Si Aristarco—Sarong Maimbod na Kaibaiba

KABILANG sa dakol na pinagtitiwalaan na kapwa trabahador ni apostol Pablo si Aristarco. Ano an minasabong sa isip nindo kun nadadangog nindo an saiyang ngaran? Igwa daw? Masasabi daw nindo kun ano an nagin kabtang nia sa pagkatapos kan kasaysayan nin enot na mga Kristiano? Dawa ngani si Aristarco tibaad bakong saro sa mga personahe sa Biblia na pinakapamilyar kita, sia kalabot pa man giraray sa nagkapirang pangyayari na isinaysay sa Kristianong Griegong Kasuratan.

Kun siring, siisay si Aristarco? Ano an nagin relasyon nia ki Pablo? Taano ta masasabi na si Aristarco sarong maimbod na kaibaiba? Asin anong mga leksion an manonodan niato sa pagsiyasat sa saiyang halimbawa?

An pambihirang paglataw ni Aristarco sa pagkasaysay sa libro nin Mga Gibo nangyari sa tahaw kan pagkururahaw asin karibarawan nin sarong garo narurungaw na sururog sa siudad nin Efeso. (Gibo 19:​23-​41) An paggibo nin mga altar na pirak kan falsong diosang si Artemis maganansiang negosyo para ki Demetrio asin sa iba pang mga platerong taga-Efeso. Sa siring, kan an kampanya ni Pablo na paghuhulit sa siudad nagin dahelan na bayaan nin darudakulang kabilangan an maating pagsamba sa diosang ini, prinobokar ni Demetrio an iba pang mga artesano. Sinabihan nia sinda na an paghuhulit ni Pablo bako sanang naghuma sa saindang pinansial na seguridad kundi nagpalataw man kan posibilidad na matapos an pagsamba ki Artemis.

Huling dai nanonompongan si Pablo, puersahan na ginuyod kan anggot na sururog an saiyang mga kaibaibang sinda Aristarco asin Gayo pasiring sa teatro. Mantang sindang duwa namemeligrong marhay, nakimaherak an mga katood ni Pablo sa saiya na “dai nia isapeligro an saiyang sadiri sa teatro.”

Imahinara an saindong sadiri sa situwasyon na iyan. Sa laog nin mga duwang oras, padagos na nagkukururahaw an garo narurungaw na sururog, “Dakula si Artemis kan mga taga-Efeso!” An pakanompong sa saindang sadiri na biyong kontrolado kan panatikong kadaklan na idto na dai man lamang makapagtaram sa pagdepensa sa saindang sadiri siertong nagin tunay na makatatakot na inagihan para ki Aristarco asin Gayo. Siertong hinorophorop ninda kun baga makaliligtas sinda dian. Makaoogma nanggad, sinda nakaligtas. Sa katunayan, an pagigin buhay na marhay kan pagkasaysay ni Lucas nagin dahelan na isuherir kan nagkapirang iskolar na an kinuanan nia nin impormasyon mga patotoo kan mga nakaheling mismo, na tibaad an mga ki Aristarco asin Gayo mismo.

Sa katapustapusi napatoninong kan rehistrador kan siudad an kariribokan. Siertong nagin dakulaon na kaginhawahan para ki Aristarco asin Gayo na madangog sia na rekonoseron basado sa mga katunayan an saindang pagkadaing sala dangan maheling na matapos an kariribokan sa palibot ninda.

Ano daw an saindong mamamatean pakatapos na maeksperyensiahan an siring kaiyan? Makonklusyon daw kamo na an pagigin sarong kaibaibang misyonero ni Pablo bakong para sa saindo, na iyan peligrosong marhay, asin na mas marahay pang humanap kamo nin mas toninong na buhay? Bakong siring si Aristarco! Huling taga-Tesalonica, posibleng aram na niang gayo an mga peligro sa pagpahayag kan maogmang bareta. Kan maghulit si Pablo sa saiyang siudad duwa pa sanang taon an nakaaagi, nagkaigwa man duman nin pagkariribok. (Gibo 17:​1-9; 20:4) Si Aristarco maimbod na nagdanay kaiba ni Pablo.

Hale sa Grecia Pasiring sa Jerusalem

Nagkapirang bulan pakatapos kan pagkariribok kan mga platero, nasa Grecia si Pablo asin malayag na pa-Siria sa pagpasiring sa Jerusalem kan “may pakana na hilom na binilog kan mga Judio tumang sa saiya.” (Gibo 20:​2, 3) Siisay an manonompongan niatong kaiba ni Pablo sa peligrosong mga kamugtakan na ini? Si Aristarco!

An bagong humang ini nagin dahelan na liwaton ninda Pablo, Aristarco, asin kan saindang kairiba an mga plano, na nag-agi nguna sa Macedonia, dangan paporopondo sa baybayon nin Asia Minor bago sa kahurihurihi lumunad sa Patara pa-Fenicia. (Gibo 20:​4, 5, 13-​15; 21:​1-3) An katuyohan kan pagbiaheng ini minalataw na tanganing ihatod an mga donasyon kan mga Kristiano sa Macedonia asin Acaya sa saindang tikapong mga tugang sa Jerusalem. (Gibo 24:​17; Roma 15:​25, 26) Dakol an iribang nagbiahe, na tibaad huli ta pinagtiwalaan sinda kan responsibilidad na ini kan laen-laen na kongregasyon. Daing duwa-duwa, masisierto man kan siring kadakulang grupo an orog na kaligtasan.

Nagkaigwa nin dakulang pribilehio si Aristarco na ibanan si Pablo hale sa Grecia pasiring sa Jerusalem. Minsan siring, an saindang masunod na pagbiahe dadarahon sinda hale sa Judea sagkod sa Roma.

An Pagbiahe Pasiring sa Roma

Ngonyan biyong napapalaen an mga kamugtakan. Si Pablo duwa nang taon na detenido sa Cesarea, nag-apelar ki Cesar, asin ipadadara sa Roma na nakakadenahan. (Gibo 24:​27; 25:​11, 12) Probaring imahinara kun ano an namatean kan kairiba ni Pablo. An pagbiahe hale sa Cesarea pasiring sa Roma halawig asin masakit sa emosyon, na may dai masabing resulta. Siisay an makaiiba sa saiya na magtatao nin suporta asin tabang? Duwang lalaki an pinili o nagpresentar kan saindang sadiri bilang mga boluntaryo. Sinda si Aristarco asin Lucas, an kagsurat kan Mga Gibo.​—Gibo 27:​1, 2.

Paano nakalunad sa iyo man sanang barko sinda Lucas asin Aristarco sa enot na kabtang kan pagbiahe pasiring sa Roma? An historyador na si Giuseppe Ricciotti nagsusuherir: “An duwang ini luminunad bilang pribadong mga pasahero . . . o, mas posible, inako huli sa kabootan kan senturyon na nagsagin na ibinilang sindang mga oripon ni Pablo, huling an ley nagtotogot sa sarong Romanong siudadano na magpatabang sa duwang oripon.” Siertong napakosog na marhay an boot ni Pablo kan saindang presensia asin pagparigon sa boot!

Ipinaheling ni Lucas asin Aristarco an saindang pagkamoot ki Pablo na may pagsasakripisyo asin peligro sa saindang sadiri. Sa katunayan, nakaeksperyensia sinda nin sarong situwasyon na nameligro an buhay kan, kaiba kan saindang bihag na kaibaiba, nalunod an saindang barko sa isla nin Malta.​—Gibo 27:13–​28:1.

An ‘Kapwa Bihag’ ni Pablo

Kan ginibo ni Pablo an saiyang mga surat sa mga taga-Colosas asin ki Filemon kan 60-​61 C.E., sinda Aristarco asin Lucas kaiba pa nia sa Roma. Sinda Aristarco asin Epafras inaapod na ‘kapwa bihag’ ni Pablo. (Colosas 4:​10, 14; Filemon 23, 24) Kun siring, sa laog nin kadikit na panahon, minalataw na si Aristarco nakaiba ni Pablo sa bilanggoan.

Minsan ngani si Pablo nabilanggo sa Roma sa laog nin kisuerra duwang taon, tinogotan siang mag-erok na guardiado sa saiyang sadiring arkiladong harong, kun saen ikapahahayag nia an maogmang bareta sa mga nagdadalaw. (Gibo 28:​16, 30) Sinda Aristarco, Epafras, Lucas, asin iba pa naglingkod ki Pablo kan panahon na idto, na tinatabangan asin inaataman sia.

Sarong “Tabang na Nagpapakosog”

Pakaestudyare kan laen-laen na pangyayari na dian minalataw si Aristarco sa ipinasabong na rekord kan Biblia, anong klase palan na tawo sia? Sono sa kagsurat na si W. D. Thomas, si Aristarco “namimidbid bilang tawo na kayang atubangon an pagtumang asin pangganahan iyan na dai naaapektaran an pagtubod asin dai naiinaan an saiyang desisyon na maglingkod. Sia namimidbid bilang tawo na namoot sa Dios bako sanang sa marahay na mga aldaw, kun nagsisirang an saldang sa asul na langit, kundi siring man kun may pagduhagi asin unos.”

Sinasabi ni Pablo na si Aristarco asin an iba pa “tabang na nagpapakosog” (sa Griego, pa·re·go·riʹa) sa saiya, na an boot sabihon, sarong gikanan nin karangahan. (Colosas 4:​10, 11) Kaya paagi sa pagranga asin pagpakosog sa boot ni Pablo, si Aristarco sarong tunay na kaibaiba sa mga panahon nin pangangaipo. An pagigin kaibaiba asin katood kan apostol sa laog nin nagkapirang taon siertong nagin nakakokontento nanggad asin nakapayayaman na eksperyensia sa espirituwal.

Tibaad dai kita mapasa mga kamugtakan na siring nanggad kapambihira kaidtong mga inagihan ni Aristarco. Minsan siring, an kaagid na kaimbodan sa espirituwal na mga tugang ni Cristo asin sa organisasyon ni Jehova kaipuhan kan gabos na nasa Kristianong kongregasyon ngonyan. (Ikomparar an Mateo 25:​34-​40.) Posibleng an mga kapwa parasamba na midbid niato pag-abot nin panahon maagi nin kasakitan o kapurisawan, tibaad huli sa pagkagadan nin namomotan, helang, o iba pang mga pagbalo. Paagi sa pagdadanay na kaiba ninda asin pagtao nin tabang, pagranga, asin pagparigon sa boot, makanonompong kita nin kagayagayahan asin mapatutunayan niato na kita maimbod na mga kaibaiba.​—Ikomparar an Talinhaga 17:​17; Gibo 20:35.