October

Bushe limo mumona kwati calikosa ukumfwila? Ifi fine e fyo imfumu Davidi yalemona. Yapepele kuli Lesa aiti: “Lengeni ndefwaisha ukulamumfwila.” (Amalu. 51:12) Davidi alitemenwe Yehova. Na lyo line, inshita shimo calemukosela ukulaumfwila. Ifi fine e fyo caba na kuli ifwe. Mulandu nshi? Ica kubalilapo ca kuti tuli babembu. Icalenga bubili ca kuti Satana alafwaisha twapondokela Yehova nge fyo acitile. (2 Kor. 11:3) Icalenga butatu ca kuti, twikala mu calo umwaba abantu abapondoka ababa no “umupashi uyo nomba ulebombela mu bana bacintomfwa.” (Efes. 2:2) Kanshi tufwile ukubombesha pa kuti tatulekele ulubembu, Satana, no mupashi wa ici calo ukulatutungulula. Nga twacita ifi ninshi tukalaumfwila Yehova na bo asonta ukutungulula. w23.10 ibu. 6 para. 1

Finshi twingasambililako ku cipesha mano Yesu acitile ica kusangula amenshi ukuba umwangashi? Tusambililako ukuba abaicefya. Yesu taleitakishisha pa cipesha mano acitile. Na kuba, tabalile aitakishapo pa milimo yonse iyo abombele ilyo ali pe sonde. Lelo ali uwaicefya, kabili lyonse alefwaya ukuti Wishi wa ku muulu ukuti e o abantu balelumbanya. (Yoh. 5:​19, 30; 8:28) Nga tulepashanya Yesu ukuba abaicefya, tatwakaleitakisha pa fyo tubomba mu mulimo wa kwa Yehova. Tatufwile ukulaitakisha lelo tuleitakishisha pa mulandu wa kuti tubombela Lesa umusuma. (Yer. 9:​23, 24) E o tufwile ukulalumbanya pantu e walinga ukupeela umucinshi. Na kuba, tapali nangu cimo ico twingacita nga ca kuti Yehova taletwafwa. (1 Kor. 1:​26-31) Nga twali-icefya, tatwakalefwaya abantu bakaletulumbanya pa fisuma ifyo tulecitila bambi. Twaliba ne nsansa pantu twalishiba ukuti Yehova alamona fyonse ifyo tucita kabili amona ukuti fyalicindama. (Linganyeniko Mateo 6:​2-4; Heb. 13:16) Nga tulepashanya Yesu filya ali uwaicefya, tulalenga Yehova ukulasekelela.—1 Pet. 5:6. w23.04 ibu. 4 para. 9; ibu. 5 amapara. 11-12

Lesa aebele umutumwa Paulo ukuti akoseleshe Abena Kristu ukuti belabika fye amano ku fyo balefwaya abene. Kuti twabomfya shani ifyo Paulo akoseleshe Abena Kristu ilyo tuli pa kulongana? Nga tuleibukisha ukuti aba bwananyina nabo balafwaya ukwasukapo. Tontonkanyeni pali ici. Bushe nga mulelanshanya ne fibusa fyenu ni mwe mufwaya fye ukuti mulelanda mweka? Awe. Mufwaya ukuti nabo balandapo. Ifi fine e fyo caba na pa kulongana. Tulafwaya ukuti aba bwananyina abengi baleasukapo. Na kuba, inshila imo iisuma iyo twingakoseleseshamo aba bwananyina kulaleka nabo baleasukapo pa kulongana. (1 Kor. 10:24) Kanshi tulingile ukulaipifya ifyasuko pa kuti abantu abengi nabo baleasukapo. Na lintu mwa-asuka icasuko icipi, mwilalanda ifishinka fyonse. Nga mwalanda pa fishinka fyonse ifili mu paragrafu, aba bwananyina te kuti bakwate ifishinka ifya kwasukapo. w23.04 amabu. 22-23 amapara. 11-13

Ifintu nga fya-aluka, tufwile ukulaibukisha ico cacindamina ukwafwilishako abantu, maka maka ukulabila imbila nsuma. Ilyo tulebila imbila nsuma, tatulingile ukuumina kumo. Tulabila imbila nsuma ku bantu abasumina mu fintu ifyalekanalekana kabili abakwata inkulilo ishapusanapusana. Umutumwa Paulo na o taumine kumo kabili kuti twasambililako ku fyo alecita. Yesu asontele Paulo ukuba “umutumwa ku bena fyalo.” (Rom. 11:13) Kanshi Paulo alebila imbila nsuma ku baYuda, ku baGriki, ku bantu abasambilila, ku baleikala mu mishi, e lyo na ku balashi ba buteko. Pa kuti alefika abantu bonse aba pa mutima, Paulo aishileba “fye nge fyo bali.” (1 Kor. 9:​19-22) Alebika sana amano ku ntambi shabo, inkulilo shabo, ifyo basuminemo, kabili ilyo alebasambilisha alecita ukulingana ne fyo abeshibe. Na ifwe kuti twalabila bwino imbila nsuma nga tatuumiine kumo kabili nga tule-esha apo twingapesha ukufika umuntu umo na umo pa mutima. w23.07 ibu. 23 amapara. 11-12

Umuntu uwafuuka alishipa, te kutila ni kuuwe. Ukushipa e kulenga twatekanya nga kwaba ifyacitika ifyo tushile-enekela. Ukufuuka kwaba pa “fisabo fya mupashi.” (Gal. 5:​22, 23) Ishiwi lya ciGriki ilipilibula “ukufuuka,” inshita shimo balalibomfya nga balelanda pali kabalwe uushitiina abantu. Elenganyeni kabalwe uwanakilila. Nangu ca kuti ali uwanakilila, nashipa. Inga fwe bantu kuti twaba shani abanakilila lelo pa nshita imo ine abashipa? Te kuti tucite ifi ku maka yesu. Cimo ico tulingile ukucita, kupepela umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, no kumulomba ukuti atwafwe ukuba ne yi mibele. Kwaliba abantu abengi abasambilila ukuba abafuuka. Ku ca kumwenako, bamunyinefwe na bankashi abengi balyasukapo no mutima uwafuuka abantu ababapumya, nelyo abafwaya ukuumana nabo. Ne ci calilenga abengi ukwishiba bwino Inte sha kwa Yehova.—2 Timote 2:​24, 25. w23.09 ibu. 15 para. 3

Mu cimonwa ico umutumwa Yohane amwene, amwene abakalamba 24 balepepa Yehova mu muulu. Balelumbanya Lesa kabili baleti, alilinga ukupokelela “ubukata no mucinshi na maka.” (Ukus. 4:​10, 11) Kwaliba ifintu ifingi ifyo bamalaika ba cishinka balumbanishishapo no kucindikilapo Yehova. Baba na Yehova ku muulu kabili balimwishiba bwino, balamona imibele yakwe iisuma e lyo ne fyo acita ifintu. Nga bamona ifyo Yehova acita ifintu balamulumbanya. (Yobo 38:​4-7) Na ifwe ilyo tulepepa tulafwaya ukulalumbanya Yehova, ukumweba ifyo twatemwa, e lyo ne fyo tumutashishapo. Ilyo mulebelenga Baibolo, mulemona imibele iyo Yehova akwata iyo mwatemwa sana. (Yobo 37:23; Rom. 11:33) Lyena mule-eba Yehova ifyo mumfwa pali iyo mibele akwata. Na kabili kuti twalumbanya Yehova pa mulandu wa kuti alatwafwa kabili alafwa na ba bwananyina.—1 Sam. 2:​1, 2. w23.05 amabu. 3-4 amapara. 6-7

Mu 1919, Babiloni Mukalamba takwete amaka pa bantu ba kwa Lesa. Muli ulya wine mwaka, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alitendeke ukubomba, pa kuti abantu abali no mutima uwalefwaya ukusambilila batendeke ukwenda mu “Nshila ya Mushilo.” (Mat. 24:​45-47; Esa. 35:8) Filya abaume ba kubalilapo abaletiiina Lesa batendeke ukuwamya inshila, fyalilengele abatendeke ukwenda muli iyi nshila beshibilepo na fimbi pali Yehova e lyo ne fyo afwaya ukucita. (Amapi. 4:18) Kabili batendeke ukwikala nge fyo Yehova afwaya. Yehova tale-enekela ukuti abantu bakwe baaluke pa muku umo. Lelo alilengele baya balealuka panono panono. Ala tukaba sana ne nsansa ilyo tukalaikala ukulingana ne fyo Yehova afwaya no kulacita ifikalalenga alesekelela lyonse! Inshila yonse ilakabila ukulaiwamya cila nshita. Ukutula mu 1919, umulimo wa kuwamya “Inshila ya Mushilo” walitwalilila pa kuti abantu abengi bafume muli Babiloni Mukalamba. w23.05 ibu. 17 para. 15; ibu. 19 para. 16

Aba mwi Bumba Litungulula nabo balasambilisha bakafwa abengi ababa mu makomiti ye Bumba Litungulula. Aba bakafwa balabomba ne cishinka imilimo iingi mu cilonganino ca kwa Lesa. Balibasambilisha bwino ifya kutwalilila ukusakamana impaanga sha kwa Kristu. Ilyo abasubwa aba kulekeleshako bakabasenda ku muulu ninshi ubucushi bukalamba buli mu kupwa, ukupepa kwasanguluka kukatwalilila pano isonde. Pa mulandu wa butungulushi bwa kwa Yesu Kristu, abantu ba kwa Lesa bakatwalilila ukumupepa ne cishinka. Ca cine, pali ilya nshita Goge wa ku Magoge, e kutila inko ishikomana akapi, akasansa abantu ba kwa Lesa. (Esek. 38:​18-20) Nangu ca kuti bakabasansa pa nshita iinono, abantu ba kwa Lesa bakatwalilila ukumupepa. Nangu cibe shani, akabapususha! Mu cimonwa, umutumwa Yohane amwene “ibumba ilikalamba” ilya mpaanga shimbi isha kwa Kristu. Yohane bamwebele ukuti ili “bumba likalamba” lyafuma “mu bucushi bukalamba.” (Ukus. 7:​9, 14) Ukwabula no kutwishika, Yehova akapususha abantu bakwe! w24.02 amabu. 5-6 amapara. 13-14

Kuti twacita shani pa kuti Lesa atupeele umupashi wa mushilo? Tufwile ukulaupepela, ukulasambilila Icebo ca kwa Lesa, e lyo no kuba mu cilonganino cakwe ico atungulula ukubomfya umupashi wakwe uwa mushilo. Nga tulecita ifi, tukaba ne “fisabo fya mupashi.” (Gal. 5:​22, 23) Lesa apeela fye umupashi wakwe ku bantu abatontonkanya pa fisuma kabili ababa ne mibele iisuma. Kuti aleka ukutupeela umupashi wa mushilo nga ca kuti tuletontonkanya pa fyakowela kabili tuleficita no kuficita. (1 Tes. 4:​7, 8) Pa kuti tutwalilile ukupokelela umupashi wa mushilo, tatufwile ‘ukulasuula amashiwi ya kusesema.’ (1 Tes. 5:20) Pali ili lembo, amashiwi ya kuti “amasesemo” yalosha ku mashiwi ayo Yehova atupeela ukubomfya umupashi wa mushilo. Pa mashiwi ayo Yehova atupeela paba na yalanda pa bushiku bwa kwa Yehova, e lyo ne nshita tuleikalamo. Tatutontonkanya ukuti ubushiku bwa kwa Yehova nelyo Armagedone fili sana ukutali. Lelo tulanga ukuti twalishiba ukuti ubushiku bwa kwa Yehova buli mupepi nga tuli ne mibele isuma no kubombesha mu milimo ya bukapepa.—2 Pet. 3:​11, 12. w23.06 ibu. 12 amapara. 13-14

Finshi tufwile ukucita nga ca kuti pali foni yesu nelyo tabuleti paisa ifye shiku? Ilyo line fye tufwile ukuleka ukuloleshapo. Kuti catwangukila ukucita ifi nga ca kuti lyonse tuleibukisha ukuti bucibusa bwesu na Yehova bwalicindama sana. Na kuba, ne fikope ifyo abengi bamona kwati te fye shiku, kuti fyalenga twatendeka ukutontonkanya pa kucita ubulalelale. Mulandu nshi tufwile ukulekela ukulolesha pa fikope fya musango uyu? Pantu tatufwaya ukucita icili conse icingalenga twacita ubucende mu mutima wesu. (Mat. 5:​28, 29) Ba David, baeluda ba ku Thailand batile: “Lyonse ntontonkanya ukuti: ‘Nangu ca kuti ifi fikope te fye shiku, bushe Yehova kuti atemwa nga natwalilila ukufitamba?’ Ukutontonkanya pali ifi kulalenga naishiba ifya kucita.” Nga tulatiina Lesa, tatwakulacita ifingalenga Yehova ubulanda. Baibo itila: “Akatiina ka kuli Yehova e kutendeka kwa mano.” w23.06 ibu. 23 amapara. 12-13

‘Imiputule ya mu kati’ iyo balandapo kuti yalosha ku filonganino. Ilyo kukaba ubucushi bukalamba Yehova alilaya ukuti akatucingilila nga twatwalilila ukulamubombela pamo na aba bwananyina. Kanshi tufwile ukwesha na maka pali ino nshita ukutemwa sana aba bwananyina. Ukucita ifi nalimo e kukalenga tukapusuke! “Ubushiku ubukalamba ubwa kwa Yehova,” buli no kuleta amafya ayengi nga nshi pa bantunse. (Sefa. 1:​14, 15) Abantu ba kwa Yehova nabo bene bakakwata amafya. Lelo nga twaipekanya pali ino ine nshita tukatekanya kabili tukala-afwilisha na bambi. Tukashipikisha ubwafya ubuli bonse ubukesa. Abena Kristu banensu nga bakwata amafya tukabombesha apo twingapesha ukuba no luse no kubapeela ifyo balekabila. Kabili nga twasambilila ukutemwa aba bwananyina pali ino nshita, tukatwalilila ukubatemwa na ku ntanshi. Lyena Yehova akatulambula, akatupeela umweo wa muyayaya mu calo umushakabe amasanso ayakalamba, kabili umo tukalaba amafya tukwata.—Esa. 65:17. w23.07 ibu. 7 amapara. 16-17

Icebo ca kwa Lesa citila abaume abakwete icitetekelo bali na maka. Na bakwatishe amaka te lyonse balemona ukuti bali na maka. Ku ca kumwenako, inshita shimo Imfumu Davidi yaleumfwa ukuti yali iyakosa ngo lupili, lelo inshita shimo “yalitiinine.” (Amalu. 30:7) Nangu ca kuti Samsone alekwata sana amaka umupashi wa mushilo nga waisa pali ena, alishibe ukuti Lesa nga tamupeele amaka, ‘kuti anaka no kuba nge fyaba abaume bonse.’ (Abapi. 14:​5, 6; 16:17) Aba abaume ba cishinka baleba na maka pantu Yehova e walebapeela amaka. Umutumwa Paulo na o alishibe ukuti alekabila amaka ukufuma kuli Yehova. (2 Kor. 12:​9, 10) Paulo alelwala. (Gal. 4:​13, 14) Inshita shimo, calemukosela ukucita icalungama. (Rom. 7:​18, 19) Kabili inshita shimbi alesakamikwa sana pa fyali no kumucitikila ku ntanshi. (2 Kor. 1:​8, 9) Lelo ilyo Paulo ali uwanaka, e lyo alekwata amaka. Cinshi calelenga aleba na maka? Yehova e walemupa amaka kabili e walemukosha. w23.10 ibu. 12 amapara. 1-2

Nga ca kuti na ifwe inshita shimo tumfwa ukuti tatwacindama, tufwile ukwibukisha ukuti Yehova umwine e watuletele mu cilonganino cakwe. (Yoh. 6:44) Alamona imibele iisuma iyo twakwata, kabili alitwishiba bwino ukucila ifyo fwe bene twayishiba. (2 Imila. 6:30) Kanshi kuti twacetekela ifi atweba ukuti twalicindama. (1 Yoh. 3:​19, 20) Kwali fimo ifyo twacitile ilyo tushilasambilila icine nalimo ifilenga tuleipeela imilandu na pali ino ine nshita. (1 Pet. 4:3) Nangu fye Bena Kristu ababombela Yehova ne cishinka balalwisha pa kuti belacita ifyabipa. Bushe na imwe inshita shimo mumona ukuti Yehova te kuti amwelele? Ifi nge fyo mumfwa, kuti mwasansamuka nga mwaishiba ukuti ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka nabo balyumfwapo ifi. Ku ca kumwenako, umutumwa Paulo alyumfwile sana ububi ilyo atontonkenye pa fyo alelufyanya. (Rom. 7:24) Kwena Paulo alilapiile pa membu shakwe kabili alibatishiwe. Na lyo line, umwine ailandile ukuti “nine nacepesha pa batumwa,” no kuti e ‘wacililepo’ ukuba umubembu pa babembu bonse.—1 Kor. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 ibu. 27 amapara. 5-6

Cimo ico twingasambililako ku fyacitike ku MfumuYehoashi ca kuti, tulingile ukusala bwino abengaba ifibusa fyesu, e kutila ukusala ifibusa abatemwa Yehova kabili abafwaya ukulalenga Yehova alesekelela. Tatulingile ukulaba fye ifibusa na bantu aba mushinku wesu. Ibukisheni ukuti Yehoashi ali mwaice sana nga kumulinganya kuli cibusa wakwe Yehoyada. Nga mwalikwata ifibusa, tontonkanyeni pali ifi fipusho: ‘Bushe ifibusa fyandi filangafwa ukutwalilila ukucetekela sana Yehova? Bushe filankoselesha ukulakonka amafunde ya kwa Yehova? Bushe filalanda pali Yehova na pa cine icacindama? Bushe ifibusa fyandi fyalicindika amafunde ya kwa Lesa? Bushe banjeba fye ifyo ningatemwa ukumfwa, nelyo balanungika nga nalufyanya?’ (Amapi. 27:​5, 6, 17) Ukulanda fye icishinka, ifibusa fyenu nga tabatemwa Yehova tamulingile ukula-angala nabo. Nomba nga mwalikwata ifibusa abatemwa Yehova, muleba sana nabo, bakulamwafwa.—Amapi. 13:20. w23.09 amabu. 9-10 amapara. 6-7

Muli alufabeti ya ciGriki ishiwi lya kuti alifa e cilembo catendekelapo, lyena ishiwi lya kuti omega e cilembo calekeleshako. Filya Yehova alandile ukuti ni “Alifa kabili na filya atile ni Omega,” filalenga twaishiba ukuti nga atendeka cimo alacipwisha. Ilyo Yehova abumbile Adam na Efa abebele ati“Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde.” (Ukute. 1:28) Pali iyi nshita cali kwati Yehova alelanda ukuti nine “Alifa.” Yehova alefwaya ukuti abana ba kwa Adamu na Efa kabili abapwililika bakekale pe sonde no kulilenga ukuba Paradaise. Pali iyi nshita cikaba kwati Yehova aletila nine “Omega.” Ilyo Yehova apwile ukupanga umuulu e lyo ne sonde alilandile amashiwi ayalanga ukuti akafikilisha ifyo afwaya ukucita. Alaile ukuti akafikilisha ifyo afwaya ukucitila abantu e lyo ne sonde. Ifi fikafikilishiwa pa mpela ya bushiku bwalenga 7.—Ukute. 2:​1-3. w23.11 ibu. 5 amapara. 13-14

Ulu lwendo ulwa-afya ulwa kufuma ku Babiloni ukuya ku Israele lwali no kusendela abena Israele imyeshi 4. Na lyo line, Yehova alibalaile ukuti ali no kuwamya inshila kabili ali no kubacingilila. AbaYuda abali ne cishinka bena balemona ukuti ukubwelelamo ku Israele kwalicindeme sana ukucila pa fintu ifyo bali no kusha. Cimo icacindeme sana ca kuti bali no kuya mu kupepa Yehova. Mu Babiloni tamwali itempele lya kwa Yehova. Tamwali iciipailo apo abena Israele bali no kulatuulila amalambo nga filya Amafunde ya kwa Mose yalandile. Kabili mu Babiloni tamwali bashimapepo abali no kulatuula ayo malambo. Na kabili, abantu ba kwa Yehova bali banono sana nga kubalinganya ku bantu abashalepepa Yehova. Kanshi abaYuda abengi abali ne cishinka kuli Yehova balefwaisha nga nshi ukubwelelamo ku mwabo pa kuti bayebwesha ukupepa kwasanguluka. w23.05 amabu. 14-15 amapara. 3-4

Icingatwafwa pa kuti tulecita ifintu ifilanga ukuti tuli “bana ba lubuuto,” mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. Cinshi twalandila ifi? Pantu calikosa ukutwalilila ukuba ne mibele iisuma muli cino calo umwaba abantu abacita ifyabipa. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Umupashi wa mushilo kuti watwafwa pa kuti tatuletontonkanya nga bantu ba muli cino calo abatontonkanya ifyapusana ne fyo Lesa atontonkanya. Na kabili umupashi wa mushilo kuti watwafwa pa kuti tulecita “ifisuma ifya misango yonse” ne fyalungama. (Efes. 5:9) Cimo ico twingacita pa kuti Lesa atupeele umupashi wa mushilo, kumulomba. Yesu atile Yehova ‘alapeela umupashi wa mushilo ku bamulomba!’ (Luka 11:13) Na kabili nga tulelumbanya Yehova ilyo tulongene pamo na ba bwananyina, tulapokelela umupashi wa mushilo. (Abena Efese 5:​19, 20) Nga natukwata umupashi wa mushilo kuti twalacita ifintu ifisekesha Lesa. w24.03 amabu. 23-24 amapara. 13-15

Bushe mulafwaya ukuba abatekanya sana. Nga e fyo mufwaya, ninshi mulepepelapo sana. Ukutekanya kwaba pa fisabo fya mupashi. (Gal. 5:​22, 23) Kanshi kuti twapepela umupashi wa mushilo no kulomba Yehova ukuti aletwafwa ukuba ne ci cisabo ca mupashi. Nga kwacitika fimo ifyalenga ca-afya ukuba abatekanya, ‘tulelomba’ Yehova ukuti aletupeela umupashi wa mushilo uwingatwafwa ukuba abatekanya. (Luka 11:13) Na kabili kuti twalomba Yehova ukuti aletwafwa ukumona ifintu nge fyo afimona. Lyena nga twapepa, tufwile ukubombesha pa kuti tuleba abatekanya cila bushiku. Nga tulepepa ukuti tuleba abatekanya kabili tule-esha na po twingapesha ukutekanya, Yehova akalenga tukabe abatekanya nangu ca kuti tatwatekanya. Ici kuti calenga tuletontonkanya pa bantu balembwa mu Baibo abo twingapashanya. Mu Baibo mwaba abantu abali abatekanya abo twingapashanya. Nga tuletontonkanya pa malyashi yaba mu Baibo, kuti twasambilila ifya kuba abatekanya. w23.08 ibu. 22 amapara. 10-11

Yesu alilengele umutumwa Petro ukucetekela ukuti Yehova akulamusakamana. Ilyo abuushiwe, alilengele Petro na basambi bambi baipaya isabi mu cisungusho na kabili. (Yoh. 21:​4-6) Ukwabula no kutwishika, ici cipesha mano ico Yesu acitile calilengele Petro acetekela ukuti Yehova akulamupeela fyonse ifyo alekabila. Ici cipesha mano nalimo calilengele Petro aibukisha amashiwi Yesu alandile aya kuti Yehova alapeela bonse abafwaya ubufumu intanshi ifyo balekabila. (Mat. 6:33) Ifi ifyacitike fyalilengele Petro abika sana amano ku kubila imbila nsuma, ukucila ukubika amano ku kwipaya isabi. Pa bushiku bwa Pentekoste 33 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu, Petro alilandile no kushipa kabili alilengele abantu abengi ukumfwa imbila nsuma. (Imil. 2:​14, 37-41) Kabili alilengele na bena Samaria na Bena Fyalo ukusumina Kristu. (Imil. 8:​14-17; 10:​44-48) Ukwabula no kutwishika, Yehova alibomfeshe Petro ukulenga abantu abalekanalekana ukwisa mu cilonganino. w23.09 ibu. 20 para. 1; ibu. 23 para. 11

Nalimo imyaka ibili ukutula apo abena Babiloni baonawilile umusumba wa Yerusalemu, Imfumu Nebukadnesari yalilotele iciloto icaitiinishe umo yamwene icimpashanya icikalamba nga nshi. Imfumu yatile yali no kwipaya bonse aba mano, ukubikako fye na Daniele wine, nga ca kuti bafilwa ukuyeba ifyo yalotele, no mwalolele iciloto. (Dan. 2:​3-5) Daniele alingile ukubombelapo bwangu pali uyu mulandu pantu abantu abengi bali no kufwa. E ico “aingile umwali imfumu no kuilomba ukuti imupeeleko inshita iyalinga iya kuti ailondolwelele umo iciloto calolele.” (Dan. 2:16) Ifi Daniele acitile fyalilangilile ukuti ali uwashipa kabili ali ne citetekelo. Fyalangilile shani? Pantu tapaba apo calembwa mu Baibo ukuti Daniele alilwilepo ifiloto. Aebele abanankwe batatu “ukuti balombe Lesa wa ku muulu ukuti abomfwile uluse kabili abasokolwele iyi nkaama.” (Dan. 2:18) Yehova alyaswike amapepo yabo. Daniele alilwile iciloto ico imfumu Nebukadnesari yalotele pantu Lesa alimwafwile. Ena na banankwe batatu tababepeye. w23.08 ibu. 3 para. 4

Muletontonkanya pa busuma bwaba mu kutekanya. Nga natutekanya, tulaba ne nsansa kabili tatusakamikwa. Ukutekanya kuti kwalenga ubumi bwesu ukuwaminako. Nga tuletekanishisha abantu, tulaba sana ifibusa kabili tulekatana sana na ba bwananyina mu cilonganino. Kabili umo nga atukalifya tatufulwa bwangu ne ci cilenga ubwafya ukukanakulilako. (Amalu. 37:​8, na futunoti; Amapi. 14:29) Ne cacilapo ukucindama ca kuti, tukalapashanya Shifwe wa ku muulu kabili tukapalama sana kuli ena. Ukutekanya mibele iisuma sana iyo bonse tunonkelamo nga twaikwata. Nangu ca kuti limo cilafya ukutekanya, Yehova nga atwafwa, kuti twatwalilila ukuba ne yi mibele. Kabili ilyo tulelolela icalo cipya, kuti twacetekela ukuti “amenso ya kwa Yehova yalamona abamutiina, abalolela ukuti abalange ukutemwa ukushipwa.” (Amalu. 33:18) Kanshi lekeni bonse tutwalilile ukuba abatekanya. w23.08 ibu. 22 para. 7; ibu. 25 amapara. 16-17

Yakobo atile uyu mwaume kuti atila alikwata icitetekelo, lelo ifyo acitile filanga ukuti tali ne citetekelo. (Yako. 2:​1-5, 9) Yakobo alandile na pa muntu uusha-afwile munyina nelyo nkashi uwasapwile kabili uushakwete ifya kulya. Nangu ca kuti uyo muntu kuti atila alikwata icitetekelo, ifyo alecita fyalelangilila ukuti takwete icitetekelo. (Yako. 2:​14-16) Yakobo alandile ukuti Rahabu aba ca kumwenako icisuma pantu alilangile ukuti alikwete icitetekelo mu fyo alecita. (Yako. 2:​25, 26) Alyumfwileko fimo pali Yehova kabili alishibe no kuti e walecingilila abena Israele. (Yosh. 2:​9-11) Alilangile ukuti alikwete icitetekelo mu fyo acitile ilyo afishile inengu sha bena Israele. Ne cafuminemo ca kuti, uyu umwanakashi nangu ca kuti ali uushapwililika kabili tali mwina Israele, Yehova alemumona ukuti mulungami nga filya fine alemona Abrahamu. Ifyo acitile fitulanga umulandu cacindamina ukuba ne citetekelo icakwata imilimo. w23.12 amabu. 5-6 amapara. 12-13

Fwe Bena Kristu, tatufwaya fye ukwishiba amasambililo ya kutendekelako aya mu Baibo. Apo umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ulatwafwa, tulafwaisha ukusambilila “ifyashika ifya kwa Lesa.” (1 Kor. 2:​9, 10) Kanshi kuti mwatendeka ukuisambilisha sana ifyaba mu Baibo pa kuti mukapalame sana kuli Yehova. Ku ca kumwenako, kuti mwaisambilisha pa fyo Yehova alelanga ukutemwa ku babomfi bakwe aba ku kale. Na kabili kuti mwasambilila pa fyo ifi Yehova atemenwe ababomfi bakwe filanga ukuti alimutemwa na imwe bene. Kuti mwasambilila na pa fyo Yehova alefwaya abena Israele balemupepa e lyo mwafilinganya ku fyo afwaya ukuti tulemupepa muno nshiku. Nelyo kuti mwaisambilisha pa masesemo ayo Yesu afikilishe ilyo ali pano isonde. Kuti mwasambilila ifingi nga mulebomfya Icisontelelo ca Mpapulo sha Watch Tower nelyo Icitabo ca Kwafwa Inte sha kwa Yehova Ukusanga Ifyebo. Nga muleisambilisha ifyashika ifyaba mu Baibo mukaba ne citetekelo icakosa kabili “Kabili [mukeshiba] Lesa.”—Amapi. 2:​4, 5. w23.10 amabu. 18-19 amapara. 3-5

Ishiwi ilyo umutumwaPetro abomfeshe ilya kuti “muletemwana nga nshi,” kuti lyapilibula no kuti ukutemwa kufwile “ukufunguluka.” Amashiwi ya kulekelesha mu cikomo 8 yalangilila ifingacitika nga ca kuti tuletemwana nga nshi. Ukutemwa kufimba pa membu sha ba bwananyina. Natulangilile: Tutile ukutemwa kwaba kwati ni nsalu iyo twikete mu minwe, lyena twatendeka ukuifungulula pa kuti ifimbe pa filubo fya ba bwananyina, te cilubo cimo ne lyo fibili lelo ni “pa membu ishingi.” Kanshi ilyo Petro alelanda ukuti ukutemwa kulafimba pa membu ishingi, mu nshila imbi alelanda ukuti tufwile ukwelela. Nga filya fine insalu ingafimba pa fiko ifishilemoneka bwino, ukutemwa nako kuti kwalenga twaelela aba bwananyina pa fyo bashicita bwino, e lyo na pa fyo balufyanya. Tufwile ukutemwa sana aba bwananyina pakuti nangu batulufyanya kuti twabelela nangu ca kuti te lyonse canguka ukucite fyo. (Kol. 3:13) Nga tuleelela aba bwananyina ninshi tulelanga ukuti twalibatemwa, kabili tukalalenga Yehova ukulasekelela. w23.11 amabu. 11-12 amapara. 13-15

Ilyo Imfumu Yoshia yali ne myaka 26, yalitendeke ukuwamya itempele. Ilyo balewamya itempele, balisangile “ibuuku lya mafunde ya kwa Yehova ayo apeele abantu ukupitila muli Mose.” Ilyo imfumu baibelengele ili buuku, ilyo line fye yalyalwike pa kuti icite ifyo yaumfwile mu mafunde. (2 Imilandu 34:​14, 19-21) Bushe kuti mwatemwa ukulabelenga Baibo lyonse? Nalimo mulesha ukulabelenga Baibo cila bushiku, nomba bushe mulatemwa ukuibelenga? Bushe mulabika sana amano ku fikomo ifingamwafwa pa lwenu? Ilyo Yoshia ali ne myaka nalimo 39, ifyo asalilepo ukucita fyalengele afwe. Ali-icetekele sana ukucila ukucetekela Yehova no kushintilila pali ena ukuti amutungulule. (2 Imila. 35:​20-25) Finshi twingasambililako? Te mulandu ne myaka tukwete nelyo imyaka twapwisha ukusambilila Baibo, tulingile ukulashintilila pali Yehova. Kanshi tulingile ukulapepa ukuti aletutungulula, ukulaisambilisha Icebo cakwe, e lyo no kulakutika nga ca kuti Abena Kristu abakalamba mu fya kwa Lesa batupandako amano. Nga tulecita ifi, tatwakalufyanye sana kabili tukaba ne nsansa.—Yako. 1:25. w23.09 ibu. 12 amapara. 15-16

Baibo yalilanda pa banakashi abengi abatemenwe Yehova kabili abalemubombela. ‘baleilama mu fyo balecita,’ kabili ‘bali ne cishinka muli fyonse.’ (1 Tim. 3:11) Na kabili bankashi abakashana, kuti bamona abanakashi abakalamba mu fya kwa Lesa mu cilonganino baba abo bengapashanya. Bankashi mwe baice, bushe kuliko bankashi abakalamba mu fya kwa Lesa abo mwingapashanya? Nga mwamona bamo abo mwingapashanya, mulebika amano ku mibele iisuma iyo bakwata. Lyena muletontonkanya pa fyo na imwe mwingalalanga iyo mibele. Imibele iyacindama sana iyo abanakashi abakalamba mu fya kwa Lesa balingile ukukwata kuicefya. Umwanakashi nga naicefya, akaba cibusa wa kwa Yehova kabili na bantu bambi bakaba ifibusa fyakwe. Ku ca kumwenako, umwanakashi nga alitemwa Yehova alaicefya no kutungilila bumutwe ubo Shifwe wa ku muulu abikako. (1 Kor. 11:3) Mu cilonganino bumutwe emo bwaba, e lyo na mu lupwa namo mwine bumutwe e mo bwaba. w23.12 amabu. 18-19 amapara. 3-5

Yehova enekela abalume ukutemwa abakashi babo, ukulabasakamana, ukuba cibusa wabo, e lyo no kumulenga atwalilila ukuba cibusa wa kwa Yehova. Ukukwata imibele pamo nga ukulingulula, ukucindika abanakashi e lyo no kuba uwashintililwapo, kuti yalenga mwaba abalume abasuma. Nga mwaupa, nalimo kuti mwakwata abana. Finshi mwingasambilila kuli Yehova pa fya kuba umufyashi umusuma? (Efes. 6:4) Yehova aebele umwana wakwe Yesu ukuti alimutemenwe kabili e o alesekelamo. (Mat. 3:17) Nga mwaisaba ba wishi, lyonse mukale-eba abana benu ukuti mwalibatemwa. Mulebatasha na pa fisuma ifyo bacita. Abafyashi abaume abapashanya ifyo Yehova acita, balalenga abana babo ukuba abaume nelyo abanakashi abakalamba mu fya kwa Lesa. Kuti mwaipekanya ukuba ba wishi abasuma nga mulesakamana aba mu lupwa lwenu na ba mu cilonganino kabili mulesambilila ukubeba ukuti mwalibatemwa kabili balicindama kuli imwe.—Yoh. 15:9. w23.12 amabu. 28-29 amapara. 17-18

Nangu ca kuti tuli babomfi ba kwa Yehova, tulakwata amafya, kabili tulalwala nge fyo ciba ku bantu bonse. Tufwile no kushipikisha ukutukaanya nelyo ukutucusha ku bantu abapata abantu ba kwa Lesa. Nangu ca kuti Yehova tatucingilila kuli aya mafya, alitulaya ukutila akulatwafwa. (Esa. 41:10) Yehova nga atwafwa kuti twatwalilila ukulasekelela, kuti twalasalapo bwino ifya kucita, kabili kuti twatwalilila ukuba aba cishinka kuli ena nangu ifintu fya fye shani. Yehova alitulaya ukutupeela ico Baibo ita ukuti “umutende wa kwa Lesa.” (Fil. 4:​6, 7) Uyu mutende untu tukwata pa mulandu wa kuti tuli fibusa sana na Yehova. ‘Walicila amatontonkanyo yonse,’ kabili uusuma nga nshi ukucila ne fyo twingelenganya. Ku ca kumwenako, bushe mwalibala amupepapo kuli Yehova e lyo pa numa ya kupepa mwaleka ukusakamana. Ifyo mwaumfwile, e “mutende wa kwa Lesa.” w24.01 ibu. 20 para. 2; ibu. 21 para. 4

Abantu abatemwa Lesa balafwaya ukulalumbanya ishina lyakwe no mutima wabo onse. Imfumu Davidi yalishibe ukuti nga tulelumbanya ishina lya kwa Yehova, ninshi tulelumbanya Yehova wine. Nga twaumfwa ishina lya kuti Yehova, tutontonkanya pa fyo aba, pa mibele yakwe iisuma e lyo na pa fisuma ifyo acita. Davidi alefwaya ukulamona ishina lya kwa Lesa ukuti lya mushilo kabili alefwaya ukulalumbanya ili shina. Alefwaya ukulalumbanya ishina lya kwa Yehova ‘na conse icaba mu kati kakwe’ e kutila no mutima wakwe onse. Na bena Lebi nabo bali pa ntanshi mu kulumbanya Yehova. Balishibe ukuti takwali amashiwi ayafikapo ayo bali no kulanda pa kulumbanya ishina lya mushilo ilya kwa Yehova. (Nehe. 9:5) Ukwabula no kutwishika filya balumbenye Yehova no mutima wabo onse, fyalengele Yehova asekelela. w24.02 ibu. 9 para. 6

Yehova takamone ukuti tapali ifyo mwingacita nga mwafilwa ukufikilisha ifyo mwapanga ukucita lelo ifyo mushingakumanisha. (2 Kor. 8:12) Mulesambililako nga ca kuti kwacitika fimo ifyalenga mwafilwa ukufikilisha ifyo mwapanga. Muletontonkanya pa fyo mwakumanishapo ukucita. Baibo itila: “Lesa taba uushalungama, takalabe umulimo wenu.” (Heb. 6:10) Kanshi na imwe tamufwile ukulaba ifisuma ifyo mwabomba. Muletontonkanya sana pa fyo mwapangile ifyo mwakumanishapo ukucita. Nalimo mwalipangile ukuba icibusa sana na Yehova, ukulaebako abantu pali ena, nelyo ukubatishiwa. Nga filya fine mwafikilishe ifyo mwapangile ukucita, kuti mwakumanisha ukufikilisha ifyo mwapanga ukucita na pali ino nshita. Nga Yehova amwafwa, kuti mwafikilisha ifyo mwapanga ukucita. Ilyo mulebombela pa fyo mwapanga ukucita, mwilalaba ukulasekelela nga mwamona ifyo Yehova alemwafwa ne fyo alemupaala. (2 Kor. 4:7) Nga tamunenwike, Yehova akamupaala icine cine.—Gal. 6:9. w23.05 ibu. 31 amapara. 16-18

Yehova alitemwa ukweba ababomfi bakwe ukuti alibatemwa. Amalembo yalilanda imiku ibili ilyo Yehova aebele Yesu ukuti Mwana wakwe uo atemwa, uo asekelamo. (Mat. 3:17; 17:5) Bushe kuti mwatemwa Yehova nga alimwebele ukuti alimutemwa? Kwena te kuti tumfwe ishiwi lya kwa Yehova ukufuma mu muulu alelanda na ifwe, lelo alanda na ifwe ukupitila mu Cebo cakwe Baibo. Nga tulebelenga ifyo Yesu alandile mu mabuuku ya Mbila Nsuma, kuti caba kwati tuleumfwa ishiwi lya kwa Yehova ilyo aletweba ukuti alitutemwa. Yesu alepashanya sana Wishi. E ico nga twabelenga amashiwi ayo Yesu aebele abasambi bakwe abashali abapwililika lelo abali aba cishinka ukuti alibatemwa, kuti twashininkisha ukuti Yehova alitutemwa. (Yoh. 15:​9, 15) Nga twakwata amafya, tacipilibula ukuti Lesa naleka ukututemwa. Lelo amafya yalalenga twalanga ifyo twatemwa sana Yehova ne fyo twamucetekela.—Yako. 1:12. w24.03 ibu. 28 amapara. 10-11