Pagmamaigot na Magin “Sarong Paragibo na Mayo nin Maninigong Ikasopog”
ISINAYSAY NI ANDRÉ SOPPA
An Guerra Mundial II mainit na nagpadagos, na an resulta dai ikaladawan na mga nagadan asin pagkadesesperar. Bilang paratao nin senyas sa Marina de Guerra nin Alemania na nakaistasyon harani sa Narvik, sa Norway, naheling ko mismo an pagkadaing herak nin tawo sa tawo. Kun banggi, sa mga pahiplian na nasa may palaog na mga parte nin dagat na nasa pag-oltanan nin mga ampas, an langitnon na kagayonan kan mga liwanag sa amihanan naggiya sa sako na odok na pensaron an buhay. Segurado ako na an Dios na naglalang kan siring na mga bagay dai puedeng iyo an responsable sa kabuahan kan guerra.
NAMUNDAG ako kan 1923 sa sadit na baryo kan Lassoth (ngonyan nasa Polandia), harani sa linderos nin Czech, asin nagdakula ako sa sarong dukhang paraomang pamilya. An mga magurang ko aktibong Katoliko, asin dakula an nagin kabtang nin relihion sa samong buhay. Minsan siring, kaidto pa nagpoon na akong magkaigwa nin mga pagduda manongod sa sakong relihion. Sa samong baryo, igwa nin tolong pamilyang Protestante, asin rinarayoan an mga ini kan Katolikong komunidad. Dai ko masabotan kun taano ta ini an maninigong magin kamugtakan. Sa eskuelahan tinokdoan kami nin katesismo. Alagad sarong aldaw, kan hagadon ko sa padi na ipaliwanag an Trinidad, an nakua kong simbag sampulong hampak nin badas. Minsan siring, an nangyari kan ako 17 anyos an talagang nagpadesganar sa sako sa iglesia. An mga magurang kan sakong ina nagadan na sarong bulan an pag-oltanan, asin an sakong ina mayo nin igong kuarta na pambayad sa duwang serbisyo kan iglesia sa lobong. Kaya hinapot nia an padi kun puedeng sa huri na sana nia sia bayadan. “Ano, bakong igwang mga sadiri an mga magurang mo?” an simbag nia. “Pabakalan an mga iyan, asin gamiton mo an kuarta para sa lobong.”
Pirang taon bago kaiyan, pakatukaw ni Hitler sa puesto kan 1933, dai na kami tinogotan na magtaram nin Polaco; kaipuhan kaming magtaram nin Aleman. An mga nagsayuma, o dai makanood nin Aleman, luway-luway na nagkawarara—dinara sa mga kampo de konsentrasyon, an sabi sa samo kan huri. Pati an ngaran kan samong baryo ginibong Aleman, Grünfliess. Nagpondo ako sa pag-eskuela sa edad na 14, asin huli ta bako akong kaayon kan organisasyon kan Mga Hobenes ni Hitler, nasakitan akong humanap nin trabaho. Pero sa kahurihurihi, nakalaog ako bilang painanteng panday. Kan pumoon na an guerra, may mga pamibi sa simbahan para ki Hitler asin para sa mga tropang Aleman. Inisip-isip ko kun baga kapareho kaiyan an ipinamimibi para sa kapangganahan kan ibong na lado.
Serbisyo sa Marina de Guerra nin Alemania
Kan Disyembre 1941, naglaog ako sa Marina de Guerra nin Alemania, asin sa kapinonan nin 1942, ipinadara ako sa baybayon nin Norway tanganing magserbisyo sa sarong barko para sa pagkalap nin impormasyon. Inasignaran kaming magkumboy sa pag-oltanan nin Trondheim asin Oslo, na sinasabayan an mga barkong may sakay na mga tropa, armamento, o mga kargada. Mantang nasa dagat kaidto kan madangog ko nin dai tinutuyo an duwang marinero na nag-oolay manongod sa katapusan kan kinaban na ihinula sa Biblia. Minsan ngani natatakot na makipag-olay nin hayag, sinabi ninda sa sako na an saindang mga magurang asosyado sa Mga Saksi ni Jehova alagad ta dai ninda sinunod an saindang halimbawa. Ini an enot kong pakadangog manongod sa Mga Saksi ni Jehova.
Sa katapusan kan guerra, dinara kami bilang mga preso kan mga Britano asin iinintrega sa mga Amerikano tanganing ibalik sa Alemania. An mga kaiba mi na an harong yaon na ngonyan sa lugar kan Sobyet dinara sa sarong kampong bilanggoan sa Liévin, amihanan na Pransia, tanganing magtrabaho sa mga minahan nin karbon. Ini kan Agosto 1945. Nagigirumdoman ko na hinapot ko an saro sa mga nagguguardia sa sako na Pranses kun ano an saiyang relihion. “Katoliko,” an simbag nia. Huling Katoliko man ako, hinapot ko sia kun ano an ginibo mi sa kada saro. “Daing saysay an paghingoang masabotan iyan. Talagang arog iyan kaiyan,” an simbag nia. Para sa sako daing kamanungdanan na an mga magkasirelihion mag-iriwal asin maggaradanan.
Sarong Sinag nin Liwanag sa Sarong Minahan nin Karbon
Sa enot na aldaw ko sa minahan kaiba an lokal na mga minero, an sarong Evans Emiot hinirasan ako kan saiyang sanwits. Dating taga Ohio, sa Estados Unidos, nag-eerok sia sa Pransia sa laog nin nagkapirang taon na. May sinabi sia sa sako na sarong kinaban na dian mawawara na an guerra. Nagngalas ako sa saiyang kabootan. Bako siang anggot sa sako maski ngani ako Aleman asin sia Amerikano. Dai na kami nagkaolay sagkod sa kapinonan nin 1948 kan tawan nia ako nin pulyeto na may titulong “The Prince of Peace.” Sa katapustapusi nanodan ko digdi an manongod sa sarong Dios nin karahayan na naoongis sa guerra—an klase nin Dios na inimahinar ko mantang pinagmamasdan an mga liwanag sa amihanan. Nagdesisyon ako na hanapon an relihion na nagtotokdo kaini. Alagad huling si Evans nagtatrabaho sa ibang parte kan minahan, dai ko sia nakaolay. Dinumanan ko an laen-laen na grupong relihioso sa kampong bilanggoan, na naghahapot kun may aram sinda manongod sa pulyeto, alagad ta daing nangyari.
Sa katapustapusi, kan Abril 1948, pinaluwas ako sa kampong bilanggoan asin nagin talingkas na trabahador. Kan sunod mismong Domingo, nabigla ako na makadangog nin sadit na bagtingan na pinatatanog sa tinampo. Kanigoan an kaogmahan ko na maheling si Evans! Kaiba sia sa grupo nin Mga Saksi ni Jehova na may sulot na mga plakard na nagpapaisi kan titulo nin sarong pampublikong pahayag. An Saksi na nagpapatanog kan bagtingan iyo si Marceau Leroy, na ngonyan miembro kan Komite kan Sanga sa Pransia. Ipinamidbid ako sa sarong Polaco na nagtataram nin Aleman na an ngaran Joseph Kulczak, na nagtios sa mga kampo de konsentrasyon huli sa saiyang pagtubod. Inimbitaran nia ako na umatender sa pagtiripon kan bangging idto. Dai ko gayong nasabotan an mga sinabi, alagad kan an gabos mag-itaas kan saindang kamot, hinapot ko an kataed ko kun taano. “Sinda an mga puedeng magduman sa Dunkerque sa sunod na semana tanganing maghulit.” “Puede akong umiba?” an hapot ko. “Iyo!” an simbag. Kaya kan sumunod na Domingo naghuhulit na ako sa harong-harong. Minsan ngani bakong gabos na nanonompongan mi gusto, naogma ako asin dai nahaloy regular na akong naghuhulit.
Pakanood na Kontrolon an Sakong Pagigin Madaling Maanggot
Dai nahaloy pakalihis kaiyan, an mga Saksi nagpoon na maghulit sa mga kuartel na iniistaran kan pinaluwas nang mga bilanggong Aleman. Bako ining pasil para sa sako, huli ta midbid akong marhay duman huli sa sakong pagigin madaling maanggot. Kun may nagtutuya sa sako, hinuhuma ko sia, na sinasabi: “Kun dai ka mag-iingat, may mangyayari sa saimo.” Sarong beses mantang nagtatrabaho sa minahan, may sinuntok pa ngani ako na nag-olog-olog ki Jehova.
Minsan siring, sa tabang ni Jehova nahimo kong bagohon an sakong personalidad. Sarong aldaw, mantang kami naghuhulit sa mga kuartel na ini, an sarong grupo nin mga lalaki na dakol nang nainom na alkohol riniribok an nagkapira sa mga Saksi. Huling aram na madali akong maanggot, an mga tugang na kaiba ko naghingoang pogolan ako na dai makiaram, alagad an saro sa mga lalaki naglakaw pasiring sa sako na garo mangongolog asin nagpoon na hubaon an saiyang dyaket. Naglusad ako sa sakong bisikleta, pinakapotan iyan sa saiya, asin ilinaog ko sa sakong bulsa an sakong kamot. Nabigla siang marhay kaini kaya naghinanyog sia sa sasabihon ko. Sinabihan ko siang magpuli asin magtorog dangan umatender sa pampublikong pahayag. Talaga nanggad, kan alas 3:00 n.h., yaon na sia! Pag-abot nin panahon, mga 20 dating preso an nag-ako kan mensahe. Kun dapit sa sako, nabautismohan ako kan Setyembre 1948.
Pano Alagad Nakakokontentong Iskedyul
Itinao sa sako an paninimbagan na pag-asikaso kan mga teritoryo na huhulitan mi asin paghanap nin mga lugar na magigibohan mi kan mga pampublikong pahayag. Sa katuyohan na ini kun minsan nagbibiahe ako nin mga 50 kilometros sa sakong sadit na motorsiklo, bago magtrabaho sa pambangging relyibo sa mga minahan. Dangan sa mga katapusan kan semana, nagduduman kami sa teritoryo lunad nin auto asin ilinulusad an duwa o apat na parahayag kaiba an espiker. Sa mas darakulang banwaan, pakahanap nin angay na lugar, pinagsuonsuon mi an samong mga maleta tanganing gamiton na podyum. Sa parate, nagsusulot kami nin mga plakard tanganing ipaisi an tema kan pampublikong pahayag na iniimbitaran mi dian an mga tawo.
Kan 1951 ko namidbid si Jeannette Chauffour, sarong Saksi na taga Reims. Pagkamoot idto sa enot na pagkahelingan, asin pakalihis nin sarong taon, kan Mayo 17, 1952, kinasal kami. Nagbalyo kami sa Pecquencourt, sarong banwaan na may minahan harani sa Douai. Minsan siring, dai nahaloy nagpoon akong magkaigwa nin mga problema sa salud. Nadiskobre na igwa ako nin silicosis, sarong helang sa paghangos dahelan sa pagtrabaho sa mga minahan, alagad dai ako makahanap nin ano man na ibang klaseng trabaho. Kaya kan hagadon sa samo, kaidtong 1955, durante kan internasyonal na asamblea sa Nuremberg, Alemania, na tumabang sa sarong sadit na kongregasyon sa Kehl, sarong sadit na industriyal na banwaan sa Rhine, daing olang para sa samo na bumalyo duman. Kan panahon na idto, 45 sana an parahayag sa kongregasyon. Kan sumunod na pitong taon nin paglilingkod mi kaiba kan kongregasyon na ini, an bilang nin mga parahayag nagin 95.
Dugang Pang mga Pribilehio nin Paglilingkod
Kan maheling ko na marigon na an kongregasyon, hinagad mi sa Sosyedad na idestino kami sa Pransia bilang espesyal payunir. Sa pagkasorpresa ming marhay, idinestino kami sa Paris. Pano nin dakulang kagayagayahan an walong bulan mi duman. Kaming duwa ni Jeannette nagkapribilehio na magkondukta nin 42 na pag-adal sa Biblia. An lima sa samong mga inaadalan nabautismohan kan yaon pa kami, asin 11 pa an suminunod na nag-ako kan katotoohan.
Huling nag-iistar kami sa Latin Quarter, parate kaming may nakakaolay na mga propesor hale sa Sorbonne. An sarong retiradong propesor sa pilosopiya na nagpapaomay paagi sa pagtubod nag-adal sa Biblia asin pag-abot nin panahon nagin saro sa Mga Saksi ni Jehova. Sarong aldaw pinonan kong kaolayon sa Biblia an sarong inheniero sibil na harani an koneksion sa mga paratokdong Jesuita. Nagduman sia sa samong apartment kan alas tres nin hapon asin naghale kan alas dies kan bangging idto. Sa samong pagkabigla, nagbalik sia sa harong mi pakalihis nin sarong oras may kabanga. Nakipag-olay sia sa sarong Jesuita na dai kayang simbagon an saiyang mga hapot manongod sa hula kan Biblia. Kan ala una nin aga, nagpuli sia, na nagbalik man sana kan alas siete. Pag-abot nin panahon, sia nagin saro man sa Mga Saksi ni Jehova. Dakulang pamparigon para sa samong mag-agom an siring na pagkapaha sa katotoohan.
Pakapaglingkod sa Paris, inimbitaran ako na maglingkod bilang nagbibiaheng paraataman sa sirangan na Pransia. Tunay na kagayagayahan para sa samo na songkoon an mga kongregasyon na Pranses asin Aleman, na pinakokosog an mga tugang. Mantang nagsosongko sa kongregasyon nin Rombas, sa Lorraine, nakamidbid ko si Stanislas Ambroszczak. Saro siang Polaco na nagserbisyo sa submarino kan Alyado durante kan guerra asin nakipaglaban sa kadagatan nin Norway. Yaon kami sa magkalaban na lado mantang naglalayag sa iyo man sanang kadagatan. Magtugang na kami ngonyan na magkaibanan na naglilingkod sa samong Dios, si Jehova. Saro pang beses sa sarong asamblea sa Paris, may natanaw ako na namidbid ko. Idto an komandante sa kampong prinesohan sa sako sa amihanan na Pransia. Kanigoan an kaogmahan mi na magkaibanan na maglingkod durante kan kombension! Iyan an puersa kan Tataramon nin Dios na ginigibong magturugang asin dayupot na magkaaramigo an mga dating magkaiwal!
Makamomondo, pakalihis nin 14 taon sa gibohon na nagbibiahe, kinaipuhan akong pumondo huli sa sakuyang nagluluyang salud. Minsan siring, kaming mag-agom determinado na magpadagos sa paglilingkod ki Jehova sagkod sa samong pinakamakakaya. Kaya naghanap kami nin istaran asin trabaho sa banwaan nin Mulhouse, sa sirangan na Pransia, asin nagpayunir (bilog na panahon na paraebanghelyo).
An saro pang dakulang kagayagayahan sa nag-aging mga taon iyo an partisipasyon ko sa pagtogdok nin mga Kingdom Hall. Kan 1985, hinagad sa sako na mag-organisar nin sarong grupo sa konstruksion para sa sirangan na Pransia. Paagi sa paggamit nin ekspertong mga artisano asin pagsanay nin gikan sa boot na mga boluntaryo, nakaorganisar kami nin sarong grupo na nagpartisipar sa pagtogdok o paghirahay nin labing 80 hall, na ginigibo iyan na angay para sa pagsamba ki Jehova. Asin kanigoan an kaogmahan ko, kan 1993, na magtrabaho sa pagtogdok nin sarong Assembly Hall asin limang Kingdom Hall sa French Guiana, Amerika del Sur!
Pagpadagos sa Ibong nin mga Pagbalo
Masasabi ko nanggad na sa nag-aging 50 taon nin teokratikong aktibidad, an sakong buhay pano nin dakulang mga kagayagayahan asin pribilehio nin paglilingkod. Makamomondo, kan Disyembre 1995 an sakuyang namomotan na agom, na nakaibaiba ko nin 43 na taon, nagadan. Minsan ngani ini sarong panahon nin dakulang kapungawan—asin nagmomondo pa ako sagkod ngonyan—si Jehova tinatawan ako nin kosog, asin an sakuyang espirituwal na mga tugang na lalaki asin babae namotan asin sinuportaran ako na maski paano nakaina sa kolog sa pag-agi nin panahon.
Nagigirumdoman ko pa nin malinaw an mga tataramon nin sarong linahidan na tugang na lalaki sa sarong asamblea sa Munich, Alemania, kan 1963. “André,” an sabi nia, “dai ka magheling sa wala o sa too. An mga tugang sa mga kampo de konsentrasyon nag-agi nin mga pagbalo. Ngonyan nasa sato na kun mapadagos kita. Dai niato noarin man dapat na kaherakan an satong sadiri. Kaya magpadagos ka!” Pirme kong ginigirumdom ini. Ngonyan na dai na akong dakol na nagigibo huli sa maluyang salud asin paggurang, an mga tataramon na yaon sa Hebreo 6:10 dayaday na nakararanga para sa sako: “An Dios bakong biko na malingawan an saindong ginibo asin an pagkamoot na saindong ipinaheling para sa saiyang ngaran.” Iyo, an paglilingkod ki Jehova an pinakadakulang pribilehio na puedeng kamtan nin siisay man. Sa nakaaging 50 taon, pasohan ko kaidto, asin sagkod ngonyan, na magin “sarong paragibo na mayo nin maninigong ikasopog.”—2 Timoteo 2:15.
[Ritrato sa pahina 22]
An klase nin baroto na sinerbisyohan ko sa palaog na mga parte nin dagat na nasa pag-oltanan nin mga ampas sa Norway
[Ritrato sa pahina 23]
Paghuhulit sakay sa bisikleta sa amihanan na Pransia
[Ritrato sa pahina 23]
An pinagsuonsuon na mga maleta nagserbing podyum para sa pampublikong pahayag
[Mga ritrato sa pahina 24]
Kaiba an sakong agom, si Jeannette, sa kasal mi kan 1952