Igwa daw nin Siisay Man na Talagang Makakabago kan Kinaban?
“Sinasabi sa sato kan mga dukha na, orog sa gabos, gusto ninda nin katoninongan asin katiwasayan—dangan nin mga oportunidad na magin mas marahay an saindang pamumuhay. Gusto ninda nin makatanosan na mga sistema nasyonal asin internasyonal tanganing an saindang mga paghihingoa dai maolang kan nangingibabaw na kapangyarihan nin mayayaman na nasyon asin kompanya.”
AROG kaiyan an pagkaladawan kan direktor nin sarong internasyonal na ahensia sa pag-ayuda sa mga paglaom asin ambisyon nin mga dukha. Sa katunayan, angay na ilinaladawan kan saiyang mga tataramon an pagmawot kan gabos na biktima nin mga trahedya asin inhustisya sa kinaban. Hinihimuyawot ninda gabos an sarong kinaban na may tunay na katoninongan asin katiwasayan. Magigin totoo pa daw an siring kaiyan na kinaban? Igwa daw nin siisay man na talagang may kapangyarihan asin kakayahan na bagohon an sa pundamental sarong kinaban na bakong makatanosan?
Mga Paghihingoa sa Pagbabago
Dakol na tawo an nagprobar. Halimbawa, idinusay ni Florence Nightingale, sarong babaeng taga Inglaterra kan ika-19 siglo, an saiyang buhay sa pagtao nin malinig, mapagmalasakit na pag-ataman sa mga may helang. Kan kaaldawan nia—bago pa nagkaigwa nin mga pandisimpektar asin antibiotiko—an pag-ataman sa ospital bakong arog kan maaasahan niato ngonyan. An “mga nars,” an sabi nin sarong salaysay, mga “mayong inadalan, maati, asin midbid sa saindang pagbuburat asin inmoralidad.” Nagin mapanggana daw si Florence Nightingale sa saiyang mga paghihingoa na bagohon an langtad nin pag-ataman nin mga nars? Iyo. Siring man, dai mabilang na may pagmakolog asin bakong maimot na mga tawo an nagkaigwa nin pambihirang kapangganahan sa dakol na kabtang nin buhay—sa pagtotokdo nin pagbasa asin pagsurat, edukasyon, medisina, paharong, programa nin pagpakakan, sa pagsambit nin pira sanang halimbawa. Bilang resulta, dakula an nagibong pagrahay sa kualidad nin buhay nin minilyon na daing sukat.
Pero, dai niato manenegaran an makolog na katotoohan na ini: Ginatos na milyon an nagsasakit pa man giraray huli sa guerra, krimen, helang, makuring kakulangan nin kakanon, asin iba pang kapahapahamak na mga pangyayari. An “kadukhaan,” an sabi kan ahensia sa pag-ayuda sa Irlandia na Concern, “minagadan nin 30,000 katawo aroaldaw.” Dawa an pan-ooripon, na pinag-oolayan kan kadakol na repormador sa nakaaging mga siglo, nangyayari pa man giraray. “Mas dakol an oripon na buhay ngonyan kisa kan gabos na hinabon na tawo hale sa Aprika kan panahon nin pagbalyo sa Dagat Atlantiko sa pagnegosyo nin mga oripon,” an sabi kan Disposable People—New Slavery in the Global Economy.
Ano an nakaolang sa mga paghihingoa kan mga tawo na papangyarihon an lubos asin nagdadanay na pagbabago? Iyan daw sana an nangingibabaw na kapangyarihan kan mayayaman asin makapangyarihan, o labi pa an kalabot?
Mga Olang sa Pagbabago
Oyon sa Tataramon nin Dios, an nangingibabaw na olang sa ano man na paghihingoa nin tawo na papangyarihon an sarong totoong makatanosan na kinaban iyo si Satanas na Diablo. Si apostol Juan nagsasabi sa sato na “an bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.” (1 Juan 5:19) Sa katunayan, ngonyan mismo “ilinalagalag [ni Satanas] an bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 12:9) Sagkod na dai pa hinahale an maraot na impluwensia nia, magkakaigwa nin mga biktima nin karatan asin inhustisya. Ano an nagpangyari sa mamondong kamugtakan na ini?
Itinao sa enot niatong mga magurang, si Adan asin Eva, an daga na dinisenyo tanganing magin sangkap na paraisong erokan para sa bilog na pamilya nin tawo—sarong kinaban na “marahayon.” (Genesis 1:31) Taano ta naliwat an kamugtakan? Si Satanas an dahelan. Kinuestion nia an deretso nin Dios na maggibo nin mga ley na maninigong sunodon nin mga lalaki asin babae. Pinaluwas nia na bakong makatanosan an paagi nin pamamahala nin Dios. Sinutsutan nia si Adan asin Eva na pilion an pagigin independiente tanganing makapagdesisyon sinda para sa sadiri ninda kun ano an marahay asin kun ano an maraot. (Genesis 3:1-6) Nagbunga ini nin ikaduwang olang sa mga paghihingoa nin tawo na magkaigwa nin sarong makatanosan asin may hustisyang kinaban—an kasalan asin pagkabakong sangkap.—Roma 5:12.
Taano ta Tinogotan Iyan?
‘Alagad taano ta tinogotan nin Dios na magkaigwa nin kasalan asin pagkabakong sangkap?’ an tibaad ihapot nin nagkapira. ‘Taano ta dai nia ginamit an saiyang daing limiteng kapangyarihan tanganing haleon an mga rebelde asin pumoon giraray.’ Garo baga simpleng solusyon iyan. Minsan siring, an paggamit nin kapangyarihan nagpapalataw nin seryosong mga hapot. Bako daw na totoo na an pag-abuso sa kapangyarihan saro sa pangenot na mga reklamo kan mga dukha asin inaapi sa kinaban? Bako daw na nagpapalataw nin mga hapot sa isip nin mga tawo na may tamang kamugtakan nin puso kun an sarong maisog na namomoon naggagamit nin kapangyarihan tanganing haleon an siisay man na minakontra sa saiyang mga palakaw?
Tanganing aseguraron an mga sadiosan an puso na Sia bakong maringis na nag-aabuso sa kapangyarihan, pinili nin Dios na togotan si Satanas asin an mga tawong rebelde na humiro nin independiente sa mga ley asin prinsipyo nin Dios—sa laog nin limitadong peryodo nin panahon sana. An panahon an magpapatunay na an paagi nin pamamahala nin Dios an solamenteng tamang paagi. Ipapaheling kaiyan na para sa ikakarahay niato an ano man na mga restriksion nia sa sato. Sa katunayan, an makaturotristeng mga resulta kan pagrebelde sa pamamahala nin Dios nagpaheling nang totoo iyan. Asin pinatunayan kaiyan na biyong may katanosan an Dios sa paggamit kan saiyang dakulang kapangyarihan na haleon an gabos na karatan kun gusto niang gibohon iyan. Dai na nanggad mahahaloy iyan.—Genesis 18:23-32; Deuteronomio 32:4; Salmo 37:9, 10, 38.
Sagkod na dai pa minahiro an Dios, kita nalalaom sa sarong bakong makatanosan na sistema, na “nag-aaragrangay nin iriba asin nakokolgan nin iriba.” (Roma 8:22) Ano man an gibohon niato tanganing bagohon an mga bagay-bagay, dai niato kayang haleon si Satanas, ni kaya niatong lubos na haleon an pundamental na pagkabakong sangkap na iyo an pinakagamot kan gabos na kasakitan na naeeksperyensiahan niato. Talagang dai niato kayang remedyohan an mga epekto kan kasalan na minana hale ki Adan.—Salmo 49:7-9.
Si Jesu-Cristo an Matao nin Nagdadanay na Pagbabago
Nangangahulogan daw ini na an situwasyon biyong dai nang paglaom? Dai nanggad. May saro na mas makapangyarihan na marhay kisa magagadanon na tawo na tinawan nin paninimbagan na papangyarihon an permanenteng pagbabago. Siisay iyan? Si Jesu-Cristo. Ilinaladawan sia sa Biblia bilang Pangenot na Ahente nin Dios para sa pagliligtas sa pamilya nin tawo.—Gibo 5:31.
Hinahalat nia ngonyan an “itinalaan na panahon” nin Dios tanganing humiro. (Kapahayagan 11:18) Ano man nanggad an gigibohon nia? Papangyayarihon nia an “pagbabalik kan gabos na bagay na isinabi nin Dios paagi sa ngoso kan saiyang banal na mga propeta kan suanoy na panahon.” (Gibo 3:21) Halimbawa, “ililigtas [ni Jesus] an dukha na naghahagad nin tabang, siring man an nagsasakit nin makuri asin an siisay man na mayo nin paratabang. . . . Gikan sa pan-aapi asin sa kadahasan saiyang tutuboson an saindang kalag.” (Salmo 72:12-16) Paagi ki Jesu-Cristo, nanunuga an Dios na ‘papaontokon an mga guerra sagkod sa kaporoporohi kan daga.’ (Salmo 46:9) Nanunuga sia na “mayo nin nag-eerok [sa saiyang lininig na daga] na masabi: ‘Naghehelang ako.’” An mga buta, bungog, pilay—gabos na apektado nin helang—ibabalik sa sangkap na salud. (Isaias 33:24; 35:5, 6; Kapahayagan 21:3, 4) Makikinabang dawa an mga nagadan kan nakaaging mga siglo. Nanunuga sia na bubuhayon liwat an mga biktima nin inhustisya asin pan-aapi.—Juan 5:28, 29.
Bakong sarong parsial, temporaryong pagbabago an papangyayarihon ni Jesu-Cristo. Biyong hahaleon nia an gabos na olang sa totoo nanggad na makatanosan na kinaban. Hahaleon nia an kasalan asin pagkabakong sangkap patin lalaglagon nia si Satanas na Diablo asin an gabos na nagsusunod sa saiyang pagigin rebelde. (Kapahayagan 19:19, 20; 20:1-3, 10) An kasakitan asin pagdusa na temporaryong tinogotan nin Dios “dai matindog nin makaduwa.” (Nahum 1:9) Ini an nasa isip ni Jesus kan tokdoan nia kitang mamibi na dumatong logod an Kahadean nin Dios asin gibohon logod an kabotan nin Dios “kun paano sa langit, siring man sa daga.”—Mateo 6:10.
‘Alagad,’ an tibaad pagkontra nindo, ‘bako daw na si Jesus mismo nagsabi na “an mga dukha pirme niatong makakaibahan”? Bako daw na iyan nangangahulogan na pirmeng magkakaigwa nin inhustisya asin kadukhaan?’ (Mateo 26:11) Iyo, sinabi man nanggad ni Jesus na pirmeng igwa nin mga dukha. Minsan siring, an konteksto kan saiyang mga tataramon pati na an mga panuga sa Tataramon nin Dios nagpapaheling na an boot niang sabihon iyo na pirmeng igwa nin mga dukha sagkod na nagdadanay an sistemang ini nin mga bagay. Aram nia na mayo nin tawo na makakahale noarin man kan kadukhaan asin inhustisya sa kinaban. Aram man nia na babagohon nia an gabos na iyan. Dai na mahahaloy papangyayarihon nia an sarong biyong bagong sistema nin mga bagay—“bagong kalangitan asin sarong bagong daga” kun saen mayo na nin kolog, helang, kadukhaan, asin kagadanan.—2 Pedro 3:13; Kapahayagan 21:1.
“Dai Nindo Paglingawan an Paggibo nin Marahay”
Nangangahulogan daw ini na daing kamanungdanan an paggibo nin ano man na magigibo niato tanganing tabangan an ibang tawo? Dai nanggad. Ineenkaminar kita kan Biblia na tabangan an iba kun napapaatubang sinda sa mga kasakitan asin makamomondong mga kamugtakan. “Dai ipanguri an marahay sa mga nanonongdan kaiyan, kun nasa kapangyarihan kan saimong kamot na gibohon iyan,” an isinurat kan suanoy na si Hadeng Salomon. (Talinhaga 3:27) “Dai nindo paglingawan an paggibo nin marahay asin an paghiras nin mga bagay sa iba,” an sadol ni apostol Pablo.—Hebreo 13:16.
Si Jesu-Cristo mismo inenkaminar kita na gibohon an ano man na magigibo niato tanganing tabangan an iba. Isinaysay nia an ilustrasyon dapit sa sarong Samaritano na nakanompong nin tawong binugbog asin hinabonan. An Samaritano, sabi ni Jesus, “naherak” kaya ginamit nia an sadiri niang rekurso tanganing bugkosan an mga lugad kan binugbog na tawo asin tabangan ini na maomayan sa pambubugbog. (Lucas 10:29-37) Dai binago kan maheherakon na Samaritanong idto an kinaban, alagad nakagibo sia nin dakulaon na pagbabago sa buhay nin sarong tawo. Magigibo man niato iyan.
Minsan siring, an magigibo ni Jesu-Cristo bako sanang pagtabang sa mga indibiduwal. Talagang kaya niang papangyarihon an pagbabago, asin gigibohon nia iyan sa dai na nanggad mahahaloy. Kun gibohon na nia iyan, mahihimo na kan mga biktima nin bakong makatanosan na mga kamugtakan ngonyan na pakarhayon an saindang buhay asin kamtan an tunay na katoninongan asin katiwasayan.—Salmo 4:8; 37:10, 11.
Mantang hinahalat niatong mangyari iyan, dai kita noarin man mag-alangan na gibohon an ano man na magigibo niato, sa espirituwal sagkod sa materyal, na ‘gumibo kan marahay’ sa gabos na biktima kan bakong makatanosan na kinaban.—Galacia 6:10.
[Mga Ritrato sa pahina 5]
Si Florence Nightingale naggibo nin tunay na mga pagbabago sa langtad nin pag-ataman nin mga nars
[Credit Line]
Sa karahayan nin boot kan National Library of Medicine
[Mga Ritrato sa pahina 7]
An mga parasunod ni Cristo naggigibo nin marahay sa iba
[Picture Credit Line sa pahina 4]
The Star, Johannesburg, S.A.