Edukasyon—Gamiton Iyan sa Pag-omaw ki Jehova
“An nagtataram nin hale sa saiya man sana naghahanap kan saiyang sadiring kamurawayan; alagad an naghahanap kan kamurawayan kaidtong nagsugo sa saiya, an sarong ini totoo.”—JUAN 7:18.
1. Kasuarin asin paano nagpoon an proseso nin edukasyon?
AN EDUKASYON nagpoon kaidtong haloyon nang panahon an nakaagi. An proseso nin edukasyon nagpoon dai nahaloy pakalalanga ni Jehova Dios, an Dakulang Edukador asin Instruktor, sa saiyang panganay na Aki. (Isaias 30:20; Colosas 1:15) Uya an Saro na puedeng makanood sa Dakulang Edukador mismo! Durante kan dai mabilang na mga milenyo nin dayupot na pakiibaiba sa saiyang Ama, an Aking iyan—na namidbid bilang Jesu-Cristo—nag-ako nin daing kabaing sa halaga na edukasyon dapit sa mga kualidad, gibo, asin katuyohan ni Jehova Dios. Kan huri, bilang tawo digdi sa daga, si Jesus nakasabi: “Dai akong ginigibo sa sadiri kong boot; kundi siring sa pagkatokdo sa sako kan Ama itinataram ko an mga bagay na ini.”—Juan 8:28.
2-4. (a) Sono sa Juan kapitulo 7, ano an situwasyon kan umatender si Jesus sa Kapiestahan nin mga Tabernakulo kan 32 C.E.? (b) Taano ta napangalas an mga Judio sa kakayahan nin pagtotokdo ni Jesus?
2 Paano ginamit ni Jesus an inako niang edukasyon? Durante kan bilog na tolo may kabangang taon niang ministeryo digdi sa daga, daing kapagalan na ihiniras nia sa iba an saiyang mga nanodan. Minsan siring, ini may nasa isip na pangenot na katuyohan. Asin ano iyan? Siyasaton niato an mga tataramon ni Jesus sa Juan kapitulo 7, na dian saiyang ipinaliwanag kapwa an ginikanan asin katuyohan kan saiyang katokdoan.
3 Horophoropa an kamugtakan. Tigholog kaidto nin 32 C.E., haros tolong taon pakabautismohi ki Jesus. An mga Judio nagkakatiripon sa Jerusalem para sa Kapiestahan nin mga Tabernakulo. Durante kan enot na pirang aldaw kan kapiestahan, kadakol kan orolay-olay manongod ki Jesus. Kan nangangabangaan na an kapiestahan, si Jesus nagduman sa templo asin nagpoon na magtokdo. (Juan 7:2, 10-14) Siring kan dati, pinatunayan nia na sia sarong dakulang Paratokdo.—Mateo 13:54; Lucas 4:22.
4 An bersikulo 15 kan Juan kapitulo 7 nagsasabi: “Kun siring nagngaralas an mga Judio, na an sabi: ‘Taano ta may kaaraman an tawong ini sa mga letra, mantang dai man sia nag-adal sa mga paadalan?’” Nasasabotan daw nindo kun taano ta napangalas sinda? Si Jesus dai naglaog sa arin man na mga paadalan na rabiniko, kaya sia bakong edukado—sa paghona ninda! Pero, pasil para ki Jesus na hanapon asin basahon an mga kabtang kan Sagradong Kasuratan. (Lucas 4:16-21) Tara, an panday na ini na taga-Galilea tinokdoan pa ngani sinda sa Pagboot ni Moises! (Juan 7:19-23) Paano ini nagin posible?
5, 6. (a) Paano ipinaliwanag ni Jesus an gikanan kan saiyang katokdoan? (b) Sa anong paagi ginamit ni Jesus an saiyang edukasyon?
5 Si Jesus nagpaliwanag, siring kan satong mababasa sa bersikulo 16 asin 17: “An sakong itinotokdo bako ko, kundi kaidtong nagsugo sa sako. Kun an siisay man boot na gumibo kan Saiyang kabotan, makaaaram sia kan katokdoan kun baga iyan sa Dios o kun baga ako nagtataram nin hale sa sako man sana.” Boot nindang maaraman kun siisay an nag-edukar ki Jesus, asin malinaw niang sinabi sa sainda na an saiyang edukasyon gikan sa Dios!—Juan 12:49; 14:10.
6 Paano ginamit ni Jesus an saiyang edukasyon? Siring kan nasusurat sa Juan 7:18, si Jesus nagsabi: “An nagtataram nin hale sa saiya man sana naghahanap kan saiyang sadiring kamurawayan; alagad an naghahanap kan kamurawayan kaidtong nagsugo sa saiya, an sarong ini totoo, asin dai nin kabikoan sa saiya.” Angay nanggad na ginamit ni Jesus an saiyang edukasyon sa pagtao nin kamurawayan ki Jehova, an “Saro na sangkap sa kaaraman”!—Job 37:16.
7, 8. (a) Paano maninigong gamiton an edukasyon? (b) Ano an apat na pundamental na katuyohan nin timbang na edukasyon?
7 Sa siring may nanonodan kitang mahalagang marhay na leksion ki Jesus—an edukasyon maninigong gamiton, bakong sa pagpamuraway sa satong sadiri, kundi sa pagtao nin kaomawan ki Jehova. Mayo nang mas marahay na paagi nin paggamit sa edukasyon. Paano nindo, kun siring, magagamit an edukasyon sa pagtao nin kaomawan ki Jehova?
8 An pag-edukar nangangahulogan nin “pagpatood paagi sa pormal na pagtotokdo asin dinidirehiran na pagpraktis orog na sa sarong abilidad, trabaho, o propesyon.” Pag-olayan niato ngonyan an apat na pundamental na katuyohan nin timbang na edukasyon asin kun paano an lambang saro kaini magagamit sa pag-omaw ki Jehova. An timbang na edukasyon maninigong makatabang sa sato na (1) bumasa nin marahay, (2) sumurat nin malinaw, (3) umoswag sa isip asin moral, asin (4) kumua nin praktikal na pagpatood na kaipuhan para sa aroaldaw na pamumuhay.
Pakanood na Bumasa nin Marahay
9. Taano ta mahalaga na magin matibay magbasa?
9 Enot na nalilista an pakanood na bumasa nin marahay. Taano ta mahalagang marhay na magin matibay magbasa? An The World Book Encyclopedia nagpapaliwanag: “An pagbasa . . . pundamental sa pakanood asin saro sa pinakamahalagang mga abilidad sa aroaldaw na pamumuhay . . . An ekspertong mga parabasa nakatatabang sa paggibo nin maoswag, mabungang sosyedad. Kadungan kaiyan, sinda mismo nagkakamit nin mas maogma, mas nakakokontentong buhay.”
10. Paano nakatatabang sa sato an pagbasa kan Tataramon nin Dios na magkamit nin mas maogma, mas nakakokontentong buhay?
10 Kun an pagbasa sa pankagabsan makatatabang sa sato na magkamit nin “mas maogma, mas nakakokontentong buhay,” gurano pa daw katotoo kaini sa pagbasa kan Tataramon nin Dios! An siring na pagbasa nagbubukas kan satong isip asin puso sa mga kaisipan asin katuyohan ni Jehova, asin an malinaw na pakasabot sa mga ini nagtatao nin kahulogan sa satong buhay. Dugang pa, “an tataramon nin Dios buhay asin mapuersa,” an sabi kan Hebreo 4:12. Mantang kita nagbabasa kan Tataramon nin Dios asin naghohorophorop dian, kita napadadayupot sa Autor kaiyan, asin kita namomotibar na gumibo nin mga pagbabago sa satong buhay tanganing magin orog na nakapaoogma sa saiya. (Galacia 5:22, 23; Efeso 4:22-24) Kita napahihiro man na ihiras sa iba an mahalagang mga katotoohan na satong nababasa. Ini gabos nagtatao nin kaomawan sa Dakulang Edukador, si Jehova Dios. Sierto nanggad na mayo nang mas marahay na paagi na gamiton an satong kakayahan sa pagbasa!
11. Ano an maninigong kaiba sa timbang na programa nin personal na pag-adal?
11 Baga man hoben o gurang, pinaririgon an satong boot na makanood na bumasa nin marahay, ta an pagbasa may mahalagang kabtang sa satong Kristianong pamumuhay. Apuera sa regular na pagbasa kan Tataramon nin Dios, kaiba sa timbang na programa nin personal na pag-adal an pagkonsiderar kan teksto sa Biblia na nasa Pagsiyasat sa Kasuratan Aroaldaw, pagbasa kan An Torrengbantayan asin Awake!, asin pag-andam para sa Kristianong mga pagtiripon. Asin kumusta man an Kristianong ministeryo? Malinaw nanggad, an paghuhulit sa publiko, mga pagdalaw liwat sa mga interesado, asin pagkondukta nin mga pag-adal sa Biblia sa harong gabos nangangaipo nin marahay na kakayahan sa pagbasa.
Pakanood na Sumurat nin Malinaw
12. (a) Taano ta mahalagang makanood na sumurat nin malinaw? (b) Ano an pinakadakulang pagsurat na ginibo kasuarin pa man?
12 An ikaduwang katuyohan iyo na an timbang na edukasyon maninigong makatabang sa sato na sumurat nin malinaw. An pagsurat bako sanang nagpapahayag kan satong mga tataramon asin ideya kundi pinepreserbar man iyan kaiyan. Kaidtong kadakol nang siglo an nakaagi, may mga 40 Judio na nagsurat sa papiro o mga pergamino kan mga tataramon na iyo an nagin ipinasabong na Kasuratan. (2 Timoteo 3:16) Sierto nanggad na ini an pinakadakulang pagsurat na ginibo kasuarin pa man! Daing duwa-duwa na giniyahan ni Jehova an pagkopya asin pagkopya liwat kan sagradong mga tataramon na idto sa laog kan nag-aging mga siglo, kaya iyan nakaabot sa sato na mapananarigan. Dai daw kita nagpapasalamat na ipinasurat ni Jehova an saiyang mga tataramon, imbes na manarig sa berbal na pagpaabot kaiyan?—Ikomparar an Exodo 34:27, 28.
13. Ano an nagpaparisa na an mga Israelita tataong sumurat?
13 Kan suanoy na mga panahon, nagkapira sanang may pribilehiong grupo, arog baga kan mga eskriba sa Mesopotamia asin Egipto, an tataong bumasa asin sumurat. Laen na marhay sa mga nasyon, sa Israel an gabos pinarigon an boot na makatataong bumasa asin sumurat. An pagboot sa Deuteronomio 6:8, 9 para sa mga Israelita na suratan an mga harigi kan saindang harong, minsan ngani malinaw na piguratibo, nagpaparisa na sinda tataong sumurat. Mantang saradit pa, an mga aki tinokdoan na sumurat. An Kalendaryo sa Gezer, saro sa kagurangguranging mga halimbawa nin suanoy na pagsurat sa Hebreo, pinaghohona nin pirang iskolar na pan-ehersisyo sa memorya nin sarong eskuela.
14, 15. Ano an pirang positibo asin kapakipakinabang na paagi na gamiton an kakayahan sa pagsurat?
14 Alagad paano niato magagamit sa positibo asin kapakipakinabang na paagi an kakayahan sa pagsurat? Tunay nanggad na paagi sa pagkua nin mga nota sa Kristianong mga pagtiripon, asamblea, asin kombension. An surat, dawa sa “pipirang tataramon,” puedeng magparigon sa boot nin sarong naghehelang o magsabi nin salamat sa sarong espirituwal na tugang na lalaki o babae na nagin maboot o mainistimar sa sato. (1 Pedro 5:12) Kun may saro sa kongregasyon na nagadanan nin sarong namomotan, an halipot na surat o kard puedeng “magtaram na may pagranga” sa sarong iyan para sato. (1 Tesalonica 5:14) An sarong tugang na Kristiana na an ina nagadan sa kanser nagpaliwanag: “An sarong katood nagpadara sa sako nin magayon na surat. Talagang nakatabang idto huli ta puede ko iyan na basahon nin paorootro.”
15 An sarong ekselenteng paagi nin paggamit kan kakayahan sa pagsurat iyo an pagtao nin kaomawan ki Jehova paagi sa pagpadara nin surat tanganing magpatotoo sa Kahadean. Kun beses tibaad kaipuhan na padagos na makikomunikar sa bagong mga interesado na nag-iistar sa puerang mga lugar. An helang tibaad temporaryong magpadepisil sa saindo na makapagharongharong. Posibleng ikakokomunikar kan surat an normal na sasabihon nindo sa personal.
16, 17. (a) Anong eksperyensia an nagpapaheling kan halaga nin pagpadara nin surat tanganing magpatotoo sa Kahadean? (b) Puede daw kamong magsaysay nin kaparehong eksperyensia?
16 Horophoropa an sarong eksperyensia. Kaidtong dakol na taon na an nakaagi sarong Saksi an nagpadara nin surat na nagpapatotoo sa Kahadean sa sarong balong babae na an pagkagadan kan agom iinanunsio sa lokal na diaryo. Mayong simbag. Dangan, kan Nobyembre 1994, pakalihis nin labing 21 taon, an Saksi nakaresibi nin surat hale sa aking babae kan balo. An aki nagsurat:
17 “Kan Abril 1973, sinuratan nindo an sakong ina tanganing rangahon sia pagkagadan kan sakong ama. Nuebe anyos ako kaidto. Talagang pinag-adalan kan sakong ina an Biblia, alagad sagkod ngonyan bako pa siang lingkod ni Jehova. Minsan siring, an saiyang pag-adal sa kahurihurihi nagbunga kan sakong pakiaasosyar sa katotoohan. Kan 1988, pinonan ko an sakong pag-adal sa Biblia—15 taon pakaresibi kan saindong surat. Kan Marso 9, 1990, nabautismohan ako. Pinasasalamatan kong marhay an saindong surat kaidtong dakol na taon na an nakaagi asin naoogma akong marhay na ipaaram saindo na an mga banhing idto na itinanom nindo talagang nagtubo, sa tabang ni Jehova. An saindong surat ipinasaray sa sako kan sakong ina, asin gusto ko kamong makamidbid. Naglalaom ako na makaabot sa saindo an surat na ini.” An surat kan aking babae, na kaiba an saiyang adres asin numero nin telepono, talagang nakaabot sa Saksi na nagsurat dakolon nang taon an nakaagi. Imahinara an pagkabigla kan hoben na babae kan apodan sia sa telepono kan Saksi—na sagkod ngonyan nagpapadara pa nin mga surat tanganing ihiras sa iba an paglaom sa Kahadean!
Pag-oswag sa Isip, Moral, Asin Espirituwal
18. Kaidtong mga panahon kan Biblia, paano inasikaso nin mga magurang an edukasyon sa isip asin moral kan saindang mga aki?
18 An ikatolong katuyohan iyo na an timbang na edukasyon maninigong tumabang sa sato na umoswag sa isip asin moral. Kaidtong mga panahon kan Biblia an pag-edukar sa isip asin moral sa mga aki ibinibilang na saro sa pangenot na mga obligasyon nin mga magurang. An mga aki bako sanang tinokdoan na bumasa asin sumurat kundi, orog na mahalaga, inedukar man sa Pagboot nin Dios, na kalabot an gabos nindang aktibidad sa buhay. Sa siring, kaiba sa edukasyon an pagtotokdo manongod sa saindang relihiosong mga obligasyon asin sa mga prinsipyo na sinusunod sa pag-agom, relasyon sa pamilya, asin seksuwal na moralidad, siring man sa mga obligasyon ninda sa saindang kapwa. An siring na edukasyon nakatabang sa sainda na umoswag bako sanang sa isip asin moral kundi siring man sa espirituwal.—Deuteronomio 6:4-9, 20, 21; 11:18-21.
19. Saen kita makanonompong nin edukasyon na nagpapaheling sa sato kan pinakamarahay na moral na mga prinsipyo sa buhay asin nagtatabang sa sato na umoswag sa espirituwal?
19 Kumusta man ngonyan? Mahalaga an marahay na sekular na edukasyon. Tinatabangan kita kaiyan na umoswag sa isip. Alagad saen kita makakukua nin edukasyon na mapaheling sa sato kan pinakamarahay na moral na mga prinsipyo sa buhay asin matabang sa sato na umoswag sa espirituwal? Sa laog kan Kristianong kongregasyon, nakakukua kita nin programa nin teokratikong edukasyon na dai makukua saen pa man digdi sa daga. Paagi sa satong personal na pag-adal sa Biblia asin sa mga publikasyon na basado sa Biblia saka sa pagtotokdo na itinatao sa mga pagtiripon kan kongregasyon, asamblea, asin kombension, makaaako kita kaining daing kaagid sa halaga, nagpapadagos na edukasyon—edukasyon gikan sa Dios—na daing bayad! Ano an itinotokdo kaiyan sa sato?
20. Ano an itinotokdo sa sato kan edukasyon gikan sa Dios, asin ano an ibinubunga kaiyan?
20 Kun pinoponan niatong pag-adalan an Biblia, nakanonood kita nin pundamental na mga katokdoan sa Kasuratan, ‘an enot na mga katokdoan.’ (Hebreo 6:1) Mantang kita nagpapadagos, nagkakakan kita nin “matagas na kakanon”—an boot sabihon, mas hararom na mga katotoohan. (Hebreo 5:14) Minsan siring, orog pa kaiyan nakanonood kita nin diosnon na mga prinsipyo na nagtotokdo sa sato kun paano mamumuhay sono sa boot nin Dios na magin pamumuhay niato. Halimbawa, kita nakanonood na likayan an mga bisyo asin kaugalean na ‘nagpaparamog sa laman’ patin gumalang sa autoridad asin sa persona saka rogaring nin iba. (2 Corinto 7:1; Tito 3:1, 2; Hebreo 13:4) Dugang pa, nasasabotan niato an importansia nin pagigin sadiosan asin mahigos sa satong trabaho asin an halaga nin pamumuhay sono sa mga pagboot kan Biblia dapit sa seksuwal na moralidad. (1 Corinto 6:9, 10; Efeso 4:28) Mantang kita nag-ooswag sa pag-aplikar kan mga prinsipyong ini sa satong buhay, kita nagtatalubo sa espirituwal, asin minararom an satong relasyon sa Dios. Saro pa, an satong diosnon na gawe ginigibo kitang marahay na mga siudadano, saen man kita nag-iistar. Asin ini puedeng makapahiro sa iba na pamurawayon an Burabod nin edukasyon gikan sa Dios—si Jehova Dios.—1 Pedro 2:12.
Praktikal na Pagpatood Para sa Aroaldaw na Pamumuhay
21. Anong praktikal na pagpatood an inako nin mga aki kaidtong mga panahon kan Biblia?
21 An ikaapat na katuyohan nin timbang na edukasyon iyo na tawan an saro nin praktikal na pagpatood na kaipuhan para sa aroaldaw na pamumuhay. Kaiba sa pag-edukar nin mga magurang kaidtong mga panahon kan Biblia an praktikal na pagpatood. An mga aking babae tinokdoan nin mga abilidad sa harong. Ipinaheheling kan ultimong kapitulo nin Talinhaga na ini siertong dakol asin laen-laen. Sa siring, an mga aking babae tataong magpuron, maghabol, asin magluto saka mag-asikaso sa pankagabsan na pagpadalagan sa harong, magnegosyo, asin gumibo nin mga transaksion sa daga asin harong. An mga aking lalaki sa parate tinotokdoan kan sekular na okupasyon kan saindang ama, baga man sa pag-oma o sarong klase nin trabaho o opisyo. Si Jesus nakanood nin pagpanday sa saiyang kag-ampon na ama, si Jose; sa siring, sia bako sanang inapod na “aki kan panday” kundi man “panday.”—Mateo 13:55; Marcos 6:3.
22, 23. (a) Para sa ano maninigong andamon nin edukasyon an mga aki? (b) Ano an maninigong magin motibo niato sa pagpili nin dagdag na edukasyon kun iyan tibaad minalataw na kaipuhan?
22 Ngonyan, kaiba man sa marahay an pagkatimbang na edukasyon an pag-andam para sa pag-asikaso sa mga pangangaipo nin pamilya pag-abot nin panahon. An mga tataramon ni apostol Pablo na yaon sa 1 Timoteo 5:8 nagsasabi na an pagsustento sa pamilya sagradong obligasyon. Sia nagsurat: “Tunay na kun an siisay man dai nagsusustento sa mga sadiri nia, asin orog na sa mga miembro kan saiyang harong, sia nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.” An edukasyon, kun siring, maninigong andamon an mga aki para sa mga responsibilidad na isasaabaga ninda sa buhay patin sangkapan sinda na magin mahigos na mga miembro kan komunidad.
23 Guranong sekular na edukasyon an maninigo niatong kuanon? Ini tibaad nagkakalaenlaen sa laen-laen na nasyon. Alagad kun an malalaogan na mga trabaho naghahagad nin dagdag na inadalan apuera sa pinakahababang hinahagad kan ley, an mga magurang an may paninimbagan na giyahan an saindang mga aki sa pagdedesisyon manongod sa dagdag na edukasyon o inadalan, na pinagtuturotimbang kapwa an potensial na mga pakinabang asin an mga disbentaha nin siring na dugang na mga pag-adal. Minsan siring, ano an maninigong magin motibo nin saro sa pagpili nin dagdag na edukasyon kun iyan tibaad minalataw na kaipuhan? Tunay nanggad na bakong mga kayamanan, pagpamuraway sa sadiri, o kaomawan. (Talinhaga 15:25; 1 Timoteo 6:17) Girumdomon an leksion na nanodan niato sa halimbawa ni Jesus—an edukasyon maninigong gamiton sa pagtao nin kaomawan ki Jehova. Kun pilion niato an dagdag na edukasyon, an satong motibasyon maninigo na pagmawot na sustentohan nin igo an satong sadiri tanganing makapaglingkod kita ki Jehova sa pinakalubos na mapupuede sa Kristianong ministeryo.—Colosas 3:23, 24.
24. Anong leksion na nanodan ki Jesus an maninigo na dai niato noarin man paglingawan?
24 Kun siring, magmahigos kita sa satong mga paghihingoa na kumua nin timbang na sekular na edukasyon. Lubos logod niatong aprobetsaran an nagpapadagos na programa nin edukasyon gikan sa Dios na itinatao sa laog kan organisasyon ni Jehova. Asin dai logod niato noarin man paglingawan an mahalagang marhay na leksion na satong nanodan ki Jesu-Cristo, an pinakaedukadong tawo na naglakaw digdi sa daga kasuarin pa man—an edukasyon maninigong gamiton, bakong sa pagpamuraway sa satong sadiri, kundi sa pagtao nin kaomawan sa kadarudakulaing Edukador sa gabos, si Jehova Dios!
Ano an Saindong Simbag?
◻ Paano ginamit ni Jesus an saiyang edukasyon?
◻ Taano ta mahalagang makanood na bumasa nin marahay?
◻ Paano niato puedeng gamiton an kakayahan sa pagsurat sa pagtao nin kaomawan ki Jehova?
◻ Paano kita tinatabangan kan edukasyon gikan sa Dios na umoswag kapwa sa moral asin sa espirituwal?
◻ Anong praktikal na pagpatood an maninigong kaiba sa timbang na edukasyon?
[Kahon sa pahina 13]
Praktikal na Tabang sa mga Edukador
Sa “Magayagayang mga Paraomaw” na Pandistritong mga Kombension kan 1995/96, an Watch Tower Society ilinuwas an sarong bagong brochure na may titulong Jehovah’s Witnesses and Education. An 32-pahinas, kompleto an kolor na brochure na ini ipinublikar nangorogna para sa mga edukador. Sagkod ngonyan iyan ikinatradusir na sa 58 tataramon.
Taano ta nagpublikar nin brochure para sa mga edukador? Tanganing tabangan sinda na orog na masabotan an mga paniniwala nin mga estudyanteng aki nin Mga Saksi ni Jehova. Ano an laog kan brochure? Sa malinaw asin positibong tono, ipinaliliwanag kaiyan an satong mga punto-de-vista sa mga isyu na arog baga nin dagdag na edukasyon, mga kumpleanyo asin Navidad, patin pagsaludo sa bandera. An brochure nag-aasegurar man sa mga edukador na boot niato na an satong mga aki lubos na makinabang sa saindang pag-eskuela asin odok an pagmawot niato na makikooperar sa mga edukador, na interesadong marhay sa edukasyon kan satong mga aki.
Paano magagamit an brochure na Education? Huling inandam iyan para sa mga edukador, iwaras niato iyan sa mga maestro, prinsipal, asin iba pang opisyal nin eskuelahan. An bagong brochure na ini makatabang logod sa gabos na siring na edukador na masabotan an satong mga punto-de-vista asin paniniwala saka kun taano ta kun beses pinaninindogan niato an diretso na mapalaen. Pinaririgon an boot kan mga magurang na gamiton an brochure bilang basihan sa personal na pakikipag-olay sa mga edukador kan saindang mga aki.
[Retrato sa pahina 10]
Sa suanoy na Israel an edukasyon pinahalagahan na marhay