1-3. Ano an nagkapirang dahilan kaya an kagadanan ni Jesus daing kapareho sa kasaysayan?

SARONG aldaw nin tigsuli (spring) haros 2,000 na taon na an nakaagi, sarong tawong inosente an binista asin sinentensiyahan sa mga krimen na dai niya nuarin man ginibo, dangan pinadusahan sagkod na magadan. Bako idto an inot na daing hirak asin daing hustisyang paggadan na nangyari sa kasaysayan; ni idto man an huri. Pero, an kagadanan na idto daing kapareho.

² Mantang nagsasakit an tawong iyan kan huring mga oras niya bago magadan, pambihirang marhay an nangyari sa langit na nagpaparisa sana kun gurano kahalaga kan pangyayari. Dawa ngani kaudtuhan idto, biglang nagdiklom an daga. Arog kan pagkasabi nin sarong kagsurat kan Bibliya, “nawara an liwanag kan saldang.” (Lucas 23:44, 45) Dangan, bago nautsan an tawong iyan, sinabi kaini an dai malilingawan na mga tataramon na ini: “Nautob na!” Tunay nanggad, sa pagtao kan saiyang buhay, may marahayon siyang nagibo. An sakripisyo niya iyo an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot na ginibo nin siisay man na tawo kasuarin man.—Juan 15:13; 19:30.

³ Arog kan aram mo, an tawong iyan iyo si Jesu-Cristo. Aram na marhay kan dakul na tawo an saiyang pagsakit asin kagadanan kan mamundong aldaw na idto kan Nisan 14, 33 C.E. Minsan siring, sarong importanteng katotoohan an parating nababaliwala. Dawa ngani nagsakit na marhay si Jesus, may saro pang nagsakit nin urog pa. Sa katunayan, may saro na guminibo nin mas dakula pang sakripisyo kan aldaw na idto—an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot na ginibo nin siisay man sa uniberso kasuarin man. Ano iyan? An simbag nagtatao nin angay na introduksiyon sa pinakaimportanteng tema: an pagkamuot ni Jehova.

An Pinakadakulang Kapahayagan nin Pagkamuot

4. Paano nahiling nin sarong Romanong suldados na si Jesus bakong ordinaryong tawo, asin ano an nagin kongklusyon kan suldados na iyan?

⁴ An Romanong senturyon na namahala sa paggadan ki Jesus napangalas sa kadikluman bago nagadan si Jesus saka sa makusog na linog kasunod kaiyan. “Siguradong ini an Aki nin Diyos,” an sabi niya. (Mateo 27:54) Malinaw nanggad, si Jesus bakong ordinaryong tawo. An suldados na idto nagtabang sa paggadan sa bugtong na Aki kan Kahuruhalangkawing Diyos! Gurano man nanggad kanamumutan kan saiyang Ama an Aking ini?

5. Paano ikakailustrar an halawigon na panahon na pag-ibanan sa langit ni Jehova asin kan saiyang Aki?

⁵ Si Jesus inaapod kan Bibliya na “an panganay sa gabos na linalang.” (Colosas 1:15) Isip-isipa na sana—buhay na an Aki ni Jehova bago pa malalang an pisikal na uniberso. Kun siring, gurano na kahaloy na magkaibanan an Ama asin an Aki? Kinakarkulo nin nagkapirang siyentista na an uniberso 13 bilyones nang taon na nag-eeksister. Maiimahinar mo daw an siring kalawig na panahon? Tanganing matabangan an mga tawo na masabutan an lawig na nin pag-eksister kan uniberso sigun sa karkulo nin mga siyentista, sarong planetaryum an nagbugtak nin linyang nagrerepresentar kan pag-agi nin panahon na an laba 110 metros. Mantang naglalakaw an mga bisita sa kahalabaan kan linyang iyan, an kada lakad ninda nagrerepresentar sa mga 75 milyones na taon sa buhay kan uniberso. Sa puro kan linya, an bilog na kasaysayan nin tawo irinerepresentar nin sarong marka na arog kasadit nin sarong buhok nin tawo! Pero, dawa kun tama an karkulong ini, an enterong linyang iyan kulang an laba tanganing magrepresentar sa lawig nin buhay kan Aki ni Jehova! Ano an ginigibo niya durante kan halawigon na panahon na idto?

6. (a) Ano an ginigibo kan Aki ni Jehova durante kan saiyang buhay bago nagin tawo? (b) Anong klaseng bugkos an yaon sa pag-ultanan ni Jehova asin kan saiyang Aki?

⁶ An Aki maugmang naglingkod bilang “ekspertong trabahador” kan saiyang Ama. (Talinhaga 8:30) Sinasabi kan Bibliya: “Mayo ni sarong bagay na nag-eksister na bakong paagi sa [Aki].” (Juan 1:3) Kaya si Jehova asin an saiyang Aki magkaibanan na nagtrabaho para gibuhon an gabos na iba pang bagay. Siguradong maugmahon sinda sa pagtrabaho na magkaibanan! Aram niyato gabos na an pagkamuot sa pag-ultanan nin magurang asin aki makusugon nanggad. Asin an pagkamuot “perpektong bugkos nin pagkasararo.” (Colosas 3:14, nota sa ibaba) Kun siring, siisay sa sato an makakasabot sa kusog nin bugkos na nag-eksister sa arog kaiyan kahalawig na panahon nin pag-ibanan? Malinaw nanggad, an Diyos na Jehova asin an saiyang Aki pinagsaro kan pinakamakusog na bugkos nin pagkamuot kasuarin man.

7. Kan mabawtismuhan si Jesus, paano ipinahayag ni Jehova an saiyang sabuot manungod sa saiyang Aki?

⁷ Minsan siring, isinugo kan Ama an saiyang Aki sa daga tanganing mamundag bilang umboy na tawo. An paggibo kaiyan nangahulugan na sa laog nin nagkapirang dekada, dai nguna makakaibanan ni Jehova sa langit an saiyang namumutan na marhay na Aki. Interesadong marhay na nagmasid Siya duman sa langit mantang si Jesus nagdadakula para magin tawong perpekto. Kan mga 30 anyos na si Jesus, nagpabawtismo siya. Siguradong aram ta kun ano an nagin sabuot ni Jehova manungod sa saiya. An Ama nagtaram mismo hali sa langit: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan, na sakong inuuyunan.” (Mateo 3:17) Kan mahiling na maimbod na ginibo ni Jesus an gabos na iprinopesiya manungod sa saiya asin an gabos na ipinapagibo sa saiya, siguradong ugmahon an saiyang Ama!—Juan 5:36; 17:4.

8, 9. (a) Anong pagsakit an inagihan ni Jesus kan Nisan 14, 33 C.E., asin huli kaini ano an namati kan saiyang Ama sa langit? (b) Taano ta itinugot ni Jehova na an saiyang Aki magsakit asin magadan?

⁸ Pero, ano sa hiling mo an namati ni Jehova kan Nisan 14, 33 C.E.? Ano daw an namati niya kan si Jesus trayduron dangan pagkabanggi arestaron nin sarong grupo nin mga tawo? Kan si Jesus binayaan kan mga amigo niya asin ilegal na binista? Kan siya tinuya-tuya, linutaban, asin sinuntok? Kan siya linatigo, asin an saiyang likod nagkarulugad saka nagdurugo? Kan siya ipinako, an saiyang kamot asin bitis, sa sarong hariging kahoy asin binayaan duman mantang tinuturuya-tuya nin mga tawo? Ano an namati kan Ama mantang nagkukurahaw sa saiya an namumutan niyang Aki huli sa inaagihan na labi-labing kasakitan? Ano an namati ni Jehova kan mautsan si Jesus, asin sa kainot-inuti puon kan kapinunan kan gabos na paglalang, an namumutan Niyang Aki dai na nin buhay?—Mateo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Juan 19:1.

⁹ Kulang an mga tataramon para lubos na masimbag iyan. Huling si Jehova may pagmati, an kulog na tinios niya huli sa pagkagadan kan saiyang Aki dai kayang iladawan kan satong mga tataramon. An kaya tang iladawan iyo an motibo ni Jehova sa pagtugot na mangyari iyan. Taano ta nagin andam an Ama na mag-agi nin siring kagrabeng kakulugan? May marahayon na bagay na ihinahayag sa sato si Jehova sa Juan 3:16—sarong bersikulo sa Bibliya na importanteng marhay kaya inaapod iyan na sadit na Ebanghelyo. Sinasabi kaiyan: “An Diyos namuot na gayo sa kinaban kaya itinao niya an saiyang bugtong na Aki, tanganing an siisay man na nagtutubod sa saiya dai malaglag kundi magkaigwa nin buhay na daing katapusan.” Kaya an motibo ni Jehova iyo ini: pagkamuot. An regalo ni Jehova—an pagsugo niya kan saiyang Aki para magsakit asin magadan para sa sato—iyo an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot kasuarin man.

Ipinaliwanag an Kahulugan kan Pagkamuot

10. Ano an kaipuhan nin mga tawo, asin ano an nangyari sa kahulugan kan tataramon na “pagkamuot”?

¹⁰ Ano an kahulugan kan tataramon na “pagkamuot”? An pagkamuot sinasabing iyo an pinakamahalagang pangangaipo nin mga tawo. Puon na mamundag sagkod na magadan, an mga tawo nagmamaigot na kamtan an pagkamuot, nakakamati nin kaugmahan huli kaiyan, asin puwedeng pangluyahan nin buot asin magadan pa ngani kun mayo iyan. Minsan siring, makangangalas ta masakiton ipaliwanag an kahulugan kaiyan. Iyo, kadakul kan sinasabi nin mga tawo manungod sa pagkamuot. Kadakul nin isinurat na mga libro, kanta, asin tula manungod diyan. Pero an mga iyan dai pirming nakakatabang para masabutan an talagang kahulugan nin pagkamuot. Sa katunayan, sobra nang marhay an paggamit sa tataramon na iyan kaya garo baga lalong dai ikapaliwanag an tunay na kahulugan kaiyan.

11, 12. (a) Sain kita makakanuod nin dakul manungod sa pagkamuot, asin taano ta diyan? (b) Anong mga porma nin pagkamuot an detalyadong sinabi sa suanoy na lengguwaheng Griego, asin anong tataramon para sa “pagkamuot” an parating marhay na ginagamit sa Kristiyanong Griegong Kasuratan? (Hilingon man an nota sa ibaba.) (c) Ano sa parati an itinataong ideya kan Kasuratan sa tataramon na a·gaʹpe?

¹¹ Minsan siring, an Bibliya malinaw na nagtutukdo manungod sa pagkamuot. An Expository Dictionary of New Testament Words ni Vine nagsabi: “An pagkamuot maaaraman sana paagi sa mga gibo na motibado kaiyan.” An rekord kan Bibliya manungod sa mga ginibo ni Jehova nagtutukdo sa sato nin dakul manungod sa saiyang pagkamuot—an may kabuutan na kapadangatan niya para sa saiyang mga linalang. Halimbawa, igwa pa daw nin mas makakapaghayag manungod sa kuwalidad na ini kisa sa mismong pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot ni Jehova na ilinadawan sa inutan? Sa masunod na mga kapitulo, maaaraman ta an dakul pang ibang halimbawa kan pagkamuot ni Jehova na ipinahiling paagi sa gibo. Dugang pa, may manunudan man kita sa orihinal na mga tataramon para sa “pagkamuot” na ginamit sa Bibliya. Sa suanoy na lengguwaheng Griego, may apat na tataramon para sa “pagkamuot.”a Sa mga ini, an parating marhay na ginagamit sa Kristiyanong Griegong Kasuratan iyo an a·gaʹpe. Inaapod ini nin sarong diksiyonaryo sa Bibliya na “an pinakamapuwersang tataramon na maiisip para sa pagkamuot.” Taano?

¹² Arog kan pagkagamit sa Bibliya, an a·gaʹpe sa parati nagtatao kan ideya manungod sa pagkamuot na ginigiyahan nin prinsipyo. Kaya bako sana iyan sarong pagmati para sa ibang tawo. Mas mahiwas an sakop kaiyan, mas pinag-iisipan asin hinurop-hurop an basehan kaiyan. Urog sa gabos, an Kristiyanong pagkamuot bako nanggad makasadiri. Halimbawa, hilinga giraray an Juan 3:16. Ano an “kinaban” na namutan na gayo nin Diyos kaya itinao niya an saiyang Aking bugtong? Nanunungod iyan sa gabos na tawo na puwedeng makinabang sa atang na pantubos ni Jesus. Kaiba diyan an dakul na tawo na an paagi nin pamumuhay dai inuuyunan nin Diyos. Namumutan daw ni Jehova an kada saro bilang personal na amigo, arog kan pagkamuot niya sa maimbod na si Abraham? (Santiago 2:23) Dai, pero mamumuton na pinapahilingan ni Jehova nin karahayan an gabos, dawa pa dakula an pagsasakripisyo niya. Gusto niya na an gabos magsulsol asin magbago. (2 Pedro 3:9) Dakul an naggigibo kaiyan. Maugma niyang inaako an mga ini bilang mga amigo niya.

13, 14. Ano an nagpapahiling na an Kristiyanong pagkamuot parating may kaibang mamumuton na kapadangatan?

¹³ Alagad, an nagkapira may salang ideya manungod sa paggamit kan Bibliya sa a·gaʹpe. An paghuna ninda isip sana an kalabot sa klaseng iyan nin pagkamuot. Pero an totoo, an Kristiyanong pagkamuot parating may kaibang mamumuton na kapadangatan. Halimbawa, kan isurat ni Juan, “Namumutan kan Ama an Aki,” ginamit niya an sarong porma kan tataramon na a·gaʹpe. An pagkamuot daw na iyan mayo nin mamumuton na kapadangatan? Mangnuha na sinabi ni Jesus, “Namumutan kan Ama an Aki,” na ginagamit an sarong porma kan tataramon na phi·leʹo. (Juan 3:35; 5:20) An pagkamuot ni Jehova parating may kaibang mamumuton na kapadangatan. Minsan siring, an pagkamuot niya nungkang ginigiyahan nin sentimyento sana. Iyan pirming ginigiyahan kan saiyang madunong asin makatanusan na mga prinsipyo.

¹⁴ Arog kan naaraman ta, an gabos na kuwalidad ni Jehova marahayon, perpekto, asin nakakaakit. Alagad an pagkamuot iyo an pinakanakakaakit sa gabos. Iyan an pinakamakusog na dahilan niyato kun kaya nadadagka kitang rumani ki Jehova. Marahay sana ta an pagkamuot man an nangingibabaw na kuwalidad niya. Paano niyato iyan naaraman?

“An Diyos Pagkamuot”

15. Ano an sinasabi kan Bibliya manungod sa kuwalidad ni Jehova na pagkamuot, asin sa anong paagi naiiba an sinabing iyan? (Hilingon man an nota sa ibaba.)

¹⁵ An Bibliya may sinasabi manungod sa pagkamuot na nungkang sinasabi kaiyan kun mapadapit sa ibang panginot na mga kuwalidad ni Jehova. Dai sinasabi kan Kasuratan na an Diyos kapangyarihan o na an Diyos hustisya o na an Diyos kadunungan. Siya igwa kan mga kuwalidad na iyan saka siya an Gikanan kan mga iyan, asin dai siya nin kaagid kun mapadapit sa gabos na tulong iyan. Pero, kun manungod sa ikaapat na kuwalidad, may sinasabi an Bibliya na mas makahulugan: “An Diyos pagkamuot.”b (1 Juan 4:8) Ano an buot sabihon kaiyan?

16-18. (a) Taano ta sinasabi kan Bibliya na “an Diyos pagkamuot”? (b) Sa gabos na linalang digdi sa daga, taano ta an tawo angay na simbolo kan kuwalidad ni Jehova na pagkamuot?

¹⁶ An mga tataramon na “an Diyos pagkamuot” dai nangangahulugan na an Diyos saka an pagkamuot pareho sana, na garo baga sinasabi, “An Diyos kapareho nin pagkamuot.” Bakong tama kun babaliktadon ta iyan asin sabihon na “an pagkamuot Diyos.” Si Jehova nakakalabing marhay kisa sa ano man na kuwalidad. Siya sarong Persona na kadakul-dakul kan pagmati asin karakteristiko apuwera sa pagkamuot. Pero, an pagkamuot iyo an panginot na kuwalidad ni Jehova. Kaya, manungod sa bersikulong ini sinasabi nin sarong reperensiya: “An pinakaubod o naturalesa nin Diyos iyo an pagkamuot.” Sa pangkagabsan, puwedeng sabuton ta iyan nin arog kaini: An nagpapangyari ki Jehova na humiro iyo an saiyang kapangyarihan. An naggigiya sa saiyang paghiro iyo an saiyang hustisya asin kadunungan. Alagad an nagmomotibar sa saiya na humiro iyo an pagkamuot. Asin pirmi siyang nagpapahiling nin pagkamuot pag ginagamit niya an iba niyang mga kuwalidad.

¹⁷ Parating sinasabi na si Jehova iyo an mismong personipikasyon nin pagkamuot. Huli kaini, kun gusto tang makanuod manungod sa pagkamuot na basado sa prinsipyo, dapat na makanuod kita manungod ki Jehova. Siyempre, puwede ta man mahiling sa mga tawo an magayon na kuwalidad na ini. Taano ta igwa sinda kaiyan? Kan panahon nin paglalang, sinabi ni Jehova sa saiyang Aki an mga tataramon na ini: “Gibuhon ta an tawo uyon sa satuyang ladawan asin na kabaing niyato.” (Genesis 1:26) Sa gabos na linalang sa dagang ini, mga tawo sana an puwedeng mamuot asin sa siring arugon an saindang Ama sa langit. Girumduma na ginamit ni Jehova an manlain-lain na linalang para magsimbolisar sa saiyang panginot na mga kuwalidad. Pero, pinili ni Jehova an pinakahalangkaw na klase nin linalang niya sa daga, an tawo, bilang simbolo kan nangingibabaw na kuwalidad Niya, an pagkamuot.—Ezekiel 1:10.

¹⁸ Pag kita namumuot sa paaging bakong makasadiri asin nakabasar sa prinsipyo, ipinapabanaag ta an nangingibabaw na kuwalidad ni Jehova. Arog iyan kan isinurat ni apostol Juan: “Kita namumuot, huli ta inot niya kitang namutan.” (1 Juan 4:19) Alagad sa anong mga paagi na si Jehova inot na namuot sa sato?

Si Jehova an Inot na Namuot

19. Taano ta masasabi na an pagkamuot may mahalagang papel sa paglalang ni Jehova?

¹⁹ An pagkamuot bakong bago. Tutal, ano an nagpahiro ki Jehova para punan an paglalang? Dai niya iyan ginibo huli sana ta mamundo siya asin nangangaipo nin kaibanan. Mayo nin ano man na bagay na kulang ki Jehova; mayo siya nin ano man na pangangaipo na iba an makakatao. Pero an saiyang pagkamuot, na sarong aktibong kuwalidad, natural sanang nagpahiro sa saiya para tawan nin buhay an intelihenteng mga linalang na makakaapresyar kan siring na regalo. “An kapinunan kan paglalang nin Diyos” iyo an saiyang bugtong na Aki. (Kapahayagan 3:14) Dangan ginamit ni Jehova an Ekspertong Trabahador na ini sa paglalang kan gabos na iba pang bagay, puon sa mga anghel. (Job 38:4, 7; Colosas 1:16) Huling binendisyunan nin katalingkasan, intelihensiya, asin mga pagmati, an makapangyarihan na mga espiritung linalang na ini igwa nin kakayahan na magpahiling nin pagkamuot sa lambang saro asin, urog sa gabos, sa Diyos na Jehova. (2 Corinto 3:17) Sa siring, sinda namuot huling sinda inot na namutan.

20, 21. Nahiling ni Adan asin Eva an anong pruweba na namumutan sinda ni Jehova, pero ano an ginibo ninda?

²⁰ Kaya kapareho man iyan sa katawuhan. Puon sa kapinunan, si Adan asin Eva pinahilingan ni Jehova nin pagkamuot sa dakul na paagi. Sain man sinda maghiling sa istaran nindang Paraiso sa Eden, mahihiling ninda an pruweba kan pagkamuot sa sainda kan Ama. Mangnuha an sinasabi kan Bibliya: “Naggibo . . . an Diyos na Jehova nin sarong hardin sa Eden, sa may sirangan; asin duman niya ibinugtak an tawo na pinorma niya.” (Genesis 2:8) Nakapasyar ka na daw sa sarong magayunon na hardin o parke? Ano an pinakanagustuhan mo? An liwanag daw kan aldaw na minalagbas sa mga dahon nin mga kahoy sa sarong malimpoy na lugar? An kahanga-hanga daw na mga burak na may manlain-lain na kulor? An garo musikang tanog daw nin nagbubulos na sapa, nag-aawit na mga gamgam, asin naghuhugong na mga layog-layog? O an hamot daw nin mga kahoy, prutas, asin burak? Sa paano man, mayo nin parke ngunyan na maikukumparar sa hardin na yaon duman sa Eden. Taano?

²¹ An hardin na idto ginibo mismo ni Jehova! Siguradong dai mailadawan an kagayunan kaiyan. Yaon duman an lambang klase nin kahoy na nakakaugmang marhay paghilingon huli sa kagayunan o huli sa masisiram na bunga kan mga iyan. An hardin bastante sa tubig, mahiwas, asin pano nin kawili-wiling manlain-lain na hayop. Yaon ki Adan asin Eva an gabos tanganing magin tunay na maugma, kaiba an nakakakontentong trabaho asin an perpektong pag-ibanan. Si Jehova an inot na namuot sa sainda, asin igwa sinda kan gabos na dahilan para mamutan siya. Pero, dai ninda iyan nagibo. Imbes na mamumuton na magsunod sa saindang Ama sa langit, nagin makasadiri sinda asin nagrebelde sa saiya.—Genesis, kapitulo 2.

22. Paano pinatunayan kan ginibo ni Jehova huli kan pagrebelde sa Eden na maimbod an saiyang pagkamuot?

²² Siguradong makulugon idto para ki Jehova! Alagad nagin dahilan daw iyan para dai na kamutan ni Jehova an mga tawo? Dai! “Nagdadanay sagkod lamang an maimbod na pagkamuot niya.” (Salmo 136:1) Huli kaiyan, tulos-tulos siyang naggibo nin mamumuton na mga probisyon para balukaton an siisay man na gikan ni Adan asin Eva na may tamang kamugtakan nin puso. Arog kan naaraman ta, kaiba sa mga probisyon na iyan an atang na pantubos kan saiyang namumutan na marhay na Aki, na dakulaon na sakripisyo para sa Ama.—1 Juan 4:10.

23. Ano an saro sa mga dahilan na si Jehova “maugmang Diyos,” asin anong mahalagang marhay na hapot an sisimbagon sa sunod na kapitulo?

²³ Iyo, puon sa kapinunan si Jehova an inot na nagpahiling nin pagkamuot sa katawuhan. Sa dai mabilang na paagi, “inot niya kitang namutan.” An pagkamuot nagreresulta sa pagkauruyon asin kagaya-gayahan, kaya bakong makangangalas na si Jehova inaapod na “maugmang Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Minsan siring, minalataw an sarong importanteng hapot. Talaga daw na namumutan kita ni Jehova bilang mga indibidwal? Sisimbagon an hapot na iyan sa sunod na kapitulo.

1. Anong negatibong sabuot an nagpapasakit sa dakul na tawo, kaiba na an nagkapirang tunay na Kristiyano?

NAMUMUTAN ka daw kan Diyos na Jehova bilang indibidwal? May mga minauyon na namumutan nin Diyos an katawuhan sa pangkagabsan, arog kan sinasabi kan Juan 3:16. Pero ini an talagang sabuot ninda: ‘Nungkang mamumutan ako nin Diyos bilang indibidwal.’ Dawa an tunay na mga Kristiyano tibaad kun minsan may mga pagduda sa bagay na iyan. Sarong lalaki na pinangluluyahan nin buot an nagsabi: “Masakiton para sako na maniwala na nagmamalasakit sako an Diyos.” May beses daw na arog man kaiyan an namamati mo?

2, 3. Siisay an gustong paniwalaon kita na dai kita pinapahalagahan asin dai kita namumutan ni Jehova, asin paano niyato malalabanan an kaisipan na iyan?

² Gustong-gusto ni Satanas na maniwala kita na dai kita namumutan kan Diyos na Jehova asin na dai niya kita pinapahalagahan. Totoo, parating dinadaya ni Satanas an mga tawo paagi sa pagpukaw sa saindang pagigin orgulyoso asin kapalangkawan. (2 Corinto 11:3) Pero ugmahon man siyang rauton an paggalang sa sadiri kan mga madaling maimpluwensiyahan. (Juan 7:47-49; 8:13, 44) Totoo ini lalo na sa delikadong “huring mga aldaw” na ini. Dakul ngunyan an nagdadakula sa mga pamilya na “mayong natural na kapadangatan.” An iba man pirming napapaatubang sa mga tawong maringis, makasadiri, asin matagas an payo. (2 Timoteo 3:1-5) An mga tawong halawig na panahon na nakakaeksperyensiya nin pagmaltrato, rasismo, o pagkaungis tibaad makumbinsir na sinda daing halaga o masakit kamutan.

³ Kun nakakamati ka kan arog kaiyan na negatibong mga sabuot, dai ka mawaran nin paglaom. Dakul sa sato an nakakamati paminsan-minsan nin grabeng pagkanegatibo manungod sa satong sadiri. Pero girumduma na an Tataramon nin Diyos dinisenyo para sa “pagtanos kan mga bagay-bagay” asin para “pabagsakon an mga bagay na matibay an pagkaestablisar.” (2 Timoteo 3:16; 2 Corinto 10:4) Sinasabi kan Bibliya: “Maaasigurar ta an satuyang puso sa atubangan niya dawa pa may mga bagay na diyan kinokondenar kita kan satuyang puso, huling an Diyos mas urog kisa sa satuyang puso asin nakakaaram kan gabos na bagay.” (1 Juan 3:19, 20) Konsideraron niyato an apat na paagi na diyan tinatabangan kita kan Kasuratan na ‘asiguraron an satong puso’ na namumutan kita ni Jehova.

Pinapahalagahan Ka ni Jehova

4, 5. Paano ipinapahiling kan ilustrasyon ni Jesus manungod sa dignos na mahalaga kita sa paghiling ni Jehova?

⁴ Inot, itinutukdo mismo kan Bibliya na minamansay nin Diyos na mahalaga an kada lingkod niya. Halimbawa, sinabi ni Jesus: “Bakong an duwang dignos nababakal nin sarong sinsilyo na sadit an kantidad? Pero mayo ni saro sa sainda an nahuhulog sa daga na dai naaaraman kan saindong Ama. Alagad kamo, maski an mga buhok sa saindong payo bilang gabos. Kaya dai kamo matakot; mas mahalaga kamo kisa sa dakul na dignos.” (Mateo 10:29-31) Pag-isipan kun ano an nagin kahulugan kan mga tataramon na iyan sa mga naghihinanyog ki Jesus kan inot na siglo.

⁵ Tibaad magngalas kita kun taano man ta may mabakal nin dignos. Buweno, kan panahon ni Jesus an dignos iyo an pinakabaratong gamgam na ipinapabakal bilang kakanon. Mangnuha na sa sarong sinsilyo na sadit an kantidad, duwang dignos na an mababakal. Pero kan huri sinabi ni Jesus na kun duwang sinsilyo an andam na gastuson nin saro, an makukua niya, bakong apat na dignos, kundi lima. An pasobrang gamgam idinadagdag na garo baga mayo lamang iyan nin halaga. Tibaad daing halaga an mga linalang na iyan sa paghiling nin mga tawo, pero ano an pagmansay sa sainda kan Kaglalang? Sabi ni Jesus: “Mayo ni saro sa sainda [dawa an idinagdag] an nalilingawan nin Diyos.” (Lucas 12:6, 7) Ngunyan tibaad masabutan na niyato an punto ni Jesus. Kun arog kaiyan an pagpapahalaga ni Jehova sa sarong dignos, sigurado nanggad na urog na mas mahalaga an sarong tawo! Arog kan ipinaliwanag ni Jesus, aram ni Jehova an lambang detalye manungod sa sato. Aram niya pa ngani an mismong bilang kan buhok sa satong payo!

6. Taano ta sigurado kita na realistiko sana si Jesus kan sabihon niya na bilang an buhok sa satong payo?

⁶ Bilang an satong buhok? Tibaad isipon nin nagkapira na dai nagigin realistiko si Jesus sa bagay na ini. Pero, isip-isipa na sana an paglaom na pagkabuhay liwat. Dapat na midbid na marhay kita ni Jehova tanganing mabuhay niya kita liwat! Pinapahalagahan niya kitang marhay kaya ginigirumdom niya an lambang detalye, kaiba na an satong kodigo henetiko asin an gabos na memorya manungod sa sato saka an gabos na nagin eksperyensiya ta.a Kun ikukumparar diyan, magigin simple na sana sa saiya na gibuhon an pagbilang kan satong buhok sa payo—na mga 100,000 an minatubo.

Ano an Nahihiling ni Jehova sa Sato?

7, 8. (a) Ano an nagkapirang kuwalidad na ikinakaugma ni Jehova na manumpungan mantang sinisiyasat niya an puso nin mga tawo? (b) Ano an nagkapira sa mga ginigibo niyato na pinapahalagahan ni Jehova?

⁷ Ikaduwa, itinutukdo sa sato kan Bibliya kun ano an pinapahalagahan ni Jehova sa saiyang mga lingkod. Sa simpleng pagtaram, ikinakaugma niya an satong marahay na mga kuwalidad asin an mga paghihinguwang ginigibo ta. Sinabi ni Hading David sa aki niyang si Solomon: “Sinisiyasat ni Jehova an gabos na puso, asin nasasabutan niya an lambang ingklinasyon kan mga kaisipan.” (1 Cronica 28:9) Mantang sinisiyasat nin Diyos an binilyon na puso nin tawo sa madahas asin pano nin pagkaungis na kinaban na ini, siguradong nauugma siya pag nakakanumpong siya nin sarong puso na namumuot sa katuninungan, katotoohan, asin katanusan! Ano an nangyayari pag nakakanumpong an Diyos nin puso na namumutan siya, na naghihinguwang makanuod manungod sa saiya asin ipaabot sa iba an siring na kaaraman? Sinasabi sa sato ni Jehova na tinatawan niya nin atensiyon an mga nagpapaabot sa iba kan manungod sa saiya. Igwa pa ngani siya nin “sarong libro nin girumduman” para sa gabos na “may pagkatakot ki Jehova asin para sa mga naghuhurop-hurop sa saiyang pangaran.” (Malakias 3:16) An siring na mga kuwalidad mahalagang marhay para sa saiya.

⁸ Ano an nagkapirang marahay na gibo na pinapahalagahan ni Jehova? Makakasiyerto kita na pinapahalagahan niya an mga paghihinguwa ta para arugon an saiyang Aki, si Jesu-Cristo. (1 Pedro 2:21) An sarong mahalagang marhay na gibuhon na pinapahalagahan nin Diyos iyo an paghuhulit ta kan maugmang bareta kan saiyang Kahadian. Sa Roma 10:15, mababasa niyato: “Abaang gayon kan mga bitis kan mga nagpapahayag nin maugmang bareta manungod sa marahay na mga bagay!” Puwedeng dai niyato iniisip na magayon an satong mga bitis. Pero digdi, nagrerepresentar iyan sa mga paghihinguwa kan mga lingkod ni Jehova sa paghuhulit kan maugmang bareta. An gabos na siring na paghihinguwa magayon asin mahalagang marhay sa paghiling niya.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (a) Taano ta makakasiyerto kita na pinapahalagahan ni Jehova an satong pakatagal sa ibong nin lain-lain na kasakitan? (b) Si Jehova nungka na nagkakaigwa nin anong negatibong pagmansay manungod sa maimbod na mga lingkod niya?

⁹ Pinapahalagahan man ni Jehova an satong pakatagal. (Mateo 24:13) Girumduma, gusto ni Satanas na bayaan mo si Jehova. An kada aldaw na nagdanay kang maimbod ki Jehova saro na naman na aldaw na nakatabang ka na masimbag an mga pagtuya ni Satanas. (Talinhaga 27:11) Kun beses bakong madali an pagkaigwa nin pakatagal. Huli sa mga problema sa salud, problema sa pinansiyal, emosyonal na kapurisawan, asin iba pang kaulangan puwedeng magin pagbalo an kada aldaw. An inaantisipar na naaatraso puwedeng makapaluya man sa buot. (Talinhaga 13:12) An pakatagal sa ibong nin siring na mga kadipisilan mahalagang marhay ki Jehova. Aram iyan ni Hading David kaya hinagad niya ki Jehova na tipunon an saiyang mga luha sa “lalagan na anit,” asin may pagtitiwala niya pang sinabi: “Bako daw na nakasurat an mga iyan sa saimong libro?” (Salmo 56:8) Iyo, pinapahalagahan asin ginigirumdom ni Jehova an gabos na luha asin pagsakit na tinatagalan niyato mantang pinapagdanay an satong kaimbudan sa saiya. An mga iyan mahalaga man na marhay sa saiyang paghiling.

¹⁰ Ngunyan, tibaad labanan kan pusong mapagkondenar sa sadiri an siring na ebidensiya na mahalaga kita sa paghiling nin Diyos. Tibaad padagos na sinasabi kan satong puso: ‘Pero kadakul pang iba diyan na mas marahay na halimbawa kisa sako. Siguradong dai nauugma si Jehova pag ikinukumparar niya ako sa sainda!’ Si Jehova dai nagkukumparar; ni matagas o istrikto an saiyang kaisipan. (Galacia 6:4) Pag sinisiyasat ni Jehova an satong puso, tinatawan niya nin atensiyon an kasadit-saditing detalye, asin pinapahalagahan niya an ano man na marahay na bagay na nahiling niya diyan.

Hinahanap ni Jehova an Marahay Asin Isinusuway sa Maraot

11. Ano an manunudan niyato manungod ki Jehova sa saiyang pagtratar ki Abias?

¹¹ Ikatulo, mantang sinisiyasat kita ni Jehova, hinahanap nanggad niya an marahay na mga kuwalidad niyato. Halimbawa, kan sabihon ni Jehova na dapat na gadanon an bilog na apostatang dinastiya ni Hading Jeroboam, ipinagbuot Niya na tawan nin disenteng lubong si Abias, an saro sa mga aki kan hadi. Taano? Huling igwa sa saiyang “nahiling na marahay si Jehova na Diyos kan Israel.” (1 Hadi 14:1, 10-13) Garo man sana siniyasat ni Jehova an puso kan hoben na lalaking iyan asin diyan igwa siyang “nahiling na marahay.” Gurano man kasadit o kakadikit kan marahay na nahiling niyang iyan, ibinilang iyan ni Jehova na maninigong isurat sa saiyang Tataramon. Binalusan niya pa ngani nin angay na pagkahirak si Abias, na kabilang sa apostatang pamilya.

12, 13. (a) Paano ipinapahiling kan pangyayari manungod ki Hading Jehosafat na hinahanap ni Jehova an marahay sa sato dawa pa kun kita magkasala? (b) Pag-abot sa satong marahay na mga gibo asin kuwalidad, paano si Jehova nagigin siring sa mapagpadangat na Magurang?

¹² An saro pang marahayon na halimbawa kun paano hinahanap ni Jehova an marahay sa mga tawo iyo an nangyari sa marahay na hading si Jehosafat. Kan an hadi makagibo nin bakong madunong na desisyon, sinabihan siya kan propeta ni Jehova: “Huli kaini, anggot sa saimo si Jehova.” Nakakabigla nanggad na mensahe! Pero bako lang iyan an mensahe ni Jehova. Sinabi pa: “Minsan siring, may mga marahay na nahiling sa saimo.” (2 Cronica 19:1-3) Kaya an matanos na kaanggutan ni Jehova dai nagin dahilan na dai na niya mahiling an marahay ki Jehosafat. Ibang-iba nanggad sa bakong perpektong mga tawo! Pag naaanggot kita sa iba, tibaad may tendensiya kitang dai na mahiling an marahay sa sainda. Asin pag kita nagkasala, an namamatian tang pagkadisganar, pagkasupog, asin pagkakonsiyensiya tibaad magin dahilan na dai ta na mahiling an marahay sa satong sadiri. Pero girumduma na kun pagsusulsulan niyato an satong mga kasalan asin hihinguwahon niyatong marhay na dai na iyan utruhon, papatawadon kita ni Jehova.

¹³ Mantang sinisiyasat ka ni Jehova, hinahali niya an siring na mga kasalan, kun paanong an graba na daing halaga hinahali nin sarong parakabod nin bulawan. Kumusta man an saimong marahay na mga kuwalidad asin gibo? Garo iyan mga “tipak na bulawan” na sinasaray niya! Narisa mo na daw kun paano iniingatan nin mapagpadangat na mga magurang an mga drowing o mga pradyek sa eskuwelahan kan saindang mga aki, na kun beses itinatago ninda iyan sa haloy na panahon dawa ngani nalingawan na iyan kan mga aki? Si Jehova an pinakamapagpadangat na Magurang. Sagkod na nagdadanay kitang maimbod sa saiya, nungka niyang linilingawan an satong marahay na mga gibo asin kuwalidad. Sa katunayan, ibibilang niyang biko na lingawan an mga iyan, asin siya nungkang biko. (Hebreo 6:10) Sinisiyasat man niya kita sa saro pang paagi.

14, 15. (a) Taano ta an satong pagigin bakong perpekto nungkang magigin dahilan na dai na mahiling ni Jehova an marahay sa sato? Iilustrar. (b) Ano an gigibuhon ni Jehova sa marahay na mga bagay na nanunumpungan niya sa sato, asin ano an pagmansay niya sa saiyang maimbod na mga lingkod?

¹⁴ Mas hinihiling ni Jehova an satong potensiyal kisa sa satong mga pagkabakong perpekto. Sa pag-ilustrar: An mga tawong mahilig sa art maghihinguwang marhay na ibalik sa dati an naraot nang marhay na mga painting. Halimbawa, duman sa National Gallery sa London, England, kan maraot nin sarong tawo na may darang eskopeta an drowing ni Leonardo da Vinci na mga $30 milyones an kantidad, mayo ni sarong nagsabi na dapat nang ibasura an drowing huling naraot na iyan. Imbes, pinunan tulos an trabahong pagbalik sa dati kan haros 500 anyos nang obra maestrang iyan. Taano? Huling mahalagang marhay iyan sa paghiling kan mga mahilig sa art. Bako daw na mas mahalaga ka kisa sa drowing na ginamitan nin chalk asin charcoal? Sa paghiling nin Diyos talagang mahalaga ka, dawa pa kun naraot kang marhay huli kan saimong minanang pagigin bakong perpekto. (Salmo 72:12-14) Gigibuhon kan Diyos na Jehova, an ekspertong Kaglalang kan pamilya nin tawo, kun ano an kaipuhan tanganing ikabalik sa pagkaperpekto an gabos na naghihimati sa saiyang mamumuton na pangangataman.—Gibo 3:21; Roma 8:20-22.

¹⁵ Iyo, nahihiling ni Jehova an marahay sa sato na tibaad dai niyato nahihiling sa satong sadiri. Asin mantang naglilingkod kita sa saiya, papatalubuon niya an marahay sagkod na magin perpekto na kita pag-abot nin panahon. Ano man an nagigin pagtratar sa sato kan kinaban ni Satanas, pinapahalagahan ni Jehova an maimbod na mga lingkod niya bilang kawili-wiling mga bagay.—Hageo 2:7, nota sa ibaba.

Aktibong Ipinapahiling ni Jehova an Saiyang Pagkamuot

16. Ano an pinakadakulang pruweba kan pagkamuot ni Jehova sa sato, asin paano niyato naaraman na an regalong ini para sa sato bilang indibidwal?

¹⁶ Ikaapat, dakul an ginigibo ni Jehova para patunayan an saiyang pagkamuot sa sato. Siyertong an atang na pantubos ni Cristo an pinakamapuwersang simbag sa kaputikan ni Satanas, an paghihingako niya na kita daing halaga o masakit kamutan. Nungka niyatong paglingawan na an makulugon na kagadanan na tinios ni Jesus sa hariging pasakitan asin an mas grabe pa nganing sakit na tinios ni Jehova kan mahiling niya na nagadan an saiyang namumutan na Aki pruweba kan saindang pagkamuot sa sato. Makamumundo, dakul an nasasakitan na maniwala na an regalong ini para sa sainda bilang indibidwal. An pagmati ninda bako sindang mahalaga. Pero, girumduma an halimbawa ni apostol Pablo. Bago siya nagin parasunod ni Cristo, pinersegir niya an mga parasunod ni Cristo. Alagad, isinurat niya: ‘An Aki nin Diyos namuot sa sakuya asin nagtao kan saiyang sadiri para sa sako.’—Galacia 1:13; 2:20.

17. Paagi sa ano irinarani kita ni Jehova sa saiya asin sa saiyang Aki?

¹⁷ Pinapatunayan ni Jehova an saiyang pagkamuot sa sato paagi sa pagtabang sa sato bilang indibidwal na aprobetsaran an mga pakinabang na dara kan atang ni Cristo. Sinabi ni Jesus: “Mayo nin tawong makakadulok sa sako apuwera na sana kun irani siya kan Ama na nagsugo sa sako.” (Juan 6:44) Iyo, personal kitang irinarani ni Jehova sa saiyang Aki asin tinatawan nin paglaom na mabuhay nin daing sagkod. Paano? Paagi sa gibuhon na paghuhulit, na nakakaabot sa sato bilang indibidwal, asin paagi sa saiyang banal na espiritu, na ginagamit ni Jehova para tabangan kita na masabutan asin maiaplikar an espirituwal na mga katotoohan sa ibong kan satong mga limitasyon asin pagkabakong perpekto. Kun siring, masasabi ni Jehova manungod sa sato an arog kan sinabi niya manungod sa Israel: “Namutan taka, asin daing katapusan an pagkamuot ko sa saimo. Huli kan maimbod na pagkamuot na ini kaya irinani taka sa sako.”—Jeremias 31:3.

18, 19. (a) Ano an pinakadayupot na paagi na ipinapahiling ni Jehova an saiyang pagkamuot sa sato, asin ano an nagpapahiling na siya mismo an personal na nag-aasikaso kaini? (b) Paano sinisiyerto sa sato kan Tataramon nin Diyos na si Jehova nagdadangog na may empatiya?

¹⁸ Posibleng paagi sa pribilehiyo nin pamibi, naeeksperyensiyahan ta an pagkamuot ni Jehova sa pinakadayupot na paagi. An lambang saro sa sato dinadagka kan Bibliya na “pirming mamibi” sa Diyos. (1 Tesalonica 5:17) Nagdadangog Siya. Inaapod pa ngani siyang “Paradangog nin pamibi.” (Salmo 65:2) Dai niya idinelegar sa kiisay man an pagdangog kan satong mga pamibi, dawa pa sa sadiri niyang Aki. Isip-isipa na sana: Sinasadol kita kan Kaglalang kan uniberso na dumulok sa saiya sa pamibi, na may katalingkasan sa pagtaram. Asin anong klase siyang paradangog? Saro daw na daing pagmati, daing pakilabot, daing pagmakulog? Bako nanggad.

¹⁹ Si Jehova may empatiya. Ano an empatiya? Sarong may edad nang maimbod na Kristiyano an nagsabi: “An empatiya kakulugan mo sa puso ko.” Talaga daw na apektado si Jehova kan kulog na namamatian niyato? Mangnuhon kun ano an namati niya kan an saiyang banwaan na Israel nagsasakit: “Sa panahon kan gabos nindang kasakitan, siya nasasakitan man.” (Isaias 63:9) Dai sana nahiling ni Jehova an mga problema ninda; namati niya an pagsakit kan banwaan. Tanganing iladawan kun gurano kagrabe kan saiyang namati para sa saiyang mga lingkod, sinabi mismo ni Jehova: “An siisay man na nagdudutdot sa saindo nagdudutdot sa alinawnaw kan sakong mata.”b (Zacarias 2:8) Makulugon iyan! Iyo, namamati ni Jehova an namamatian ta. Kun nakukulgan kita, nakukulgan man siya.

20. Anong kaisipan an dapat tang likayan tanganing masunod niyato an sadol na yaon sa Roma 12:3?

²⁰ Mayo nin maygurang na Kristiyano an magamit kan siring na pruweba kan pagkamuot nin Diyos asin pagpapahalaga para ibilang an saiyang sadiri na nakakalabi sa iba o magin orgulyoso. Nagsurat si apostol Pablo: “Paagi sa daing kapantay na kabuutan na ipinahiling sa sako, sinasabihan ko an lambang saro diyan sa saindo na dai mag-isip nin sobra manungod sa saiyang sadiri nin urog pa kisa sa maninigong isipon, kundi an lambang saro mag-isip sa katuyuhan na magkaigwa nin tultol na isip, uyon sa pagtubod na itinao nin Diyos sa saiya.” (Roma 12:3) An saro pang traduksiyon kaini nagsasabi: “Sasabihon ko sa lambang saro sa saindo na dai ibilang an sadiri nin labi sa tunay niyang halaga, kundi na magkaigwa nin tama sanang paghiling sa sadiri.” (A Translation in the Language of the People, ni Charles B. Williams) Kaya mantang ikinakaugma niyatong marhay an pagkamuot kan satong Ama sa langit, lugod na magin marahay an satong kaisipan asin na girumdumon niyato na an pagkamuot nin Diyos bakong sarong bagay na puwedeng hagadon o maninigo niyatong kamtan.—Lucas 17:10.

21. Anong mga kaputikan ni Satanas an dapat na padagos niyatong labanan, asin anong katotoohan sa Bibliya an dapat na padagos niyatong iasigurar sa satong puso?

²¹ Gibuhon lugod kan lambang saro sa sato an bilog niyatong makakaya na isikwal an gabos na kaputikan ni Satanas, kaiba an kaputikan na kita daing halaga o masakit kamutan. Kun an mga eksperyensiya mo sa buhay nagin dahilan para isipon mo na ika maraot na tawo na dai magigibong kamutan dawa kan Diyos, o na an marahay na mga gibo mo saditon para marisa Niya na nakakahiling kan gabos, o na nakagibo ka nin grabeng mga pagkakasala kaya dawa an kagadanan kan saiyang namumutan na Aki bakong igo para mabayadan iyan, kaputikan nanggad an itinukdo sa saimo. Udok sa puso na isikwal an siring na mga kaputikan! Padagos niyatong asiguraron an satong puso kan katotoohan na ipinahayag sa ipinasabong na mga tataramon ni Pablo: “Kumbinsido ako na maski pa an kagadanan o an buhay o an mga anghel o an mga gobyerno o an mga bagay na yaon ngunyan o an mga bagay na maabot o an mga kapangyarihan o an langkaw o an rarom o an ano pa man na ibang linalang dai makakayang isuway kita sa pagkamuot nin Diyos na yaon ki Cristo Jesus na satuyang Kagurangnan.”—Roma 8:38, 39.

1, 2. (a) Ano an natural na reaksiyon nin ina sa paghibi kan saiyang umboy? (b) Anong pagmati an mas makusog pa ngani sa pagmalasakit nin ina?

SA KAMATANGAAN nin banggi, naghibi an sarong umboy. Tulos-tulos na nagmata an ina. Puon kan mamundag an saiyang aki, dai siya nagtuturog nin nanok arog kan dati. Aram na niya an lain-lain na klase nin hibi kan saiyang umboy. Huli kaiyan, aram na niya kun an saiyang umboy kaipuhan pasusuhon, kargahon, o kun kaipuhan niyang asikasuhon an iba pang pangangaipo kaini. Pero ano man an dahilan kan paghibi kan umboy, nagbabangon an ina para asikasuhon ini. Dai niya kayang baliwalaon an mga pangangaipo kan saiyang aki.

² An pagmalasakit na namamatian nin ina sa saiyang aki saro sa pinakamamumuton na pagmati na aram nin tawo. Minsan siring, may pagmati na mas makusog pang marhay—an mapagpadangat na pagmalasakit kan satong Diyos na si Jehova. An pakanuod nin urog pa sa kawili-wiling kuwalidad na ini makakatabang sa sato na mas rumani ki Jehova. Kun siring, pag-ulayan niyato kun ano an pagmalasakit asin kun paano iyan ipinapahiling kan satong Diyos.

Ano an Pagmalasakit?

3. Ano an kahulugan kan pandiwang Hebreo na itrinadusir na “kakahirakan” o “mahihirak”?

³ Sa Bibliya, may haraning koneksiyon an pagmalasakit asin pagkahirak. May nagkapirang tataramon sa Hebreo asin Griego an ginamit para ipahayag an ideya nin mapagpadangat na pagmalasakit. Halimbawa, pag-isipan an pandiwang Hebreo na ra·chamʹ, na parating itinatradusir na “kakahirakan” o “mahihirak.” Ipinapaliwanag nin sarong reperensiya na an pandiwang ra·chamʹ “nagpapahayag nin hararom asin mapagpadangat na pagmalasakit, arog kan namamati ta pag nahihiling niyato an pangluluya o pagsakit kan mga namumutan niyato o kan nangangaipo kan satong tabang.” An tataramon na ini sa Hebreo, na ginamit ni Jehova para iladawan an saiyang namamati, konektado sa tataramon para sa “matris” asin puwedeng iladawan bilang “pagmalasakit nin ina.”a—Exodo 33:19; Jeremias 33:26.

4, 5. Paano ginagamit kan Bibliya an pagmati nin sarong ina para tabangan kitang masabutan an manungod sa pagmalasakit ni Jehova?

⁴ Ginagamit kan Bibliya an pagmati nin sarong ina para sa saiyang umboy tanganing tabangan kitang masabutan an pagmalasakit ni Jehova. Sa Isaias 49:15, mababasa niyato: “Malilingawan daw nin sarong ina an saiyang pinapasusong aki o dai daw siya mahihirak [ra·chamʹ] sa aki na iminundag niya? Dawa pa makalingaw an sarong ina, dai taka nuarin man malilingawan.” An nakakapukaw sa buot na paglaladawan na iyan nagduduon kan rarom kan pagmalasakit ni Jehova sa saiyang banwaan. Taano man?

⁵ Dipisil imahinaron na an sarong ina malilingaw na pasusuhon asin asikasuhon an saiyang aki. Iyo, an umboy daing maginibo; aldaw-bangging kaipuhan nin umboy an atensiyon asin kapadangatan kan saiyang ina. Minsan siring, makamumundo ta may mga ina na pinapabayaan an saindang mga aki, nangurugna sa “delikado . . . na mga panahon” na ini kun sain dakul an mayo nin “natural na kapadangatan.” (2 Timoteo 3:1, 3) Pero, sinabi ni Jehova: “Dai taka nuarin man malilingawan.” An mapagpadangat na pagmalasakit ni Jehova para sa saiyang mga lingkod dai nagbabago. Mas makusog na marhay iyan kisa sa maiisip niyatong pinakamamumuton na natural na pagmati—an pagmalasakit na normal na namamatian nin ina para sa saiyang umboy. Bakong makangangalas na sinabi nin sarong komentarista manungod sa Isaias 49:15: “Saro ini sa pinakamapuwersa, kun bakong an pinakamapuwersang kapahayagan kan pagkamuot nin Diyos na yaon sa Lumang Tipan.”

6. Ano an pagmansay nin dakul na bakong perpektong tawo manungod sa mapagpadangat na pagmalasakit, alagad ano an sinisiyerto sa sato ni Jehova?

⁶ Tanda daw nin kaluyahan an mapagpadangat na pagmalasakit? Dakul na bakong perpektong tawo an igwa kan siring na pagmansay. Halimbawa, an pilosopong Romano na si Seneca, na kakontemporanyo ni Jesus asin prominenteng intelektuwal sa Roma, nagtukdo na “an pagkahirak sarong kaluyahan kan isip.” Si Seneca parasuportar sa Estoicismo, sarong pilosopiya na nagduduon nin pagkakalmado na mayo nin pagmati. Sinabi ni Seneca na an sarong madunong na tawo puwedeng tumabang sa mga nasasakitan, alagad dai niya dapat tugutan an saiyang sadiri na makamati nin pagkahirak, huling an siring na pagmati makakahali kan saiyang katuninungan. An sarong tawo na igwa kan siring na makasadiring pagmansay sa buhay dai makakapahiling nin udok sa pusong pagmalasakit. Bako nanggad arog kaiyan si Jehova! Sa saiyang Tataramon, sinisiyerto sa sato ni Jehova na siya “mapagmalasakit na marhay asin mahihirakon.” (Santiago 5:11, nota sa ibaba) Arog kan mahihiling niyato, an pagmalasakit bakong kaluyahan kundi sarong mapuwersa asin mahalagang marhay na kuwalidad. Siyasaton niyato kun paano iyan ipinapahiling ni Jehova siring sa mamumuton na magurang.

Kan Magpahiling si Jehova nin Pagmalasakit sa Sarong Nasyon

7, 8. Sa anong paagi nagsakit an mga Israelita sa suanoy na Ehipto, asin ano an nagin reaksiyon ni Jehova sa saindang pagsakit?

⁷ An pagmalasakit ni Jehova malinaw na nahihiling sa nagin pagtratar niya sa nasyon nin Israel. Sa katapusan kan ika-16 na siglo B.C.E., minilyon na Israelita an uripon sa suanoy na Ehipto, kun sain pinasakitan na marhay sinda. Huli sa mga Ehipsiyo, “nagin masakit an saindang buhay dahil sa pagparapatrabaho sa sainda nin magabat. Puwersahan sindang pinagibo nin mga pansementong dalipay saka mga ladrilyo asin pinatrabaho sa sainda an manlain-lain na trabaho.” (Exodo 1:11, 14) Huli sa pagsakit kan mga Israelita, nag-apod sinda ki Jehova para maghagad nin tabang. Ano an nagin reaksiyon kan Diyos nin mapagpadangat na pagmalasakit?

⁸ Napahiro an puso ni Jehova. Sinabi niya: “Nahiling ko an pagsakit kan sakuyang banwaan na nasa Ehipto, saka nadangog ko an pag-agrangay ninda huli kan mga nang-uuripon sa sainda; aram kong marhay kun gurano kakulog kan pig-aagihan ninda.” (Exodo 3:7) Dai kayang hilingon ni Jehova an mga pagsakit kan saiyang banwaan o dangugon an mga pag-agrangay ninda na dai mahihirak sa sainda. Arog kan naaraman niyato sa Kapitulo 24 kan librong ini, si Jehova sarong Diyos na may empatiya. Asin an empatiya—an kakayahan na mamatian an kakulugan nin iba—konektadong marhay sa pagmalasakit. Pero si Jehova, dai sana niya namatian an namati kan saiyang banwaan; namotibar siyang humiro para sa sainda. Sinasabi kan Isaias 63:9: “Huli sa saiyang pagkamuot asin pagkahirak tinubos niya sinda.” Paagi sa “makusog na kamot,” ilinigtas ni Jehova an mga Israelita sa Ehipto. (Deuteronomio 4:34) Pakatapos kaiyan, tinawan niya sinda nin kakanon asin ilinigtas pasiring sa mabungang daga na magigin sadiri ninda.

9, 10. (a) Taano ta pauruutrong ilinigtas ni Jehova an mga Israelita kan yaon na sinda sa Dagang Panuga? (b) Kan panahon ni Jefte, ilinigtas ni Jehova an mga Israelita sa anong pang-aapi, asin ano an nagpahiro sa saiya na gibuhon iyan?

⁹ Dai natapos duman an pagmalasakit ni Jehova. Kan an Israel nasa Dagang Panuga na, pauruutro sindang nagin bakong maimbod asin nagsakit huli kaiyan. Pero nakakapag-isip-isip an banwaan asin nag-aapod ki Jehova. Pauruutro niya sindang ilinigtas. Taano? “Huling nahirak siya sa saiyang banwaan.”—2 Cronica 36:15; Hukom 2:11-16.

¹⁰ Pag-isipan an nangyari kan panahon ni Jefte. Huling an mga Israelita naglilingkod na sa mga palsong diyos, itinugot ni Jehova na apihon sinda kan mga Ammonita sa laog nin 18 taon. Sa katapos-tapusi, nagsulsol an mga Israelita. Sinasabi sa sato kan Bibliya: “Hinarali ninda an mga diyos kan ibang mga nasyon saka naglingkod sinda ki Jehova, kaya dai na niya kayang tiuson an pagsakit kan Israel.”b (Hukom 10:6-16) Kan an saiyang banwaan magpahiling nin tunay na pagsulsol, dai na natios ni Jehova na mahiling sindang nagsasakit. Kaya an Diyos nin mapagpadangat na pagmalasakit ginamit si Jefte para iligtas an mga Israelita sa kamot kan saindang mga kalaban.—Hukom 11:30-33.

11. Sa pagtratar ni Jehova sa mga Israelita, ano an nanudan ta manungod sa pagmalasakit?

¹¹ Ano an itinutukdo sa sato kan mga pagtratar ni Jehova sa nasyon nin Israel manungod sa mapagpadangat na pagmalasakit? An saro diyan iyo na an pagpahiling nin mapagpadangat na pagmalasakit bako sana basta pagmundo huli sa mga kasakitan na inaagihan nin mga tawo. Girumduma an halimbawa nin ina na pinapahiro kan saiyang pagmalasakit na tawan nin atensiyon an paghibi kan saiyang umboy. Sa kaagid na paagi, si Jehova bakong bungog sa mga pag-agrangay kan saiyang banwaan. Pinapahiro siya kan saiyang mapagpadangat na pagmalasakit na paginhawahon sinda sa saindang pagsakit. Dugang pa, an pagtratar ni Jehova sa mga Israelita nagtutukdo sa sato na an pagmalasakit bako nanggad kaluyahan, huling an mamumuton na kuwalidad na ini nagpahiro sa saiya na gumibo nin mapuwersa asin desididong aksiyon para sa saiyang banwaan. Pero nagpapahiling sana daw si Jehova nin pagmalasakit sa saiyang mga lingkod bilang sarong grupo?

An Pagmalasakit ni Jehova sa mga Indibidwal

12. Paano ipinabanaag kan Katugunan an pagmalasakit ni Jehova sa mga indibidwal?

¹² An Katugunan na itinao nin Diyos sa nasyon nin Israel nagpahiling kan saiyang pagmalasakit sa mga indibidwal. Arog halimbawa kan pagmalasakit niya sa mga dukha. Aram ni Jehova na huli sa dai linalauman na mga pangyayari, puwedeng biglang magtios an sarong Israelita. Paano dapat trataron an mga pobre? Istriktong pinagbutan ni Jehova an mga Israelita: “Dai mo pagpatagason an saimong puso sa saimong pobreng tugang asin dai ka magin kuripot sa saiya. Dapat kang magin bukas-palad sa pagtao sa saiya, asin dai ka magtao sa saiya na napipiritan; huling dahil kaiyan kaya ka bebendisyunan ni Jehova na saimong Diyos sa gabos mong ginigibo asin paghihinguwa.” (Deuteronomio 15:7, 10) Ipinagbuot pa ni Jehova sa mga Israelita na dai pag-ubuson na anihon an mga nasa gilid kan saindang uma asin dai pagpuruton an mga tada-tada sa saindang pag-ani. An siring na mga tada-tada para sa mga pobre. (Levitico 23:22; Ruth 2:2-7) Pag sinusunod kan nasyon an makonsiderasyon na pagbuot na ini para sa mga pobre na kaiba ninda, an mga pobre sa Israel dai kaipuhan na makilimos nin kakanon. Bako daw na nagpapabanaag iyan kan mapagpadangat na pagmalasakit ni Jehova?

13, 14. (a) Paano kita sinisiyerto kan mga tataramon ni David na si Jehova nagmamalasakit na marhay sa sato bilang mga indibidwal? (b) Paano ikakailustrar an pagigin harani ni Jehova sa mga “nalugadan an puso” o “may runot na espiritu”?

¹³ Sa ngunyan man, an satong mamumuton na Diyos nagmamalasakit na marhay sa sato bilang mga indibidwal. Makakasiyerto kita na aram niyang marhay an ano man na pagsakit na inaagihan ta. An salmistang si David nagsurat: “Nakahiling sa mga matanos an mga mata ni Jehova, asin nagdadangog sa paghagad ninda nin tabang an saiyang mga talinga. Harani si Jehova sa mga nalugadan an puso; iliniligtas niya an mga may runot na espiritu.” (Salmo 34:15, 18) Manungod sa mga ilinaladawan kan mga tataramon na ini, an sarong komentarista sa Bibliya nagkomento: “Sinda idtong mga nalugadan an puso asin nagbabasol an espiritu, an buot sabihon, pinangluyahan nin buot huli sa kasalan, asin pigmamansay an sadiri na daing halaga; hababa an paghiling ninda sa sadiri, asin mayo nin kumpiyansa sa saindang sadiri.” Puwedeng mamatian nin siring na mga tawo na si Jehova harayo asin na sinda bako lamang mahalaga tanganing pagmalasakitan niya. Pero bako iyan totoo. Sinisiyerto sa sato kan mga tataramon ni David na dai babayaan ni Jehova an mga ‘hababa an paghiling sa sadiri.’ Aram kan satong mapagmalasakit na Diyos na sa siring na mga pagkakataon, kaipuhan niyato siya nin urog kisa kasuarin man, asin siya harani.

¹⁴ Pag-isipan an sarong eksperyensiya. Sarong ina sa Estados Unidos an idinalagan sa ospital an saiyang dos anyos na aki huling nasasakitan na marhay ini sa paghangos. Pakatapos na maeksamin an aki, sinabi kan mga doktor sa ina na kaipuhan kan aki na magdanay sa ospital nin magdamlag. Sain nagturog an ina? Sa sarong tukawan sa ospital, kataid kan higdaan kan saiyang aki! May hilang an aki niya, asin kaipuhan na yaon siya sa kataid kaini. Siyertong urog pa diyan an maaasahan niyato sa satong mamumuton na Ama sa langit! Tutal, ginibo kita sa ladawan niya. (Genesis 1:26) An nakakapukaw sa buot na mga tataramon kan Salmo 34:18 nagsasabi sa sato na kun kita “nalugadan an puso” o “may runot na espiritu,” si Jehova, siring sa mamumuton na magurang, “harani”—pirming mapagmalasakit asin andam na tumabang.

15. Sa anong mga paagi tinatabangan kita ni Jehova bilang mga indibidwal?

¹⁵ Kun siring, paano kita tinatabangan ni Jehova bilang mga indibidwal? Dai man niya pirming hinahali an dahilan kan satong pagsakit. Alagad may abundang probisyon si Jehova para sa mga naghahagad sa saiya nin tabang. An Saiyang Tataramon, an Bibliya, nagtatao nin praktikal na sadol na nakakatabang sa sato para makayanan an ano man na sitwasyon. Sa kongregasyon, nagtatao si Jehova nin kuwalipikadong mga paraataman, na naghihinguwang ipabanaag an saiyang pagmalasakit sa pagtabang sa mga kapwa parasamba. (Santiago 5:14, 15) Bilang an “Paradangog nin pamibi,” nagtatao siya nin “banal na espiritu sa mga naghahagad sa saiya.” (Salmo 65:2; Lucas 11:13) An espiritung iyan makakatao sa sato nin “puwersa na urog kisa sa ordinaryo” tanganing makatagal sagkod na halion na kan Kahadian nin Diyos an gabos na dahilan kan satong pagsakit. (2 Corinto 4:7) Dai daw kita nagpapasalamat para sa gabos na probisyon na ini? Dai niyato paglingawan na an mga iyan kapahayagan kan mapagpadangat na pagmalasakit ni Jehova.

16. Ano an pinakadakulang halimbawa kan pagmalasakit ni Jehova, asin ano an kahulugan kaiyan sa sato bilang indibidwal?

¹⁶ Siyempre, an pinakadakulang halimbawa kan pagmalasakit ni Jehova iyo an pagtao niya kan Saro na pinakanamumutan niya bilang pantubos para sa sato. Saro idtong mamumuton na sakripisyo ni Jehova, asin binukasan kaiyan an dalan para sa satong kaligtasan. Girumduma, an probisyon na pantubos personal na regalo ni Jehova sa sato. Tama sana na ihinula ni Zacarias, an ama ni Juan na Parabawtismo, na an probisyon na ini nagbabantog kan kadakulaan kan “mapagpadangat na pagmalasakit kan satong Diyos.”—Lucas 1:78.

Pag Dai Na si Jehova Magpahiling nin Pagmalasakit

17-19. (a) Paano ipinapahiling kan Bibliya na an pagmalasakit ni Jehova bakong daing limitasyon? (b) Ano an nagin dahilan kun kaya nakaabot sa punto na dai na nagpahiling nin pagmalasakit si Jehova sa saiyang banwaan?

¹⁷ Iisipon daw niyato na daing limitasyon an mapagpadangat na pagmalasakit ni Jehova? Siyempre dai. Malinaw na ipinapahiling kan Bibliya na sa sitwasyon nin mga indibidwal na minakontra sa saiyang matanos na mga dalan, tama sanang dai magpahiling si Jehova nin pagmalasakit. (Hebreo 10:28) Tanganing masabutan niyato kun taano, girumdumon ta an halimbawa kan nasyon nin Israel.

¹⁸ Dawa ngani pauruutrong ilinigtas ni Jehova an mga Israelita sa saindang mga kalaban, pag-abot nin panahon dai na siya nagpahiling nin pagmalasakit. An sutil na banwaan na ini nagsagibo nin idolatriya, asin dinara pa ngani an makababalding mga idolo ninda duman mismo sa templo ni Jehova! (Ezekiel 5:11; 8:17, 18) Dugang pa, sinasabi sato kan Bibliya: “Pigparatuya-tuya lang ninda an mga mensahero kan tunay na Diyos, asin hinamak ninda an mga tataramon niya saka inulog-ulog an saiyang mga propeta, sagkod na maanggot na marhay si Jehova sa banwaan niya, sagkod na dai na sinda kayang paumayan.” (2 Cronica 36:16) An mga Israelita nagin rebelyosong marhay kun kaya dai na sinda maninigo sa pagmalasakit ni Jehova, asin pinukaw ninda an matanos na kaanggutan niya. Ano an resulta?

¹⁹ Si Jehova dai na nakakamati nin pagmalasakit para sa saiyang banwaan. Sinabi niya: “Dai ako mapahiling nin pagmalasakit o makakamati nin ano man na pagkamundo o magkakaigwa nin ano man na pagkahirak sa sainda; mayong makakapugol sa sako sa paglaglag sa sainda.” (Jeremias 13:14) Sa siring, linaglag an Jerusalem asin an templo kaiyan, asin an mga Israelita dinarang bihag sa Babilonya. Makamumundo nanggad pag an makasalan na mga tawo nagigin rebelyosong marhay kun kaya dai na nagpapahiling nin pagmalasakit an Diyos!—Lamentasyon 2:21.

20, 21. (a) Sa panahon ta ngunyan, ano an mangyayari pag an pagmalasakit nin Diyos makaabot na sa limitasyon kaiyan? (b) Anong mapagmalasakit na probisyon ni Jehova an tutukaron sa masunod na kapitulo?

²⁰ Kumusta man ngunyan? Dai nagbago si Jehova. Huli sa pagmalasakit, isinugo niya an saiyang mga Saksi na ihulit an ‘maugmang bareta kan Kahadian’ sa bilog na kinaban. (Mateo 24:14) Pag naghihimati an mga tawong tama an kamugtakan nin puso, tinatabangan sinda ni Jehova na masabutan an mensahe kan Kahadian. (Gibo 16:14) Alagad an gibuhon na ini dai magpapadagos sagkod lamang. Dai magigin mapagmalasakit si Jehova kun papabayaan niya na magdanay sagkod lamang an maraot na kinaban na ini, kaiba an gabos na kamunduan asin pagsakit diyan. Pag an pagmalasakit ni Jehova makaabot na sa limitasyon kaiyan, huhukuman niya an sistemang ini nin mga bagay. Dawa sa panahon na iyan, mahiro siya huli sa saiyang pagmalasakit—pagmalasakit para sa saiyang “banal na pangaran” asin sa saiyang maimbod na mga lingkod. (Ezekiel 36:20-23) Hahalion ni Jehova an karatan asin dadarahon niya an matanos na bagong kinaban. Mapadapit sa mga maraot, sinabi ni Jehova: “Dai mahihirak an sakuyang mata; dai man ako magmamakulog. Ipapasapar ko sa sainda an mga konsekwensiya kan saindang mga gibo.”—Ezekiel 9:10.

²¹ Sagkod sa panahon na iyan, si Jehova may pagmalasakit sa mga tawo, dawa sa mga namemeligrong malaglag. An makasalan na mga tawo na sinserong nagsusulsol puwedeng makinabang sa saro sa pinakamapagmalasakit na mga probisyon ni Jehova—an pagpapatawad. Sa masunod na kapitulo, tutukaron niyato an nagkapira sa magagayon na ilustrasyon sa Bibliya na nagpapahayag kan pagigin lubos kan pagpapatawad ni Jehova.

1-3. (a) Ano an nagin magabat na pasan kan salmistang si David, asin paano siya nakanumpong nin karangahan para sa saiyang napupurisaw na puso? (b) Pag kita magkasala, ano an puwedeng magin magabat na pasan niyato, pero ano an inaasigurar sa sato ni Jehova?

“AN MGA sála ko lampas na sa sakong payo,” an isinurat kan salmistang si David. “Siring sa magabat na pasan, magabaton na iyan para makaya ko. Namagol ako asin lupaypay nang biyo.” (Salmo 38:4, 8) Aram ni David na pag nakakamati kita nin pagkakonsiyensiya huli sa pagkakasala, garo kita may magabat na pasan. Pero nakanumpong siya nin karangahan para sa saiyang napupurisaw na puso. Nasabutan niya na dawa ngani ikinakaungis ni Jehova an kasalan, dai Niya ikinakaungis an nagkasala kun talagang nagsusulsol an sarong iyan asin isinisikwal an saiyang makasalan na gibo. Huling lubos an pagtitiwala ni David sa pagigin andam ni Jehova na magpahiling nin pagkahirak sa mga nagsusulsol, sinabi niya: “Ika, O Jehova, . . . andam na magpatawad.”—Salmo 86:5.

² Pag kita nagkasala, tibaad mamati ta man an grabeng pagkakonsiyensiya na garo baga may magabat kitang pasan. Kapaki-pakinabang an pakamating iyan nin grabeng pagbasol. Mapapahiro kita kaiyan na gumibo nin positibong mga lakdang tanganing itanos an satong mga nagibong pagkakasala. Minsan siring, may peligro kun an saro pangibabawan nin pakamati nin pagkakonsiyensiya. Tibaad mag-insistir an satong pusong mapagkondenar sa sadiri na dai kita papatawadon ni Jehova, gurano man an satong pagsulsol. Kun kita “madaog kan sobrang kamunduan,” tibaad purbaran ni Satanas na papunduhon kita sa paglilingkod, na ipinapamati sa sato na dai kitang halaga sa pagmansay ni Jehova asin na dai kita angay na maglingkod sa saiya.—2 Corinto 2:5-11.

³ Iyan daw an pagmansay ni Jehova? Bako nanggad! An pagpapatawad sarong aspekto kan dakulang pagkamuot ni Jehova. Sa saiyang Tataramon, inaasigurar niya kita na kun magpapahiling kita nin tunay asin udok sa pusong pagsulsol, andam siyang magpatawad. (Talinhaga 28:13) Tanganing dai niyato isipon na an pagpapatawad ni Jehova garo baga dai ta makakamtan, siyasaton niyato kun taano asin kun paano siya nagpapatawad.

Kun Taano ta si Jehova “Andam na Magpatawad”

4. Ano an ginigirumdom ni Jehova manungod sa sato, asin paano niya kita tinatratar huli kaiyan?

⁴ Aram ni Jehova an satong mga limitasyon. “Aram niyang marhay kun paano kita hinaman, na ginigirumdom na kita alpog lang,” an sabi kan Salmo 103:14. Dai niya linilingawan na kita mga linalang hali sa alpog, na may mga kaluyahan na resulta nin pagigin bakong perpekto. An ekspresyon na aram niya “kun paano kita hinaman” nagpapagirumdom sa sato na si Jehova iinaagid kan Bibliya sa paragibo nin kuron asin kita man iinaagid sa mga lalagan na dalipay na saiyang pinoporma. (Jeremias 18:2-6) Ibinabagay kan Dakulang Paragibo nin Kuron an pagtratar niya sa sato sigun sa satong kaluyahan huli sa pagigin makasalan asin sa satong paghimati o dai paghimati sa saiyang paggiya.

5. Paano ilinaladawan kan libro nin Roma an makapangyarihan na puwersa nin kasalan?

⁵ Nasasabutan ni Jehova kun gurano kamakapangyarihan kan kasalan. An kasalan ilinaladawan kan saiyang Tataramon bilang makapangyarihan na puwersa na nagkokontrol sa mga tawo asin nagdadara sa sainda sa kagadanan. Gurano man nanggad kamakapangyarihan kan kasalan? Sa libro nin Roma, ipinapaliwanag ni apostol Pablo: Kita “nasa irarom nin kasalan,” kun paanong an mga suldados nasa irarom kan saindang komandante (Roma 3:9); an kasalan ‘namamahala’ sa katawuhan siring sa sarong hadi (Roma 5:21); “yaon” iyan sa sato (Roma 7:17, 20); an “katugunan” kaiyan nagpapadagos na may epekto sa sato, na garo man sana kinokontrol an gabos niyatong ginigibo. (Roma 7:23, 25) Makapangyarihan nanggad an kasalan na nagkokontrol sa satong makasalan na laman!—Roma 7:21, 24.

6, 7. (a) Paano minamansay ni Jehova an mga naghahagad kan saiyang pagkahirak na tunay na nagsusulsol? (b) Taano ta dai niyato dapat isipon na pirming mapahiling nin pagkahirak an Diyos?

⁶ Huli kaini, aram ni Jehova na bakong posible para sa sato an perpektong pagsunod, gurano man kita kaigot sa satong paghihinguwa na magibo iyan. Mamumuton na sinisiyerto niya sa sato na kun hahagadon niyato an saiyang pagkahirak asin tunay na masulsol, papatawadon niya kita. Sinasabi kan Salmo 51:17: “An mga atang na nakakapaugma sa Diyos iyo an nalugadan na espiritu; an pusong nalugadan asin runot, O Diyos, dai mo isisikwal.” Nungkang isisikwal, o tatalikdan, ni Jehova an pusong “nalugadan asin runot” huli sa grabeng pagkakonsiyensiya.

⁷ Pero, nangangahulugan daw ini na puwede niyatong isipon na pirming mapahiling nin pagkahirak an Diyos, na ginagamit an satong pagigin makasalan bilang sarahutan para magkasala? Dai nanggad! Si Jehova dai nagpapadara sa sentimyento sana. An saiyang pagkahirak igwang limitasyon. Dai niya nanggad papatawadon an mga may katagasan an puso na naggigibo nin tuyong pagkakasala, na dai nagpapahiling nin ano man na pagsulsol. (Hebreo 10:26) Minsan siring, pag nakakahiling siya nin saro na tunay na nagsusulsol, andam siyang magpatawad. Konsideraron ta ngunyan an nagkapira sa magagayon na paglaladawan na ginamit sa Bibliya para iladawan an marahayon na aspektong ini kan pagkamuot ni Jehova.

Gurano Kalubos an Pagpapatawad ni Jehova?

8. Ano an garo man sana ginigibo ni Jehova pag pinapatawad niya an satong mga pagkakasala, asin anong pagtitiwala an itinatao kaini sa sato?

⁸ Sinabi kan nagsusulsol na si David: “Sa katapos-tapusi, itinuga ko sa saimo an sakuyang kasalan; dai ko pigtahuban an sakuyang sála. . . . Asin pinatawad mo an sakong mga pagkakasala.” (Salmo 32:5) An tataramon na “pinatawad” iyo an traduksiyon kan tataramon sa Hebreo na sa pundamental nangangahulugan “alsahon” o “darahon.” An pagkagamit sa Salmo 32:5 kan tataramon na “pinatawad” nanunungod sa paghali kan “pakamati nin pagkakasala, karatan, o paglapas.” Kaya garo man sana inalsa ni Jehova an mga kasalan ni David asin dinara iyan parayo. Daing duda na pinagian kaini an purupasan ni David na pakamati nin pagkakasala. (Salmo 32:3) Lubos man kitang makakapagtiwala na dadarahon nin Diyos parayo an satong mga kasalan kun hahagadon ta an saiyang pagpapatawad basado sa satong pagtubod sa atang na pantubos ni Jesus.—Mateo 20:28.

9. Gurano kaharayo na irinarayo sa sato ni Jehova an satong mga kasalan?

⁹ Naggamit si David nin saro pang buhay na buhay na paglaladawan sa pagpapatawad ni Jehova: “Kun gurano kaharayo kan sirangan sa sulnupan, arog man niya kaiyan kaharayong ibinubugtak hali sa sato an satong mga paglapas.” (Salmo 103:12) An aldaw minasirang sa sirangan asin minasulnop sa sulnupan. Gurano kaharayo kan sirangan sa sulnupan? An sirangan pirming nasa pinakaharayong distansiya sa sulnupan; nungkang magkakatagbuan an duwang iyan. Sarong iskolar an nagkomento na an pananaram na ini nangangahulugan nin “sa pinakaharayong mapupuwede; sa pinakaharayong maiimahinar niyato.” Pinasabngan si David na isurat an mga tataramon na ini para maaraman ta na pag nagpapatawad si Jehova, irinarayo niya sa sato an satong mga kasalan sa pinakaharayong maiimahinar niyato.

10. Pag pinapatawad ni Jehova an satong mga kasalan, taano ta dai niyato dapat mamati na dara-dara pa niyato an mantsa kan mga kasalan na iyan sagkod na kita nabubuhay?

¹⁰ Napurbaran mo nang maghali nin mantsa sa bado na kulor puti? Tibaad sa ibong kan gabos mong paghihinguwa, dai pa man giraray nahali an mantsa. Mangnuha an paglaladawan ni Jehova kun paano siya lubos na nagpapatawad: “Dawa pa an mga kasalan nindo kakulor nin iskarlata, papapution iyan na garo niyebe; dawa kasingpula an mga iyan nin pulang tela, magigin kasingputi an mga iyan nin telang lana.” (Isaias 1:18) An tataramon na “iskarlata” nangangahulugan na pulang-pula an kulor.a An “crimson” man sarong mapulahon na kulor nin tinugma na tela. (Nahum 2:3, nota sa ibaba) Nungka tang mahahali an mantsa nin kasalan paagi sana sa sadiri niyatong mga paghihinguwa. Pero si Jehova, kaya niyang papution na garo niyebe o garo telang lana na dai tinugma an mga kasalan na garo iskarlata asin crimson. Pag pinapatawad ni Jehova an satong mga kasalan, dai ta dapat mamati na dara-dara pa niyato an mantsa kan mga kasalan na iyan sagkod na kita nabubuhay.

11. Sa anong paagi iinaapon ni Jehova an satong mga kasalan sa likudan niya?

¹¹ Pagkatapos na marahay si Hezekias sa hilang na haros ikagadan na niya, nagsurat siya nin nakakapukaw sa buot na kanta nin pasasalamat. Sinabi niya ki Jehova: “Iinapon mo sa likudan mo an gabos kong kasalan.” (Isaias 38:17) Digdi ilinadawan niya si Jehova na garo baga kinukua an mga kasalan nin nagsusulsol na nagkasala asin iinaapon iyan sa likudan Niya kun sain dai na Niya iyan nahihiling ni naririsa. Sigun sa sarong reperensiya, an itinataong ideya kaiyan puwede man na ipahayag nin arog kaini: “Pinangyari mo [an sakong mga kasalan] na garo baga dai ko ginibo iyan.” Bako daw na nakakapakusog sa buot iyan?

12. Paano ipinaparisa ni propeta Mikas na pag nagpapatawad si Jehova, hinahali na Niya nin permanente an satong mga kasalan?

¹² Sa sarong panuga manungod sa pagbabalik, ipinahayag ni propeta Mikas an saiyang kumbiksiyon na papatawadon ni Jehova an nagsusulsol niyang banwaan. Isinurat niya: “Siisay an Diyos na arog mo, na . . . nagpapalampas sa paglapas kan mga natatada sa saiyang mana? . . . Iaapon mo sa kairaruman kan dagat an gabos nindang kasalan.” (Mikas 7:18, 19) Imahinara an nagin kahulugan kan mga tataramon na iyan sa mga nabubuhay kan mga panahon kan Bibliya. May posibilidad pa daw na makua giraray an sarong bagay na iinapon “sa kairaruman kan dagat”? Sa siring, ipinaparisa kan mga tataramon ni Mikas na pag nagpapatawad si Jehova, hinahali na niya nin permanente an satong mga kasalan.

13. Ano an kahulugan kan mga tataramon ni Jesus na “patawadon mo kami sa samuyang mga utang”?

¹³ Ginamit ni Jesus an koneksiyon nin mga inutangan asin nin may utang tanganing iilustrar an pagpapatawad ni Jehova. Sinadol kita ni Jesus na mamibi: “Patawadon mo kami sa samuyang mga utang.” (Mateo 6:12, nota sa ibaba) Sa siring, ikinumparar ni Jesus an mga kasalan sa mga utang. (Lucas 11:4) Pag nagkakasala kita, ‘nagkakautang’ kita ki Jehova. Mapadapit sa kahulugan kan pandiwang Griego na itrinadusir na “patawadon,” sinabi nin sarong reperensiya: “Pabayaan, butasan, an utang, paagi sa dai na pagsingil kaiyan.” Kaya pag si Jehova nagpapatawad, garo man sana kinakanselar niya an utang na sisingilon kutana sa sato. Nakakaranga nanggad ini para sa nagsusulsol na mga parakasala. Dai na nuarin man sisingilon ni Jehova an kinanselar na niyang utang!—Salmo 32:1, 2.

14. An pananaram na “mapara an saindong mga kasalan” nagtatao nin anong ladawan sa satong isip?

¹⁴ An pagpapatawad ni Jehova ilinaladawan pa sa Gibo 3:19: “Kaya magsurulsol kamo asin magbakli tanganing mapara an saindong mga kasalan.” An tataramon na “mapara” traduksiyon kan pandiwang Griego na puwedeng mangahulugan na “pahidon, . . . kanselaron o halion.” Sigun sa nagkapirang iskolar, an halimbawang ginamit digdi nanunungod sa pagpara nin mga letra na surat-kamot. Paano ini posible? An tinta na parating ginagamit kan suanoy na mga panahon gibo sa pinagsaralak na karbon, pulot, asin tubig. Pakasurat tulos gamit an siring na tinta, an saro puwedeng kumua nin basang espongha asin paraon an isinurat. Magayunon na paglaladawan ini kan pagkahirak ni Jehova. Pag pinapatawad niya an satong mga kasalan, garo siya nagkukua nin espongha asin pinapara iyan.

15. Ano an gusto ni Jehova na maaraman niyato manungod sa saiya?

¹⁵ Pag pighuhurop-hurop ta an manlain-lain na paglaladawan na ini, bako daw na malinaw na gusto ni Jehova na maaraman niyato na siya talagang andam na patawadon an satong mga kasalan basta sinsero kitang nagsusulsol? Dai kita dapat matakot na papadusahan niya kita sa maabot na panahon huli sa mga kasalan na iyan. Ipinapahiling ini nin saro pang bagay na ihinahayag kan Bibliya manungod sa dakulang pagkahirak ni Jehova: Pag siya nagpapatawad, linilingawan na niya iyan.

“Dai Ko Na Gigirumdumon an Kasalan Ninda”

16, 17. Pag sinasabi kan Bibliya na linilingawan na ni Jehova an satong mga kasalan, ano an buot sabihon kaiyan, asin taano ta siring an simbag mo?

¹⁶ Nanuga si Jehova mapadapit sa mga kabilang sa bagong tipan: “Papatawadon ko an saindang pagkakasala, asin dai ko na gigirumdumon an kasalan ninda.” (Jeremias 31:34) Nangangahulugan daw ini na pag nagpapatawad si Jehova dai na niya nagigirumduman an mga kasalan? Dai, bakong arog kaiyan an buot sabihon. Sinasabi sa sato kan Bibliya an mga kasalan nin dakul na indibidwal na pinatawad ni Jehova, kaiba si David. (2 Samuel 11:1-17; 12:13) Malinaw na aram pa ni Jehova an nagibo nindang mga kasalan. An rekord kan saindang mga kasalan, pati an saindang pagsulsol asin an pagpapatawad nin Diyos, ipinasurat para sa satong kapakinabangan. (Roma 15:4) Kun siring, ano an buot sabihon kan Bibliya sa pagsabi kaiyan na dai na “gigirumdumon” ni Jehova an mga kasalan kan mga pinatawad niya?

¹⁷ An pandiwang Hebreo na itrinadusir na “dai ko na gigirumdumon” bako sanang paggirumdom sa nakaagi an ipinapakahulugan. Sinasabi kan Theological Wordbook of the Old Testament na kaiba diyan “an dagdag na kahulugan na paggibo nin angay na aksiyon.” Kaya digdi, an ‘paggirumdom’ sa kasalan nangangahulugan nin paggibo nin aksiyon tumang sa mga parakasala. (Oseas 9:9) Alagad sa pagsabi nin Diyos na “dai ko na gigirumdumon an kasalan ninda,” sinisiyerto niya sa sato na oras na patawadon niya an mga parakasalang nagsusulsol, dai na siya magibo nin aksiyon tumang sa sainda sa maabot na panahon huli sa mga kasalan na iyan. (Ezekiel 18:21, 22) Kaya pag liningawan na ni Jehova an satong mga kasalan, dai na niya iyan pauruutrong ginigirumdom pa tanganing akusaran o padusahan kita nin pauruutro. Bako daw na nakakarangang maaraman na pag pinapatawad nin Diyos an satong mga kasalan, linilingawan na niya iyan?

Kumusta Man an mga Konsekwensiya?

18. Taano ta an pagpapatawad dai nangangahulugan na an nagsusulsol na parakasala nakalibre na sa gabos na konsekwensiya kan saiyang salang gibo?

¹⁸ An pagigin andam daw ni Jehova na magpatawad nangangahulugan na an nagsusulsol na parakasala nakalibre na sa gabos na konsekwensiya kan saiyang salang gibo? Dai nanggad. Dai kita puwedeng magkasala na dai napapadusahan. Isinurat ni Pablo: “Ano man an itinatanom nin sarong tawo, ini man an saiyang aanihon.” (Galacia 6:7) Puwedeng mapaatubang kita sa nagkapirang konsekwensiya kan satong ginibo. Dai ini nangangahulugan na pakatapos na patawadon kita ni Jehova pinapangyari niya na mag-agi kita nin kasakitan. Pag may problema na mag-abot, dai dapat isipon nin sarong Kristiyano, ‘Siguro pinapadusahan ako ni Jehova huli sa nagibo kong mga kasalan.’ (Santiago 1:13) Sa ibong na lado, dai kita pinoprotektaran ni Jehova sa gabos na epekto kan satong salang mga gibo. An diborsiyo, dai ginustong pagbados, hilang na ikinakaulakit paagi sa pagdudurog, pagkawara nin tiwala o paggalang—sa parati iyo an dai malilikayan asin mamundong konsekwensiya nin kasalan. Girumduma na dawa pakatapos na patawadon si David sa saiyang mga kasalan may koneksiyon ki Bat-seba asin Urias, dai prinotektaran ni Jehova si David sa kapaha-pahamak na mga konsekwensiya kan saiyang pagkakasala.—2 Samuel 12:9-12.

19-21. (a) Paano an katugunan na nasusurat sa Levitico 6:1-7 nagtao nin pakinabang sa biktima saka sa nagkasala? (b) Kun may ibang nadanyaran kan satong mga kasalan, nauugma si Jehova kun ginigibo niyato an ano?

¹⁹ An satong mga kasalan puwedeng magkaigwa nin dagdag pang mga konsekwensiya, nangurugna kun may ibang nadanyaran kan satong mga ginibo. Halimbawa, konsideraron an pagkasaysay sa Levitico kapitulo 6. Tinatawan digdi nin atensiyon kan Katugunan ni Moises an sitwasyon manungod sa saro na nakagibo nin magabat na pagkakasala huli sa pagkua sa pagsadiri nin kapwa Israelita paagi sa paghabon, pangingikil, o pandadaya. Dangan an parakasala pignigaran na ginibo niya iyan, asin nagsusumpa pa ngani nin bakong totoo. Sa kasong ini mayo nin testigo, kaya dai napadusahan an nagkasala. Minsan siring, pag-abot nin panahon, naribok an konsiyensiya kan nagkasala asin itinuga an saiyang kasalan. Tanganing kamtan an pagpapatawad nin Diyos, may tulo pa siyang dapat na gibuhon: ibalik an kinua niya, tapos dadagdagan niya pa nin 20 porsiyento kan halaga kaiyan, asin magtao nin lalaking karnero para magin dulot para sa pagkakasala. Dangan, sinasabi kan katugunan: “Gigibuhon kan saserdote an pagbayad sa kasalan para sa saiya sa atubangan ni Jehova, asin papatawadon siya.”—Levitico 6:1-7.

²⁰ An katugunan na ini mahihirakon na probisyon hali sa Diyos. Nagtao iyan nin pakinabang sa biktima, na an rugaring naibalik asin daing duda na nakaginhawang marhay kan sa katapos-tapusi akuon kan nagkasala an kasalan kaini. Apuwera pa diyan, an katugunan nagtao man nin pakinabang sa nagkasala na sa katapos-tapusi pinahiro kan saiyang konsiyensiya na admitiron an saiyang kasalan asin itanos an nagibo niyang sala. Sa katunayan, kun dai niya iyan ginibo, dai siya papatawadon nin Diyos.

²¹ Dawa ngani bako na kitang sakop kan Katugunan ni Moises, an Katugunan na iyan nagtatao sa sato nin pakasabot sa kaisipan ni Jehova, kaiba na an kaisipan niya sa pagpapatawad. (Colosas 2:13, 14) Kun may ibang nadanyaran kan satong mga kasalan, nauugma an Diyos kun ginigibo niyato an satong makakaya na maitanos an nagibong sala. (Mateo 5:23, 24) Tibaad kaiba digdi an pag-admitir na kita nakagibo nin sala asin paghagad pa ngani nin dispensa sa biktima. Dangan puwede tang hagadon ki Jehova na patawadon kita basado sa atang ni Jesus. Pag ginibo ta iyan, magkakamit kita kan kapatawadan nin Diyos.—Hebreo 10:21, 22.

22. Ano an tibaad kaiba sa pagpapatawad ni Jehova?

²² Arog nin siisay man na mamumuton na magurang, si Jehova puwedeng magtao nin kapatawadan na may kaibang disiplina. (Talinhaga 3:11, 12) An nagsusulsol na Kristiyano tibaad kaipuhan na butasan an pribilehiyo niyang maglingkod bilang elder, ministeryal na lingkod, o payunir. Tibaad masakit para sa saiya na temporaryong mawaran nin pribilehiyo na mahalagang marhay sa saiya. Minsan siring, an arog kaiyan na disiplina dai nangangahulugan na dai siya pinatawad ni Jehova. Dapat tang girumdumon na an disiplina hali ki Jehova pruweba kan saiyang pagkamuot sa sato. An pag-ako asin pag-aplikar kaiyan para sa ikakarahay niyato.—Hebreo 12:5-11.

23. Taano ta dapat na nungka niyatong isipon na dai na kita puwedeng kahirakan ni Jehova, asin taano ta dapat niyatong arugon an saiyang pagpapatawad?

²³ Nakakaginhawa nanggad na maaraman na an satong Diyos “andam na magpatawad”! Sa ibong kan mga pagkakasala na tibaad nagibo niyato, dapat na nungka niyatong isipon na dai na kita puwedeng kahirakan ni Jehova. Kun talagang magsusulsol kita, gumibo nin lakdang para maitanos an sala, asin udok na mamibi para sa kapatawadan basado sa pinabulos na dugo ni Jesus, lubos kitang makakapagtiwala na papatawadon kita ni Jehova. (1 Juan 1:9) Arugon ta an saiyang pagpapatawad sa pagtratar niyato sa lambang saro. Tutal, kun si Jehova, na dai nagkakasala, mamumuton na marhay na pinapatawad kita, bako daw na kita, bilang makasalan na mga tawo, dapat man na gibuhon an pinakamakakaya ta para patawadon an lambang saro?

1, 2. Gurano kahiwas an naaabot kan karahayan nin Diyos, asin ano an itinataong pagduduon kan Bibliya sa kuwalidad na ini?

MANTANG pasulnop na an aldaw, sarong grupo nin dayupot na mag-aramigo an maugma asin iribang nagkakarakan sa luwas, na nagngingirisihan asin nag-iiristoryahan mantang napapahanga sa magayunon na kulor kan pagsulnop nin aldaw. Sa saro man na lugar, sarong parauma an tinatanaw an saiyang kaumahan asin napapahuyom siya huli sa pagkakontento ta may nabibilog nang maitom na panganuron asin nagpupuon nang mabasa nin uran an naaalang nang mga pananom. Sa iba na man na lugar, may sarong mag-agom na nauugmang marhay na paghilingon an aki ninda na nakakanuod nang maglakaw dawa natuturutumba pa ini.

² Aram man ninda o dai, an siring na mga tawo gabos nakikinabang sa karahayan kan Diyos na Jehova. Parating sinasabi nin relihiyosong mga tawo an ekspresyon na “Marahayon an Diyos.” Pero mas may pagduduon na marhay an Bibliya. Sinasabi kaiyan: “Labi-labi an saiyang karahayan!” (Zacarias 9:17) Alagad garo baga pipira sana ngunyan an talagang nakakaaram kan tunay na kahulugan kan mga tataramon na iyan. Ano an talagang kalabot sa karahayan kan Diyos na Jehova, asin ano an epekto sa lambang saro sa sato kan kuwalidad na ini nin Diyos?

Sarong Pambihirang Aspekto kan Pagkamuot nin Diyos

3, 4. Ano an karahayan, asin taano ta an karahayan ni Jehova mailaladawan sa pinakamarahay na paagi bilang kapahayagan kan pagkamuot nin Diyos?

³ Sa dakul na lengguwahe sa presenteng panahon, an “karahayan” medyo daing buhay na tataramon. Pero, arog kan ihinahayag sa Bibliya, an karahayan bako nanggad na daing buhay. Sa panginot, nanunungod iyan sa marahayon na moral na mga kuwalidad. Kaya masasabi niyato na an gabos na bagay manungod ki Jehova marahay sa pinakahalangkaw na lebel. An gabos niyang kuwalidad—kaiba an saiyang kapangyarihan, hustisya, asin kadunungan—lubos nanggad na marahay. Pero, an karahayan mailaladawan sa pinakamarahay na paagi bilang kapahayagan kan pagkamuot ni Jehova. Taano?

⁴ An karahayan nagmomotibar sa saro na gumibo nin marahay na mga bagay sa iba. Ipinahiling ni apostol Pablo na sa mga tawo mas nakakaakit pa ngani iyan kisa sa katanusan. (Roma 5:7) An matanos na tawo maaasahan na maimbod na masunod sa mga pagbuot nin Diyos, alagad labi pa diyan an ginigibo kan marahay na tawo. Igwa siya nin inisyatiba, na aktibong naghahanap nin mga paagi na makinabang an iba. Arog kan mahihiling niyato, si Jehova marahay nanggad sa paaging iyan. Malinaw nanggad, an siring na karahayan resulta kan dakulang pagkamuot ni Jehova.

5-7. Taano ta nagsayuma si Jesus na apudon na “Marahay na Paratukdo,” asin anong mahalagang marhay na katotoohan an kinumpirmar niya paagi kaiyan?

⁵ Si Jehova dai man nin kaagid sa saiyang karahayan. Bago magadan si Jesus, sarong lalaki an nagdulok sa saiya para maghapot, asin inapod siya kaini na “Marahay na Paratukdo.” Nagsimbag si Jesus: “Taano ta inaapod mo akong marahay? Dai nin siisay man na marahay apuwera sa saro, an Diyos.” (Marcos 10:17, 18) Tibaad mapaisip ka sa nagin simbag ni Jesus. Taano ta itinanos ni Jesus an tawong idto? Bako daw totoo na “Marahay na Paratukdo” si Jesus?

⁶ Minalataw na ginamit kan lalaki an mga tataramon na “Marahay na Paratukdo” bilang titulo na nagpapataba sa puso. May kababaan nin buot na itinao ni Jesus an siring na kamurawayan sa saiyang Ama sa langit, an Saro na kadurudakulai sa pagigin marahay. (Talinhaga 11:2) Alagad kinukumpirmar man ni Jesus an sarong mahalagang marhay na katotoohan. Si Jehova sana an pamantayan sa kun ano an marahay. Siya sana an may deretso bilang soberano na magdeterminar kun ano an marahay asin kun ano an maraot. Hininguwa ni Adan asin Eva na magkaigwa kan deretsong iyan paagi sa mapagrebeldeng pagkakan sa kahoy nin pakaaram kan marahay asin maraot. Bakong arog ninda, mapakumbaba na ipinabaya ni Jesus sa saiyang Ama an pagbugtak nin mga pamantayan.

⁷ Dugang pa, aram ni Jesus na si Jehova an Gikanan kan gabos na marahay na bagay. Siya an Paratao kan “lambang marahay na balaog asin [kan] lambang perpektong regalo.” (Santiago 1:17) Siyasaton niyato kun paano an karahayan ni Jehova risang-risa sa saiyang pagigin matinao.

Ebidensiya kan Abundang Karahayan ni Jehova

8. Paano si Jehova nagpapahiling nin karahayan sa bilog na katawuhan?

⁸ An gabos na nabuhay kasuarin man nakinabang sa karahayan ni Jehova. Sinasabi kan Salmo 145:9: “Si Jehova marahay sa gabos.” Ano an nagkapirang halimbawa kan karahayan niya sa gabos na tawo? Sinasabi kan Bibliya: “Padagos siyang nagtao nin patotoo manungod sa kun siisay siya paagi sa paggibo niya nin karahayan, na tinatawan kamo nin uran hali sa langit saka nin abundang ani, asin tinatawan kamo nin igong kakanon saka pinapano nin kaugmahan an saindong puso.” (Gibo 14:17) Namati mo na daw na ganadong-ganado ka mantang nagkakakan nin masiram? Mayo kutana kitang makakakan kun bakong huli sa karahayan ni Jehova na nagdisenyo kan dagang ini na padagos na nagsusuplay nin preskong tubig asin nin “abundang ani” para magtao nin abundang kakanon. Ipinapahiling ni Jehova an siring na karahayan bako sanang sa mga namumuot sa saiya kundi sa gabos. Sinabi ni Jesus: “Pareho niyang pinapasirangan nin aldaw an mga maraot saka an mga marahay asin pareho niyang pinapauranan an mga matanos saka an mga bakong matanos.”—Mateo 5:45.

9. Paano iiniilustrar kan mansanas an karahayan ni Jehova?

⁹ Ipinapasipara sana nin dakul an pambihirang abundansiya na itinatao sa katawuhan huling danay an pagsirang kan aldaw, an pag-uran, asin an pagkaigwa nin abundang ani. Halimbawa, isip-isipa an manungod sa mansanas. Sa mga rehiyon kan daga na katamtaman an klima, ordinaryong prutas iyan. Pero, magayon asin masiram kakanon iyan, asin pano nin nakakarepreskong tubig saka mahalagang marhay na mga sustansiya. Aram mo daw na sa bilog na kinaban may mga 7,500 na manlain-lain na klase nin mansanas, na nagkakalain-lain an kulor arog kan pula, bulawan, yellow, saka berde, asin an kadakulaan kaiyan minapuon sa medyo durudakula sa ubas sagkod sa arog kadakula kan lukban? Kun kapot mo an sadit na pisog nin mansanas, garo daing halaga iyan. Pero hali diyan minatubo an saro sa mga pinakamagayon na kahoy. (Awit ni Solomon 2:3) Kada tigsuli (spring) an puon nin mansanas nakokoronahan nin magagayon na burak; kada tigrakdag namumunga iyan. Taon-taon—sa laog nin sagkod sa 75 taon—an ordinaryong puon nin mansanas nakakapamunga nin sagkod sa 20 karton na an gabat kan kada karton 19 kilos!

10, 11. Paano an pagkagibo kan satong hawak nagpapatunay kan karahayan nin Diyos?

¹⁰ Huli sa saiyang labi-labing karahayan, tinawan kita ni Jehova nin hawak na “makangangalas an pagkagibo,” na may mga kakayahan (senses) na dinisenyo para makatabang sa sato na mamansayan an saiyang mga gibo asin ikaugmang marhay an mga iyan. (Salmo 139:14) Isip-isipa giraray an mga eksenang ilinadawan sa kapinunan kan kapitulong ini. Kun yaon ka duman, anong mga bagay daw an posibleng nahiling mo na nagtao sa saimo nin kagaya-gayahan? An mamula-mulang pisngi nin ugmahon na aki. An pagbagsak nin uran sa kaumahan. O an mga kulor na pula, bulawan, asin lila nin pagsulnop kan aldaw. An mata nin tawo dinisenyo para mahiling an ginatos na ribo, tibaad minilyon pa ngani, na lain-lain na kulor! Asin naririsa kan satong pandangog an dikit na pagburubago nin tono sa boses kan saro na namumutan niyato, an paghuyop nin duros sa kakahuyan, asin an ngarakngak nin sadit pang aki. Taano ta nagigibo tang ikaugma an siring na mga nahihiling asin nadadangog niyato? Sinasabi kan Bibliya: “An nakakadangog na talinga asin an nakakahiling na mata—an mga iyan parehong ginibo ni Jehova.” (Talinhaga 20:12) Alagad duwa sana iyan sa mga kakayahan (senses) na itinao sa sato ni Jehova.

¹¹ An pamarong saro pang ebidensiya kan karahayan ni Jehova. An dungo nin tawo nakakaparong nin dakulon na lain-lain na parong—kinakarkulo na mga rinibo sagkod sa sarong trilyon iyan. Isip-isipa an nagkapira sana: an linulutong paborito mong kakanon, mga burak, mga dahon na narakdag, o an aso na hali sa mainit na kalayo. Asin an saimong pangmati nagigin dahilan para mamatian mo an maluway na huyop nin duros sa saimong lalawgon, an nakakapakusog sa buot na kugos nin sarong namumutan, asin an nakakaugmang kinis nin sarong prutas sa saimong kamot. Pagkagat mo sa prutas na iyan, nagigibo mong magamit an saimong pangnamit. Mananamnam mo an kumbinasyon nin mga namit mantang nananamitan kan saimong dila an saradit na pagkakalain huli kan komplikadong kemikal na komposisyon kan prutas. Iyo, yaon sato an gabos na dahilan para magsabi mapadapit ki Jehova: “Abunda nanggad an karahayan mo! Itinatagama mo iyan para sa mga may pagkatakot sa saimo.” (Salmo 31:19) Pero, paano itinatagama ni Jehova an karahayan para sa mga may diyosnon na pagkatakot?

Karahayan na May Daing Katapusan na mga Pakinabang

12. Anong mga probisyon hali ki Jehova an pinakaimportante, asin taano?

¹² Sinabi ni Jesus: “Nasusurat: ‘Dapat na bakong sa tinapay sana mabuhay an tawo, kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa nguso ni Jehova.’” (Mateo 4:4) Iyo, an espirituwal na mga probisyon ni Jehova matao sa sato nin mas dakula pa nganing pakinabang kisa sa maitatao kan pisikal na pagkakan huling matao iyan sa sato nin buhay na daing katapusan. Sa Kapitulo 8 kan librong ini, nasabutan niyato na ginamit ni Jehova an saiyang kapangyarihan na ibalik sa dati an mga bagay-bagay durante kan huring mga aldaw na ini tanganing magkaigwa nin espirituwal na paraiso. An saro sa mahalagang marhay na kabtang kan espirituwal na paraisong iyan iyo an abundang espirituwal na kakanon.

13, 14. (a) Ano an nahiling ni propeta Ezekiel sa bisyon, asin ano an kahulugan kaiyan para sa sato ngunyan? (b) Anong nagtataong-buhay na espirituwal na mga probisyon an itinatao ni Jehova para sa saiyang maimbod na mga lingkod?

¹³ Sa saro sa mahalagang marhay na propesiya sa Bibliya manungod sa pagbabalik sa dati, tinawan si propeta Ezekiel nin bisyon mapadapit sa sarong templo na naibalik sa dati asin magayunon. Hali sa templong iyan may nagbubulos na sapa, na nagpaparahiwas asin nagpaparararom mantang nagbubulos sagkod na iyan magin sarong salog. Sain man iyan bumulos, an salog na iyan may darang mga bendisyon. Sa mga pangpang kaiyan may mga kahoy na nagtutubo na nagtatao nin kakanon asin nagpapaumay. Asin an salog nagdara pa ngani nin buhay asin abundansiya sa maasgad asin daing buhay na Gadan na Dagat! (Ezekiel 47:1-12) Pero ano an kahulugan kaiyan gabos?

¹⁴ An bisyon manungod sa templo nangangahulugan na ibabalik ni Jehova an dalisay na pagsamba. Magigin posible giraray na masunod kan mga tawo an saiyang matanos na mga pamantayan. Arog kan salog sa bisyon, an mga probisyon nin Diyos para sa buhay lalo pang mabulos nin abunda sa saiyang mga lingkod. Puon kan ibalik an dalisay na pagsamba kan 1919, binebendisyunan ni Jehova an saiyang mga lingkod nin nagtataong-buhay na mga probisyon. Paano? Buweno, paagi sa mga Bibliya, mga literatura sa Bibliya, mga pagtiripon, asin mga kumbensiyon naipaabot sa minilyon na tawo an mahalagang marhay na mga katotoohan. Sa siring na mga paagi tinukduan ni Jehova an mga tawo manungod sa pinakaimportanteng probisyon niya para sa buhay—an atang na pantubos ni Cristo, na nagpagin posible sa gabos na tunay na namumuot asin may pagkatakot sa Diyos na magkaigwa nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova asin kan paglaom na buhay na daing katapusan.a Huli kaini, sa bilog na panahon kan huring mga aldaw na ini, mantang an kinaban nagugutom sa espirituwal, an mga lingkod ni Jehova nagkakaigwa nin espirituwal na bangkete.—Isaias 65:13.

15. Paano ipapahiling ni Jehova an saiyang karahayan sa maimbod na mga tawo durante kan Sangribong Taon na Paghadi ni Cristo?

¹⁵ Pero an salog sa bisyon ni Ezekiel dai mapundo sa pagbulos pag an lumang sistemang ini nin mga bagay laglagon na. Imbes, urog pa iyan na mabulos nin abunda durante kan Sangribong Taon na Paghadi ni Cristo. Sa panahon na iyan, paagi sa Mesiyanikong Kahadian, gagamiton ni Jehova an bilog na halaga kan atang ni Jesus para tabangan an maimbod na mga tawo na luway-luway na makaabot sa pagkaperpekto. Maggagaya-gaya nanggad kita sa karahayan ni Jehova sa panahon na iyan!

Iba Pang mga Paagi na Ipinapahiling ni Jehova an Saiyang Karahayan

16. Paano ipinapahiling kan Bibliya na an karahayan ni Jehova may kaiba pang ibang mga kuwalidad, asin ano an nagkapira sa mga iyan?

¹⁶ Bako sanang pagigin matinao an kalabot sa karahayan ni Jehova. Sinabihan nin Diyos si Moises: “Papaagihon ko sa atubangan kan saimong lalawgon an gabos kong karahayan, asin ipapahayag ko sa atubangan mo an sakuyang pangaran na Jehova.” Pagkatapos sinasabi pa kan pagkasaysay: “Uminagi si Jehova sa atubangan niya na nagsasabi: ‘Si Jehova, si Jehova, sarong Diyos na mahihirakon asin marahay an buot, dai tulos naaanggot asin abunda sa maimbod na pagkamuot saka katotoohan.’” (Exodo 33:19; 34:6, nota sa ibaba) Kaya kaiba sa karahayan ni Jehova an dakul na marahay na kuwalidad. Konsideraron niyato an duwa sana sa mga iyan.

17. Ano an buot sabihon kan pananaram na marahay an buot, asin paano iyan ipinahiling ni Jehova sa ordinaryong mga tawo na bakong perpekto?

¹⁷ “Marahay an buot.” An kuwalidad na ini na hali sa tataramon na itinatradusir man na “mapagmalasakit” dakul an sinasabi sa sato manungod sa pagtratar ni Jehova sa saiyang mga linalang. An mga tawo na igwa nin awtoridad sa parati daing galang, daing labot, o maringis. Pero si Jehova pirming mabuot. Halimbawa, sinabi ni Jehova ki Abram: “Mangalag-kalag ka tabi, asin hali sa lugar na kinamumugtakan mo, magtanaw ka panorte asin patimog, pasirangan asin pasulnupan.” (Genesis 13:14) An dakul na traduksiyon hinahali an tataramon na “tabi.” Alagad sinasabi nin mga iskolar sa Bibliya na sa orihinal na Hebreong tataramon, bako ining pagbuot kundi sarong magalang na pakiulay. May iba pang kaagid na mga pangyayari. (Genesis 31:12; Ezekiel 8:5) Nakakaugma nanggad na an Soberano kan uniberso nagsasabi nin “tabi” sa ordinaryong mga tawo! Sa kinaban na ordinaryo nang marhay an pagigin maringis, pagigin sobra kaagresibo, asin pagigin daing galang, bako daw na magayunon sa pagmati na isip-isipon na an satong Diyos, si Jehova, marahay an buot?

18. Ano an buot sabihon na si Jehova “abunda sa . . . katotoohan,” asin taano ta nakakapakusog sa buot an mga tataramon na iyan?

¹⁸ “Abunda sa . . . katotoohan.” An pagigin bakong onesto ordinaryo na sana sa kinaban ngunyan. Pero pinapagirumdom kita kan Bibliya: “An Diyos bakong kapareho nin tawo na nagpuputik.” (Bilang 23:19) Sa katunayan, sinasabi kan Tito 1:2 na ‘an Diyos dai makakapagputik.’ Marahayon siya kaya dai niya iyan magigibo. Sa siring, an mga panuga ni Jehova lubos na mapagtitiwalaan; an mga tataramon niya pirming siguradong mauutob. Inaapod pa ngani si Jehova na “Diyos nin katotoohan.” (Salmo 31:5) Apuwera sa dai niya pagtaram nin mga kaputikan, nagtatao man siya nin abundang katotoohan. Dai niya sinasadiri sana an saiyang kaaraman; imbes, bukas-palad niyang tinatawan nin kaliwanagan an maimbod na mga lingkod niya hali sa saiyang daing sagkod na kadunungan.b Tinutukduan pa ngani niya sinda kun paano mamumuhay suno sa mga katotoohan na itinatao niya tanganing ‘padagos sindang maglakaw sa katotoohan.’ (3 Juan 3) Sa pangkagabsan, ano an dapat na magin epekto sa sato kan karahayan ni Jehova bilang indibidwal?

“Magkikinang Huli sa Karahayan ni Jehova”

19, 20. (a) Paano hininguwa ni Satanas na paluyahon an pagtitiwala ni Eva sa karahayan ni Jehova, asin ano an resulta? (b) An karahayan ni Jehova dapat sanang magkaigwa nin anong epekto sa sato, asin taano?

¹⁹ Kan si Eva tentaran ni Satanas sa hardin nin Eden, pinunan niya ini paagi sa pagpaluya kan pagtitiwala ni Eva sa karahayan ni Jehova. Sinabihan ni Jehova si Adan: “Puwede mong kakanon an bunga kan lambang kahoy sa hardin sagkod sa mabasog ka.” Sa rinibong kahoy na siguradong nagpagayon sa hardin na idto, saro sana an ipinagbawal ni Jehova. Pero, mangnuha kun paano an pagkasabi ni Satanas sa inot niyang hapot ki Eva: “Talagang sinabi nin Diyos na dai kamo dapat magkakan kan bunga kan gabos na kahoy sa hardin?” (Genesis 2:9, 16; 3:1) Biniribid ni Satanas an mga tataramon ni Jehova tangani na isipon ni Eva na si Jehova igwa nin ipinapanguring marahay na bagay sa saiya. Makamumundo, nagin epektibo an saiyang taktika. Si Eva, arog nin kadakul na lalaki asin babayi na nagsurunod sa saiya, nagpuon na pagdudahan an karahayan nin Diyos, na nagtao sa saiya kan gabos na igwa siya.

²⁰ Aram niyato na nagbunga nin grabeng pagsakit asin kamunduan an siring na mga pagduda. Kaya isapuso niyato an mga tataramon kan Jeremias 31:12: “Sinda . . . magkikinang huli sa karahayan ni Jehova.” An karahayan ni Jehova dapat nanggad na magpakinang sa sato nin may kagaya-gayahan. Dapat na nungka niyatong pagdudahan an motibo kan satong Diyos, na pano-pano nin karahayan. Lubos kitang makakapagtiwala sa saiya huling mayo siya nin ano man na gusto kundi an ikakarahay kan mga namumuot sa saiya.

21, 22. (a) Ano an nagkapirang paagi na puwede mong magibo para balusan an karahayan ni Jehova? (b) Anong kuwalidad an tutukaron sa masunod na kapitulo, asin paano iyan napapalain sa karahayan?

²¹ Dugang pa, kun nagkakaoportunidad kitang makipag-ulay sa iba manungod sa karahayan nin Diyos, ugmahon kitang marhay. Mapadapit sa banwaan ni Jehova, sinasabi kan Salmo 145:7: “Mabulak-bugak an mga pag-umaw ninda mantang ginigirumdom an saimong abundang karahayan.” Sa kada aldaw na nabubuhay kita, nakikinabang kita sa karahayan ni Jehova. Taano ta dai ugalion na pasalamatan si Jehova kada aldaw para sa saiyang karahayan paagi sa pagsambit nin espesipikong mga bagay? An paghurop-hurop manungod sa kuwalidad na iyan, an pagpasalamat para diyan ki Jehova aroaldaw, asin an pagsabi sa iba manungod diyan matabang sa sato na arugon an satong marahay na Diyos. Asin mantang naghahanap kita nin mga paagi na makagibo nin marahay, arog ni Jehova, urog kitang mapaparani sa saiya. An gurang nang si apostol Juan nagsurat: “Namumutan kong tugang, dai mo pag-arugon an maraot, kundi arugon mo an marahay. An saro na naggigibo nin marahay naggikan sa Diyos.”—3 Juan 11.

²² An karahayan ni Jehova konektado man sa ibang kuwalidad. Halimbawa, an Diyos “abunda sa maimbod na pagkamuot.” (Exodo 34:6) An kuwalidad na ini mas espesipiko an pinapanungdan kisa sa karahayan huling ipinahiling sana iyan ni Jehova sa saiyang maimbod na mga lingkod. Sa masunod na kapitulo, maaaraman ta kun paano niya iyan ginigibo.

1, 2. Taano ta masasabi na bako nang bago ki Hading David an kawaran nin kaimbudan?

BAKO nang bago ki Hading David an kawaran nin kaimbudan. Sa sarong pagkakataon, may mga miyembro kan sadiri niyang nasyon an nagtraydor sa saiya asin naghinguwang halion siya sa puwesto bilang hadi. Apuwera kaiyan, trinaydor si David kan nagkapira sa mga pinakadayupot na mga kaiba-iba niya. An saro diyan iyo si Mical, an inot na agom ni David. Kan primero, “namumuot [siya] ki David,” na daing duda na sinusuportaran si David sa saiyang mga trabaho bilang hadi. Minsan siring, kan huri “hinamak niya siya sa saiyang puso,” na ibinilang pa ngani si David na “garo . . . sarong bua.”—1 Samuel 18:20; 2 Samuel 6:16, 20.

² Yaon man an personal na parakonseho ni David, si Ahitofel. An konseho niya ibinilang na garo tataramon mismo ni Jehova. (2 Samuel 16:23) Alagad, pag-abot nin panahon, an dayupot na amigong iyan ni David nagtraydor sa saiya asin uminiba sa sarong organisadong pagrebelde ki David. Asin siisay an promotor kan kurumplutan na iyan? Si Absalom, an mismong aki ni David! “Padagos na hinahabon [kan oportunistang ini] an puso kan mga Israelita,” na itinalaga an sadiri bilang karibal na hadi. Nagin makusugon an pagrebelde ni Absalom kaya napiritan si Hading David na dumulag para sa saiyang buhay.—2 Samuel 15:1-6, 12-17.

3. Anong pagtitiwala igwa si David?

³ Mayo daw ni saro na nagdanay na maimbod ki David? Sa gabos niyang kasakitan, aram ni David na igwa. Siisay? Daing iba kundi an Diyos na Jehova. “Sa tawong maimbod mapahiling ka nin kaimbudan,” an sabi ni David manungod ki Jehova. (2 Samuel 22:26) Ano an kaimbudan, asin taano ta si Jehova an pinakanangungurog na halimbawa kan kuwalidad na ini?

Ano an Kaimbudan?

4, 5. (a) Ano an “kaimbudan” (loyalty), asin paano iyan napapalain sa pagigin maimbod (faithfulness)?

⁴ Siring sa pagkagamit sa Hebreong Kasuratan, an “kaimbudan” (loyalty) nanunungod sa kabuutan na mamumuton na minadukot sa sarong bagay asin dai minabutas sagkod na mautob an katuyuhan kaiyan may koneksiyon sa bagay na iyan. Urog pa sa pagigin maimbod (faithfulness) an kalabot. Totoo iyan huling an saro puwedeng magin maimbod huli sana ta obligasyon niya iyan. Sa kabaliktaran, an kaimbudan nakagamot sa pagkamuot.a Saro pa, an tataramon na “maimbod” (faithful) puwedeng iaplikar sa mga bagay na daing buhay. Halimbawa, inapod kan salmista an bulan na “sarong maimbod na saksi sa kalangitan” huli sa regular na paglataw kaiyan sa banggi. (Salmo 89:37) Pero an bulan dai masasabing maimbod (loyal). Taano? Huli ta an kaimbudan (loyalty) sarong kapahayagan nin pagkamuot—kuwalidad na dai maipapahiling nin mga bagay na daing buhay.

⁵ Arog kan pagkaladawan sa Kasuratan, an kaimbudan (loyalty) may kaibang pagkamuot. An mismong pagpahiling kaiyan nagpaparisa na igwa nin relasyon an saro na nagpapahiling kan kuwalidad na iyan asin an saro na pinapahilingan kaiyan. An siring na kaimbudan bakong paburubago. Bako iyan siring sa mga alon nin dagat na nag-iiba an direksiyon huli sa paburubagong duros. Imbes, an kaimbudan, o maimbod na pagkamuot, marigon asin makusog kaya dai iyan kayang paluyahon dawa kan pinakamasakit na mga problema.

6. (a) Gurano kabihira sa mga tawo an kaimbudan, asin paano ini ipinaparisa sa Bibliya? (b) Ano an pinakamarahay na paagi na maaraman kun ano an kalabot sa kaimbudan, asin taano?

⁶ Totoo, bihira ngunyan an siring na kaimbudan. Parating marhay, an dayupot na magkairiba “andam na runuton an kada saro.” Padakul nin padakul an nababaretaan tang mga agom na babayi o lalaki na binabayaan an saindang agom. (Talinhaga 18:24; Malakias 2:14-16) Ordinaryo na sana an mga gibong pagtraydor kaya tibaad masabi man niyato an mga tataramon kan propetang si Mikas: “Nawara na sa daga an mga maimbod.” (Mikas 7:2) Minsan ngani sa parati an mga tawo dai nakakapahiling nin kaimbudan, si Jehova midbid na marhay sa mahalagang marhay na kuwalidad na iyan. Sa katunayan, an pinakamarahay na paagi na maaraman kun ano man nanggad an kalabot sa kaimbudan iyo an pagsiyasat kun paano ipinapahiling ni Jehova an marahayon na aspektong iyan kan saiyang pagkamuot.

An Daing Kaagid na Kaimbudan ni Jehova

7, 8. Paano masasabi na si Jehova an solamenteng maimbod?

⁷ Sinasabi kan Bibliya manungod ki Jehova: “Ika an solamenteng maimbod.” (Kapahayagan 15:4) Paano nangyari iyan? Bako daw na an mga tawo saka anghel nagpapahiling man kun minsan nin pambihirang kaimbudan? (Job 1:1; Kapahayagan 4:8) Asin kumusta man si Jesu-Cristo? Bako daw na siya an panginot na “maimbod” na lingkod nin Diyos? (Salmo 16:10) Kun siring, paano masasabi na si Jehova an solamenteng maimbod?

⁸ Inot sa gabos, girumduma na an kaimbudan sarong aspekto nin pagkamuot. Mantang “an Diyos pagkamuot”—huling siya an mismong personipikasyon kan kuwalidad na ini—siisay pa man an makakapahiling nin kaimbudan na mas lubos kisa ki Jehova? (1 Juan 4:8) An totoo, puwedeng ipabanaag nin mga anghel asin tawo an mga kuwalidad nin Diyos, pero si Jehova sana an maimbod sa pinakanangungurog na paagi. Bilang “an Suanoy kan mga Aldaw,” mas halawigon nang panahon na nagpapahiling siya nin kaimbudan kisa sa siisay pa man na linalang, mga tawo man o anghel. (Daniel 7:9) Huli kaini, si Jehova an pinakapersonipikasyon nin kaimbudan. Ipinapahiling niya an kuwalidad na ini sa paagi na dai mapapantayan nin siisay man na linalang. Pag-isipan an nagkapirang halimbawa.

9. Paano masasabi na si Jehova “maimbod sa gabos na ginigibo niya”?

⁹ Si Jehova “maimbod sa gabos na ginigibo niya.” (Salmo 145:17) Sa paanong paagi? May itinataong simbag an Salmo 136. Sinasambit diyan an dakul na pagliligtas ni Jehova, kaiba na an pambihirang pagliligtas sa mga Israelita sa Dagat na Pula. Maririsa ta diyan na an kada bersikulo kan salmong ini nagtatapos sa mga tataramon na ini: “Nagdadanay sagkod lamang an maimbod na pagkamuot niya.” An salmong ini kaiba sa Mga Hapot Para sa Paghurop-hurop na yaon sa pahina 347. Mantang binabasa mo an mga bersikulong iyan, talagang mapapahanga ka sa dakul na paagi na si Jehova nagpahiling nin maimbod na pagkamuot sa saiyang banwaan. Iyo, nagpapahiling si Jehova nin kaimbudan sa saiyang maimbod na mga lingkod paagi sa pagdangog sa mga paghagad ninda nin tabang asin paagi sa pagligtas sa sainda sa tamang panahon. (Salmo 34:6) Magdadanay an maimbod na pagkamuot ni Jehova sa saiyang mga lingkod basta padagos sindang magigin maimbod sa saiya.

10. Paano si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan manungod sa saiyang mga pamantayan?

¹⁰ Dugang pa, si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan sa saiyang mga lingkod paagi sa pagdadanay na maimbod sa saiyang mga pamantayan. Bakong arog nin nagkapirang paburubagong mga tawo, na nadadara nin pagigin pusok-pusukan asin nin sentimyento, si Jehova dai nagbuburubago sa pagmansay niya sa kun ano an tama asin kun ano an sala. Sa bilog na nag-aging mga milenyo, dai nagbago an pagmansay niya manungod sa mga bagay na arog kan espiritismo, idolatriya, asin paggadan. Paagi sa propeta niyang si Isaias, sinabi niya: “Sagkod na maggurang kamo, dai ako magbabago.” (Isaias 46:4) Huli kaini, makakapagtiwala kita na makikinabang kita paagi sa pagsunod sa malinaw na pagbuot mapadapit sa moral na yaon sa Tataramon nin Diyos.—Isaias 48:17-19.

11. Magtao nin mga halimbawa na nagpapahiling na maimbod si Jehova sa saiyang panuga.

¹¹ Si Jehova nagpapahiling man nin kaimbudan paagi sa pagdadanay na maimbod sa saiyang panuga. Pag may ihinuhula siya, nangyayari iyan. Sa siring, sinabi ni Jehova: “An sakong tataramon na minaluwas sa sakuyang nguso . . . dai . . . mabalik sa sako na mayong resulta, kundi talagang gigibuhon kaiyan an ano man na ikinakaugma ko, asin siyertong magigin mapanggana iyan sa isinugo kong gibuhon kaiyan.” (Isaias 55:11) Paagi sa pagdadanay na maimbod sa saiyang tataramon, si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan sa saiyang banwaan. Dai niya sinda pinapaghalat nin sarong bagay na mayo man siyang intensiyon na papangyarihon. Magayunon an reputasyon ni Jehova sa bagay na ini kaya nasabi kan lingkod niyang si Josue: “Mayo ni sarong panuga an dai nautob sa gabos na marahay na mga bagay na ipinanuga ni Jehova sa banwaan nin Israel; nautob iyan gabos.” (Josue 21:45) Kun siring, makakapagtiwala kita na nungkang masusudya an satong linalauman huling pirming inuutob ni Jehova an saiyang mga panuga.—Isaias 49:23; Roma 5:5.

12, 13. Sa anong mga paagi na an maimbod na pagkamuot ni Jehova nagdadanay sagkod lamang?

¹² Arog kan ipinaliwanag sa inutan, sinasabi sa sato kan Bibliya na an maimbod na pagkamuot ni Jehova “nagdadanay sagkod lamang.” (Salmo 136:1) Gurano iyan katotoo? Halimbawa, an pagpapatawad ni Jehova sa mga kasalan permanente. Arog kan tinukar sa Kapitulo 26, pag pinapatawad ni Jehova an pagkakasala nin sarong tawo, dai na niya iyan ginigirumdom pa. Mantang “an gabos nagkasala saka dai nakaabot sa kamurawayan nin Diyos,” an lambang saro sa sato dapat na magpasalamat na an maimbod na pagkamuot ni Jehova nagdadanay sagkod lamang.—Roma 3:23.

¹³ Pero an maimbod na pagkamuot ni Jehova nagdadanay sagkod lamang sa saro pang paagi. Sinasabi kan saiyang Tataramon na an matanos “magigin siring . . . sa sarong kahoy na itinanom sa gilid kan mga sulugan nin tubig, sarong kahoy na namumunga sa kapanahunan kaiyan, na an mga dahon dai naluluyos. Asin an gabos na ginigibo niya magigin mapanggana.” (Salmo 1:3) Imahinara an sarong marambong na kahoy na nungkang naaalang an mga dahon! Kaya, kun ikinakaugma man niyatong marhay an pagbasa asin pag-adal kan Tataramon nin Diyos, an satong buhay magigin halawig, matuninong, asin mabunga. An mga bendisyon na may kaimbudan na itinatao ni Jehova sa maimbod na mga lingkod niya daing katapusan. Tunay nanggad, sa matanos na bagong kinaban na itatao ni Jehova, sagkod lamang na maeeksperyensiyahan kan masinunod na katawuhan an saiyang maimbod na pagkamuot.—Kapahayagan 21:3, 4.

‘Dai Babayaan ni Jehova an mga Maimbod sa Saiya’

14. Paano si Jehova nagpapahiling nin apresasyon sa kaimbudan kan saiyang mga lingkod?

¹⁴ Pauruutrong ipinahiling ni Jehova an saiyang kaimbudan. Huling si Jehova dai nanggad nagbabago, nungkang mawawara an kaimbudan na ipinapahiling niya sa saiyang maimbod na mga lingkod. Isinurat kan salmista: “Hoben pa ako kaidto asin gurang na ngunyan, pero dai pa akong nahiling na siisay man na matanos na pinabayaan, ni nahiling na mga aki niya na nakikilimos nin makakakan. Huli ta si Jehova mamumuton sa hustisya, asin dai niya babayaan an mga maimbod sa saiya.” (Salmo 37:25, 28) Iyo, bilang an Kaglalang, maninigo si Jehova sa satong pagsamba. (Kapahayagan 4:11) Pero, huling maimbod siya, pinapahalagahan na marhay ni Jehova an satong maimbod na mga gibo.—Malakias 3:16, 17.

15. Ipaliwanag kun paano an pagtratar ni Jehova sa mga Israelita nagtatampok kan Saiyang kaimbudan.

¹⁵ Huli sa saiyang maimbod na pagkamuot, pauruutrong tinatabangan ni Jehova an saiyang banwaan pag nasa kasakitan sinda. Sinasabi sa sato kan salmista: “Binabantayan niya an buhay kan mga maimbod sa saiya; iliniligtas niya sinda sa kamot kan mga maraot.” (Salmo 97:10) Konsideraron an pagtratar niya sa nasyon nin Israel. Pakatapos na milagrosong iligtas sinda ni Jehova sa Dagat na Pula, nagkanta sinda sa saiya: “Sa saimong maimbod na pagkamuot, giniyahan mo an saimong binalukat na banwaan.” (Exodo 15:13) An pagliligtas ni Jehova sa sainda sa Dagat na Pula nagpapahiling nanggad kan saiyang maimbod na pagkamuot. Kun siring, sinabihan ni Moises an mga Israelita: “Pinahilingan kamo ni Jehova nin kapadangatan asin pinili niya kamo bakong dahil sa kamo an pinakadakul sa gabos na banwaan, ta kamo pa ngani an pinakasadit sa gabos na banwaan. Kundi, dahil iyan sa pagkamuot ni Jehova sa saindo asin dahil inutob niya an isinumpa niya sa saindong mga apuon kaya kamo ilinuwas ni Jehova paagi sa makusog na kamot, tanganing patalingkason kamo sa lugar kun sain kamo nagin uripon, sa kapangyarihan ni Faraon na hadi kan Ehipto.”—Deuteronomio 7:7, 8.

16, 17. (a) Ano an ginibo kan mga Israelita na nagpapahiling na dai sinda nagin mapag-apresyar, pero paano si Jehova nagpahiling nin pagkahirak sa sainda? (b) Paano ipinahiling kan kadaklan na Israelita na “dai na sinda kayang paumayan,” asin anong nagpapatanid na halimbawa an itinatao kaini sa sato?

¹⁶ Kaya lang, bilang sarong nasyon an mga Israelita dai nakapagpahiling nin pag-apresyar sa maimbod na pagkamuot ni Jehova, huling pagkatapos na iligtas sinda “padagos sindang nagkasala [ki Jehova] paagi sa pagrebelde sa Kahuruhalangkawi.” (Salmo 78:17) Sa dakul na siglo, pauruutro sindang nagrebelde, na binabayaan si Jehova asin nagsasamba sa palsong mga diyos asin nagsasagibo nin paganong mga gibo na mayong ibang itinatao kundi karamugan. Pero, dai pa man giraray rinaot ni Jehova an saiyang tipan. Imbes, paagi ki propeta Jeremias, nakimahirak si Jehova sa saiyang banwaan: “Magbalik ka, O rebelyosong Israel . . . Dai ako sa saindo madungaw na anggot, ta maimbod ako.” (Jeremias 3:12) Minsan siring, arog kan ipinaliwanag sa Kapitulo 25, an kadaklan na Israelita dai nagbago. Sa katunayan, “pigparatuya-tuya lang ninda an mga mensahero kan tunay na Diyos, asin hinamak ninda an mga tataramon niya saka inulog-ulog an saiyang mga propeta.” Ano an resulta? Sa katapos-tapusi, “[naanggot] na marhay si Jehova sa banwaan niya, sagkod na dai na sinda kayang paumayan.”—2 Cronica 36:15, 16.

¹⁷ Ano an manunudan niyato digdi? An pagigin maimbod ni Jehova dai nangangahulugan na binabaliwala niya an maraot na mga gibo o na maloloko siya nin mga tawo. Totoo na si Jehova “abunda sa maimbod na pagkamuot,” asin nauugma siyang magpahiling nin pagkahirak kun may marahay na dahilan para gibuhon iyan. Pero ano an nangyayari pag an parakasala talagang marauton asin mayo nang pag-asang magbago pa? Sa arog kaiyan na sitwasyon, may kaimbudan na sinusunod ni Jehova an saiyang sadiring matanos na mga pamantayan asin pinapadusahan niya an parakasala. Arog kan sabi ki Moises, “dai . . . nanggad papabayaan [ni Jehova] na dai mapadusahan an may sála.”—Exodo 34:6, 7.

18, 19. (a) Paano an mismong pagpadusa ni Jehova sa mga maraot pagpahiling nin kaimbudan? (b) Sa anong paagi ipapahiling ni Jehova an saiyang kaimbudan sa mga lingkod niya na pinersegir asin ginadan?

¹⁸ An mismong pagpadusa nin Diyos sa mga maraot sarong pagpahiling nin kaimbudan. Paano? An sarong halimbawa mababasa ta sa libro nin Kapahayagan. Diyan nagtao si Jehova nin pagbuot sa pitong anghel: “Magduman kamo asin iula nindo sa daga an laog kan pitong mangko kan kaanggutan nin Diyos.” Kan iula kan ikatulong anghel an saiyang mangko “sa mga salog saka sa mga burabod nin tubig,” nagin dugo an mga iyan. Dangan sinabi kan anghel ki Jehova: “Matanos ka, ika na iyo ngunyan asin iyo kaidto, an Saro na maimbod, huli ta itinao mo an mga paghukom na ini, dahil pinabulos ninda an dugo kan mga banal saka kan mga propeta, asin huli kaiyan, pinainom mo sinda nin dugo; maninigo iyan sa sainda.”—Kapahayagan 16:1-6.

¹⁹ Risaha na sa katahawan kan pagtao kan mensaheng iyan nin paghukom, si Jehova inapod kan anghel na “an Saro na maimbod.” Taano? Huling paagi sa paglaglag sa mga maraot, si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan sa saiyang mga lingkod, na an dakul pinersegir asin ginadan. May kaimbudan na pinapagdanay na buhay ni Jehova sa saiyang memorya an siring na mga tawo. Hinihidaw niyang mahiling giraray an nagadan na mga maimbod na ini, asin inaasigurar kan Bibliya na an katuyuhan niya iyo na balusan sinda nin pagkabuhay liwat. (Job 14:14, 15) Dai linilingawan ni Jehova an maimbod na mga lingkod niya huli sana ta gadan na sinda. Sa kabaliktaran, “para sa saiya gabos sinda buhay.” (Lucas 20:37, 38) An katuyuhan ni Jehova na buhayon liwat an mga yaon sa saiyang memorya sarong mapuwersang ebidensiya kan saiyang kaimbudan.

Binubukasan kan Maimbod na Pagkamuot ni Jehova an Dalan Pasiring sa Kaligtasan

20. Sairisay an “mga lalagan para sa pagkahirak,” asin paano si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan sa sainda?

²⁰ Sa bilog na kasaysayan, si Jehova nagpahiling nin pambihirang kaimbudan sa maimbod na mga tawo. Sa katunayan, sa laog nin rinibong taon, si Jehova “mapasensiyang marhay [na] tinutugutan na magdanay an mga lalagan para sa kaanggutan na maninigo sa kalaglagan.” Taano? “Ginibo . . . ini tanganing ipahiling an kadakulaan kan saiyang kamurawayan sa mga lalagan para sa pagkahirak, na patiinot niyang inandam para mag-ako nin kamurawayan.” (Roma 9:22, 23) An “mga lalagan para sa pagkahirak” na ini mga tawong may tamang kamugtakan nin puso na linahidan kan banal na espiritu para magin mga kapwa tagapagmana kaiba ni Cristo sa saiyang Kahadian. (Mateo 19:28) Paagi sa pagbukas kan dalan pasiring sa kaligtasan para sa mga lalagan na ini para sa pagkahirak, si Jehova nagdanay na maimbod ki Abraham, na pinanugaan niya kan tipan na ini: “Paagi sa saimong gikan, an gabos na nasyon sa daga magkakamit nin bendisyon huling nagdangog ka sa sako.”—Genesis 22:18.

21. (a) Paano si Jehova nagpapahiling nin kaimbudan sa “sarong dakulang kadaklan” na may paglaom na makaligtas sa “dakulang kasakitan”? (b) Minomotibar ka kan kaimbudan ni Jehova na gibuhon an ano?

²¹ Si Jehova nagpapahiling nin kaparehong kaimbudan sa “sarong dakulang kadaklan” na may paglaom na makaligtas sa “dakulang kasakitan” asin mabuhay sagkod lamang sa sarong paraisong daga. (Kapahayagan 7:9, 10, 14) Minsan ngani bakong perpekto an saiyang mga lingkod, may kaimbudan na itinatao sa sainda ni Jehova an oportunidad na mabuhay sagkod lamang sa sarong paraisong daga. Paano niya iyan ginigibo? Paagi sa pantubos, na iyong pinakadakulang kapahayagan nin kaimbudan ni Jehova. (Juan 3:16; Roma 5:8) An kaimbudan ni Jehova nakakaakit sa mga sinserong naghahanap sa katanusan. (Jeremias 31:3) Dai ka daw urog na napaparani ki Jehova huli sa hararom na kaimbudan na ipinahiling niya asin ipapahiling pa? Mantang kamawutan niyato na rumani sa Diyos, lugod na balusan niyato an saiyang pagkamuot paagi sa pagpakusog kan satong determinasyon na paglingkudan siya nin may kaimbudan.

1-3. (a) Ano an nagpahiro ki Jesus na mawuton na arugon an saiyang Ama? (b) Anong mga aspekto kan pagkamuot ni Jesus an sisiyasaton niyato?

NAKAHILING ka na daw nin sarong aking lalaki na naghihinguwang arugon an saiyang ama? Tibaad arugon kan aki an paglakaw, pagtaram, o paghiro kan saiyang ama. Pag-abot nin panahon, tibaad maarog pa ngani kan aki an moral asin espirituwal na mga pamantayan kan saiyang ama. Iyo, an pagkamuot asin paghanga nin aki sa sarong mamumuton na ama nagpapahiro sa aki na mawuton na arugon si tatay niya.

² Kumusta man an relasyon ni Jesus asin kan saiyang Ama sa langit? Sa sarong pagkakataon, sinabi ni Jesus: “Namumutan ko an Ama.” (Juan 14:31) Kun manungod sa pagpahiling nin pagkamuot ki Jehova, mayo nin makakalabi sa pagkamuot kan Aking ini, na haloy nang kaiba-iba kan Ama bago pa magkaigwa nin ibang mga linalang. An pagkamuot na iyan nagpahiro sa maimbod na Aking ini na mawuton na arugon an saiyang Ama.—Juan 14:9.

³ Sa nainot na mga kapitulo kan librong ini, naaraman niyato kun paano inarog ni Jesus sa perpektong paagi an kapangyarihan, hustisya, asin kadunungan ni Jehova. Pero, paano ipinabanaag ni Jesus an pagkamuot kan saiyang Ama? Siyasaton niyato an tulong aspekto kan pagkamuot ni Jesus—an saiyang pagigin mapagsakripisyo, an saiyang mapagpadangat na pagmalasakit, asin an saiyang pagigin andam na magpatawad.

“Mayo nin Pagkamuot na Malabi Pa Kaini”

4. Paano si Jesus nagtao nin pinakanangungurog na halimbawa nin mapagsakripisyong pagkamuot bilang tawo?

⁴ Si Jesus nagtao nin pambihirang halimbawa nin mapagsakripisyong pagkamuot. Kalabot sa pagsasakripisyo an daing kaimutan na pag-inot kan mga pangangaipo asin ikakarahay kan iba kisa kan sa sato. Paano ipinahiling ni Jesus an siring na pagkamuot? Ipinaliwanag niya mismo: “Mayo nin pagkamuot na malabi pa kaini, na itao kan saro an saiyang buhay para sa mga amigo niya.” (Juan 15:13) Gikan sa buot na itinao ni Jesus an saiyang perpektong buhay para sa sato. Iyo idto an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot na ginibo kasuarin man nin siisay man na tawo. Pero nagpahiling man si Jesus nin mapagsakripisyong pagkamuot sa iba pang mga paagi.

5. Taano ta sarong mamumuton na pagsasakripisyo an pagbaya kan bugtong na Aki nin Diyos sa kalangitan?

⁵ An bugtong na Aki nin Diyos, bago nagin tawo, igwa nin espesyal asin mamuraway na posisyon sa kalangitan. May dayupot siyang pakikiiba-iba ki Jehova asin sa kadakul-dakul na espiritung mga linalang. Sa ibong kan personal na mga bentahang iyan, an namumutan na Aking ini “binayaan . . . an gabos na yaon sa saiya, saka nagpakang-uripon siya asin nagin sarong tawo.” (Filipos 2:7) Gikan sa buot siyang namuhay kaiba nin makasalan na mga tawo sa sarong kinaban na “nasa kapangyarihan kan saro na maraot.” (1 Juan 5:19) Bako daw na sarong mamumuton na pagsasakripisyo iyan kan Aki nin Diyos?

6, 7. (a) Sa anong mga paagi nagpahiling si Jesus nin mapagsakripisyong pagkamuot durante kan saiyang ministeryo digdi sa daga? (b) Anong nakakapukaw sa buot na halimbawa nin bakong makasadiring pagkamuot an nakasurat sa Juan 19:25-27?

⁶ Sa bilog na ministeryo ni Jesus digdi sa daga, nagpahiling siya nin mamumuton na pagsasakripisyo sa manlain-lain na paagi. Bako nanggad siyang makasadiri. Nagtao siya nin lubos na atensiyon sa saiyang ministeryo kaya isinakripisyo niya an normal na mga kaginhawahan na kinatudan na nin mga tawo. “An mga layas na ayam na sora may mga lungib asin an mga gamgam sa langit may mga salagan,” an sabi niya, “pero an Aki nin tawo mayo lamang nin mahigdaan.” (Mateo 8:20) Bilang sarong matibay na karpintero, puwede kutanang ginamit ni Jesus an iba niyang panahon sa pagtugdok nin sadiring komportableng harong o sa paggibo nin magagayon na muwebles para ipabakal tanganing magkaigwa siya nin dagdag na kuwarta. Pero dai niya ginamit an saiyang mga kakayahan para magkaigwa nin materyal na mga bagay.

⁷ An sarong nakakapukaw nanggad sa buot na halimbawa kan mapagsakripisyong pagkamuot ni Jesus nakasurat sa Juan 19:25-27. Isip-isipa an dakul na bagay na siguradong iyo an nasa isip asin puso ni Jesus kan hapon bago siya magadan. Mantang nagsasakit siya sa harigi, iniisip niya an manungod sa saiyang mga disipulo, an gibuhon na paghuhulit, asin nangurugna an saiyang integridad saka an itataong impresyon kaiyan sa pangaran kan saiyang Ama. An totoo, nakadepende sa saiya an puturo kan bilog na katawuhan! Pero, mga pirang segundo na sana bago si Jesus magadan, nagpahiling man siya nin pagmalasakit sa saiyang ina, si Maria, na posibleng balo na kaidto. Pinakiulayan ni Jesus si apostol Juan na atamanon si Maria nin siring sa saiyang ina, asin pakatapos kaiyan si Maria iiniba kan apostol sa saiyang harong. Sa siring, sinigurado ni Jesus na may maataman sa saiyang ina para maitao an pisikal asin espirituwal na pangangaipo kaini. Talagang saro iyan na mapagpadangat na kapahayagan nin bakong makasadiring pagkamuot!

“Nahirak Siyang Marhay”

8. Ano an kahulugan kan tataramon sa Griego na ginagamit kan Bibliya para iladawan an pagmalasakit ni Jesus?

⁸ Kapareho kan saiyang Ama, mapagmalasakit man si Jesus. Ilinaladawan si Jesus kan Kasuratan bilang saro na naghinguwang tumabang sa mga nasasakitan huling napahiro siyang marhay. Tanganing iladawan an pagmalasakit ni Jesus, ginagamit kan Bibliya an tataramon sa Griego na itrinadusir na ‘nahirak na marhay.’ Sinabi nin sarong iskolar: “Ilinaladawan kaiyan . . . an emosyon na nagpapahiro sa sarong tawo sagkod sa kauruirarumi niyang sabuot. Iyan an pinakamapuwersang tataramon sa Griego para sa pagmalasakit.” Konsideraron an nagkapirang sitwasyon na diyan napahiro si Jesus nin grabeng pagmalasakit na nagmotibar sa saiya na tabangan an iba.

9, 10. (a) Anong mga kamugtakan an nagin dahilan kaya naghanap si Jesus asin an mga apostol niya nin tuninong na lugar? (b) Kan madisturbo nin dakul na tawo an pagpahingalo ni Jesus, ano an nagin reaksiyon niya, asin taano?

⁹ Napahirong asikasuhon an espirituwal na mga pangangaipo. An pagkasaysay sa Marcos 6:30-34 nagpapahiling kun ano an panginot na nagpahiro ki Jesus tanganing ipahiling an saiyang pagkahirak. Imahinara an eksena. Ugmahon an mga apostol huling natapos pa sana ninda an mahiwas na paghuhulit. Nagbalik sinda ki Jesus asin ugmahon na ibinareta an gabos na nahiling asin nadangog ninda. Alagad nagtiripon an dakulon na tawo kaya maski magkakan mayo na nin oras si Jesus asin an saiyang mga apostol. Huling mapag-obserbar si Jesus, narisa niya na pagal na an mga apostol. “Madya kamo, magduman kita sa sarong puwerang lugar na kita-kita sana asin magpurupahingalo,” an sabi niya sa sainda. Nagsakay sinda sa bangka asin naglayag paibong sa norteng puro kan Dagat nin Galilea pasiring sa sarong tuninong na lugar. Alagad nahiling kan dakul na tawo an paghali ninda. Nabaretaan man iyan kan iba. An gabos na tawong idto nagdaralagan sa kahalabaan kan norteng baybayon asin nainutan pa ninda an bangka na makaabot sa ibong na kampi!

¹⁰ Naanggot daw si Jesus huling nadisturbo an pagpahingalo niya? Dai nanggad! Napahiro an puso niya kan mahiling an ribo-ribong mga tawong idto na naghahalat sa saiya. Isinurat ni Marcos: “Nahiling niya an dakulon na tawo, asin nahirak siyang marhay sa sainda, huli ta garo sinda mga karnero na daing pastor. Asin nagpuon siyang magtukdo sa sainda nin dakul na bagay.” An paghiling ni Jesus sa mga tawong idto mga indibidwal na may espirituwal na mga pangangaipo. Garo sinda mga karnerong nagkakaralagalag, na mayo nin pastor na magiya o maprotektar sa sainda. Aram ni Jesus na an ordinaryong mga tawo pinabayaan kan daing pagmalasakit na mga lider nin relihiyon, na dapat kutana mga mapagmalasakit na pastor. (Juan 7:47-49) Nahirak si Jesus sa mga tawo, kaya pinunan niyang tukduan sinda “manungod sa Kahadian nin Diyos.” (Lucas 9:11) Mangnuha na nahirak na si Jesus sa mga tawo bago pa man mahiling an reaksiyon ninda sa itutukdo niya. Sa ibang pagtaram, an mapagpadangat na pagmalasakit bako an resulta kan pagtutukdo niya sa mga tawo kundi an motibo niya sa paggibo kaiyan.

11, 12. (a) Ano an paghiling sa mga may leproso kaidtong mga panahon kan Bibliya, pero ano an reaksiyon ni Jesus kan dulukon siya nin sarong lalaki na “pano nin leproso”? (b) Ano an tibaad namati kan may leproso kan dutan siya ni Jesus, asin paano ini iiniilustrar kan nagin eksperyensiya nin sarong doktor?

¹¹ Napahirong paginhawahon an mga nagsasakit. Narisa kan mga tawong may manlain-lain na kamatian na igwang pagmalasakit si Jesus, kaya nadagka sindang rumani sa saiya. Nangurugnang risang-risa ini kan si Jesus, mantang sinusundan nin mga tawo, dulukon nin sarong lalaki na “pano nin leproso.” (Lucas 5:12) Kan mga panahon kan Bibliya, an mga may leproso ikinukuwarantina tanganing dai makaulakit sa iba. (Bilang 5:1-4) Minsan siring, pag-abot nin panahon, pinalakop nin mga lider na rabbi an daing hirak na pagmansay sa leproso asin ipinautob an sadiri nindang mapang-aping mga susundon.a Pero, mangnuha kun paano trinatar ni Jesus an may leproso: “Nagdulok man sa saiya an sarong may leproso, na nakaluhod pa nganing nakikimahirak, asin nagsasabi sa saiya: ‘Kun gugustuhon mo sana, mapapalinig mo ako.’ Dahil kaiyan, nahirak siyang marhay asin inunat niya an saiyang kamot saka dinutan an may leproso, asin sinabi sa saiya: ‘Gusto ko! Magin malinig ka.’ Nawara tulos an saiyang leproso, asin nagin malinig siya.” (Marcos 1:40-42) Aram ni Jesus na bakong uyon sa katugunan dawa an pagigin yaon duman kan may leproso. Pero, imbes na pahalion siya, napahirong marhay si Jesus kaya ginibo niya an sarong bagay na dai lamang huhunaon nin siisay man. Dinutan siya ni Jesus!

¹² Naiimahinar mo daw kun ano an namati kan may leproso kan dutan siya? Sa pag-ilustrar, pag-isipan an sarong eksperyensiya. Si Dr. Paul Brand, sarong espesyalista sa leproso, nagsaysay manungod sa sarong may leproso na binulong niya sa India. Mantang ineeksamin ini, inakbayan kan doktor an may leproso asin ipinaliwanag, paagi sa sarong interpreter, kun paano niya bubulungon an hilang kaini. Bigla na sana, naghibi an may leproso. “May nasabi akong sala?” an hapot kan doktor. Hinapot kan interpreter an hoben na lalaki sa lengguwahe kaini asin nagsimbag: “Mayo po daa, doktor. Sabi niya naghihibi siya ta inakbayan mo siya. Sa laog nin dakul na taon, ngunyan lang may nagduta sa saiya.” Para sa may leproso na nagdulok ki Jesus, siguradong marahayon man an nagin pagmati kaini kan dutan siya. Pero mas dakula nanggad an nagin pakinabang niya! Pagkatapos kan sarong beses na pagduta na idto, mayo na an hilang na dahilan kan saiyang pagigin isinikwal!

13, 14. (a) Anong prusisyon an nasabatan ni Jesus kan padangadang siya sa siyudad nin Nain, asin taano ta makamumundo nanggad an sitwasyon na ini? (b) An pagmalasakit ni Jesus nagpahiro sa saiya na gibuhon an ano para sa babaying balo na taga Nain?

¹³ Napahirong paginhawahon an nagmumundo. Si Jesus napahirong marhay kan kamunduan nin iba. Halimbawa, estudyari an pagkasaysay sa Lucas 7:11-15. Nangyari iyan kaidtong mga kabangaan kan ministeryo ni Jesus, asin padangadang siya kaidto sa siyudad nin Nain sa Galilea. Kan harani na si Jesus sa trangkahan kan siyudad, nasabatan niya an sarong prusisyon sa gadan. Makamumundo nanggad an mga kamugtakan. Nagadan an sarong hoben na lalaki na kasaru-saruing aki nin sarong babaying balo. Bago kaini, posibleng marhay na nakaiba na an ina sa siring na prusisyon—an lubong kan saiyang agom. Sa pagkakataon na ini, an saiyang aki na man, na tibaad iyo sanang nagsusustento sa saiya. Tibaad kaiba sa mga nakikilubong an dagdag na mga nakikimundo na nagkakanta nin pananangis asin an mga musikero na nagtutugtog nin mamundong mga melodiya. (Jeremias 9:17, 18; Mateo 9:23) Minsan siring, napaturuhok si Jesus sa ina na nagmumundong marhay, na daing duda na naglalakaw harani sa tiheras na pinaghuhutadan kan bangkay kan saiyang aki.

¹⁴ Si Jesus ‘nahirak na marhay’ sa nagadanan na ina. Sa mabuot na tono nin boses, pinakusog niya an buot kaini asin sinabi digdi: “Magpundo ka na sa paghibi.” Dangan nagrani siya asin dinutan an tiheras. Puminundo an mga nagbuburulig asin tibaad an iba pang mga tawo. Sa boses na may awtoridad, sinabihan ni Jesus an bangkay: “Lalaki, sinasabi ko sa saimo, magbangon ka!” Ano an sunod na nangyari? “An gadan na lalaki nagbangon saka nagpuon na magtaram” na garo baga pinukaw sa nanok na pagkakaturog! Dangan kasunod kaiyan an nakakaugmang marhay na mga tataramon: “Asin itinao siya ni Jesus sa saiyang ina.”

15. (a) An mga pagkasaysay sa Bibliya manungod sa kun paano si Jesus napahiro nin pagkahirak nagpapahiling nin anong koneksiyon kan pagmalasakit asin paghiro? (b) Paano ta maaarog si Jesus sa bagay na ini?

¹⁵ Ano an nanudan niyato sa mga pagkasaysay na ini? Sa kada sitwasyon, mangnuha an koneksiyon kan pagmalasakit asin paghiro. Dai kaya ni Jesus na hilingon sana an mamundong kamugtakan nin iba na dai napapahiro nin pagkahirak, asin pag namamati niya an pagmalasakit pirmi siyang minahiro para tumabang. Paano ta maaarog an saiyang halimbawa? Bilang mga Kristiyano, igwa kita nin obligasyon na ihulit an maugmang bareta asin gumibo nin mga disipulo. An panginot na dahilan kaya ginigibo ta ini iyo an pagkamuot sa Diyos. Pero, girumdumon man niyato na ginigibo ta ini huli sa pagmalasakit. Pag nakakamati kita nin pagkahirak sa mga tawo kapareho ni Jesus, papahiruon kita kan satong puso na gibuhon an bilog niyatong makakaya na ipaabot sa sainda an maugmang bareta. (Mateo 22:37-39) Kumusta man an pagpahiling nin pagmalasakit sa mga kapagtubod na nagsasakit o nagmumundo? Dai niyato kayang milagrosong magpaumay o magbuhay nin mga gadan. Pero, makakapahiling kita nin pagmalasakit paagi sa paggibo nin inisyatiba na ipahayag an satong pagmalasakit o magtao nin maninigong praktikal na tabang.—Efeso 4:32.

“Ama, Patawada Sinda”

16. Paano risang-risa an pagigin andam ni Jesus na magpatawad dawa kan siya nasa hariging pasakitan?

¹⁶ Ipinabanaag ni Jesus sa perpektong paagi an pagkamuot kan saiyang Ama sa saro pang importanteng paagi—siya “andam na magpatawad.” (Salmo 86:5) An pagigin andam na ini risang-risa dawa kan siya nasa hariging pasakitan. Dawa nag-aagi nin makasusupog na kagadanan, na ipinako an saiyang mga kamot asin bitis, ano an sinabi ni Jesus? Nakiulay daw siya ki Jehova na padusahan an mga nagpapasakit sa saiya? Sa kabaliktaran, kabilang sa ultimong sinabi ni Jesus an mga tataramon na ini: “Ama, patawada sinda, ta dai ninda aram an ginigibo ninda.”—Lucas 23:34.b

17-19. Sa anong mga paagi ipinahiling ni Jesus na pinatawad niya si apostol Pedro sa pagnigar kaini sa saiya nin tulong beses?

¹⁷ Tibaad an mas nakakapukaw pa ngani sa buot na halimbawa kan pagpapatawad ni Jesus mahihiling sa paagi nin pagtratar niya ki apostol Pedro. Mayong duda na namumutan na marhay ni Pedro si Jesus. Kan Nisan 14, an ultimong banggi kan buhay ni Jesus, sinabi sa saiya ni Pedro: “Kagurangnan, handa akong umiba sa saimo sa presuhan pati sa kagadanan.” Pero, pakalihis sana nin pirang oras, tulong beses na ninigaran ni Pedro na midbid niya si Jesus! Sinasabi sa sato kan Bibliya an nangyari mantang sinasabi ni Pedro an ikatulo niyang pagnigar: “Nagkiling an Kagurangnan asin naghiling nin diretso ki Pedro.” Kan marealisar ni Pedro an gabat kan saiyang kasalan, “nagluwas siya saka naghibi sa sobrang kamunduan.” Kan magadan si Jesus kan aldaw man sanang idto, posibleng inisip-isip kan apostol, ‘Pinatawad daw ako kan sakong Kagurangnan?’—Lucas 22:33, 61, 62.

¹⁸ Dai kinaipuhan na maghalat nin haloy si Pedro para sa simbag. Binuhay liwat si Jesus kan aga nin Nisan 16, asin minalataw na kan aldaw man sanang idto, personal siyang nagpahiling ki Pedro. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:4-8) Taano ta tinawan ni Jesus nin siring kaespesyal na atensiyon an apostol na pignigaran nanggad siya? Tibaad gusto ni Jesus na asiguraron an nagsusulsol na si Pedro na namumutan pa man giraray siya asin pinapahalagahan kan saiyang Kagurangnan. Alagad labi pa ngani diyan an ginibo ni Jesus para asiguraron si Pedro na pinatawad na niya siya.

¹⁹ Pakalihis nin pirang aldaw, nagpahiling si Jesus sa mga disipulo niya sa Dagat nin Galilea. Sa pagkakataon na ini, tulong beses na hinapot ni Jesus si Pedro (na tulong beses na pignigaran an saiyang Kagurangnan) manungod sa pagkamuot sa saiya ni Pedro. Pakatapos kan ikatulong hapot, nagsimbag si Pedro: “Kagurangnan, aram mo an gabos na bagay; aram mong may pagkamuot ako sa saimo.” Tunay nanggad, si Jesus, na nakakabasa nin puso, lubos na nakakaaram kan pagkamuot asin kapadangatan sa saiya ni Pedro. Pero, tinawan ni Jesus nin oportunidad si Pedro na kumpirmaron an saiyang pagkamuot. Labi pa diyan, isinugo ni Jesus si Pedro na ‘pakakanon’ asin “pasturan” an saiyang “saradit na karnero.” (Juan 21:15-17) Bago kaini, tinawan si Pedro nin asignasyon na maghulit. (Lucas 5:10) Pero ngunyan, sa pambihirang pagpahiling nin pagtitiwala, tinawan pa siya ni Jesus nin magabat na paninimbagan, an atamanon an mga magigin parasunod ni Cristo. Dai nahaloy pagkatapos kaiyan, tinawan ni Jesus si Pedro nin mahalagang papel sa aktibidad kan mga disipulo. (Gibo 2:1-41) Siguradong naginhawahan na marhay si Pedro kan maaraman niya na pinatawad na siya ni Jesus asin pinagkakatiwalaan pa man giraray!

‘Aram Mo Daw an Pagkamuot kan Cristo’?

20, 21. Paano niyato lubos na ‘maaaraman an pagkamuot kan Cristo’?

²⁰ Talagang magayunon an pagkaladawan kan Tataramon ni Jehova sa pagkamuot kan Cristo. Pero, ano an dapat na magin epekto sa sato kan pagkamuot ni Jesus? Sinasadol kita kan Bibliya na ‘aramon an pagkamuot kan Cristo, na nakakalabi sa kaaraman.’ (Efeso 3:19) Arog kan naaraman niyato, an mga pagkasaysay kan Ebanghelyo sa buhay asin ministeryo ni Jesus dakul an itinutukdo sa sato manungod sa pagkamuot kan Cristo. Minsan siring, para lubos na ‘maaraman an pagkamuot kan Cristo,’ bako sanang pakaaram kan sinasabi kan Bibliya manungod sa saiya an kalabot.

²¹ An termino sa Griego na itrinadusir na “tanganing maaraman” nangangahulugan na maaraman “paagi sa sadiring eksperyensiya.” Pag nagpapahiling kita nin pagkamuot na arog kan ginibo ni Jesus—na daing kaimutan na isinasakripisyo an satong sadiri para sa iba, may pagmalasakit na inaasikaso an saindang mga pangangaipo, pinapatawad sinda nin gikan sa satong puso—saka sana niyato tunay na masasabutan an saiyang mga sabuot. Sa paaging ini, paagi sa satong eksperyensiya ‘naaaraman ta an pagkamuot kan Cristo na nakakalabi sa kaaraman.’ Asin nungka niyatong lingawan na miyentras na mas nagigin arog kita ni Cristo, mas mapaparani man kita sa saro na inarog ni Jesus sa perpektong paagi, an satong mamumuton na Diyos, si Jehova.

1-3. Ano an resulta kun inaarog niyato an halimbawa ni Jehova sa pagpahiling nin pagkamuot?

“IGWANG urog na kaugmahan sa pagtao kisa sa pag-ako.” (Gibo 20:35) An mga tataramon na iyan ni Jesus nagduduon kan importanteng katotoohan na ini: An bakong makasadiring pagkamuot nagtatao sa sato nin mga pakinabang. Minsan ngani may dakulang kaugmahan sa pag-ako nin pagkamuot, may mas dakulang kaugmahan sa pagtao, o pagpahiling, nin pagkamuot sa iba.

² Mayo nin mas nakakaaram kaini kisa satong Ama sa langit. Arog kan naaraman niyato sa sinundan na mga kapitulo kan seksiyon na ini, si Jehova an pinakamarahay na halimbawa nin pagkamuot. Mayo nin siisay man na nakapahiling nin pagkamuot sa mas marahay na mga paagi o sa mas halawig na panahon kisa saiya. Kaya, makangangalas daw na si Jehova inaapod na “maugmang Diyos”?—1 Timoteo 1:11.

³ Gusto kan satong mamumuton na Diyos na pagmaigutan niyato na arugon siya, nangurugna sa pagpahiling nin pagkamuot. Sinasabi sa sato kan Efeso 5:1, 2: “Magin paraarog kamo sa Diyos, bilang mga aking namumutan, asin padagos kamong maglakaw sa pagkamuot.” Kun inaarog ta an halimbawa ni Jehova sa pagpahiling nin pagkamuot, naeeksperyensiyahan niyato an mas dakulang kaugmahan na gikan sa pagtao. Igwa man kita kan pagkakontento sa pakaaram na napapaugma ta si Jehova, huling sinasadol kita kan saiyang Tataramon na “kamutan an lambang saro.” (Roma 13:8, nota sa ibaba) Alagad igwa pa nin ibang mga dahilan kun taano ta dapat na “padagos [kitang] maglakaw sa pagkamuot.”

Kun Taano ta Mahalaga an Pagkamuot

4, 5. Taano ta importanteng magpahiling kita nin mapagsakripisyong pagkamuot sa mga kapagtubod niyato?

⁴ Taano ta mahalaga na magpahiling kita nin pagkamuot sa mga kapagtubod? Sa simpleng pagtaram, an pagkamuot iyo an pinakamahalagang kuwalidad nin tunay na mga Kristiyano. Kun mayo nin pagkamuot, dai kita magkakaigwa nin dayupot na relasyon sa mga kapwa Kristiyano, asin mas importante, mayo kita nin halaga sa paghiling ni Jehova. Pag-isipan kun paano idinuduon kan Tataramon nin Diyos an mga katotoohan na ini.

⁵ Kan huring banggi kan buhay ni Jesus digdi sa daga, sinabihan niya an saiyang mga parasunod: “Tinatawan ko kamo nin sarong bagong tugon, na kamutan nindo an lambang saro; kamutan nindo an lambang saro arog kan pagkamuot ko sa saindo. Paagi kaini, maaaraman kan gabos na kamo sakuyang mga disipulo—kun igwa kamo nin pagkamuot sa lambang saro.” (Juan 13:34, 35) “Arog kan pagkamuot ko sa saindo”—iyo, pinagbutan kita na ipahiling an klase nin pagkamuot na ipinahiling ni Jesus. Sa Kapitulo 29, nasabutan ta na si Jesus nagpahiling nin marahayon na halimbawa sa pagpahiling nin mapagsakripisyong pagkamuot, na iniinot an mga pangangaipo asin kapakanan kan iba kisa kan sa sadiri niya. Kita man dapat na magpahiling nin bakong makasadiring pagkamuot, asin dapat na gibuhon niyato iyan sa paaging malinaw na maririsa dawa kan mga bakong lingkod ni Jehova. Tunay nanggad, an mapagsakripisyong pagkamuot na sa-magturugang iyo an tanda na magpapamidbid sa sato bilang tunay na mga parasunod ni Cristo.

6, 7. (a) Paano niyato naaraman na pinapahalagahan na marhay kan Tataramon ni Jehova an pagpahiling nin pagkamuot? (b) Ano an tinawan nin pokus kan mga tataramon ni Pablo na yaon sa 1 Corinto 13:4-8?

⁶ Paano kun mayo kita nin pagkamuot? “Kun . . . mayo akong pagkamuot,” an sabi ni apostol Pablo, “garo ako sarong gong na nagtatagungtong o garo simbal na nagkakalansing.” (1 Corinto 13:1) An simbal na nagkakalansing asin gong na nagtatagungtong parehong nagpoprodusir nin ribok na makulog sa talinga. Angay nanggad na ilustrasyon! An tawong mayo nin pagkamuot garo sarong instrumento sa musika na nagpoprodusir nin makusugon asin maribukon na tanog na nakakairitar pagdangugon. Paano magkakaigwa nin haraning relasyon sa iba an siring na tawo? Sinabi man ni Pablo: “Kun igwa ako nin makusugon na pagtubod na makakapalipat nin mga bukid, pero mayo akong pagkamuot, dai akong halaga.” (1 Corinto 13:2) Isip-isipa na sana, an tawo na mayo nin pagkamuot “sarong daing serbing tawo,” sa ibong nin ano man na marahay na bagay na tibaad ginigibo niya! (The Amplified Bible) Bako daw malinaw na pinapahalagahan na marhay kan Tataramon ni Jehova an pagpahiling nin pagkamuot?

⁷ Pero, paano ta maipapahiling an kuwalidad na ini sa pagtratar niyato sa iba? Tanganing masimbag iyan, siyasaton niyato an mga tataramon ni Pablo na yaon sa 1 Corinto 13:4-8. An idinuduon sa mga bersikulong ini bako an pagkamuot nin Diyos para sa sato ni an pagkamuot niyato sa Diyos. Imbes, nagpokus si Pablo sa kun paano kita dapat magpahiling nin pagkamuot sa lambang saro. Sinasabi niya an mga bagay na ginigibo asin dai ginigibo nin pagkamuot.

Kun Ano an Pagkamuot

8. Paano an pagpapasensiya makakatabang sa sato sa pakikiiba niyato sa iba?

⁸ “An pagkamuot mapasensiya.” Kun siring, an pagkamuot nangangahulugan nin pagpapasensiya sa iba. (Colosas 3:13) Bako daw na kaipuhan niyato an siring na pagpapasensiya? Gabos kita bakong perpekto, kaya mantang naglilingkod kita kaiba an satong mga tugang, realistiko sanang asahan na sa pana-panahon, tibaad makulgan an satong buot kan Kristiyano niyatong mga tugang asin makulgan ta man sinda. Pero an pagpapasensiya asin pagpupugol makakatabang sa sato na mapalampas an saradit na problema asin dai pagkairintindihan—na pinapagdanay an katuninungan kan kongregasyon.

9. Sa anong mga paagi kita makakapahiling nin kabuutan sa iba?

⁹ “An pagkamuot . . . mabuot.” An kabuutan naipapahiling paagi sa matinabang na mga gibo asin makonsiderasyon na mga tataramon. Pinapahiro kita kan pagkamuot na maghanap nin mga paagi para makapahiling nin kabuutan, nangurugna sa mga nangangaipong marhay. Halimbawa, an sarong may edad nang kapagtubod tibaad napupungaw asin nangangaipo nin nakakapakusog na pagbisita. An sarong nagsosolong ina o sarong sister na nag-iistar kaiba kan saiyang pamilya na iba an relihiyon tibaad nangangaipo nin tabang. An saro na maluya an salud o napapaatubang sa kasakitan tibaad nangangaipo na makadangog nin mabuot na mga tataramon hali sa sarong maimbod na amigo. (Talinhaga 12:25; 17:17) Pag may inisyatiba kita na magpahiling nin kabuutan sa siring na mga paagi, ipinapahiling ta an pagigin tunay kan satong pagkamuot.—2 Corinto 8:8.

10. Paano kita tinatabangan nin pagkamuot na suportaran asin sabihon an katotoohan, dawa kun bakong pasil na gibuhon iyan?

¹⁰ “An pagkamuot . . . ikinakaugma an katotoohan.” An saro pang bersiyon nagsasabi: “An pagkamuot . . . magaya-gayang nakikikampi sa katotoohan.” Pinapahiro kita kan pagkamuot na suportaran an katotoohan asin ‘magtaram nin katotoohan sa lambang saro.’ (Zacarias 8:16) Halimbawa, kun an sarong namumutan nakagibo nin magabat na pagkakasala, an satong pagkamuot ki Jehova—asin sa nagkasala—makakatabang sa sato na sunudon an mga pamantayan nin Diyos imbes na purbaran na itago an pagkakasala o mangatanusan asin magputik manungod sa pagkakasalang nagibo. Totoo, tibaad masakit akuon an katotoohan manungod sa sitwasyon. Pero huling namumutan ta an tawong iyan asin mawot ta an pinakaikakarahay niya, gugustuhon niyato na mag-ako siya nin mamumuton na disiplina nin Diyos asin maghimati diyan. (Talinhaga 3:11, 12) Bilang mamumuton na mga Kristiyano, mawot man niyato na “gumawi . . . nin sadiyosan sa gabos na bagay.”—Hebreo 13:18.

11. Huli ta an pagkamuot “kinakaya . . . an gabos na bagay,” ano an dapat na pagmaigutan niyatong gibuhon kun dapit sa mga pagkukulang nin mga kapagtubod?

¹¹ “An pagkamuot . . . kinakaya . . . an gabos na bagay.” An ekspresyon na iyan sa literal nangangahulugan “tinatahuban kaiyan an gabos na bagay.” (Kingdom Interlinear) Sinasabi kan 1 Pedro 4:8: “An pagkamuot nagtatahob sa dakul na kasalan.” Iyo, an Kristiyano na ginigiyahan nin pagkamuot dai gugustuhon na ibuyagyag an gabos na pagkabakong perpekto asin pagkukulang kan saiyang Kristiyanong mga tugang. Sa dakul na sitwasyon, an mga pagkakasala nin mga kapagtubod saradit sana man asin puwedeng tahuban nin pagkamuot.—Talinhaga 10:12; 17:9.

12. Paano ipinahiling ni apostol Pablo na nagtitiwala siya na gigibuhon ni Filemon an pinakamarahay, asin ano an manunudan ta sa halimbawa ni Pablo?

¹² “An pagkamuot . . . tinitiwalaan an gabos na bagay.” An traduksiyon ni Moffatt nagsasabi na an pagkamuot “gustong-gusto pirmi na tubudon an pinakamarahay.” Bako kitang sobra kasuspetsoso sa mga kapagtubod, na pinagdududahan an lambang motibo ninda. Tinatabangan kita nin pagkamuot na “tubudon an pinakamarahay” manungod sa satong mga tugang asin pagtiwalaan sinda.a Mangnuha an sarong halimbawa sa surat ni Pablo ki Filemon. Nagsurat si Pablo tanganing dagkahon si Filemon na mabuot na akuon an pagbalik kan nagdulag na uripon na si Onesimo, na nagin Kristiyano. Imbes na hinguwahon na piriton si Filemon, nakiulay si Pablo basado sa pagkamuot. Nagpahayag siya nin kumpiyansa na gigibuhon ni Filemon an tama, na sinasabi: “May kumpiyansa ako na gigibuhon mo an pakiulay ko, kaya sinuratan taka, asin aram ko na labi pa kisa sa sinabi ko an gigibuhon mo.” (Bersikulo 21) Pag pinapahiro kita nin pagkamuot na magpahayag nin siring na kumpiyansa sa satong mga tugang, natatabangan niyato sinda na maipahiling an pinakamarahay nindang mga kuwalidad.

13. Paano ta maipapahiling na linalauman niyato an pinakamarahay para sa satong mga tugang?

¹³ “An pagkamuot . . . linalauman an gabos na bagay.” Kun paanong pinapahiro kita kan pagkamuot na magtiwala, pinapahiro man kita kaiyan na maglaom. Huling minomotibar kita kan pagkamuot, linalauman niyato an pinakamarahay para sa satong mga tugang. Halimbawa, kun an sarong tugang “mapasala nin lakad bago niya iyan marealisar,” naglalaom kita na maghihimati siya sa mamumuton na mga paghihinguwa na tabangan siya na magbago. (Galacia 6:1) Naglalaom man kita na an mga maluya an pagtubod makusog giraray. Mapasensiya kita sa mga siring kaiyan na mga tawo, na ginigibo an satong makakaya para tabangan sindang magin makusog sa pagtubod. (Roma 15:1; 1 Tesalonica 5:14) Dawa kun malagalag an sarong namumutan, dai kita nawawaran nin paglaom na sa maabot na panahon makakapag-isip-isip siya asin mabalik ki Jehova, arog kan aki sa ilustrasyon ni Jesus na naparaot an buhay.—Lucas 15:17, 18.

14. Sa anong mga paagi puwedeng mabalo an satong pakatagal sa laog kan kongregasyon, asin paano kita tinatabangan nin pagkamuot na makatagal?

¹⁴ “An pagkamuot . . . tinatagalan an gabos na bagay.” An pakatagal nagpapangyari sa sato na manindugan nin marigon kun napapaatubang kita sa mga pagkadisganar o masakit na mga sitwasyon. An mga pagbalo sa pakatagal dai sana naggigikan sa mga tawo na bakong lingkod ni Jehova. Kun minsan, puwedeng maggikan iyan sa satong mga tugang. Huli sa pagigin bakong perpekto, tibaad may beses na madisganar kita sa satong mga tugang. An dai pinag-isipan na tataramon puwedeng makakulog sa satong buot. (Talinhaga 12:18) Tibaad dai inaasikaso an sarong bagay sa kongregasyon nin sigun sa inaasahan niyato. Tibaad nakakauyam an iginagawi nin sarong iginagalang na tugang kaya iniisip-isip niyato, ‘Paano nagigibo nin sarong Kristiyano an arog kaiyan?’ Pag napapaatubang sa siring na mga sitwasyon, mahali na daw kita sa kongregasyon asin mapundo na sa paglilingkod ki Jehova? Dai kun kita may pagkamuot! Iyo, an pagkamuot makakatabang sa sato na dai mabuta kan mga kaluyahan nin sarong tugang na nagigin dahilan para dai ta na mahiling an ano man na marahay sa saiya o sa kongregasyon sa kabilugan. Tinatabangan kita nin pagkamuot na magdanay na maimbod sa Diyos asin magin mapagsuportar sa kongregasyon ano man an sabihon o gibuhon nin sarong tawo na bakong perpekto.—Salmo 119:165.

Kun Ano an Dai Ginigibo nin Pagkamuot

15. Taano ta dai kita dapat mauri, asin paano kita tinatabangan nin pagkamuot na malikayan an nakakaraot na emosyon na ini?

¹⁵ “An pagkamuot bakong maurihon.” Dapat na dai kita mauri sa mga bagay na igwa an iba—an saindang mga rugaring, mga bendisyon na inaako ninda, o mga abilidad na igwa sinda. An siring na pagkauri makasadiri asin nakakaraot na emosyon, na kun dai pupugulan, makakaraot sa katuninungan kan kongregasyon. Ano an makakatabang sa sato na mapaglabanan an tendensiyang mauri? (Santiago 4:5) An simbag, pagkamuot. An mahalagang marhay na kuwalidad na ini magpapangyari sa sato na makiugma sa mga garo baga may marahay na mga bagay na mayo sa sato. (Roma 12:15) Tinatabangan kita nin pagkamuot na dai mauri pag nakakaresibi an iba nin pag-umaw huli sa pambihirang abilidad o marahayon na nagibo.

16. Kun talagang namumutan niyato an satong mga tugang, taano ta lilikayan niyato na ipaghambog an ginigibo ta sa paglilingkod ki Jehova?

¹⁶ “An pagkamuot . . . dai . . . naghahambog, dai nagigin mapalangkaw.” Pinupugulan kita nin pagkamuot na ipaghambog an satong mga talento o mga nagibo. Kun talagang namumutan niyato an satong mga tugang, paano ta magigibong pirming ipaghambog an manungod sa kapangganahan niyato sa ministeryo o an manungod sa mga pribilehiyo niyato sa kongregasyon? An siring na paghambog puwedeng makapaluya sa buot nin iba, na nagigin dahilan para makamati sinda na mas hababa sinda. An pagkamuot pinupugulan kita na ipaghambog kun ano an itinutugot nin Diyos na magibo ta sa paglilingkod sa saiya. (1 Corinto 3:5-9) Iyo, an pagkamuot “dai nagigin mapalangkaw,” o arog kan pagkasabi kan The New Testament in Modern English, dai kaiyan “pinapahalagahan an mahambog na mga ideya na nagtatao nin importansiya sa sadiri.” Ilinilikay kita kan pagkamuot na magkaigwa nin halangkaw na paghiling sa sadiri.—Roma 12:3.

17. Pinapahiro kita kan pagkamuot na magpahiling nin anong konsiderasyon sa iba, asin anong paggawi an lilikayan niyato huli kaiyan?

¹⁷ “An pagkamuot . . . dai minagawi na mayong modo.” An tawo na minagawi na mayong modo minahiro sa paaging bako nanggad maninigo o nakakauyam. An siring na paggawi bakong mamumuton huling ipinapahiling kan tawong iyan na mayo siyang pakilabot sa namamati o kapakanan nin iba. Sa kabaliktaran, an pagkamuot igwa nin karahayan nin buot na nagpapahiro sa sato na magpahiling nin konsiderasyon sa iba. An pagkamuot nagbubunga nin marahay na ugali, diyosnon na paggawi, asin paggalang sa satong mga kapagtubod. Huli kaiyan, an pagkamuot dai matugot sa sato na gumibo nin “makasusupog na paggawi”—iyo, ano man na paghiro na ikakabigla o ikakauyam kan satong Kristiyanong mga tugang.—Efeso 5:3, 4.

18. Taano ta an tawong mamumuton dai naghahagad na gibuhon an gabos na bagay nin sigun sa gusto niya?

¹⁸ “An pagkamuot . . . dai nag-iisip kan sadiri sanang kapakanan.” Ini man an sabi kan Revised Standard Version: “An pagkamuot dai nag-iinsistir sa gusto kaiyan.” An tawong mamumuton dai naghahagad na gibuhon an gabos na bagay nin sigun sa gusto niya, na garo baga pirming tama an saiyang mga opinyon. Dai niya kinokontrol an iba, na ginagamit an kakayahan niyang mangumbinsir tanganing pauyunon sa gusto niya an mga may iba man na opinyon. An siring na katagasan nin payo maghahayag nin pagigin orgulyoso, asin sinasabi kan Bibliya: “Pagigin orgulyoso nguna bago an pagbagsak.” (Talinhaga 16:18) Kun talagang namumutan ta an satong mga tugang, igagalang niyato an saindang mga opinyon, asin sagkod sa mapupuwede, mapahiling kita nin pagigin andam na magpahunod. An pagigin mapagpahunod kauyon kan mga tataramon ni Pablo: “Padagos na hanapon kan lambang saro, bako an para sa sadiri niyang kapakinabangan, kundi an para sa ibang tawo.”—1 Corinto 10:24.

19. Paano kita tinatabangan nin pagkamuot pag may nakakauyam na ginibo sa sato an iba?

¹⁹ “An pagkamuot . . . bako . . . arangguton. Dai iyan nagbibilang kan mga maraot na ginibo nin iba.” An pagkamuot dai tulos napapaanggot kan sinasabi o ginigibo nin iba. Totoo, normal sanang makulgan an buot pag may nakakauyam na ginibo sa sato an iba. Pero dawa kun may marahay kitang dahilan na maanggot, pinupugulan kita nin pagkamuot na dai magdanay na anggot. (Efeso 4:26, 27) Dai kita magibo nin rekord nin makukulog na mga tataramon o gibo, na garo iyan isinusurat sa sarong libro tanganing dai iyan malingawan. Imbes, an pagkamuot nagpapahiro sa sato na arugon an satong mamumuton na Diyos. Arog kan nanudan niyato sa Kapitulo 26, si Jehova nagpapatawad kun may marahay na dahilan na gibuhon iyan. Pag pinapatawad niya kita, linilingawan na niya iyan, an buot sabihon, dai na niya gigirumdumon an mga kasalan na iyan para padusahan kita sa maabot na panahon. Dai daw kita nagpapasalamat na si Jehova dai nagbibilang kan mga maraot na ginibo ta?

20. Ano an dapat na magin reaksiyon ta kun an sarong kapagtubod masiod nin kasalan asin magsakit bilang resulta kaiyan?

²⁰ “An pagkamuot . . . dai . . . ikinakaugma an karatan.” Ini man an sabi kan The New English Bible: “An pagkamuot . . . dai ikinakaugma an mga kasalan nin ibang tawo.” An traduksiyon ni Moffatt nagsasabi: “An pagkamuot nungkang nauugma kun napapasala an iba.” An pagkamuot dai nawiwili sa karatan, kaya dai kita nagbubuta-butahan sa ano man na klase nin imoralidad. Ano an satong magigin reaksiyon kun an sarong kapagtubod masiod nin kasalan asin magsakit bilang resulta kaiyan? Pupugulan kita nin pagkamuot na maggaya-gaya, na garo baga sinasabing ‘Maray man ’yan! Dapat lang ’yan saiya!’ (Talinhaga 17:5) Minsan siring, naggagaya-gaya kita pag an tugang na nagkasala ginibo an kinakaipuhan na mga lakdang tanganing makabangon sa espirituwal na pagkatumba.

“Sarong Bagay na Nakakalabi sa Gabos”

21-23. (a) Ano an buot sabihon ni Pablo kan sabihon niya na “an pagkamuot dai nuarin man nasusudya”? (b) Ano an tutukaron sa panghuring kapitulo?

²¹ “An pagkamuot dai nuarin man nasusudya.” Ano an buot sabihon ni Pablo sa mga tataramon na iyan? Arog kan mahihiling sa konteksto, ipinapaliwanag niya an manungod sa mga balaog kan espiritu na yaon sa inot na mga Kristiyano. An mga balaog na idto nagserbing tanda na yaon an pabor nin Diyos sa bago pa sanang maorganisar na kongregasyon. Alagad bakong gabos na Kristiyano nakakapagpaumay, nakakapagpropesiya, o nakakataram nin lain-lain na lengguwahe. Minsan siring, bako iyan na mahalaga; an milagrosong mga balaog mapupundo man sana pag-abot nin panahon. Pero, may sarong bagay na magdadanay, bagay na mapapatalubo nin lambang Kristiyano. Urog iyan na mas mahalaga, mas nagdadanay, kisa sa ano man na milagrosong balaog. Sa katunayan, inapod iyan ni Pablo na “sarong bagay na nakakalabi sa gabos.” (1 Corinto 12:31) Ano ining “sarong bagay na nakakalabi sa gabos”? Iyan an pagkamuot.

²² Tunay nanggad, an Kristiyanong pagkamuot na ilinaladawan ni Pablo “dai nuarin man nasusudya,” an buot sabihon, nungka iyan na matatapos. Sagkod sa panahon na ini, an mapagsakripisyong pagkamuot na sa-magturugang iyo pa man giraray an nagpapamidbid sa tunay na mga parasunod ni Jesus. Bako daw na nahihiling niyato an ebidensiya kan siring na pagkamuot sa mga kongregasyon kan mga nagsasamba ki Jehova sa bilog na daga? An pagkamuot na iyan magdadanay sagkod lamang, huling nanunuga si Jehova nin buhay na daing katapusan sa saiyang maimbod na mga lingkod. (Salmo 37:9-11, 29) Lugod na padagos tang gibuhon an pinakamakakaya niyato na ‘padagos na maglakaw sa pagkamuot.’ Sa paggibo nin siring, maeeksperyensiyahan niyato an mas dakulang kaugmahan na gikan sa pagtao. Urog pa diyan, puwede kitang padagos na mabuhay—iyo, padagos na mamuot—sa bilog na panahon na daing sagkod, bilang pag-arog sa satong mamumuton na Diyos, si Jehova.

²³ Sa kapitulong ini na pantapos kan seksiyon manungod sa pagkamuot, naaraman niyato kun paano kita makakapahiling nin pagkamuot sa lambang saro. Alagad huli sa dakul na paagi na nakikinabang kita sa pagkamuot ni Jehova—pati man sa saiyang kapangyarihan, hustisya, asin kadunungan—marahay na ihapot ta, ‘Paano ko daw maipapahiling ki Jehova na talagang namumutan ko siya?’ An hapot na iyan tutukaron sa panghuri niyatong kapitulo.