Ano an Sinasabi kan Bibliya Manungod sa Buhay asin Kagadanan?

Pag binasa ta an dapit sa paglalang na nakarekord sa libro kan Bibliya na Genesis, maaaraman ta na pinagbutan nin Diyos an inot na tawo, si Adan: ‘Kumakan ka [hali sa] arin man na kahoy sa tatamnan; alagad sa kahoy nin pakamidbid kan karahayan asin karatan dai ka magkakan, huli ta sa aldaw na kumakan ka kaiyan magagadan ka.’ (Genesis 2:16, 17) Malinaw na ipinapahiling kan pagbuot na iyan na kun nagsunod si Adan sa Diyos, dai kuta siya nagadan kundi padagos siyang mabubuhay sa hardin nin Eden.

Makamumundo, imbes na magsunod para mabuhay nin daing sagkod, pinili ni Adan na sumuway sa pagbuot nin Diyos, asin kinakan niya an ipinagbabawal na bunga kan itao iyan sa saiya ni Eva. (Genesis 3:1-6) An epekto kan pagsuway na iyan padagos tang namamatian sagkod ngunyan. Ipinaliwanag iyan ni apostol Pablo: “Kun paanong paagi sa sarong tawo an kasalan luminaog sa kinaban asin an kagadanan paagi sa kasalan, asin sa siring an kagadanan luminakop sa gabos na tawo huling sinda gabos nagkasala.” (Roma 5:12) An “sarong tawo” na iyan daing iba kundi si Adan. Pero, ano an kasalan na sinambit digdi asin taano ta kagadanan an nagin resulta kaiyan?

Kasalan an ginibo ni Adan​—an tuyong pagsuway o pagbalga sa katugunan nin Diyos. (1 Juan 3:4) Asin an bayad sa kasalan na iyan kagadanan, siring kan sinabi nin Diyos ki Adan. Sagkod na si Adan asin an saiyang magigin gikan nagsusunod sa pagbuot nin Diyos, dai sinda magkakaigwa nin kasalan asin dai magagadan. Linalang nin Diyos an mga tawo bako tanganing magadan kundi mabuhay sagkod lamang.

An kagadanan talagang “luminakop sa gabos na tawo,” arog kan sinabi sa Bibliya. Pero pag nagadan kita, igwa daw nin minaluwas sa satong hawak na padagos na nabubuhay? Dakul an masimbag nin iyo, na may parte sa sato na imortal​—an inaapod nindang kalag. Kaso kun totoo iyan, masasabing nagputik an Diyos ki Adan. Taano? Huling kun may minasuway sa satong hawak na padagos na nabubuhay sa lugar nin mga espiritu pagkagadan ta, masasabing bakong totoo an sinabi nin Diyos na kagadanan an bayad sa kasalan. Pero “imposibleng magputik an Diyos,” an sabi kan Bibliya. (Hebreo 6:18) An totoo, si Satanas an nagputik kan sabihon niya ki Eva: “Dai kamo magagadan.”​—Genesis 3:4.

Kaya an hapot: Kun bakong totoo an katukduan na imortal an kalag, ano talaga an nangyayari pag nagadan an saro?

ITINATANOS KAN BIBLIYA AN MGA BAGAY-BAGAY

An pagkasaysay kan Genesis dapit sa paglalang nagsasabi: “Pinorma ni Jehova Diyos an tawo hali sa kabo-kabo kan daga asin hinangusan an dungo kaini kan hinangos nin buhay, asin an tawo nagin buhay na persona.” An tataramon na “buhay na persona” itrinadusir hali sa Hebreong tataramon na ne’phesh,a na literal na nangangahulugan na “sarong naghahangos na linalang.”​—Genesis 2:7, NW.

Malinaw na ipinapahiling kan Bibliya na an tawo dai linalang na may imortal na kalag. Kundi, an kada indibidwal mismo an “buhay na persona.” Kaya, dawa magparahanap ka, mayo kang mahihiling na teksto sa Bibliya na naggagamit kan mga tataramon na “imortal na kalag.”

Kun dai sinasabi kan Bibliya na an mga tawo may inaapod na imortal na kalag, taano ta itinutukdo iyan kan dakul na relihiyon? Maaaraman ta an simbag sa kasaysayan kan suanoy na Ehipto.

LUMINAKOP AN SARONG PAGANONG KATUKDUAN

Si Herodotus, sarong Griegong historyador kan ikalimang siglo B.C.E., nagsabi na an mga Ehipsiyo “an inot sa katawuhan na nagsuportar sa imortalidad kan kalag.” Sa suanoy na kultura kan mga Babilonyo, nagtubod man sinda sa imortalidad kan kalag. Kan masakop ni Alejandrong Dakula an Middle East kan 332 B.C.E., pinalakop kan Griegong mga pilosopo (philosopher) an katukduan na iyan, asin dai nahaloy luminakop na iyan sa Imperyo nin Grecia.

Kan inot na siglo C.E., itinukdo kan duwang prominenteng sektang Judio—mga Eseno asin Fariseo—na an kalag minasuway sa hawak asin padagos na nabubuhay pagkagadan nin tawo. Sinasabi kan The Jewish Encyclopedia: “An paniniwala kan imortalidad nin kalag nakalakop sa mga Judio huli sa mga ideya nin Griego asin panginot na hali sa pilosopiya ni Plato.” Siring man, an Judiong historyador kan inot na siglo na si Josephus ikinonektar an katukduan na iyan bako sa Banal na Kasuratan kundi sa “paniniwala kan mga aki nin Grecia,” na pinaniniwalaan niyang koleksiyon nin mga uruistorya kan mga parasurat nin mitolohiya.

Mantang naglalakop an impluwensiya kan kulturang Griego, inako na man an katukduan na ini kan naghihingakong mga Kristiyano. Sinabi kan historyador na si Jona Lendering: “Huli sa teoriya ni Plato na an satong kalag dating nasa marahay na kamugtakan asin ngunyan yaon na sa maraot na kinaban, nagin madaling pagsalakon an pilosopiya ni Plato asin an Kristiyanismo.” Kaya, an paganong doktrina na an kalag imortal inako na kan “Kristiyanong” simbahan asin nagin parte na kan saindang pundamental na mga paniniwala.

“AN KATOTOOHAN MAPATALINGKAS SA SAINDO”

Kan inot na siglo, nagpatanid si apostol Pablo: “An ipinasabong na tataramon malinaw na nagsasabi na sa mga huring panahon igwa nin mataralikod sa pagtubod paagi sa paghimati sa mapandayang ipinasabong na mga kapahayagan saka mga katukduan nin mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Nagin totoo nanggad an mga tataramon na ini! An doktrina na an kalag imortal sarong halimbawa nin “mga katukduan nin mga demonyo.” Dai iyan itinutukdo kan Bibliya, asin an pinaghalian kaiyan iyo an suanoy na paganong mga relihiyon saka pilosopiya.

Pero nakakaugma ta para sa sato, sinabi ni Jesus: “Maaaraman nindo an katotoohan, asin an katotoohan mapatalingkas sa saindo.” (Juan 8:32) Paagi sa pagkua nin tamang kaaraman kan katotoohan sa Bibliya, napatalingkas kita sa mga katukduan asin kaugalian na dai nagtatao nin onra sa Diyos, na pinapalakop kan dakul na mga relihiyon sa kinaban. An katotoohan hali sa Tataramon nin Diyos pinapatalingkas man kita sa nakakagapos na mga tradisyon asin superstisyon na konektado sa kagadanan.​—Hilingon an kahon na “Hain an mga Gadan?”

Bakong katuyuhan kan satong Kaglalang na an mga tawo mabuhay sana nin 70 o 80 taon digdi sa daga, dangan mapasiring sa lugar nin mga espiritu para duman mabuhay nin daing sagkod. An orihinal na katuyuhan niya iyo na an mga tawo mabuhay nin daing sagkod digdi sa daga mismo bilang saiyang masinunod na mga aki. An marahayon na katuyuhan na ini ekspresyon kan pagkamuot nin Diyos sa mga tawo, asin mayo nin makakaulang sa pagkautob kaiyan. (Malaquias 3:6) Makakapagtiwala kita diyan huling sinabi kan salmista: ‘Masasadirihan kan mga matanos an daga asin mag-iirok sinda duman sagkod lamang.’—Salmo 37:29, An Marahay na Bareta Biblia.