Maninigo daw na Mag-adal an Saindong Aki sa Sarong Eskuelahan na may Paistar saka Pakakan?
IMAHINARON na kamo nag-iistar sa sarong sadit na banwaan sa sarong nagpoprogreso pa sanang nasyon. Kamo may nagkapirang aki na nasa primarya, alagad pag-edad nin 12, sinda mapadagos sa eskuelahan na sekondarya. Sa saindong lugar, an mga eskuelahan na sekondarya surusuan, kulang an kagamitan, asin may maluyang klaseng mga tawohan. An mga eskuelahan sinisirrahan kun minsan huli sa pagwelga sa laog nin mga semana asin bulan.
Igwang saro na nagtao sa saindo nin nakaaakit na brosyur na ilinaladawan an sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan sa siudad. Naheheling nindo an mga retrato nin maogma, posturadong mga estudyante, na nag-aadal sa kompleto an kagamitan na mga kuarto kan klase, laboratoryo, asin libreriya. An mga estudyante naggagamit nin mga komputer asin nagpapahorohayahay sa malinig, magayon na mga kuarto sa dormitoryo. Nabasa nindo na an saro sa mga katuyohan kan eskuelahan iyo an pagtabang sa mga eskuela na “kamtan an pinakahalangkaw na grado nin edukasyon na kaya nindang itao.” Nabasa pa nindo: “An gabos na eskuela hinahagadan na kumuyog sa mga susundon sa paggawe na kaagid kan normal na linalaoman sa laog nin sarong pamilya na kun saen idinodoon an kortesiya, paggalang, respeto sa mga magurang asin gurang, pagkooperar, pagpapahunod, kabootan, pagkasadiosan asin integridad.”
An sarong nakahuyom na solterito kinotar na nagsasabi: “Tinawan ako kan sakong mga magurang kan pinakapambihirang pribilehio na makalaog sa pinakamarahay na eskuelahan.” An sarong daragita nagsasabi: “An eskuelahan nakapupukaw sa isip asin makawiwili. Digdi an pakanood madali.” Pakaklasehon daw nindo an saindong aking lalaki o babae sa siring na eskuelahan na may paistar saka pakakan?
Edukasyon Asin Espirituwalidad
An gabos na mapagmakolog na magurang nagmamawot na tawan nin solidong pundasyon sa buhay an saindang mga aki, asin tanganing kamtan an siring na pasohan mahalaga an sarong kompleto, balanseng edukasyon. Sa parate an sekular na edukasyon binubukasan an mga oportunidad sa trabaho sa ngapit asin tinatabangan an hobenes na umoswag pasiring sa pagigin mga nasa edad nang kaya na pangatamanan an saindang sadiri asin an saindang pamilya sa ngapit.
‘Kun an sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan nag-aalok nin sarong marahay na edukasyon kaiba an moral na paggiya, taano ta dai iyan aprobetsaran?’ an tibaad ihapot nindo. Sa pagsimbag sa hapot na iyan, an Kristianong mga magurang maninigo na mapagngayongayong konsideraron an sarong mahalagang marhay na bagay—an espirituwal na ikararahay kan saindang mga aki. Si Jesu-Cristo naghapot: “Tunay nanggad, ano an kapakinabangan para sa sarong tawo na makamtan an bilog na kinaban asin mawara an saiyang kalag?” (Marcos 8:36) Siempre, mayo man talaga nin pakinabang digdi. Kun siring, bago magdesisyon na paklasehon an saindang mga aki sa sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan, maninigong estudyaran nin Kristianong mga magurang an tibaad magin epekto kaini sa esperansa para sa buhay na daing katapusan kan saindang mga aki.
An Impluwensia kan Ibang Estudyante
An nagkapirang eskuelahan na may paistar saka pakakan tibaad igwa nin maoomaw na akademikong mga pamantayan. Alagad kumusta an moral na mga pamantayan kan mga nag-eeskuela o tibaad maski kan mga nagpapalakaw sa siring na mga eskuelahan? Mapadapit sa klase nin mga tawo na madakol sa “huring mga aldaw” na ini, an apostol na si Pablo nagsurat: “Sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mga mamomoton sa sainda man sana, mga mamomoton sa kuarta, mga pangahas, mga maabhaw, mga paralanghad, mga masumbikal sa mga magurang, mga daing utang na boot, bakong maimbod, dai nin natural na kapadangatan, dai maoyonan, mga parapakaraot, mayong pagpopogol sa sadiri, maringis, mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog, mga mamomoton sa kasingawan kisa sa mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan; asin sa mga ini lumikay ka.”—2 Timoteo 3:1-5.
An moral asin espirituwal na pagrurong ini pambilog na globo, na nag-aatubang nin angat sa Mga Saksi ni Jehova sa pamumuhay sono sa mga prinsipyo sa Biblia. An mga estudyante na nagpupuli aroaldaw nakaririsa na dawa an saindang limitadong pakiasosyar sa kinabanon na mga kaeskuela puedeng magkaigwa nin mapuersang negatibong impluwensia sa saindang espirituwalidad. An pagkontra sa impluwensiang iyan puedeng magin masakit para sa mga aking Saksi, maski igwa nin pagsuportar, hatol, asin pamparigon nin boot hale sa saindang mga magurang.
Kun siring, ano an situwasyon nin mga aki na pinararayo sa saindang harong pasiring sa mga eskuelahan na may paistar saka pakakan? Sinda nagsosolo, na dai natatawan nin regular na espirituwal na pagsuportar nin mamomoton na mga magurang. Mantang sinda nag-iistar kaiba an saindang mga kaklase 24 oras kada aldaw, mas makosog an impluwensia sa saindang hoben pang isip asin puso na kumomporme sa kadaklan kisa sa posibleng mangyari sa mga estudyante na nag-iistar sa harong. An sabi nin sarong estudyante: “Sa moral, an sarong estudyante sa eskuelahan na may paistar saka pakakan nabubuhay sa peligro poon aga sagkod banggi.”
Si Pablo nagsurat: “Dai kamo palagalag. An maraot na pag-iriba nakararaot sa marahay na mga ugale.” (1 Corinto 15:33) An Kristianong mga magurang dai maninigong palagalag sa kaisipan na an saindang mga aki dai madadanyaran sa espirituwal kun sinda perming kaiba kan mga dai naglilingkod sa Dios. Sa harohalawig na panahon, an diosnon na mga aki puedeng magin bagol an boot sa Kristianong mga prinsipyo sa buhay asin puedeng mawaran kan gabos na apresasyon sa espirituwal na mga bagay. Kun minsan ini dai naririparo kan mga magurang sagkod na humale na sa eskuelahan na may paistar saka pakakan an saindang mga aki. Sa panahon na iyan parateng huri na tanganing itanos an mga bagay.
An eksperyensia ni Clement tipiko. Sia nagsasaysay: “Bago ako nagklase sa eskuelahan na may paistar saka pakakan, igwa ako nin pagkamoot sa katotoohan asin naglilingkod ako sa langtad kaiba kan mga tugang. Ako partikularmenteng naoogma sa pakikikabtang sa samong pampamilyang pag-adal sa Biblia asin sa Pag-adal sa Libro kan Kongregasyon. Minsan siring, kan ako lumaog sa eskuelahan na may paistar saka pakakan sa edad na 14, binayaan ko nin biyo an katotoohan. Sa bilog na limang taon ko sa eskuelahan na may paistar saka pakakan, nungka akong nag-atender sa mga pagtiripon. Bilang resulta nin maraot na pag-iriba, napalabot ako sa pagdroga, pagsigarilyo, asin makosog na pag-inom.”
An Impluwensia kan mga Maestro
Sa arin man na eskuelahan puedeng magkaigwa nin marigsok sa moral na mga maestro na inaabuso an saindang posisyon nin autoridad. An nagkapira maringis asin daing herak, mantang an iba inaaprobetsaran sa seksuwal na paagi an saindang mga estudyante. Sa mga eskuelahan na may paistar saka pakakan an mga gawe-gawe kan siring na mga maestro mas posibleng dai ikareport.
Minsan siring, an kadaklan na maestro sinserong naghihingoa na sanayon an mga aki na magin mabungang mga miembro kan sosyedad, magin kabtang kan kinaban sa palibot ninda, makakomporme. Alagad uya digdi an saro pang problema para sa mga aking Saksi. An mga prinsipyo sa buhay kan kinaban bako perming kaoyon kan Kristianong mga prinsipyo. Mantang an mga maestro pinaririgon an boot kan mga estudyante na magin kabtang kan kinaban na ini, sinabi ni Jesus na an saiyang mga parasunod magigin “bakong kabtang kan kinaban.”—Juan 17:16.
Kumusta kun lumataw an mga problema mantang sinusunod kan mga aki an mga prinsipyo sa Biblia? Kun an mga aki nag-eeskuela sa sarong lokal na eskuelahan asin nag-iistar sa harong, puede nindang ipakipag-olay an mga bagay na iyan sa saindang mga magurang. An mga magurang man magigiyahan an saindang mga aki asin posibleng kaolayon an maestro. Bilang resulta, an mga problema asin dai pagkasinabotan sa parate madaling nareresolberan.
Sa mga eskuelahan na may paistar saka pakakan laen an kamugtakan. An siring na mga estudyante padagos na nasa kontrol kan saindang mga maestro. Kun an mga aki naninindogan para sa Kristianong mga prinsipyo, kinakaipuhan nindang gibohon iyan na mayo an aroaldaw na pagsuportar kan saindang mga magurang. Kun minsan, an mga aki nakakapagdanay na fiel sa Dios sa irarom nin siring na mga kamugtakan. Minsan siring, sa parate, dai. An sarong aki posibleng sumunod sa kabotan nin sarong maestro.
Limitadong Paghiro
Bakong arog nin mga unibersidad, kun saen an mga estudyante sa parate igwa nin katalingkasan na pumasiring sa kun saen ninda gusto, an mga eskuelahan na may paistar saka pakakan linilimitaran an paghiro kan mga aki. An dakol sa mga eskuelahan na ini dai tinotogotan an mga eskuela na humale sa solar kan eskuelahan apuera kun Domingo, asin an nagkapira dai ngani iyan itinotogot. An sarong 11 anyos na estudyante sa eskuelahan na may paistar saka pakakan na an ngaran Eru nagsasabi: “An mga autoridad sa eskuelahan nungka kaming tinotogotan na lumuwas pasiring sa mga pagtiripon, asin orog nang dai sa paglilingkod sa langtad. Sa laog kan eskuelahan, igwa nin relihiosong mga serbisyo na para sa mga Katoliko asin Muslim sana. An lambang estudyante kaipuhan na pumili sa arin man sa duwa o atubangon an grabeng pagtumang kapwa kan mga maestro asin estudyante. An mga estudyante pinipirit man na magkanta kan himno nasyonal asin mga himno sa simbahan.”
Kun an mga magurang ipinalilista an saindang mga aki sa siring na eskuelahan, anong impresyon an itinatao ninda sa saindang hobenes? An posibleng magin impresyon iyo na an sekular na edukasyon mas mahalaga kisa sa pagtiripon para sa pagsamba asin pakikikabtang sa paggibo nin mga disipulo—mas mahalaga pa ngani kisa sa integridad sa Dios.—Mateo 24:14; 28:19, 20; 2 Corinto 6:14-18; Hebreo 10:24, 25.
Sa nagkapirang eskuelahan na may paistar saka pakakan, nahihimo kan mga aking Saksi na mag-adal sa Biblia na iriba, alagad maski ini sa parate masakit. An sarong hoben na an ngaran Blessing, na an edad 16, nagsasabi kaini manongod sa ineeskuelahan niang eskuelahan na may paistar saka pakakan: “Aroaldaw an mga Kristiano daa nagtitiripon tanganing mamibi. Kaming mga Saksi naghihingoang makiolay sa sainda tanganing magkaigwa kami nin sadiring pag-adal, alagad sinasabihan kami kan mga estudyante na nasa ultimo anyo na an samong organisasyon dai minimidbid. Dangan hinihingoa nindang piriton kami na mamibi kaiba ninda. Kun kami minasayuma, pinadudusahan ninda kami. An pag-apelar sa mga maestro nagpapagrabe kan kamugtakan. Binabansagan ninda kami nin kun ano-ano asin sinasabihan an mga estudyante na nasa ultimo anyo na padusahan kami.”
Pagigin Napapalaen na Marhay
Kun an mga estudyante sa eskuelahan na may paistar saka pakakan malinaw na midbid bilang mga Saksi ni Jehova, ini puedeng may bentaha para sa sainda. An mga autoridad sa eskuelahan puede sindang palibrehon sa pagpartisipar sa obligatoryong mga aktibidad nin falsong relihion, na kontra sa pagtubod kan mga Saksi. An mga kaeskuela puedeng dai na maghingoang ilabot sinda sa bakong marahay na mga aktibidad asin orolay. Puedeng mabukasan an mga oportunidad tanganing makapagpatotoo sa mga kapwa estudyante asin sa mga maestro. Dugang pa, an mga namumuhay sono sa Kristianong mga prinsipyo harayong pagsuspetsahan nin risang marhay na paggibo nin sala, asin kun minsan nakukua ninda an paggalang kan mga maestro asin kaeskuela.
Minsan siring, an mga pangyayari bakong perming arog kaiyan. An pagigin napapalaen na marhay sa parate ginigibo an sarong hoben na punteriya nin paglamag asin pag-olog-olog kan mga estudyante asin maestro. Si Yinka, na sarong 15 anyos na aking lalaki na nag-eeskuela sa sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan, nagsasabi: “Sa eskuelahan, kun ika midbid na saro sa Mga Saksi ni Jehova, ika nagigin punteriya. Mantang aram ninda an samong espirituwal asin moral na paninindogan, sinda nagtataan nin mga atbong tanganing dakopon kami.”
Paninimbagan nin Magurang
Mayong maestro, eskuelahan, o kolehio na tamang makapoprobar na akoon an trabahong pagmolde sa mga aki na magin nagdusay na mga lingkod ni Jehova. Bako nindang trabaho iyan ni paninimbagan man. An Tataramon nin Dios nagboboot na an mga magurang mismo an magtao kan espirituwal na mga pangangaipo kan saindang mga aki. Si Pablo nagsurat: “Kamo, mga ama, dai nindo pagpaanggoton an saindong mga aki, kundi padagos na padakulaon sinda sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.” (Efeso 6:4) Paano iaaplikar kan mga magurang an hatol na ini nin Dios kun an saindang mga aki suhay sa sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan na kun saen an pagdalaw tibaad limitado sa saro o duwang beses kada bulan?
Laen-laen na marhay an mga kamugtakan, alagad an Kristianong mga magurang nagmamaigot na humiro kaoyon sa ipinasabong na tataramon na ini: “Tunay na kun an siisay man dai nagsusustento sa mga sadiri nia, asin orog na sa kairiba nia sa harong, sia nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.”—1 Timoteo 5:8.
Igwa daw nin mga Pagpipilian?
Ano an tibaad gibohon kan mga magurang kun garo baga duwa sana an pagpipilian ninda—eskuelahan na may paistar saka pakakan o sarong lokal na eskuelahan na kulang an kagamitan? An nagkapira na nasa siring kaining kamugtakan iinareglo na an pribadong mga leksion suplementohan an edukasyon kan saindang mga aki sa sarong lokal na eskuelahan. An ibang magurang nagtatagama nin panahon na tokdoan mismo ninda an saindang mga aki.
Kun minsan linilikayan kan mga magurang an mga problema paagi sa amay pang pagplano kan panahon na an saindang mga aki nasa edad nang lumaog sa eskuelahan na sekondarya. Kun kamo may saradit pang aki o nagpaplanong magpamilya, puede nindong aramon kun igwa nin igong eskuelahan na sekondarya sa saindong lugar. Kun mayo, tibaad posible na bumalyo sa mas harani sa siring na eskuelahan.
Siring sa aram na marhay nin mga magurang, nangangaipo nin abilidad, pagpapasensia, asin dakol na panahon tanganing itadom sa sarong aki an pagkamoot ki Jehova. Kun ini masakit kun an aki nag-iistar sa harong, gurano pa daw kaorog an sakit kaiyan kun an aki nag-iistar sa harayo! Mantang kalabot an buhay na daing katapusan nin aki, an mga magurang dapat na seryoso asin mapagngayongayong desisyonan kun baga bawi an peligrong itatao kan pag-entrega kan saindang aki sa eskuelahan na may paistar saka pakakan. Kanigoan kahalipot an pananaw kun isasakripisyo an espirituwal na intereses nin sarong aki huli sa mga pakinabang sa edukasyon sa sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan! Ini magigin garo pagdaguso palaog sa nag-aarab-adab na harong tanganing isalbar an sarong babaratohon na alahas—tangani sanang matumtom nin kalayo.
An Tataramon nin Dios nagsasabi: “Alisto an isip kan saro na nakaheling kan kapahamakan asin nagtago, alagad an daing kabatidan nag-agi asin kaipuhan na magtios kan padusa.” (Talinhaga 22:3) Mas marahay na likayan an sarong maraot na situwasyon kisa sa itanos iyan sa huri. Magigin madonong na isipon iyan kun hinahapot nindo an saindong sadiri, ‘Maninigo daw na mag-adal an sakong aki sa sarong eskuelahan na may paistar saka pakakan?’
[Kahon sa pahina 28]
An Hoben na mga Saksi Nagpapahayag nin Opinyon Bunga nin Pagpensar Manongod sa Eskuelahan na may Paistar Saka Pakakan
“Sa eskuelahan na may paistar saka pakakan, an mga aking Saksi nasisiblag sa espirituwal na asosasyon. Iyan sarong antipatikong marhay na palibot na igwang makosogon na impluwensia na gumibo nin sala.”—Si Rotimi, na nag-eskuela sa pag-oltanan nin edad na 11 asin 14 sa eskuelahan na may paistar saka pakakan.
“An pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon masakiton na marhay. Domingo sana ako nakaaatender, asin tanganing magibo iyan, kaipuhan kong patagong humale mantang naglilinya an mga estudyante pasiring sa simbahan. Nungka akong nagin maogma, huli ta duman sa harong natood na akong mag-atender sa gabos na pagtiripon kan kongregasyon, asin nag-iiba ako sa ministeryo sa langtad kun Sabado asin Domingo. An pag-eskuela bakong nakaparirigon na eksperyensia. Dakol akong nalampasan na pakinabang.”—Si Esther, na perming napapakol nin mga maestro huli ta habo niang magpartisipar sa relihiosong mga serbisyo sa eskuelahan.
“An pagpatotoo sa mga kaeskuela bakong pasil sa eskuelahan na may paistar saka pakakan. Bakong pasil na magin napapalaen na marhay. Gusto kong sunodon an grupo. Tibaad ako nagin kutanang mas mapuso kun ako kaidto nakaaatender sa mga pagtiripon asin nakapakikikabtang sa paglilingkod sa langtad. Alagad nagigibo ko sana iyan kun ako nasa bakasyon, na tolong beses sana kada taon. Kun kamo igwa nin lampara na dai nalalagan giraray nin lana, an liwanag nagrurumarom. Arog kaiyan an kamugtakan sa eskuelahan.”—Si Lara, na nag-eskuela sa edad na 11 sagkod 16 sa eskuelahan na may paistar saka pakakan.
“Ngonyan na mayo na ako sa eskuelahan na may paistar saka pakakan, ako naoogma na ako nakaaatender sa gabos na pagtiripon, nakapapartisipar sa paglilingkod sa langtad, asin nakakaiba an bilog kong pamilya sa aroaldaw na teksto. Minsan ngani an pag-eskuela ko duman igwa nin nagkapirang bentaha, mayo na nin mas mahalaga pa kisa sa sakong relasyon ki Jehova.”—Si Naomi, na kinombensir an saiyang ama na iluwas sia sa eskuelahan na may paistar saka pakakan.