Aram Mo Daw?

Anong klaseng lunadan an piglulunadan kan Etiope na opisyal nin palasyo kan dulukon siya ni Felipe?

SA Bagong Kinaban na Traduksiyon, an orihinal na lengguwaheng ginamit para sa terminong “karwahe” puwedeng ipanungod sa arin man sa manlain-lain na klase nin lunadan. (Gibo 8:​28, 29, 38) Alagad, minalataw na an Etiope nakalunad sa mas dakulang lunadan imbes na sa sarong simpleng karwaheng panggiyera o pangkarera. Pag-isipan an nagkapirang rason.

An Etiope sarong halangkaw na opisyal na nagbiyahe nin harayong distansiya. Saro siyang “opisyal nin palasyo na may katungdan sa irarom ni Candace na reyna kan Etiopia, asin siya an namamahala sa gabos na kayamanan kan reyna.” (Gibo 8:27) Kaiba sa suanoy na Etiopia an lugar ngunyan nin Sudan asin an timog na parte ngunyan kan Ehipto. Dawa ngani posibleng bako sanang sarong lunadan an ginamit kan Etiope sa bilog na pagbiyahe, siguradong igwa siya nin mga bagahe para sa halawig na pagbiyahe. Kaiba sa mga linulunadan nin mga tawo kan inot na siglo C.E. an mga karwaheng may atop asin may apat na ruweda. “An arog kaiyan na karwahe mas dakul an mailalaag na bagahe, mas komportable sa pagbiyahe, asin posibleng mas harayo an puwedeng madumanan,” an sabi kan librong Acts—An Exegetical Commentary.

Nagbabasa an Etiope kan magdulok saiya si Felipe. Sinasabi kan salaysay na “duminalagan si Felipe asin sinabayan an karwahe. Nadangog niya an opisyal na binabasa nin makusog an mga isinurat ni Isaias na propeta.” (Gibo 8:30) An mga karwaheng pambagahe dai dinisenyo para sa marikas na pagbiyahe. Huling maluway an dalagan kan karwahe, nagibo kan Etiope na magbasa saka naabutan ni Felipe an karwahe dawa nagdalagan lang siya.

“Inagda [kan Etiope] si Felipe na magsakay asin magtukaw sa kataid niya.” (Gibo 8:31) Sa tipikal na karwaheng pangkarera, nakatindog an mga naglulunad. Pero sa karwaheng pambiyahe, may puwesto para makatukaw an Etiope saka si Felipe.

Kauyon kan ipinasabong na rekord sa Gibo kapitulo 8 asin kan mga patunay sa kasaysayan, dai pa sana nahahaloy na ilinadawan kan satong mga publikasyon na an Etiope na opisyal nin palasyo nakasakay sa mas dakulang lunadan imbes na sa sadit na karwaheng ginagamit sa giyera o karera.