Katoninongan Hale sa Dios—Noarin?

“An Dios na nagtatao nin katoninongan maronot ki Satanas sa irarom kan saindong mga bitis sa dai na mahahaloy.”—ROMA 16:20.

1, 2. (a) Ano an isinabi nin sarong madonong na Hindu manongod sa guerra asin katoninongan? (b) Sairisay an mga maogma na nagkakamit kan katoninongan hale sa Dios?

“KUN magpapadagos an rungaw na paorumbasan sa armas, iyan masagkod sa garadanan na dai pang kaagid na nangyari sa kasaysayan. Kun may matadang ganador an mismong kapangganahan magigin nabubuhay na kagadanan para sa nasyon na manggagana.” An hulang iyan kan 1938 ni Mohandas Gandhi sa katotoohan harayo an pananaw ki sa saiyang panahon.

² Bago kaidto, kan 1931, sinabihan ni Gandhi an sarong gobernador na Britano: “Kun an saimong nasyon asin an sakuya magkasaro na sa mga katokdoan na itinao ni Cristo digdi sa Sermon sa Bukid, naresolberan na niato an mga problema bako sanang kan satong mga nasyon kundi kan bilog na kinaban.” Arog kan ipinarisa kan madonong na Hindu, an sermon ni Jesus nagtotokdo kan dalan pasiring sa nagdadanay na katoninongan. Sa sermon na iyan si Cristo nagsabi: “Maogma an mga parapatoninong, ta sinda aapodon na ‘mga aki nin Dios.’” (Mateo 5:9) An dakol na “aki” ngonyan nagkakamit nin katoninongan hale sa Dios. Pag-abot nin panahon, an gabos na mahoyo sa daga “magkakararanga nin labi-labi sa nagsosopay na katoninongan.” (Salmo 37:11) Alagad masasarigan daw niato an kaaabtan na ini?

3. Taano ta mayo nin tunay na katoninongan sa daga ngonyan?

³ Ngonyan, an peligrong pagkapara kan kinaban nakariribaraw sa katawohan. An bago pa sanang pagsiyasat nagsasabi: “An pinakagrabeng kamangmangan iyo an $3-4,000,000,000,000 (3-4 trilyones na dolyar) na ginasto poon kan Guerra Mundial II tanganing gumibo nin nuklear na arsenal na, kun gagamiton, mangangahulogan nin panglobong paghuhugot. . . . An puwersa sa megaton kan natatambak na nuklear na mga armas kan kinaban igo na gumadan sa 58 bilyones katawo, o gumadan sa kada tawong nabubuhay ngonyan nin 12 beses.”a Pero an rungaw na paorumbasan nagpapadagos na rumikas. Karungawan (sa Ingles, MAD) nanggad, ta an inisyal na iyan nangangahulogan Mutually Assured Destruction, an delikadong ideya na dian binabalanse kan pinakamakapangyarihan na mga nasyon an saindang katoninongan daa. Tunay na ini bakong katoninongan hale sa Dios.

4. (a) Ano an kamugtakan kan kinaban ngonyan? (b) Pero ano an makosog na linalaoman kan mga parasamba ki Jehova?

⁴ Sa gabos na paagi, an kinaban na ini talagang kaherakherak. An sosyedad nin tawo dai pa kasuarin man nagtios nin mas grabeng politikal na karatan, mas grabeng kriminal na kadahasan, mas dakol na problema sa ekonomiya, o mas grabeng karatan asin relihiyosong karibarawan ki sa presenteng panahon. Dai pa kasuarin man nagin mas totoo manongod sa katawohan na “an gabos na linalang padagos na nag-aaragrangay asin nagtitios nin kolog.” Alagad an Dios nanunuga na an saiyang linalang na mga tawo “bubutasan man hale sa kaoripnan nin kalapaan asin magkakaigwa kan mamuraway na katalingkasan kan mga aki nin Dios.” (Roma 8:21, 22) An mga mamomoton sa katoninongan na nagsasamba sa Dios kan Biblia, an Soberanong Kagurangnan na Jehova, ginagarantiyahan na lumaog sa katalingkasan na iyan. Iyan katalingkasan na marigon na napapasikad sa tunay na katoninongan, daing sagkod na katoninongan. (Ezequiel 37:26-28) Alagad noarin asin paano maabot an katoninongan na iyan?

An Punto-de-Vista nin Dios sa “mga Panahon Asin mga Kapanahonan”

5. Anong hapot an minalataw mapadapit sa 1 Tesalonica 5:1?

⁵ Rinanga ni apostol Pablo an mga Kristiano sa Tesalonica paagi sa pagpaliwanag kun paano konektado an pagkabuhay liwat sa “presensia kan Kagurangnan” na si Jesus. Sumunod sia nagsabi: “Kun dapit sa mga panahon asin mga kapanahonan, mga tugang, dai na kamo nangangaipo na suratan pa nin ano man.”—1 Tesalonica 4:15; 5:1.

6. Paano niato naaaraman na an “mga panahon asin mga kapanahonan” mahalaga sa Dios?

⁶ An mga tataramon daw kan apostol nagpaparisa na an “mga panahon asin mga kapanahonan” bakong mahalaga sa Dios? Dai nanggad! (Eclesiastes 3:1) “Kan dumatong na an kalubosan kan panahon,” kan matapos an 69 semana nin mga taon, na “isinugo nin Dios an saiyang Aki.” Asin an ministeryo ni Jesus naglawig nin tolo may kabangang taon—poon 29 C.E. sagkod 33 C.E.—siring sa ihinula. (Galacia 4:4; Daniel 9:24-27) Sa eksaktong pagkatapos kan “itinalaan na mga panahon kan mga nasyon” kan 1914 na si Jesus pinatukaw bilang Hade sa “langitnon na Jerusalem.” (Lucas 21:24; Hebreo 12:22; Ezequiel 21:27; Daniel 4:31, 32) An “dakulang kahorasaan” maabot man sa “aldaw asin oras” na itinalaan ni Jehova. “Dai iyan mahuhuri.”—Mateo 24:21, 36; Habacuc 2:3.

7. Taano si Pablo ta dai na kaipuhan na sumurat sa mga taga-Tesalonica manongod sa “mga panahon asin kapanahonan”?

⁷ Minsan siring, kan panahon na idto si Pablo dai kaipuhan na sumurat manongod sa “mga panahon asin mga kapanahonan.” An mga Kristianong idto sa Tesalonica dati nang kombensido na kaidto “kapanahonan” na para sa pagtatapos kan Judiong palakaw nin mga bagay, na matatapos pakalihis nin mga 20 taon, kan 70 C.E. An saindang kaigotan asin “kagayagayahan nin banal na espiritu” suminirang bilang arogan. (1 Tesalonica 1:4-7) Siring man, an mga Saksi ni Jehova ngonyan biyong nakakaaram na an mga guerra mundial asin iba pang masakit na mga pangyayari poon kan 1914 iyo an “tanda” kan dai naheheling na presensia ni Jesus sa kapangyarihan asin kamurawayan kan Kahadean.—Mateo 24:3-8; 25:31.

8. Taano ta kaipuhan kitang magdanay na puka asin aktibo?

⁸ Sumunod, pinasarig kan apostol an boot kan saiyang mga kapwa Kristiano, na an sabi: “Huli ta kamo man sana nakakaaram na gayo na an aldaw ni Jehova madatong na kabaing na gayo nin parahabon kun banggi.” (1 Tesalonica 5:2) Minsan ngani dai niato aram an eksaktong oras, an aldaw na iyan sa paghohokom padagos na nagrarani. Iyan maabot nin bigla, sa panale, sa itinalaan na oras nin Dios. Kun siring, kaipuhan na kita magdanay na puka asin aktibo.—Lucas 21:34-36.

Pan-ultimong Pag-apod Para sa Katoninongan

9. (a) Ano an ikukurahaw, asin taano an tunay na mga Kristiano ta dai nakikiiba dian? (b) Siisay an nagpapahayag kan pag-apod na ini, asin paano sinda nakakokomparar sa mga poon kan kaaldawan ni Jeremias?

⁹ “Katoninongan asin katiwasayan!” Digdi ipinaaaram sato ni Pablo an proklamasyon na madadangog sa kulminasyon kan “presensia” ni Cristo. (1 Tesalonica 5:3) Madali na daw niatong madangog an kurahaw na iyan? Saen daw magikan an siring na pag-apod para sa pankinaban na katoninongan asin katiwasayan? Malinaw na bakong sa mga parasunod ni Cristo, huli ta sinabi ni Jesus na sinda man o an saiyang Kahadean “bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 15:19; 17:14, 16; 18:36) An mga nagpapahayag kan pag-apod na ini kun siring sierto na mga kinabanon na kontra sa nagdadangadang na Kahadean nin Dios. Sinda kabtang kan kinaban na ‘nasa kapangyarihan kan marot,’ si Satanas na Diablo. (1 Juan 5:19) Kapareho kan politikal asin relihiyosong mga namomoon kan aldaw ni Jeremias, an mga ini magtataram kan “kapahayagan kan saindang puso,” na sinasabi, “Magkakaigwa kamo nin katoninongan,” na nagsasabi nin sala na an siring na katoninongan hale sa Dios. An saindang paghihingako mapatutunayan na sala nanggad!—Jeremias 23:16, 17, 19, 20.

10. Anong sunod-sunod na mga pangyayari an naggiya pasiring sa presenteng kamugtakan kan kinaban?

¹⁰ An sunod-sunod na pangyayari magiya pasiring sa kurahaw na ini nin “Katoninongan asin katiwasayan!” Kaidtong 1920 na an Liga de Naciones pinorma pagkatapos kan Dakulang Guerra, na ngonyan inaapod Guerra Mundial I. An katuyohan kan Ligang ini haleon sagkod lamang an guerra sa daga. Alagad ta an Liga ihinolog sa bungaw kan Guerra Mundial II. Kan Oktubre 24, 1945, binuhay liwat an organisasyon na ini, na tuminindog hale sa abo na may bagong ngaran, an Naciones Unidas. (Ikomparar an Kapahayagan 17:8.) An pangenot na katuyohan kaiyan “papagdanayon an pankinaban na katoninongan asin katiwasayan.” An mga kagpundar kaiyan nagpahayag nin determinasyon na “iligtas an maarabot na kapag-arakian sa sakit nin guerra.” Nagin mapanggana daw an NU sa paggarantiya sa siring na katoninongan asin katiwasayan?

11. Gurano kaseryoso kan krisis na napapaatubang sa kinaban?

¹¹ Minsan pa gurano kasinsero kan mga kagpundar sa NU, an organisasyon, kapareho kan Liga na naenot dian, nasudya na maotob an katuyohan na nasa carta kaiyan. An kinaban ngonyan nasa ibabaw nin garo baril nin pulbura na mga armas nuklear. An aksidente sa Chernobyl, U.S.S.R., kan Abril 1986, na nagbunga nin radyoaktibong oran sa kadaklan na parte nin Europa, nagpapaheling na minsan kun ginagamit sa matoninong na mga katuyohan, an puwersa nuklear may makangingirhat na potensial. An nagkapirang nasyon sa South Pacific naghihingoa na papagdanayon an saindang lugar na ligtas sa nuklear. Alagad kun magkaigwa nin todo-todong guerra nuklear, mayo nin matatada minsan saen.

Posible daw an “Katoninongan Asin Katiwasayan”?

12. Ano an ginibong deklarasyon kan NU para sa 1986, asin may anong reaksion kan mga nasyon?

¹² Nakakaaram na gayo kan naggagrabeng krisis, idineklarar kan Naciones Unidas an 1986 bilang Internasyonal na Taon nin Katoninongan. Laen-laen an reaksion digdi kan mga nasyon. An kadaklan sa sainda nagsuportar sa Taon nin Katoninongan kan NU sa laen-laen na paagi, alagad itinotokdo ninda an guerra nuklear bilang dai nahahaleng peligro sa katoninongan. Mientras tanto, an saradit na guerra padagos na pinaglalabanan sa palibot kan daga, mga 150 na poon kan Guerra Mundial II, na an nagadan gabos labi nang 30,000,000. Masasabi daw na an arin man na nasyon talagang nagsadiring boot na kuyugon an bantog na mga tataramon kan Isaias 2:4 na nakaukit bilang dekorasyon sa lanob kan plasa kan NU?

13. Paano an relihiyosong mga namomoon nagtao nin pagsuportar?

¹³ An mga relihiyon kan kinaban dai nahuri sa pagsuportar sa Taon nin Katoninongan kan NU. Iprinoklamar ni Papa Juan Paulo II an Enero 1 bilang Pankinaban na Aldaw nin Katoninongan asin sinadol an mga estadista na itao an pangengenot na kinakaipuhan sa pag-establisar nin pasisikadan para sa unibersal na katoninongan. Inapodan man nia an mga relihiyon kan kinaban na magtiripon para sa pamibi sa Assisi, Italia, sa panahon kan Internasyonal na Taon nin Katoninongan. An Arsobispo nin Canterbury, namomoon sa Iglesya nin Inglaterra, asin an mga grupong Budhista maogmang inako an imbitasyon na ini. An Pankinaban na Konsilyo nin mga Iglesya nagtao nin deklarasyon manongod sa Internasyonal na Taon nin Katoninongan, na nagsasadol na ponan tolos an paghale sa mga armas nuklear.

14. Paano sana magigin mapanggana an proyekto para sa katoninongan?

¹⁴ Minsan siring, dapit sa bagay na ini nin pag-establisar nin “katoninongan asin katiwasayan,” ano an kabotan kan “Dios na nagtatao nin katoninongan”? Ipinaheheling daw kan makahulang Tataramon nin Dios na kaya nin bakong sangkap na mga tawo asin nasyon na magtao nin katoninongan asin katiwasayan sa kinaban na ini? Dai nanggad! An ‘siertong kapangganahan’ depende sa pag-asikaso ni Jehova sa mga bagay kaoyon sa saiyang katanosan asin sa saiyang ikamumuraway.—Isaias 55:11; 61:11.

Nagdadangadang na “Biglang Pagkalaglag”

15. Anong nakakukubhan na paisi an sumunod na itinao ni Pablo?

¹⁵ Sinasabi sato ni apostol Pablo an madali nang mangyari. Sia nagsasabi: “Sa panahon na sinda nagsasarabi: ‘Katoninongan asin katiwasayan!’ dangan an biglang pagkalaglag madaling maabot sainda siring sa kolog kan bados na babae; asin dai sinda makaliligtas minsan sa anong paagi.”—1 Tesalonica 5:3.

16. Taano an mga dalan kan mga nasyon ta bakong mga dalan nin Dios?

¹⁶ Sa primerong pagbasa, tibaad garo baga nakakakubhan an mga tataramon na iyan. Alagad ta liniliwanag kan Biblia an mga bagay. An mga dalan kan mga nasyon ngonyan bakong iyo an mga dalan nin Dios. (Isaias 55:8, 9) An dahelan Nia sa pagtogot sa laen-laen na klase nin pagsakop nin tawo na magpadagos iyo na simbagon an sarong isyu na pinalataw kan tusong Halas, si Satanas na Diablo, kaidtong mga 6,000 na taon na an nakaagi. Kan sutsutan ni Satanas an enot niatong mga magurang na pilion an independensia sa Dios, ibinugtak nia sa pagduda kun baga talagang kaipuhan nin katawohan an paghade nin Dios.—Genesis 3:4, 5.

17. Ano an ginibong rekord kan pagsakop nin tawo, asin ano an pinatutunayan kaini?

¹⁷ Kan suminunod na mga milenyo, tinogotan nin Dios an mga tawo na mag-eksperimento sa gabos na maiisip na klase nin gobyerno nin tawo. Baga man iyan naglawig nin pirang taon o ginatos na taon, an kada klase nin pagsakop nin tawo nasudya nin miserable sa pagtao nin tunay na katoninongan asin katiwasayan. An guerra, krimen, takot, asin kagadanan iyo an daing ontok na inaagihan nin mga tawo sa irarom nin gabos na klase nin gobyerno nin tawo. Sa bilog na kasaysayan, “an tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikakaraot.” (Eclesiastes 8:9) Pareho man sana ngonyan. An siisay man na nakakaaram kan isyu makapagsasabi ngonyan, kapareho kan propeta nin Dios: “Aram kong marhay, O Jehova, na bakong sadiri nin tawo an saiyang dalan. Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan an saiyang lakad.”—Jeremias 10:23.

18. Taano ta basang sana an pagkurahaw kan mga nasyon nin “Katoninongan asin katiwasayan!”?

¹⁸ Ngonyan nagdadangadang na an panahon na husayon an isyu nin makasaro para sa bilog na panahon. Solamente an paghade nin Dios an makapagtatao nin tunay na katoninongan asin katiwasayan sa katawohan. Minsan siring, bakong paghade nin Dios an pinapaboran kan mga nasyon kun sinda kumurahaw nin “Katoninongan asin katiwasayan!” Boot nindang ipagpadagos an pagdominar sono sa saindang sadiring maabhaw na mga ideolohiya. Alagad ta naubos na an panahon! Naririsa kan mga nasyon na kaipuhan na may gibohon na madahas. Ta kun dai, an gabos mawawara sa nuklear na pagkatunaw. Kaya gigibohon ninda an ihinula ni Jeremias: “Pinagbobobolong ninda an kagabaan kan sakong banwaan nin paramas sana, na nagsasabi, ‘Igwa nin katoninongan! Igwa nin katoninongan!’ mantang mayo man nin katoninongan.” Alagad ta iyan magigin basang sana!—Jeremias 6:14; 8:11, 15.

An Ihinulang Katapusan

19. Paano maabot an “aldaw ni Jehova”?

¹⁹ “An biglang pagkalaglag madaling maabot,” sabi ni apostol Pablo. Idinugang pa ni propeta Isaias: “Uya! An sainda mismong mga bayani nagkururahaw sa tinampo; an mismong mga paradara nin katoninongan mapait na mananangis.” (Isaias 33:7) Sa dakol na lugar, ipinaheheling kan Biblia na an paghohokom ni Jehova sa maraot na mga nasyon asin tawo maabot nin marikas, dai linalaoman—talagang “kabaing na gayo nin parahabon kun banggi.” (1 Tesalonica 5:2, 3; Jeremias 25:32, 33; Sofonias 1:14-18; 2 Pedro 3:10) Sa panahon na an kinaban makosog na nagsasabi na iyan nakaabot sa marigon na panahon nin katoninongan asin katiwasayan, an “aldaw ni Jehova” maabot na may makatatakot na pagkabigla. An banwaan nin Dios maaaraman kun ano talaga an kurahaw na iyan nin “Katoninongan asin katiwasayan!” asin magigin ligtas sa itinaong pailihan ni Jehova.—Salmo 37:39, 40; 46:1, 2; Joel 3:16.

20. (a) Anong klaseng “hayop” an NU? (b) Ano an pagheling ni Jehova sa falsong relihiyon, asin taano?

²⁰ Sa Tataramon nin Dios, an ginigibo kan Liga de Naciones asin kan kasalihid kaiyan, an Naciones Unidas, ibinabaing sa “mabangis na hayop na mapula” na may pitong payo (na nagrerepresentar sa mga kapangyarihan pankinaban na pinaghalean kaiyan) asin sampulong sungay (na nagrerepresentar sa naggogobyernong mga kapangyarihan na nagsusuportar dian ngonyan). Ipinaheheling kan Biblia na iyan politikal na “hayop,” arog kan “leon” nin Britania asin “oso” nin Rusya. Nakakabayo dian an sarong babae, an “Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay kan daga.” (Kapahayagan 17:3-8) Ini nagpapahayag nanggad kan pagheling ni Jehova sa falsong relihiyon, na dai nagrerepresentar sa saiya asin sa saiyang matanos na Kahadean. An Dakulang Babilonya naggigibo nin espirituwal na pagpapatotot paagi sa pakikilabot sa politika. An pakikiiba nin relihiyon sa NU sa pankinaban na kampanya para sa katoninongan asin katiwasayan halimbawa kaini. Boot man kaiyan na magkaigwa nin katoninongan asin katiwasayan sa mensahe nin paghokom nin Dios na ibinabalangibog kan mga Saksi ni Jehova. Sa katuyohan na ini, inimpluwensiahan kaiyan an nagkapirang gobyerno na ipagbawal an Kristianong aktibidad kan mga Saksi.—Salmo 2:1-3.

21. (a) Anong paghiro an magigin kapinonan kan “aldaw ni Jehova”? (b) Sa anong kulminasyon madagos an “aldaw”?

²¹ Paano maabot an “aldaw ni Jehova”? Sa pinakamadiklom na bangging ini nin kasaysayan nin tawo, iyan talagang maabot “na kabaing na gayo nin parahabon”! Iyan kun maniobrahon na nin Dios an mga nasyon kan hayop na NU na biglang birikan an falsong relihiyon. Sa pagpaheling kan sa irarom na pagkaongis ninda sa Dakulang Babilonya, ibubuyagyag ninda an tunay niang pagkatawo asin biyo siang gagabaon. An paghokom na ini magigin marikason na an dating mga sambay na politiko masarabi: “Herak man, herak man, saimo dakulang siudad, Babilonya na makosog na siudad, huli ta sa sarong oras nagdatong an saimong silot!” Alagad sasalakayon kan mga nasyon asin kan saindang mga hukbo an banwaan nin Dios. Dangan, an Hade nin mga hade, si Jesu-Cristo, lalaglagon an gabos na kaiwal na iyan asin ihoholog sa bungaw an pangenot na paratumang, si Satanas na Diablo.—Kapahayagan 17:16, 17; 18:10; 19:11-21; 20:1-3; ikomparar an Ezequiel 38:11, 16, 18-23.

22. (a) Ano an makangangalas na paglaom ngonyan nin may pagtubod na mga tawo? (b) Paano kamo magkakamit nin katoninongan hale sa Dios?

²² Sa katapustapusi, an tunay na katoninongan asin katiwasayan magigin abunda sa pagsakop kan Kahadean nin Dios! (Salmo 72:1, 7; Isaias 9:6, 7) Makaoogma, an dakol ngonyan na ‘nagpupuka asin pinapagdadanay an toltol na pag-iisip’ mabubuhay tanganing maheling iyan. (1 Tesalonica 5:4-6) An “sarong dakulang kadaklan . . . hale sa gabos na nasyon,” na nagtutubod sa itinaong pantubos ni Jehova paagi ki Cristo, ililigtas sa “dakulang kahorasaan” tanganing magkamit nin daing sagkod na katoninongan hale sa Dios. (Kapahayagan 7:9-17; 21:3, 4) Makabilang logod kamo sa sainda!

[Mga Nota sa Ibaba]

Ano an Isisimbag Nindo?

◻ Taano an “mga panahon asin mga kapanahonan” ta mahalaga sa Dios asin sa sato?

◻ Ano an maninigong magin punto-de-vista niato manongod sa pagdangadang kan “aldaw ni Jehova”?

◻ Siisay an maiba sa pagkurahaw kan nasa 1 Tesalonica 5:3, asin noarin?

◻ Anong mahahalagang pangyayari an ibubunga kan kurahaw na iyan?