2 “Gehena”—Cimpashanya ca Kulofya

Ishiwi ilyo mu ciGriki basosa abati “Gehenna” lyafuma kwi shiwi lya ciHebere ilya kuti geh hin·nom ilipilibula ukuti “umupokapoka wa Hinomu.” Pali Yos 18:16 paba amashiwi ya kuti “umupokapoka wa Hinomu,” lelo mu malembo ya mushilo aya muli Septuagint wa ciGriki, pali ili line ilembo pena paba ishiwi lya kuti “Gehenna.” Kumfwa mu malembo ya mushilo ayalembeelwe Abena Kristu mu lulimi lwa ciGriki, mwena lisangwamo imiku 12. Apo lisangwa intanshi ni pali Mt 5:22. Muli ino Baibolo na mo lyapilibulwa fye ati “Gehena” kabili lisangwa pali aya malembo, Mt 5:22, 29, 30; 10:28; 18:9; 23:15, 33; Mko 9:43, 45, 47; Lu 12:5; Yak 3:6.

Umupokapoka wa Hinomu e o basangwile icishala kabili e mo baleocela ifisoso ifyalefuma mu Yerusalemu. Ifitumbi fya nama na fyo balefipoosa umu mwine pa kutila fingapya ku mulilo. Umulilo wali muli uyu mupokapoka tawaleshima pantu balepoosamo amabwe ya sulphur, nelyo amabwe ya lubingu. Bantalamisoka abo baipaya, abo abene balemona ukuti tabalingile no kushiikwa mu nshiishi, balebapoosa muli uyu wine umupokapoka. Nga ca kutila ifi fitumbi balepoosamo fyaponena apali umulilo fyalepya, lelo nga ca kutila fyaponena pa cilibwe muli ici cine icilongama imibili ya ifyo fitumbi yaleliwa ne mititi mpaka filya fitumbi fyashala fye amafupa yeka yeka.

Takwali nangu umo uwalepoosa mu Gehena inama iituntulu ukuti ipye nelyo ukupoosamo umuntu umutuntulu ukuti alepya ku mulilo nelyo ukuti alelunguluka fye. Kanshi, ici cifulo te kuti cibe cimpashanya ca ncende iishimoneka uko abantu balungulushiwa umuyayaya mu mulilo nelyo uko abantu baliwa ne mititi umuyayaya. Pa mulandu wa kuti abo balepoosa muli iyi ncende ni balya baleti tabalingile no kushiikwa nge fyaleshiikwa abantu abo bale-enekela ukuti ku ntanshi bakabuuka, e co Yesu na basambi bakwe bapashanishishe Gehena ku konaula kwa konawililila, ku kulobelela fye, nelyo ku “mfwa ya cibili,” ukukandwa kwa muyayaya.