An Relihion—Sarong Puersa Para sa Ikakarahay o sa Ikakaraot?
“MAY utang na boot ako sa Kristianismo, asin, naniniwala ako, iyo man an kinaban na kinabubuhayan niato sa nakaaging 2000 na taon.”—Introduksion, Two Thousand Years—The First Millennium: The Birth of Christianity to the Crusades.
Sinabi an hayagan na pag-aprobar na iyan sa “Kristianismo” kan Ingles na parasurat asin parabareta sa telebisyon na si Melvyn Bragg. Ipinahahayag kan saiyang mga tataramon an saboot kan minilyon na nag-eerok sa daga na nakakamate nin kaparehong grabe kadakulang utang na boot asin kaimbodan sa saro o iba pang relihion. Kombensido sinda na an relihion nagin makosog na puersa para sa ikakarahay kan buhay ninda. Halimbawa, an sarong parasurat nagsabi na an Islam “an nagmotibar sa sarong dakulang sibilisasyon . . . [na] pinakinabangan kan bilog na kinaban.”
An Papel kan Relihion—Marahay o Maraot?
Minsan siring, an suminunod na mga tataramon ni Bragg nagpalataw nin sarong seryosong hapot manongod sa kun baga an relihion sa pankagabsan talagang nagin sarong puersa para sa ikakarahay. Idinugang nia: “An Kristianismo may kaipuhan man na ipaliwanag sa sako.” Ano an gusto niang ipaliwanag sa saiya? “An pagkapanatiko, an karatan, an pagigin bakong makatawo asin an tuyong pagkaignorante na maheheling man sa dakulang kabtang kan ‘kasaysayan’ kaiyan,” an sabi nia.
Dakol an masabi na dinigtaan nin pagkapanatiko, karatan, pagigin bakong makatawo, asin tuyong pagkaignorante an kadaklan na relihion sa kinaban sa bilog na kasaysayan. Sa heling ninda an relihion nagsasagin sanang sarong paratabang kan katawohan—na sa likod kan nakadadayang itsura kaiyan nin pagigin birtuoso asin banal, an totoo pano iyan nin pagsaginsagin asin kaputikan. (Mateo 23:27, 28) “Mayo nang ibang mas komun na mensahe sa satong mga babasahon kundi na an relihion igwa nin espesyal na halaga may koneksion sa sibilisasyon,” an sabi kan A Rationalist Encyclopædia. “Asin iyan makosog nanggad na pinahihimutikan kan mga pangyayari sa kasaysayan,” an sinabi pa kaiyan.
Magbasa kamo nin ano man na diaryo ngonyan, asin makakanompong kamo nin haros daing katapusan na halimbawa nin mga namomoon sa relihion na naghuhulit nin pagkamoot, katoninongan, asin pagkaludok alagad pinapalaad an pagkaongis asin ginagamit an ngaran nin Dios tanganing gibohon na legal an saindang mabangis na mga guerra. Bakong makangangalas na dakol an nagsasaboot na an relihion mas parate na sarong mapanlaglag na puersa sa buhay!
Mas Marahay daw Kun Mayong Relihion?
May mga nagkonklusyon pa ngani, arog kan Ingles na pilosopong si Bertrand Russell, na magigin marahay kun pag-abot nin panahon “mawawara an gabos na klase nin relihiosong paniniwala.” Sa punto de vista ninda, an solamenteng nagdadanay na solusyon sa gabos na problema nin katawohan iyo an paghale sa relihion. Minsan siring, tibaad gusto nindang lingawan na an mga habo sa relihion puede man na magpatalubo nin grabeng pagkaongis asin pagkapanatiko kapareho kan mga maimbod na nagsusuportar sa relihion. Ipinagigirumdom sa sato kan parasurat sa relihion na si Karen Armstrong: “Minsan paropaano, ipinaheling kan Holocaust na an sarong sekular na ideolohiya [puede] man na magin grabe kanakadadanyar arog kan ano man na krusada sa relihion.”—The Battle for God—Fundamentalism in Judaism, Christianity and Islam.
Kaya an relihion daw talagang puersa para sa ikakarahay, o iyan daw, sa katunayan, an pinakadahelan kan mga problema nin katawohan? An solusyon daw sa mga problemang iyan iyo an paghale sa gabos na relihion? Estudyare an sinasabi kan Biblia manongod digdi sa masunod na artikulo. Tibaad masorpresa kamo sa simbag.