Pabayaan na “an Katoninongan nin Dios” Mag-ingat kan Saindong Puso
“Itingkalag logod ni Jehova sa saimo an saiyang lalauogon asin tawan ka nin katoninongan.”—BILANG 6:26.
1. Dai mahaloy bago sia nagadan, ano an isinurat ni Pablo ki Timoteo, na ipinaririsa an ano?
KAN taon 65 C.E., si apostol Pablo bilanggo sa Roma. Minsan ngani madali na siang magadan sa madahas na paagi sa kamot nin sarong berdugong Romano, si Pablo may katoninongan. Ini maririsa sa mga tataramon na isinurat nia sa saiyang mas hoben na katood na si Timoteo, kan sia magsabi: “Nakipaglaban ako kan marahay na pakilaban, natapos ko an paorumbasan, naingatan ko an pagtubod. Poon ngonyan igwa na nin nakatagama para sa sako na korona nin katanosan, na itatao sa sako kan Kagurangnan, an matanos na hokom, bilang balos sa aldaw na iyan.”—2 Timoteo 4:7, 8.
2. Ano an nag-ingat sa puso ni Pablo sa bilog niang buhay, sagkod sa saiyang kagadanan?
2 Paano nahimo ni Pablo na magin kalmado nin siring sa atubangan nin kagadanan? Idto huli ta “an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan” nag-iingat sa saiyang puso. (Filipos 4:7) An katoninongan man sanang ini nagprotehir sa saiya sa gabos na pano nin aksion na mga taon poon kan saiyang pagkakombertir sa Kristianismo. Sinuportaran sia kaiyan sa mga pagsururog, pagkabilanggo, paghampak, asin paggapo. Pinakosog sia kaiyan mantang sia nakikipaglaban tumang sa apostasiya asin mga impluwensia nin Judaismo. Asin tinabangan sia kaiyan na makipaggumol sa dai naheheling na mga puwersa nin demonio. Maliwanag, pinakosog sia kaiyan sagkod sa katapusan.—2 Corinto 10:4, 5; 11:21-27; Efeso 6:11, 12.
3. Anong mga hapot an pinalalataw manongod sa katoninongan nin Dios?
3 Kanigoan kakosog na puwersa para ki Pablo kan katoninongan na ini! Puwede daw niatong maaraman ngonyan kun ano iyan? Makatatabang daw iyan na maingatan an satong puso asin pakosogon kita mantang kita ‘nakikipaglaban kan marahay na pakilaban nin pagtubod’ sa masakit, “delikadong mga panahon [na ini] na masakit pakibagayan”?—1 Timoteo 6:12; 2 Timoteo 3:1.
Pakipagkatoninongan sa Dios—Kun Paano Iyan Nawara
4. Ano an pira sa mga kahulogan kan terminong “katoninongan” sa Biblia?
4 Sa Biblia an terminong “katoninongan” kadakol kan kahulogan. Uya an nagkapira, siring sa nalilista sa The New International Dictionary of New Testament Theology: “Sa bilog na D[aan] na T[ipan], an [sha·lohmʹ] (katoninongan) nasasakop an karahayan sa pinakamahiwas na sentido kan termino (Hok. 19:20); prosperidad (Sal. 73:3), dawa mapadapit sa mga daing dios; kabagsikan kan hawak (Isa. 57:18[, 19]; Sal. 38:3); pagkakontento . . . (Gen. 15:15 abp.); marahay na relasyon sa pag-oltanan nin mga nasyon asin tawo ( . . . Hok. 4:17; 1 Cron. 12:17, 18); kaligtasan ( . . . Jer. 29:11; ikomparar an Jer. 14:13).” An pinakamahalaga iyo an toninong na relasyon ki Jehova, na kun mayo kaiyan an arin man na ibang katoninongan, sa pinakamarahay, temporaryo asin limitado sana.—2 Corinto 13:11.
5. Paano naraot kan enot an katoninongan kan mga linalang nin Dios?
5 Kan primero, an bilog na linalang may lubos na pakipagkatoninongan ki Jehova. May marahay na dahelan, ipinahayag nin Dios na an gabos niang linalang marahayon. An totoo, an langitnon na mga anghel nag-urupakan kan maheling iyan. (Genesis 1:31; Job 38:4-7) Alagad ta, makamomondo, dai nagdanay an unibersal na katoninongan na iyan. Iyan naraot kan an espiritung linalang na ngonyan inaapod na Satanas tentaran an pinakabago sa intelihenteng mga linalang nin Dios, si Eva, parayo sa pagkuyog sa Dios. An agom ni Eva, si Adan, suminunod sa saiya, asin mantang may tolong rebelde, naribok an uniberso.—Genesis 3:1-6.
6. Ano an ibinunga para sa katawohan kan pagkawara kan pakipagkatoninongan sa Dios?
6 An pagkawara kan pakipagkatoninongan sa Dios nagin kapahapahamak ki Adan asin Eva, na ngonyan nagpoon na lumuya sa pisikal na suminagkod sa saindang kagadanan. Imbes na magkamit nin katoninongan sa Paraiso, si Adan kinaipuhan na kultibaron an dai pa inandam na daga sa luwas kan Eden tanganing mapakakan an saiyang nagdadakulang pamilya. Imbes na kontentong mangaki nin sangkap na rasa nin tawo, si Eva nangaki nin bakong sangkap na mga aki sa kolog asin sakit. An pagkawara kan pakipagkatoninongan sa Dios nagbunga nin pag-imon asin kadahasan sa tahaw nin mga tawo. Ginadan ni Cain an tugang niang si Abel, asin kan umabot an panahon kan Baha, an bilog na daga pano na nin kadahasan. (Genesis 3:7–4:16; 5:5; 6:11, 12) Kan magadan an enot niatong mga magurang, tunay na dai sinda naghilig sa saindang lolobngan na kontento, “matoninong,” arog ni Abraham pakalihis nin ginatos na taon.—Genesis 15:15.
7. (a) Anong hula an itinaram nin Dios na nagtokdo sa pagbabalik nin lubos na katoninongan? (b) Gurano an nagin impluwensia kan kaiwal nin Dios na si Satanas?
7 Pagkawara ni Adan asin Eva kan katoninongan, manonompongan niato an enot na pagkasambit sa pag-iiwal sa Biblia. An Dios nagtaram ki Satanas asin nagsabi: “Pag-iiwalon ko ika asin an babae asin an saimong banhi asin an saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.” (Genesis 3:15) Sa pag-agi nin panahon, nagkosog an impluwensia ni Satanas sagkod sa punto na nasabi ni apostol Juan: “An bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.” (1 Juan 5:19) An kinaban na sakop ni Satanas tunay na daing pakipagkatoninongan sa Dios. Tama, kun siring, na pinatanidan ni disipulo Santiago an mga Kristiano: “Dai nindo naaaraman na an pakipagkatood sa kinaban pakipag-iwal sa Dios?”—Santiago 4:4.
Toninong sa Sarong Kaiwal na Kinaban
8, 9. Kan magkasala na si Adan, paano an mga tawo puwedeng makipagkatoninongan sa Dios?
8 Duman sa Eden, kan enot na masabihan nin Dios an terminong “iwal,” ihinula man nia kun paano ibabalik sa mga linalang an lubos na katoninongan. An ihinulang banhi kan babae nin Dios lulugadon an payo kan enot na paraparibok. Poon sa Eden, an mga nagtubod sa panugang iyan nagkamit nin matoninong na relasyon sa Dios. Para ki Abraham, ini nagin pakikikatood.—2 Cronica 20:7; Santiago 2:23.
9 Kan panahon ni Moises, ginibo ni Jehova na magin nasyon an mga aki ni Israel, an makoapo ni Abraham. Iinopresir nia an saiyang pakipagkatoninongan sa nasyon na ini, arog kan maheheling sa bendisyon na sinabi sa sainda ni Aaron, an halangkaw na saserdote: “Bendisyonan ka logod ni Jehova asin ingatan ka. Paliwanagon logod saimo ni Jehova an saiyang lalauogon, asin oyonan ka logod nia. Itingkalag logod ni Jehova sa saimo an saiyang lalauogon asin tawan ka nin katoninongan.” (Bilang 6:24-26) An katoninongan ni Jehova magdadara nin nagsosopay na mga balos, pero idto iinopresir na may kondisyon.
10, 11. Para sa Israel, sa ano depende an pakipagkatoninongan sa Dios, asin ano an ibubunga kaiyan?
10 Sinabihan ni Jehova an nasyon: “Kun kamo padagos na maglalakaw sa sakong mga pagboot asin mag-ootob sa sakong mga togon patin gibohon nanggad nindo iyan, itatao ko man an saindong oran sa tamang panahon kaiyan, asin an daga magtatao nanggad kan bunga kaiyan, asin an kahoy sa kahiwasan magtatao kan bunga kaiyan. Asin tatawan ko nin katoninongan an daga, asin kamo mahigda, na mayo nin siisay man na nagpapatakig sa saindo; asin pahahaleon ko sa daga an mapanlugad na mabangis na hayop, asin dai maagi sa saindong daga an minasbad. Asin ako maglalakaw dian sa tahaw nindo asin patutunayan ko na ako Dios nindo, asin kamo, sa saindong kabtang, patutunayan nindo na kamo sakuyang banwaan.” (Levitico 26:3, 4, 6, 12) An Israel magkakaigwa nin katoninongan ta sinda may katiwasayan sa saindang mga kaiwal, materyal na abundansia, asin dayupot na relasyon ki Jehova. Alagad ini depende sa saindang pagkuyog sa Pagboot ni Jehova.—Salmo 119:165.
11 Sa bilog na kasaysayan kan nasyon, an mga Israelita na maimbod na naghingoa na otobon an mga pagboot ni Jehova talagang nagkamit nin pakipagkatoninongan sa saiya, asin sa parate iyan nagtao nin dakol pang ibang bendisyon. Kan enot na mga taon kan paghade ni Hadeng Salomon, an pakipagkatoninongan sa Dios nagtao nin materyal na prosperidad saka nin kapahingaloan sa mga pakikipaglaban sa pagtaraed nin Israel. Sa paglaladawan sa panahon na idto, an Biblia nagsasabi: “An Juda asin Israel padagos na nag-erok sa seguridad, na an lambang saro sa irarom kan saiyang ubasan asin sa irarom kan saiyang higuerra, poon sa Dan sagkod sa Beer-seba, sa bilog na aldaw ni Salomon.” (1 Hade 4:25) Dawa kun nagkakaigwa nin pakikilaban sa pagtaraed na nasyon, yaon pa man giraray sa maimbod na mga Israelitas an katoninongan na talagang mahalaga, an pakipagkatoninongan sa Dios. Kaya, si Hadeng David, sarong bantog na guerrero, nagsurat: “Sa katoninongan ako mahigda asin matotorog, huli ta ika sana, O Jehova, an nagpapaontok sa sako sa katiwasayan.”—Salmo 4:8.
Sarong Orog Karahay na Pasisikadan Para sa Katoninongan
12. Paano sa huri isinikwal nin Israel an pakipagkatoninongan sa Dios?
12 Kan huri, an Banhi na magtatao nin lubos na katoninongan nagdatong sa persona ni Jesus, asin kan sia mamundag an mga anghel nag-arawit: “Kamurawayan sa Dios sa kaitaasan, asin sa daga katoninongan sa mga tawo na igwa nin marahay na boot.” (Lucas 2:14) Si Jesus naglataw sa Israel, alagad sa ibong kan pagigin sakop kan tipan nin Dios, an nasyon na iyan sa kabilogan isinikwal sia asin itinao sia sa mga Romano tanganing gadanon. Dai mahaloy bago sia nagadan, hinibian ni Jesus an Jerusalem, na sinasabi: “Kun ika, minsan ika, kutana nakamansay sa aldaw na ini kan mga bagay na manongod sa katoninongan—alagad ngonyan an mga iyan tinago sa saimong mga mata.” (Lucas 19:42; Juan 1:11) Huli sa pagsikwal ki Jesus, biyong nawara kan Israel an pakipagkatoninongan kaiyan sa Dios.
13. Anong bagong paagi an inestablisar ni Jehova para sa tawo tanganing makanompong nin pakipagkatoninongan sa Saiya?
13 Minsan siring, dai naolang an mga katuyohan nin Dios. Si Jesus binuhay liwat sa mga gadan, asin idinolot nia ki Jehova an halaga kan saiyang sangkap na buhay bilang pantubos sa mga tawong may matanos na puso. (Hebreo 9:11-14) An atang ni Jesus nagin bago asin orog karahay na dalan para sa mga tawo—kapwa mga Israelitas sa laman asin Hentil—na manompongan an pakipagkatoninongan sa Dios. Sinabi ni Pablo sa saiyang surat sa mga Kristiano sa Roma: “Kan kita mga kaiwal pa, kita nakapakipag-uli sa Dios paagi sa kagadanan kan saiyang Aki.” (Roma 5:10) Kan enot na siglo, an mga nakipagkatoninongan sa paaging ini linahidan nin banal na espiritu tanganing magin inampon na mga aki nin Dios asin miembro nin sarong bagong espirituwal na nasyon na inaapod “Israel nin Dios.”—Galacia 6:16; Juan 1:12, 13; 2 Corinto 1:21, 22; 1 Pedro 2:9.
14, 15. Iladawan an katoninongan nin Dios, asin ipaliwanag kun paano iyan nagpoprotehir sa mga Kristiano dawa kun sinda an punteriya kan pagkaongis ni Satanas.
14 An bagong espirituwal na mga Israelitas na ini iyo an magigin punteriya kan pagkaongis ni Satanas asin kan saiyang kinaban. (Juan 17:14) Minsan siring, sinda magkakaigwa nin “katoninongan hale sa Dios na Ama asin ki Cristo Jesus na satong Kagurangnan.” (2 Timoteo 1:2) Sinabihan sinda ni Jesus: “Isinabi ko an mga bagay na ini sa saindo tanganing paagi sa sako magkaigwa kamo nin katoninongan. Sa kinaban magkakaigwa kamo nin kasakitan, alagad magmapuso kamo! Nadaog ko an kinaban.”—Juan 16:33.
15 Ini an katoninongan na nakatabang ki Pablo asin sa saiyang mga kapwa Kristiano na makatagal sa ibong kan gabos na kasakitan na saindang inatubang. Iyan nagpapaheling nin trangkilo, may pagkakaoyon na relasyon sa Dios na ginibong posible kan atang ni Jesus. Iyan nagtatao sa igwa kaiyan nin maaliwalas na katoninongan sa isip mantang saiyang namamatean an pagmakolog ni Jehova. An aki na karga nin sarong mamomoton na ama may kaparehong pakamate nin katoninongan, daing pagdudang kasegurohan na sia binabantayan nin saro na may pagmakolog sa saiya. Sinadol ni Pablo an mga taga-Filipos: “Dai kamo maghadit sa ano man na bagay, kundi sa gabos na bagay paagi sa pamibi asin pagngayongayo na may pasalamat ipahayag nindo sa Dios an saindong mga kahagadan; asin an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan mag-iingat kan saindong puso asin kan saindong mga pag-isip paagi ki Cristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.
16. Paano an pakipagkatoninongan sa Dios nakaapektar sa relasyon nin mga Kristiano kan enot na siglo sa lambang saro?
16 An sarong bunga kan pagkawara kan pakipagkatoninongan nin tawo sa Dios iyo an pagkaongis asin dai pagkaoroyon. Para sa mga Kristiano kan enot na siglo, an pakanompong sa pakipagkatoninongan sa Dios nagbunga kan kabaliktaran: katoninongan asin pagkasararo sa tahaw ninda, an inapod ni Pablo na “nakapagpapasarong bogkos nin katoninongan.” (Efeso 4:3) Sinda ‘nagkaoroyon sa pag-isip asin namuhay nin matoninong, asin an Dios nin pagkamoot asin katoninongan nasa sainda.’ Dugang pa, sinda naghulit kan “maogmang bareta nin katoninongan,” na, sa katotoohan, iyo an maogmang bareta nin kaligtasan para sa ‘mga katood nin katoninongan,’ an mga naghihimate sa maogmang bareta.—2 Corinto 13:11; Gibo 10:36; Lucas 10:5, 6.
Sarong Tipan sa Katoninongan
17. Ano an ginibo nin Dios sa saiyang banwaan sa satong kaaldawan?
17 Manonompongan daw an siring na katoninongan ngonyan? Iyo. Poon kan patindogon an Kahadean nin Dios sa pamamahala kan pinamuraway na si Jesu-Cristo kan 1914, tinipon ni Jehova an mga natatada sa Israel nin Dios hale sa kinaban na ini asin ginibo sa sainda an tipan sa katoninongan. Sa siring inotob nia an saiyang panuga paagi ki propeta Ezequiel: “Magibo ako sa sainda nin tipan sa katoninongan; gigibohon sa sainda an daing sagkod na tipan. Asin papamugtakon ko sinda asin papadakolon ko sinda patin ibubugtak ko sa sainda an sakuyang santuaryo sagkod noarin pa man.” (Ezequiel 37:26) Ginibo ni Jehova an tipan na ini sa linahidan na mga Kristiano na, kapareho kan saindang mga tugang kan enot na siglo, tuminubod sa atang ni Jesus. Mantang nalinigan na sa espirituwal na ramog, sinda nagdusay kan saindang sadiri sa saindang langitnon na Ama asin naghihingoang sundon an saiyang mga pagboot, nangorogna sa pangengenot sa lakop sa kinaban na paghuhulit kan maogmang bareta kan napatindog nang Kahadean nin Dios.—Mateo 24:14.
18. Ano an ginibo kan nagkapira sa mga nasyon kan mamansayan ninda na an ngaran nin Dios nasa Israel nin Dios?
18 An hula nagpapadagos: “Asin mamumugtak sa sainda an sakuyang tabernakulo, asin ako magigin nanggad saindang Dios, asin sinda mismo magigin sakong banwaan. Asin maaaraman kan mga nasyon na ako, si Jehova, nagpapakangbanal sa Israel.” (Ezequiel 37:27, 28) Kaoyon digdi, ginatos na ribo, iyo, minilyon, sa “mga nasyon” an nakamidbid na an ngaran ni Jehova nasa Israel nin Dios. (Zacarias 8:23) Hale sa gabos na nasyon, sinda burunyog na nagdatong tanganing maglingkod ki Jehova kaiba kan espirituwal na nasyon na iyan, na binibilog an “dakulang kadaklan” na naheling nin patienot sa Kapahayagan. Mantang “hinugasan ninda an saindang mga gubing asin pinaputi iyan sa dugo kan Kordero,” sinda makaliligtas sa dakulang kahorasaan pasiring sa matoninong na bagong kinaban.—Kapahayagan 7:9, 14.
19. Anong katoninongan an nakakamtan kan banwaan nin Dios ngonyan?
19 Iriba, an Israel nin Dios asin an dakulang kadaklan igwa nin espirituwal na katoninongan na nakaaagid sa katoninongan na nakamtan kan Israel sa pagsakop ni Hadeng Salomon. Manonongod sa sainda, si Miqueas naghula: “Dadaragopdopon ninda an saindang mga minasbad na magin mga tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga sanggot. Dai sinda mabingat nin minasbad, an nasyon tumang sa nasyon, ni mag-aadal pa man sinda sa pakilaban. Asin sinda magtutukaw, an lambang saro sa sirong kan saiyang ubas asin sa sirong kan saiyang higuerra, asin mayo nin siisay man na magpapatakig sa sainda.” (Miqueas 4:3, 4; Isaias 2:2-4) Kaoyon digdi, saindang tinalikdan an guerra asin iriwal, na sa simbolikong paagi dinaragopdop an saindang minasbad na magin mga tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga sanggot. Sa siring, sinda may matoninong na asosasyon nin magturugang sa bilog nindang internasyonal na komunidad, ano man an saindang nasyonalidad, tataramon, rasa, o sosyal na pinaghalean. Asin nawiwili sinda sa pakaseguro sa nagpoprotehir na pagbantay sa sainda ni Jehova. ‘Mayo nin siisay man na nagpapatakig sa sainda.’ Tunay, ‘si Jehova mismo nagtao nanggad nin kakosogan sa saiyang banwaan. Si Jehova mismo binendisyonan nin katoninongan an saiyang banwaan.’—Salmo 29:11.
20, 21. (a) Taano ta maninigo kitang maghingoa na mapagdanay an satong pakipagkatoninongan sa Dios? (b) Ano an masasabi niato manongod sa mga paghihingoa ni Satanas na raoton an katoninongan kan banwaan nin Dios?
20 Minsan siring, arog kaidtong enot na siglo C.E., an katoninongan kan mga lingkod nin Dios nakapukaw sa pagkaongis ni Satanas. Iinapon hale sa langit pakapatindoga kan Kahadean nin Dios kan 1914, poon kaidto si Satanas nakipaglaban “sa mga natatada kan . . . banhi” kan babae. (Kapahayagan 12:17) Dawa kan saiyang kaaldawan, si Pablo nagpatanid: “Kita nakikipaglaban, bakong tumang sa dugo asin laman, kundi tumang sa . . . maraot na espiritung mga puwersa sa langitnon na mga lugar.” (Efeso 6:12) Huling si Satanas nabibilanggo ngonyan sa palibot kan daga, kaipuhan na marhay an patanid na iyan.
21 Ginamit ni Satanas an gabos na taktika nia sa saiyang paghihingoa na raoton an katoninongan kan banwaan nin Dios, alagad ta nasudya sia. Kan 1919, mayo pang 10,000 an naghihingoang maglingkod sa Dios na may kaimbodan. Ngonyan, igwa nin labing apat na milyon na dinadaog an kinaban paagi sa saindang pagtubod. (1 Juan 5:4) Para sa mga ini, an pakipagkatoninongan sa Dios asin pakipagkatoninongan sa lambang saro sarong katunayan, minsan ngani saindang tinitios an pagkaongis ni Satanas asin kan saiyang banhi. Alagad huli sa pagkaongis na ini, asin kun iisipon an satong pagkabakong sangkap asin an “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan” na nabubuhayan niato, kaipuhan kitang maghingoa nin maigot tanganing mapagdanay an satong katoninongan. (2 Timoteo 3:1) Sa masunod na luwas, hehelingon niato kun ano an kalabot digdi.
Ikapaliliwanag daw Nindo?
◻ Taano ta nawara sa tawo kan enot an saiyang pakipagkatoninongan sa Dios?
◻ Para sa Israel, sa ano depende an pakipagkatoninongan sa Dios?
◻ Sa ano napapasikad ngonyan an pakipagkatoninongan sa Dios?
◻ Ano an “katoninongan nin Dios” na nag-iingat sa satong puso?
◻ Ano pang dugang na mga bendisyon an nakakamtan niato kun kita may pakipagkatoninongan sa Dios?