Itinotokdo daw kan Biblia an Paniniwala sa Kapaladan?

LIBELO! PAGBALOBAGI! Kun an sarong respetadong miembro kan komunidad naniniwala na nadanyaran nin falsong bareta an saiyang ngaran o dangog, sia napipiritan na itanos an mga bagay. Tibaad gumibo pa ngani sia nin legal na aksion tumang sa mga responsable sa libelo.

Bueno, an patalismo pagbalobagi nanggad tumang sa Makakamhan sa gabos na Dios. An teoriya nagpapahayag kan opinyon na an Dios personalmenteng responsable sa gabos na mamondong pangyayari asin remalaso na nagpapasakit sa katawohan. Kun kamo naniniwala sa kapaladan, tibaad imahinaron nindo na an Unibersal na Soberano may ginibong lista na arog kaini: ‘Ngonyan, si John maeerido sa sarong aksidente sa sasakyan, si Fatou aatakehon nin malaria, an harong ni Mamadou malalaglag sa sarong bagyo’! Talaga daw na mapahihiro kamo na maglingkod sa siring na Dios?

‘Alagad kun bakong an Dios an responsable sa satong mga kademalasan, siisay palan?’ an hapot kan mga naniniwala sa kapaladan. Inisip-isip man ini ni Ousmane, an barobata na nasambitan sa sinusundan na artikulo. Alagad dai sia kaipuhan na magpatibasang o magbanabana tangani na maaraman an katotoohan. Nanodan nia na ibinindikar nin Dios an saiyang sadiri sa pagbalobaging ini paagi sa mga katokdoan na yaon sa Saiyang ipinasabong na Tataramon, an Biblia. (2 Timoteo 3:16) Kun siring, pag-olayan niato kun ano an sinasabi kan Biblia manongod sa temang ini.

Siisay an Dapat na Basolon?

Mga baha, bagyo, linog​—an grabeng mga kapahamakan na arog kaiyan parateng inaapod na gibo nin Dios. Pero dai ipinaheheling kan Biblia na pinapangyayari nin Dios an siring na mga kalamidad. Horophoropa an sarong mamondong pangyayari sa Tahaw na Sirangan dakol nang siglo an nakaagi. An Biblia nagsasabi sa sato na an nagsosolong natadang buhay sa grabeng kapahamakan na ini nagbareta: “An mismong kalayo nin Dios [ekspresyon sa Hebreo na parateng nangangahulogan kikilat] huminolog hale sa kalangitan asin naglaad sa tahaw kan mga karnero asin kan mga nag-aataman asin inubos sinda.”​—Job 1:16.

Minsan ngani tibaad an paghona kan natakot nin makuri na tawong ini an Dios an may paninimbagan sa kalayo, ipinaheheling kan Biblia na bako Sia an dapat na basolon. Basahon nindo an Job 1:​7-​12, asin maaaraman nindo na an kikilat pinapangyari, bakong nin Dios, kundi kan saiyang Kaiwal​—si Satanas na Diablo! Dai boot sabihon na an gabos na remalaso direktang gibo ni Satanas. Alagad malinaw na mayo nin dahelan na basolon an Dios.

Sa katunayan, mga tawo an parate na dapat na basolon kun napapasala an mga bagay. An pagkabigo sa eskuelahan, sa trabaho, o sa relasyon sa iba tibaad bunga nin kakulangan nin paghihingoa asin marahay na pagpatood o tibaad nin kakulangan nin konsiderasyon sa iba. Siring man, an mga helang, aksidente, asin pagkagadan tibaad bunga nin kapabayaan. Tara, an paggamit sana nin pampaha sa tukawan mantang nagmamaneho minapasadit na marhay kan posibilidad na an saro magadan sa aksidente sa sasakyan. Mayo nin halaga an pampaha sa tukawan kun an nasusunod iyo an dai maliliwat na “kapaladan.” An tamang medikal na pangataman asin sanitasyon nakapabababa man na marhay sa bilang nin mga pagkagadan na mayo pa sa panahon. Minsan an ibang kalamidad na inaapod nin kadaklan na “gibo nin Dios,” sa katunayan, gibo nin tawo​—an makamomondong pamana kan salang pagpalakaw nin tawo sa daga.​—Ikomparar an Kapahayagan 11:18.

“Panahon Asin Pagkanorongod”

Totoo, kadakol kan makamomondong pangyayari na bakong malinaw an dahelan. Pero mangnoha an sinasabi kan Biblia sa Eclesiastes 9:​11: “Nagbalik ako tanganing maheling sa sirong nin aldaw na mayo sa mabagsik an paorumbasan, ni sa makokosog an ralaban, ni sa madonong man an kakanon, ni sa mga may pakasabot man an kayamanan, ni duman man sa mga may kaaraman an biyaya; huli ta an panahon asin pagkanorongod nangyayari sa sainda gabos.” Kun siring mayo nin dahelan na maniwala na an Kaglalang nasa likod nin mga aksidente o na pinadudusahan an mga biktima nin mga aksidente.

Si Jesu-Cristo mismo nangatanosan tumang sa patalistikong pangangatanosan. Nagtataram manongod sa sarong mamondong pangyayari na aram na marhay kan mga naghihinanyog sa saiya, si Jesus naghapot: “An kagwalo na narumpagan kan torre sa Siloam, kaya sinda nagadan, pinaghohona daw nindo na sinda napatunayan na may mas dakulang utang kisa sa gabos na ibang tawo na nag-eerok sa Jerusalem? Sinasabi ko sa saindo, dai nanggad.” (Lucas 13:​4, 5) Minalataw na iinatribwir ni Jesus an kalamidad, bakong sa pakikilabot nin Dios, kundi sa “panahon asin pagkanorongod.”

An mga Danyos nin Pagkabakong Sangkap

Pero, kumusta man an mga pagkagadan asin helang na dai ikapaliwanag? Itinatao kan Biblia an diretso sa puntong paglaladawan na ini sa kamugtakan nin tawo: “An gabos nagagadan dian ki Adan.” (1 Corinto 15:22) An katawohan pinasakitan nin kagadanan poon kan makisuway an satong apoon na si Adan. Arog kan ipinatanid nin Dios, an ipinamana ni Adan sa saiyang gikan iyo an kagadanan. (Genesis 2:​17; Roma 5:12) Sa katapustapusi, kun siring, an gabos na helang masususog sa satong komun na apoon na si Adan. An satong minanang mga kaluyahan dakula man an koneksion sa mga pagkadesganar asin pagkabigo na naeeksperyensiahan niato sa buhay.​—Salmo 51:5.

Horophoropa an problema nin kadukhaan. An paniniwala sa kapaladan parateng nakaenkaminar sa mga nagtitios kaiyan na akoon na sana an saindang masakit na buhay. ‘Ini na talaga an kaaabtan ta,’ an paniwala ninda. Minsan siring, ipinaheheling kan Biblia na pagkabakong sangkap nin tawo, bakong kapaladan, an dapat na basolon. An iba nagigin dukha kun ‘inaani ninda an saindang itinanom’ paagi sa kahugakan o salang pagpalakaw sa mga rogaring. (Galacia 6:​7; Talinhaga 6:​10, 11) An dai mabilang na minilyon nabubuhay na dukha huli ta sinda nabiktima nin mahanab na mga tawong nasa kapangyarihan. (Ikomparar an Santiago 2:6.) “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikararaot,” an sabi kan Biblia. (Eclesiastes 8:9) Mayo nin ebidensia para sa pag-atribwir kan gabos na kadukhaan sa Dios o sa kapaladan.

Paniniwala sa Kapaladan​—An Nakadadanyar na mga Epekto Kaiyan

An saro pang nakakokombensir na argumento tumang sa paniniwala sa kapaladan iyo an puedeng magin epekto kan patalismo sa mga naniniwala dian. Sabi ni Jesu-Cristo: “An gabos na kahoy na marahay nagbubunga nin marahay, alagad an gabos na kahoy na raot nagbubunga nin daing data.” (Mateo 7:17) Konsideraron niato an sarong “bunga” nin patalismo​—an pakaimpluwensia kaiyan sa pakamate nin paninimbagan nin mga tawo.

Mahalaga an tamang pakamate nin personal na paninimbagan. Iyan saro sa mga bagay na nagmomotibar sa mga magurang na sustentohan an saindang mga pamilya, sa mga nagtatrabaho na maatom na gibohon an saindang mga trabaho, sa mga paramanupaktura na magtao nin produktong de kalidad. An paniniwala sa kapaladan tibaad papamagolon an pakamateng iyan. Halimbawa, imahinara na an kotse nin sarong tawo may depekto an manibela. Kun sia may alistong pakamate nin paninimbagan, iyan ipinahihirahay nia huli sa pagmakolog sa saiyang sadiring buhay asin sa buhay kan saiyang mga pasahero. Sa ibong na lado, an naniniwala sa kapaladan tibaad dai pag-intindihon an peligro, na nangangatanosan na mangyayari sana an aberiya kun iyan ‘kabotan nin Dios’!

Iyo, an paniniwala sa kapaladan madaling makapalalakop nin kadaihan nin pag-iingat, kahugakan, dai paninimbag sa mga ginibo nin saro, asin nin dakol pang ibang negatibong ugale.

Sarong Kaolangan sa Satong Relasyon sa Dios?

An pinakanakadadanyar, an paniniwala sa kapaladan puedeng makaolang sa pakamate nin saro nin paninimbagan, o obligasyon, sa Dios. (Eclesiastes 12:13) An salmista nagsasadol sa gabos na tawo na “namitan nindo asin helingon nindo na si Jehova marahay.” (Salmo 34:8) An Dios nagtatao nin nagkapirang kahagadan para sa mga magkakamit kan saiyang karahayan.​—Salmo 15:​1-5.

An saro sa kahagadan na iyan pagsolsol. (Gibo 3:​19; 17:30) Kalabot dian an pag-admitir sa satong mga sala asin paggibo nin kinakaipuhan na pagbakle. Bilang mga tawong bakong sangkap, kita gabos dakol na dapat pagsolsolan. Alagad kun an saro naniniwala na sia daing maginibong biktima nin kapaladan, depisil na makamate nin pangangaipo na magsolsol o panimbagan an saiyang mga sala.

Sabi kan salmista manongod sa Dios: “An saimong mamomoton na kabootan orog karahay kisa sa buhay.” (Salmo 63:3) Pero, an paniniwala sa kapaladan nakakombensir sa minilyon na an Dios iyo an ginikanan kan saindang kasakitan. Naturalmente, huli kaini puminait an boot nin dakol sa saiya, na pinipintoan an tata pasiring sa pagkaigwa ninda nin dayupot nanggad na relasyon sa Kaglalang. Kun iisipon, paano kamo makamamate nin pagkamoot sa saro na ibinibilang nindo na ginigikanan kan gabos nindong problema asin pagbalo? Sa siring, an patalismo nagpapatindog nin kaolangan sa pag-oltanan nin Dios asin nin tawo.

Nakatalingkas sa Mapan-aping Kapangyarihan nin Kapaladan

An barobatang si Ousmane, na nasambitan sa kapinonan, dati oripon kan paniniwala sa kapaladan. Minsan siring, kan tabangan sia nin Mga Saksi ni Jehova na pagturotimbangon an saiyang kaisipan sa liwanag kan Biblia, si Ousmane napahiro na talikdan an saiyang paniniwala sa kapaladan. An resulta hararom na pakaginhawa asin bago, positibong punto-de-vista sa buhay. Mas importante, namidbid nia si Jehova bilang Dios na “maheherakon asin maugayon, maluway sa pagkaanggot asin mayaman sa mamomoton na kabootan asin katotoohan.”​—Exodo 34:6.

Narealisar man ni Ousmane na an Dios, minsan ngani dai pinaplano an gabos na detalye kan satong buhay, tunay na may katuyohan para sa ngapit.a Sabi kan 2 Pedro 3:​13: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat oyon sa saiyang panuga, asin dian an katanosan an magdadanay.” An Mga Saksi ni Jehova nakatabang sa minilyon na mapatalubo an paglaom na mabuhay sagkod lamang bilang kabtang kan ipinanugang “bagong daga” na ini. Boot ninda na tabangan man kamo.

Mantang nagtatalubo kamo sa tamang kaaraman sa Biblia, masasabotan nindo na an saindong ngapit bakong depende sa itinalaga nang kapaladan na dai nindo makokontrol. Aplikadong marhay an mga tataramon ni Moises sa suanoy na mga Israelita: “Ibinugtak ko an buhay asin kagadanan sa atubangan mo, an bendisyon asin an maldisyon; asin kaipuhan na pilion mo an buhay tanganing makapagpadagos kang mabuhay, ika asin an saimong aki, paagi sa pagkamoot ki Jehova na saimong Dios, paagi sa paghinanyog sa saiyang tingog asin paagi sa pagdadanay sa saiya.” (Deuteronomio 30:​19, 20) Iyo, igwa kamo nin katanosan na magdesisyon dapit sa saindong ngapit. Iyan mayo sa kamot nin kapaladan.

[Nota sa Ibaba]

[Mga retrato sa pahina 6, 7]

An mga kalamidad na ini bakong mga ‘gibo nin Dios’

[Pasasalamat para sa pinagkuanan]

Retrato kan U.S. Coast Guard

WHO

UN PHOTO 186208 /M. Grafman