Dapat daw na an Tradisyon Kontra sa Katotoohan?

SI Martin Luther kombensido na tama sia. An Biblia, sa pagtubod nia, nagsusuportar sa saiya. An Polacong astronomo na si Copernico, sa ibong na kampi, naghona na sala an tradisyonal na paniniwala kan panahon na idto.

Anong paniniwala? Na an daga iyo an sentro kan uniberso asin an gabos na bagay naglilibot dian. An totoo, sabi ni Copernico, iyo na an daga mismo naglilibot sa aldaw. Dai ini inoyonan ni Luther, na nagsasabi: “An mga tawo naghihinanyog sa sarong nagpapaimportanteng astrologo na nagmaigot na ipaheling na an daga iyo an naglilibot, bakong an kalangitan o an kaitaasan, an aldaw asin an bulan.”​—History of Western Philosophy.

AN TRADISYONAL na mga paniniwala parateng minakontra sa mga katunayan, sa katotoohan. Puede pa nganing papangyarihon kaiyan an mga tawo na gumibo nin nakadadanyar na mga bagay.

Siempre, dai boot sabihon kaini na an tradisyon perming kontra sa katotoohan. Sa katunayan, pinakosog ni apostol Pablo an mga Kristiano kan saiyang kaaldawan na padagos na sunodon an mga tradisyon na itinao nia sa sainda: “Ngonyan inoomaw ko kamo huli ta . . . pinangangaptan nindo nin marigon an mga tradisyon siring sa pagkatao ko kaiyan sa saindo.”​—1 Corinto 11:2; helingon man an 2 Tesalonica 2:15; 3:6.

Ano an boot sabihon ni Pablo kan “mga tradisyon”? An Insight on the Scriptures, Tomo 2, pahina 1118, nagtotokdo na an termino sa Griego na ginamit nia para sa “tradisyon,” pa·raʹdo·sis, nangangahulogan nin sarong bagay na “ipinasa nin berbal o sa surat.” An termino sa Ingles nangangahulogan nin “impormasyon, mga doktrina, o mga kaugalean na itinao gikan sa mga magurang pasiring sa mga aki o nagin nang an establisadong paagi nin pag-isip o paghiro.”a Huling an mga tradisyon na itinao ni apostol Pablo marahay an ginikanan, naparahay an mga Kristiano sa pangangapot dian nin marigon.

Minsan siring, malinaw na an tradisyon puedeng tama o sala, marahay o maraot. Halimbawa, an Britanong pilosopo na si Bertrand Russell tinatawan nin komendasyon an mga tawo na arog ki Copernico kaidtong ika-16 na siglo na igwa kan pagkasadiosan asin kapusoan na kustionon an tradisyonal na mga paniniwala. Nagkaigwa sinda nin “pag-ako na an pinaniwalaan poon kan suanoy na mga panahon tibaad sala.” Naheheling man daw nindo an kadonongan sa dai basta na sana pagsunod sa tradisyon?​—Ikomparar an Mateo 15:​1-9, 14.

Kun siring, kumusta man an relihiosong mga paniniwala asin kostumbre? Puede daw niatong ipamugtak na an mga iyan tama asin dai nakadadanyar? Paano niato maaaraman? Ano an maninigo niatong gibohon kun manompongan niato na an relihiosong mga tradisyon talagang kontra sa katotoohan? Sisiyasaton kan sunod na artikulo an mga hapot na ini.

[Nota sa Ibaba]

[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 2]

Tutob: Jean-Leon Huens © National Geographic Society

[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 3]

Universität Leipzig