Armagedon​—An Guerra nin Dios na Matapos kan Gabos na Guerra

“Ibinibilang ninda na karingisan an gumadan nin kapwa; kun siring, an guerra dai nasasabotan asin makababalde para sa sainda, sarong bagay na mayo sa lenguahe ninda.”​—PAGLALADAWAN KAN NORUEGONG EKSPLORADOR NA SI FRIDTJOF NANSEN KAN 1888 DAPIT SA MGA TAWONG INUIT SA GREENLAND.

SIISAY an dai maoogmang mamuhay sa sarong sosyedad na dian an guerra “dai nasasabotan asin makababalde”? Siisay an dai nagmamawot nin sarong kinaban na dian mayo ngani nin termino para sa guerra huli ta dai ninda aram an guerra? An siring na kinaban tibaad garo masakit paniwalaan, nangorogna kun mga tawo an linalaoman niato na magibo kaiyan.

Minsan siring, sa hula ni Isaias, an Dios mismo nanunuga na gigibohon nia an siring na kinaban: “Pupulpogon ninda an saindang mga espada na magin tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga gunting na panghawan. An nasyon dai mabingat nin espada tumang sa nasyon, ni mag-aadal pa man sinda nin pakikiguerra.”​—Isaias 2:4.

Malinaw nanggad, an kinaban ngonyan na may 20 milyones na soldados na nasa serbisyo asin may mga 20 guerra na nangyayari sa presente kaipuhan na gumibo nin dakulaon na pagbabago tanganing maotob an panugang ini. Bakong makangangalas, an makakamhan sa gabos na Dios, si Jehova, kaipuhan na makilabot sa mga gibo-gibo nin tawo. An pakikilabot na ini ni Jehova masagkod sa inaapod kan Biblia na Armagedon.​—Kapahayagan 16:14, 16.

Minsan ngani kan nakaagi pa sanang mga taon ginagamit an terminong “Armagedon” tanganing mangahulogan nin pambilog na kinaban na nuklear na pagkatunaw, ilinadawan nin sarong diksionaryo an prinsipal na kahulogan kan terminong iyan nin siring kaini: “An lugar nin dakula asin pangultimong ralaban kan mga puersa nin karahayan asin karatan.” Madadaog pa daw nin karahayan an karatan, o an siring daw na ralaban sarong imahinasyon sana?

Mararanga kita kun ririsahon niato na paorootrong sinasabi kan Biblia an dapit sa katapusan nin karatan. “An mga parakasala popohoon sa daga,” an ihinula kan salmista. “Kun dapit sa mga maraot, sinda mawawara na.” (Sal. 104:35) “An mga tanos iyo an mag-eerok sa daga, asin an mga daing katuyawan iyo an matatada dian,” an sabi kan libro nin Talinhaga. “Kun dapit sa mga maraot, sinda popohoon sa mismong daga; asin kun manongod sa mga madaya, sinda hahaleon dian.”​—Talinhaga 2:21, 22.

Linilinaw man kan Biblia na dai isusuko kan mga maraot an saindang kapangyarihan sa matoninong na paagi; huli kaini kaipuhan an pangultimong paghiro nin Dios na iyo an mahale sa gabos na karatan, kaiba na an karatan nin guerra. (Salmo 2:2) Mahalagang marhay an inginaran kan Biblia sa daing kaagid na ralaban na ini, an Armagedon.

Nakaaging mga Ralaban Harani sa Megido

An terminong “Armagedon” nangangahulogan na “Bukid nin Megido.” An suanoy na siudad nin Megido, kaiba na an nakapalibot na Kaplanodohan nin Jezreel, igwa nin halawig na kasaysayan nin pangultimong mga ralaban. “Sa bilog na kasaysayan, an Megido asin an Kababan nin Jezreel an nagin lugar nin mga ralaban na nagdeterminar sa mismong mangyayari sa sibilisasyon,” an isinurat kan istoryador na si Eric H. Cline sa librong The Battles of Armageddon.

Siring kan sinambit ni Cline, an mga ralaban kaidto harani sa Megido sa parate nagin pangultimo. An mga hukbo nin Mongolia, na suminakop sa kadaklan na parte kan Asia kan ika-13 siglo, nakaeksperyensia kan saindang enot na pagkadaog sa kababan na ini. Harani sa Megido, an mga Turko nadaog kan mga hukbo nin Britania sa pangengenot ni Heneral Edmund Allenby durante kan enot na guerra mundial. An kapangganahan ni Allenby ilinadawan nin sarong istoryador sa militar bilang “saro sa pinakamarikas na pangultimong mga kampanya asin an biyo nanggad saka pangultimong ralaban sa bilog na kasaysayan.”

An pangultimong mga ralaban na nakarekord sa Biblia nangyari man harani sa Megido. Duman, dinaog ni Hokom Barak an mga hukbong Cananeo ni Sisara. (Hokom 4:14-16; 5:19-21) Kaiba ni Gedeon an sadit na hukbo nin 300 na kalalakihan kan daogon nia sa lugar na iyan an dakulaon na hukbo nin mga Midianita. (Hokom 7:19-22) Si Hadeng Saul asin an saiyang aking si Jonatan nagadan sa kaharaning Bukid nin Gilboa kan an hukbo nin Israel madaog kan mga hukbo nin mga Filisteo.​—1 Samuel 31:1-7.

Huli sa estratehikong lugar kan Megido, iyan asin an kaharaning kababan an nagin lugar nin dakol na ralaban sa nakaaging 4,000 na taon. An sarong istoryador may nabilang na kisiera 34 ralaban!

Daing duwa-duwa na an kasaysayan nin Megido asin an estratehikong lugar kaiyan igwa nin koneksion sa simbolikong paggamit kan terminong “Armagedon.” Minsan ngani an terminong iyan sarong beses sanang naglataw sa Biblia, malinaw na marhay sa konteksto kaiyan sa libro nin Kapahayagan na an Armagedon makakaapektar sa buhay nin gabos digdi sa daga.

An Armagedon Segun sa Biblia

Minsan ngani dakol nang pangultimong guerra kan nakaagi an nangyari harani sa Megido, mayo sa mga ini an nakahale kan karatan. Sa absolutong kahulogan, mayo man talaga nin mga puersa nin karahayan na nakipaglaban sa mga puersa nin karatan. Rasonable sana na an Dios an magibo kan siring na pakikipaglaban. Siring kan sinabi ni Jesus sarong beses, “mayong marahay, kundi saro, an Dios.” (Lucas 18:19) Apuera kaiyan, espesipikong inaapod kan Biblia an Armagedon na guerra nin Dios.

Sa Biblia, an libro nin Kapahayagan nagsasabi na an “mga hade kan bilog na ineerokan na daga” titiriponon “sa guerra kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos.” (Kapahayagan 16:14) Dangan an pagkasaysay sa hula nagsasabi pa: “Asin tiniripon ninda sinda sa lugar na sa Hebreo inaapod Har–Magedon,” o Armagedon.a (Kapahayagan 16:16) Sa huri, ipinapaliwanag kan Kapahayagan na “an mga hade kan daga patin an saindang mga hukbo” ‘titiriponon tanganing makiguerra sa nakakabayo asin sa saiyang hukbo.’ (Kapahayagan 19:19) An nangangabayong ini ipinamidbid na daing iba kundi si Jesu-Cristo.​—1 Timoteo 6:14, 15; Kapahayagan 19:11, 12, 16.

Ano an magigin kongklusyon niato basado sa mga bersikulong ini? Na an Armagedon pakikiguerra nin Dios sa mga puersa nin sumbikalan na katawohan. Taano ta si Jehova asin an saiyang Aki, si Jesus, makikilaban sa siring na guerra? An sarong dahelan iyo na ‘lalaglagon sa Armagedon an mga nagraraot sa daga.’ (Kapahayagan 11:18) Dugang pa, magbubunga iyan nin matoninong na kinaban, sarong ‘bagong daga na satong hinahalat segun sa panuga nin Dios,’ na dian “magdadanay an katanosan.”​—2 Pedro 3:13.

Taano ta Kaipuhan an Armagedon?

Nadedepisilan daw kamong imahinaron na si Jehova, na sarong “Dios nin pagkamoot,” aasignaran na makiguerra an saiyang Aki, an “Prinsipe nin Katoninongan”? (2 Corinto 13:11; Isaias 9:6) Daing duwa-duwa na magigin malinaw sa saindo an dahelan kun masasabotan nindo an saindang mga motibo. An libro nin Salmo ilinaladawan si Jesus bilang nangangabayong parapakilaban. Taano ta sia nakikipaglaban? An salmista nagpapaliwanag na si Cristo nangangabayo “para sa katotoohan asin kapakumbabaan patin katanosan.” Sia nakikipaglaban huli ta namomotan nia an katanosan asin ikinakaongis nia an karatan.​—Salmo 45:4, 7.

Kaagid kaiyan, ilinaladawan kan Biblia an reaksion ni Jehova sa inhustisya na naheheling nia sa kinaban ngonyan. “Naheling ini nin KAGURANGNAN, asin namondo siya huli ta mayo na nin hustisya,” an isinurat ni propeta Isaias. “Isusulot niya an hustisya siring sa sarong gubing na panggera asin an kapangganahan siring sa sarong helmet. Isusulot niya an gubing nin pagbalos tanganing tanoson an gabos na bagay asin tanganing baloson an mga karatan na tinitios kan mga tawo.”​—Isaias 59:15, 17, Marahay na Bareta Biblia.

Sagkod na igwa nin kapangyarihan an mga maraot, an mga matanos dai magkakaigwa nin katoninongan asin katiwasayan. (Talinhaga 29:2; Eclesiastes 8:9) An totoo, dai niato puedeng pagsuhayon an karatan asin an mga tawo na naggigibo kaiyan. Huli kaini, tanganing magkaigwa nin nagdadanay na katoninongan asin hustisya, kaipuhan na haleon an mga maraot. “An maraot pambalukat para sa matanos,” an isinurat ni Salomon.​—Talinhaga 21:18.

Mantang an Dios iyo an Hokom, makakasierto kita na sa gabos na kaso magigin matanos an saiyang paghokom sa mga maraot. “Dai daw magibo kan tama an Hokom sa bilog na daga?” an ihinapot ni Abraham. An simbag, na nanodan ni Abraham, iyo na si Jehova pirmeng tama! (Genesis 18:25) Apuera kaini, sinisierto sa sato kan Biblia na si Jehova dai naoogma sa paglaglag sa mga maraot; ginigibo nia sana iyan bilang ultimong solusyon.​—Ezequiel 18:32; 2 Pedro 3:9.

Seryosohon Nindo an Armagedon

Kiisay kita makampi sa pangultimong ralaban na ini? Automatikong iisipon kan kadaklan sa sato na nasa kampi kita kan mga puersa nin karahayan. Alagad paano niato iyan masisierto? “Hanapa nindo an katanosan, hanapa nindo an kahoyoan,” an sadol ni propeta Sofonias. (Sofonias 2:3) An kabotan nin Dios iyo na “an gabos na klase nin tawo makaligtas asin makaabot sa tamang kaaraman dapit sa katotoohan,” an sabi ni apostol Pablo.​—1 Timoteo 2:4.

An enot na lakdang tanganing makaligtas iyo an pag-adal kan katotoohan manongod ki Jehova asin kan saiyang katuyohan na haleon an karatan sa daga. An ikaduwang lakdang iyo an paggibo nin katanosan, na paagi kaiyan nakakamtan niato an pabor asin proteksion nin Dios.

Kun gigibohon niato an mahalagang mga lakdang na ini, makakaasa nanggad kita na an Armagedon sarong guerra na talagang matapos sa mga guerra nin tawo. Kun tapos na an ralaban na iyan, an guerra magigin dai nasasabotan asin makababalde sa pagmansay nin mga tawo sa gabos na lugar. “Dai na sinda magaadal sa pakilaban.”​—Isaias 2:4, Magna Banal na Kasuratan.

[Nota sa Ibaba]

[Blurb sa pahina 5]

An pakikilabot nin Dios sa mga gibo-gibo nin tawo inaapod na Armagedon

[Ritrato sa pahina 6]

Megido

[Ritrato sa pahina 6]

Si Gedeon asin an saiyang mga tawohan nanggana sa sarong pangultimong ralaban harani sa Megido

[Ritrato sa pahina 6, 7]

Kun tapos na an Armagedon, an guerra magigin dai nasasabotan asin makababalde sa pagmansay nin mga tawo sa gabos na lugar

[Ritrato sa pahina 8]

An enot na lakdang tanganing makaligtas iyo an pag-adal kan katotoohan manongod ki Jehova asin kan saiyang katuyohan