pitong kongregasyon na nasusurat sa libro nin Kapahayagan. An mga ini igwa nin mayor na kaotoban ngonyan, sa “aldaw kan Kagurangnan.” (Kapahayagan 1:10; 2:1–3:22) Naheling ni apostol Juan sa bisyon an pinamuraway nang si Jesu-Cristo na an “mga mata siring sa laad nin kalayo.” (Kapahayagan 1:14) Ini nagpaparisa na mayo nin natatago sa pagheling ni Cristo mantang sinisiyasat nia an mga kongregasyon tanganing masierto na an mga iyan nagdadanay na malinig asin angay para sa paglilingkod ki Jehova. Kaipuhan na girumdomon kan mga Kristiano sa presenteng aldaw an patanid ni Jesus tumang sa paghihingoang maglingkod sa duwang kagurangnan—an Dios asin an mga kayamanan. (Mateo 6:24) Sinabihan ni Jesus an materyalistikong mga miembro kan kongregasyon sa Laodicea: “Huli ta ika gabinhod asin bakong mainit ni malipot, itutupga taka sa sakong ngoso. . . . Magmaigot ka asin magsolsol.” (Kapahayagan 3:14-19) Paagi sa tataramon asin halimbawa, maninigong tabangan kan nombradong kamagurangan sa kongregasyon an saindang mga kapagtubod na makalikay sa siod nin materyalismo. An aripompon dapat man na protehiran kan kamagurangan sa moral na karatan kan makiseksong kinaban na ini. Saro pa, an banwaan nin Dios dai mangangahas na togotan an ano man na impluwensiang Jezabel sa kongregasyon.—Hebreo 12:14, 15; Kapahayagan 2:20.
15. Paano inarog ni apostol Pablo si Jesus sa pagpaheling nin pag-imon para sa pagsamba ki Jehova?
15 Si apostol Pablo sarong paraarog ki Cristo. Tanganing protehiran an bagong mabautismohan na mga Kristiano sa mga impluwensiang nakararaot sa espirituwal, sia nagsabi: “Ipinangingimon ko kamo nin diosnon na pangimon.” (2 Corinto 11:2) Bago kaini, an pag-imon ni Pablo para sa dalisay na pagsamba nagpahiro sa saiya na pagbotan an kongregasyon man sanang ini na itiwalag an sarong daing pagsolsol na parapakisaro na sarong nakaoolakit na impluwensia. An ipinasabong na mga instruksion na itinao kan okasyon na idto nakatabang nin dakula sa kamagurangan ngonyan mantang hinihingoa ninda na papagdanayon na malinig an labing 75,500 na kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova.—1 Corinto 5:1, 9-13.
An Pag-imon nin Dios Nagtatao nin Pakinabang sa Saiyang Banwaan
16, 17. (a) Kan padusahan nin Dios an suanoy na Juda, anong ugale an ipinaheling kan mga nasyon? (b) Pakalihis kan 70 taon na pagkabihag kan Juda, paano ipinaheling ni Jehova an saiyang pag-imon para sa Jerusalem?
16 Kan padusahan nin Dios an mga taga-Juda paagi sa pagtogot na darahon sindang bihag sa Babilonya, sinda pinag-olog-olog. (Salmo 137:3) Sa maimon na pagkaongis, tinabangan pa ngani kan mga Edomita an mga Babilonyo na ipahamak an banwaan nin Dios, asin tinandaan ini ni Jehova. (Ezequiel 35:11; 36:15) Nagsolsol an mga nakaligtas kan sinda nabibihag, asin pakalihis nin 70 taon ibinalik sinda ni Jehova sa saindang daga.
17 Kan primero, an mga taga-Juda nasa desesperadong kamugtakan. Garaba an siudad nin Jerusalem asin an templo kaiyan. Alagad kinontra kan nakapalibot na mga nasyon an gabos na paghihingoang itogdok liwat an templo. (Esdras 4:4, 23, 24) Ano an nagin saboot ni Jehova manongod kaini? An ipinasabong na rekord nagsasabi: “Ini an sabi ni Jehova nin mga hukbo: ‘Ipinangingimon ko nin dakulang pag-imon an Jerusalem asin an Sion. May dakulang kaanggotan na naaanggot ako tumang sa mga nasyon na maginhawa; huli ta ako, sa sakuyang kabtang, naanggot sana nin kadikit, alagad sinda, sa saindang kabtang, nagtabang sa pagpahamak.’ Kun siring ini an sabi ni Jehova, ‘Mabalik nanggad ako sa Jerusalem na may mga pagkaherak. An sakong harong itotogdok sa saiya,’ an sabi ni Jehova nin mga hukbo.” (Zacarias 1:14-16) Kaoyon sa panugang ini, an templo asin an siudad nin Jerusalem mapangganang ikinatogdok liwat.
18. Ano an naeksperyensiahan kan tunay na mga Kristiano durante kan enot na guerra mundial?
18 Kapareho an eksperyensia kan tunay na Kristianong kongregasyon sa ika-20 siglo. Durante kan enot na guerra mundial, dinisiplina ni Jehova an saiyang banwaan huli ta bako sindang estriktong neutral sa iriwal na idto sa kinaban. (Juan 17:16) Pinabayaan nin Dios an politikal na mga kapangyarihan na apihon sinda, asin ipinaggayagaya kan klero nin Kakristianohan an pagkapahamak na ini. An totoo, an mga klerigo an nangenot sa pagkombensir sa politikal na mga elemento na ipangalad an gibohon kan Mga Estudyante sa Biblia, na apod kaidto sa Mga Saksi ni Jehova.—Kapahayagan 11:7, 10.
19. Paano si Jehova nagpaheling nin pag-imon para sa pagsamba sa saiya poon kan 1919?
19 Minsan siring, si Jehova nagpaheling nin pag-imon para sa pagsamba sa saiya asin ibinalik nia sa saiyang pabor an saiyang nagsosolsol na banwaan kan pakatapos nin guerrang taon nin 1919. (Kapahayagan 11:11, 12) Bilang resulta, nagdakol an mga paraomaw ki Jehova poon sa mayo pang 4,000 kan 1918 sagkod sa mga 5 milyones ngonyan. (Isaias 60:22) Dai na mahahaloy, an pag-imon ni Jehova para sa dalisay na pagsamba sa saiya mahahayag sa mas dramatikong mga paagi.
Mga Akto nin Pag-imon nin Dios sa Ngapit
20. Ano an gigibohon nin Dios sa dai na mahahaloy tanganing ipaheling an saiyang pag-imon para sa dalisay na pagsamba?
20 Dakol nang siglo na sinusunod kan mga iglesya nin Kakristianohan an dalan kan apostatang mga Judio na nag-agyat ki Jehova na mag-imon. (Ezequiel 8:3, 17, 18) Dai na mahahaloy si Jehova Dios mahiro paagi sa pagbugtak nin madahas na kaisipan sa puso nin mga miembro kan Naciones Unidas. Pahihiroon kaini an politikal na mga kapangyarihan na ini na gabaon an Kakristianohan asin an iba pang kabtang nin falsong relihion. (Kapahayagan 17:16, 17) An tunay na mga parasamba makaliligtas sa makatatakot na paghokom na iyan nin Dios. Hihimateon ninda an mga tataramon kan langitnon na mga linalang na nagsasabi: “Omawa nindo si Jah, banwaan! . . . Huli ta hinokoman na nia an dakulang patotot [an falsong relihion] na nanraot sa daga paagi sa saiyang pakikisaro [an saiyang falsong mga katokdoan asin pagsuportar sa maraot na politika], asin siningil na nia an dugo kan saiyang mga oripon sa saiyang kamot.”—Kapahayagan 19:1, 2.
21. (a) Ano an gigibohon ni Satanas asin kan saiyang palakaw pakalaglaga sa falsong relihion? (b) Ano an magigin reaksion nin Dios?
21 Ano an mangyayari pagkalaglag kan pankinaban na imperyo nin falsong relihion? Aagyaton ni Satanas an politikal na mga kapangyarihan na maglansar nin panglobong pagsalakay sa banwaan ni Jehova. Ano an magigin reaksion kan tunay na Dios sa pagprobar na ini ni Satanas na paraon sa ibabaw nin daga an tunay na pagsamba? An Ezequiel 38:19-23 nagsasabi sa sato: “Sa sakuyang init [o, pag-imon], sa laad kan labi-labi kong kaanggotan, ako [si Jehova] kaipuhan na magtaram. . . . Asin maghohokom ako sa saiya [ki Satanas], na dara an peste asin dugo; asin an makosogon na oran asin mga gapong graniso, kalayo asin asupre paooranon ko sa saiya asin sa saiyang kairiba patin sa dakol na banwaan na kaibanan nia. Asin padadakulaon ko nanggad an sakong sadiri asin papakangbanalon ko an sakong sadiri patin ipamimidbid ko an sakong sadiri sa mga mata nin dakol na nasyon; asin kaipuhan na makaaram sinda na ako si Jehova.”—Helingon man an Sofonias 1:18; 3:8.
22. Paano niato ikapaheheling na kita maimon para sa dalisay na pagsamba ki Jehova?
22 Nakararanga nanggad na maaraman na an Soberano kan uniberso may pag-imon na nagmamakolog sa saiyang tunay na mga parasamba! Huli sa hararom na pagpahalaga sa saiyang dai na kutana maninigong kabootan, magin maimon kita para sa dalisay na pagsamba ki Jehova Dios. May kaigotan, padagos logod kitang maghulit kan maogmang bareta asin may kompiansang maghalat sa dakulang aldaw na padadakulaon asin papakangbanalon ni Jehova an saiyang dakulang ngaran.—Mateo 24:14.
Mga Puntong Mapaghohorophorop
◻ Ano an boot sabihon kan pagigin maimon para ki Jehova?
◻ Ano an satong manonodan sa halimbawang itinao kan suanoy na mga Israelita?
◻ Paano niato malilikayan an pakaagyat ki Jehova na mag-imon?
◻ Paano an Dios asin si Cristo nagpapaheling nin pag-imon para sa dalisay na pagsamba?
[Kahon sa pahina 12]
An Pagkamoot Bakong Maimon
DAPIT sa pagkauri, an iskolar sa Biblia kan ika-19 siglo na si Albert Barnes nagsurat: “Saro iyan sa pinakalakop na mga kapahayagan nin karatan, asin malinaw na nagpapaheling kan grabeng kabikoan nin tawo.” Sia nagsabi pa: “An makasususog sa ginikanan kan gabos na guerra asin iriwal saka kinabanon na mga plano—sa tunay na ginikanan kan gabos na pakana asin katuyohan minsan kan naghihingakong mga Kristiano, na nakararaot na marhay sa saindang relihion asin ginigibo sindang kinabanon an kaisipan—mabibigla na maaraman kun gurano kadakol kan ikaaatribwir sa pagkauri. Nakokolgan an satong boot na an iba mas asensado kisa sa sato; minamawot niatong magkaigwa kan yaon sa iba, minsan ngani mayo kita nin diretso dian; asin ini nagbubunga nin laen-laen na makasalan na paagi na ginigibo tanganing inaan an pagkamit ninda kaiyan, o makamtan niato mismo iyan, o ipaheling na mayo sa sainda an arog kadakol kan pinaghohona nin kadaklan na yaon sa sainda. . . . huli ta sa siring mapaninigoan an espiritu nin pagkauri sa satong daghan.”—Roma 1:29; Santiago 4:5.
Sa kabaliktaran, may interesanteng sinabi si Barnes dapit sa pagkamoot, na “dai nauuri.” (1 Corinto 13:4, King James Version) Sia nagsurat: “An pagkamoot dai nauuri sa kaogmahan na yaon sa iba; iyan naoogma sa kapakanan ninda; asin mantang nag-oorog an saindang kaogmahan . . . , an mga impluwensiado nin pagkamoot . . . dai iyan iinaan; dai ninda sinda sosopogon huli sa saindang nasasadirihan; dai ninda iinaan an kaogmahan na iyan; dai sinda maggugumodgumod o magrereklamo na sinda daing gayo binebendisyonan. . . . Kun namomotan niato an iba—kun naggagayagaya kita sa saindang kaogmahan, dai niato sinda maninigong kaurihan.”
[Retrato sa pahina 10]
Si Fineas maimon para sa dalisay na pagsamba ki Jehova