Cindika Yehova ku Fyuma Fyobe
‘NSHILI mukankaala; ndi fye umulumendo kabili ne fikwatwa ifinono.’ ‘Nshakwete amasomo yakumanina; cinshi ningapeela Yehova?’ ‘Nalilemana icabipisha; Yehova akandekelesha.’ ‘Ninkota; cili kucelwa kuli ine ukunonka ifyuma.’
Bushe amatontonkanyo yapala aya yalapita mu muntontonkanya obe ilintu ulelanguluka umutwe wa ici cipande? Nalyo line, kuti waba umukankaala nga nshi ukucila ifyo pambi wingatontonkanya. Ibukisha amashiwi ya kwa Shikulwifwe Yesu ku cilonganino ca mu Smurna aya kuti: “Naishibo kucushiwa kobe, no bubusu bobe (lelo uli uwa fyuma).” (Ukusokolola 2:9) Yesu aali nalanda mu kubangilila mu Lyashi lya pa Lupili ukuti: “Mwiilonganikila fyuma pano isonde, . . . lelo ilonganikileni ifyuma mu mulu, . . . Pantu ukuli icipao cobe, e kuli no mutima obe.” (Mateo 6:19-21) Bushe aya mashiwi ya kwa Shikulwifwe yalakucincimusha? Ee, kuti kwabako icintu cimo muli iwe ico Shifwe wa mu mulu, Yehova, no Mwana wakwe balanguluka icacindama nga nshi. Natufwailishe.
Ubukata bwa Bulumendo—Ulupikwe no Kupimpa
Ni shani fintu umulumendo engapeela umulimo wacindama kuli Yehova? Amapinda 20:29 yatwebekesho kuti abalumendo balikwata ubukumu bwakatama—amaka ya ku mubili. Ifyo caba ica kupembesula ukumona umulumendo ukupeelesha ubukose bwakwe no butuntulu ku mulimo wa kwa Lesa wesu!
Natupilibule amabula ya lyashi lya kale ukubwelela ku numa ku kutendeka kwa ba 1930 ilyo impendwa ya balumendo baumfwile pa lwa cine caba muli Baibolo. Umo uwa myaka ya bukulu 16 ayashime kuli cibusa wakwe ica kwaafwa ce sambililo lya Baibolo Creation, icasabankanishiwe na Watch Tower Society. Pa nshita lintu afikile mu cipandwa ca “The New Creation” no kubelenga pa lwa kushishiwa, alishibe cintu alefwaya ukucita no bumi bwakwe. Apo pene, aipeele umwine kuli Kabumba wa maka yonse. Umwaka wakonkelepo abelengele na lumbi ulupapulo, Vindication (Book One), no kusambilila pa lwa cilolelo ca kwakana mu kwebela kwe shina lya kwa Lesa na bumulopwe. Ifi fyebo fyabalamwine ukufwaisha kwaswatuka muli wene ku mulimo wa nshita yonse. Ulya mwaka umo wine aipwishe ku mashuko ya bupainiya, kabili ukufika kuli buno bushiku alatwalilila mu mulimo wa nshita yonse. Lintu impendwa ya banankwe bapwisha nomba umulimo wabo uwa pe sonde, abengi aba abo bashalapo bacili balalangisha umupashi wa kuipeela kwa mweo onse kuli Shifwe wa mu mulu.
Bushe abalumendo ba Bwina Kristu aba lelo balelangisha iyi mibele imo ine iyacindama? Mu cine cine balacite fyo! Amalipoti ya muli Yearbook yalangilila ukuti icinabwingi ukufula kwati mume nomba baleilunda ku mitande ya bapainiya. (Ilumbo 110:3) Abekashi ba mu Philippines bacitile lipoti ukuti 13 peresenti iya bonse bapainiya ba nshita yonse baba pe samba lya myaka ya bukulu 20. Bushe ico cili ica cine kumbi? Ee, e fyo cili. Ku ca kumwenako, ukufwailisha pa fishi finono ifya Trinidad na Tobago kusokolola ukuti bapainiya bapya 282 balilembelwe pa kati ka September 1, 1986, na September 30, 1988. Pali iyo mpendwa, 48 baali pe samba lya myaka ya bukulu 20. Bushe kuti watemwa ukuumfwa ukufuma kuli umo uwa aba?
Kumanya Charmaine Francis. Asoso ukuti: “Ukufuma ku nshita naali akanya, abafyashi bandi balandile kuli ine pa lwa kubombela Yehova no kutwalilila uwa busumino kuli wene. Ilyo abafyashi bandi baali no kwipusha ico naali no kucita nga ca kuti babikilwe mu cifungo pa mulandu wa kushimikila imbila nsuma, naali no kusoso kuti, ‘nkabombela Yehova.’ Nacitile ukuipeela kwandi ilyo naali ne myaka 13, kabili nabatishiwe ilyo naali ne myaka 14. Pa numa fye ya ico, pa kutusha kwe sukulu ukuli konse, naibimbile muli bupainiya bwa kwafwilisha. Mu 1983 naingile mu mulimo wa bupainiya bwa nshita yonse. Mu mwaka wandi uwa kubalilapo uwa kucita bupainiya, nakwete ubuseko bwa kwaafwa namayanda ukuba umubomfi wa kwa Yehova. Nomba ndetungulula amasambililo ya Baibolo pabula. Umo alepekanishisha ku lubatisho, kabili batatu bambi balasangwa ku kulongana.”
Nomba, mwe balumendo, bushe tamulesumina ukuti na imwe bene mwalikwata icintu cimo icacindama ica kucindikilako Yehova? Kwena mwalikwata! Nangu cingati te kuti pambi nomba mube mu mulimo wa nshita yonse, kuti mwacindika Yehova ukulingana ne mibele yenu. Kuti pambi mucili namukwata imyaka iingi iya kusambilila ku sukulu ku ntanshi yenu. Nalyo line, namukwata ishuko lya mu nshita ilyacindama ku kutasha Yehova kuli bakafundisha benu na banenu ba mu kalasi. Christian Kalloo, uuli ne myaka ya bukulu ikumi limo, asendele ku sukulu kope wakwe uwa citabo ca Life—How Did It Get Here—By Evolution or by Creation? Ica kufumamo? Ashalike amakope cinelubali na abo abasekelele mu mutwe wa lyashi. Ashalike na kabili cimo mu butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda. Kuti wacita cimo cine.—Linganyeniko Mateo 21:15, 16.
Kasambilisha Wesu Mukalamba Alatusambilisha
Kasesema Esaya asosele ukuti: “Shikulu Yehova apeela kuli ine ululimi lwa basambilila.” Apeele umucinshi kuli Yehova ku maka yakwe aya kulanda. Na kabili alembele ubulayo bwa kwa Yehova ukuti: “Umupashi wandi uuli pali iwe, ne fyebo ifyo nabika mu kanwa kobe, tafyakafume mu kanwa kobe, nangu mu kanwa ka bufyashi bobe, nangu mu kanwa ka bufyashi bwa bufyashi bobe.” (Esaya 50:4; 59:21) Pamo fye nga fintu abaume bashasambilila na batuutu babeele abatumwa ba kwa Yesu kabili Lesa abalengele ukuba aba mano mu milandu ya ku mupashi, e fyo Yehova alenga abatuutu aba mano ilelo.
Yearbook ya mu 1986 yakwata ifyebo fya kukoselesha kuli abo abakwata amasomo yanono nelyo abashaya ku masomo ya lyonse. Mu fyalo ifingi Inte sha kwa Yehova balatantika amakalasi ya shibukeni ukucitwa pa kusambilisha abakalamba ukubelenga. Ifyo Yehova abapaala aba musango yo! Pa kati ka 1962 na 1984 mu Nigeria, 19,238 bamo bacitile ukulunduluka kwawamisha mu kusambilila ukubelenga no kulemba kabili nomba baliba na maka mu cituntulu aya kuibelengela Baibolo abene beka kabili na kuli abo bacitilako ubunte. We paalo lyacindama bakwata! Munyina umo alicitile bwino nga nshi ica kuti abeele kafundisha we kalasi lya kubelenga mu cilonganino cakwe.
Na kabili languluka icakukumanya ca kwa Ezekiel Ovbiagele. Taali na maka ya kubelenga ilyo abatishiwe mu 1940. Pa numa ya kusambilila ukubelenga, alilundulwike ukufika ku cipimo ca kulembwa nga painiya, kabili pa numa, mu 1953, alisontelwe nga kangalila wenda.
Takwabako ifipindami fya mushinku mu mibombele ya kusambilila. Bamo kuti bayambula ipinda lya kale ilya kuti: “Te kuti usambilishe imbwa ikote imicenjelo ipya!” Ico kuti pambi caba ica cine ku mbwa, lelo abantu te nama. Nangu fye bakalamba kuti kabili balasambilila nga ca kuti mu cine cine balefwaya ukwishiba no kubombela Yehova. Kuti pambi waishiba ulwa bamo abacita ifyo. Ku ca kumwenako, Alice Okon mu Nigeria alikoseleshiwe ukubelenga Baibolo no kwishiba ulwe subilo lintu itambika; alyankwileko no kusekelela mwi subilo lyaba ku ntanshi. Pa myaka ya bukulu 80, taali uwakotesha ku kusambilila. Bushe tauletontonkanya ukuti alengele umutima wa kwa Yehova ukusamwa? Aliba umukankaala mu citetekelo. Amapinda 3:14 yatwebesha ukuti ukukwata amano “kwawamo kucilo kwa silfere, ne cibwesha ca yako cawamo kucila golde.” Ilyo umo kuti alanda icine mu kulungika, amashiwi yakwe yaba “nga ʼmaapele ya golde mu fipe ifyacekwa fya silfere.”—Amapinda 25:11; Abena Kolose 3:16.
Abakankaala mu Citetekelo na mu Milimo Isuma Nangula Balilemana
Umuntu uwafyalwa no bulema bwa ku mubili kuti pambi ayumfwa uwafuupulwa nga nshi lintu alekula no kuba uwaibukila ulwa mibele yakwe. Kabili cilakalifya lintu umo aba icinakabupalu ku bulema mu bukalamba. Bushe imibele ili iyabulwamo isubilo ku ba musango yo? Iyo, kuti pambi caisula ne nshila ku bumi bwa muyayaya.
Mu kati ka Nkondo ya Calo iya I, Edward Stead abombele mu fifulo fya kusungilako bakabalwe mwi tauni linono ilya Arvada, Wyoming, U.S.A., no mukashi wakwe akwete iotela ilinono. Ukusansalikwa kuli fuluensa wa ciSpanish uwa kutiinya kwaboteleshe amaka yakwe aya kucincintila, kabili abeele icinakabupalu ku bulwele bwa kufimbe mfyufyu, ubo bwakoseshe impingu shakwe ica kuti umubili wakwe waletelwe mu capangwa ica mupando wa mipeto. Nangu cingati aali uwabulo kwafwiwa, nalyo line aali na maka ya kulanda, kabili alikwete ukusela kunono mu minwe yakwe. Pa nshita imo alangulwike ukuipaya. Lyene akumenye icine, kabili mu kucincimuka alicifukatile.
Mu kubalilapo aikele pa bwingililo bwe otela no kulanda ku beni pa lwa citetekelo cakwe icasangwa icipya. Aali na maka ya kusesha iminwe yakwe mu kukumanina ku kwisula ulupapulo lwa Baibolo ku kulanga abo abaiminine ku kukutika. Bamo abatashishe ukubombesha kwakwe bamwitile sky pilot walemana. Mu kukonkapo, apingwilepo ifyo aali no kucitila ubunte mu matauni yambi nga ca kuti ica kwikalamo caibela calikuulilwe wene muli motoka ya kwendamo. Ici calicitilwe, kabili pa myaka iingi acitile bupainiya muli iyi nshila ishili ya lyonse, ukwenda amakana ya mamailoshi pa kati ka Wyoming na Texas, ukuba pamo na bapainiya bacaice babili nelyo batatu abo abamusakamene. Lyonse ilyo aali uwa mweo, aali ica kukoselesha kukalamba kuli bonse abamwishibe.
Nga ca kuti ulayumfwa uwafupuulwa pa mulandu wa bulema bwa ku mubili, twapapata belenga ubulondoloshi pa mabula 22-5 aya Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa November 15, 1986. Abaume bonse abalumbululwa palya ni baeluda, ifiŋombe fya ku mupashi, abafikapo ku kusansamusha bamunyinabo abo pambi bengaba abatuntulu mu mubili lelo abali mu kukabila kwa kukuulilila kwa ku mupashi. Ifyo baba abakankaala mu menso ya kwa Lesa!—1 Timote 6:18.
Esterleta Dick, uwa myaka ya bukulu 63, alibe Nte yabatishiwa pa myaka 16. Mu 1978 alufishe amaka yakwe aya kumona, lelo alabomba nga painiya wa nshita yonse pa myaka ibili iyapitapo. Ni shani fintu ici cingacitikako? Cisuma, lekeni asuke.
“Bushiku bumo,” e fyo alondolola, “nkashi painiya wacaice anjipwishe ukuti: ‘Nkashi Dick, lyonse ulafika pa mabuyo yobe nga painiya wa kwafwilisha. Mulandu nshi ukukanaesesha ukuba painiya wa nshita yonse?’”
Esterleta atiinine fyo kuti aba ica kucilikila kuli bamunyina, lelo aibukishe ukuti kangalila wa muputule akoseleshe umulimo wa bupainiya. Asosele ukuti: “Nalitendeke, kabili nomba nalipoosa imyaka ibili mu mulimo wa bupainiya. Ndacita ubunte bwa mu misebo kabili nalikwata ifipempu fya kubwelelamo ifingi. Mu kulundapo, ntungulula amasambililo ya Baibolo aya mu ŋanda mutanda. Shani? Pa ntanshi nshilatandalila mwine ŋanda, ifyebo fye sambililo filabelengwa kuli ine pa ŋanda capamo na malembo yalangililwe, ica kuti ndaba na maka ya kulandapo pe sambililo. Batatu aba basambi ba Baibolo balasangwa ku kulongana capamo na ine, kabili umo alibatishiwa.”
Uuli Onse Kuti “Apeela” Mu kuba ne ca Bupe
Bushe ukupeela kwapeleshiwa fye ku lubali lwa ku mupashi? Iyo. Ilyo Imfumu Davidi iya pa kale yalepanga amapekanyo ku kukuula itempele, aipwishe ukuti: “Na ni uulepeela lelo ku kuitemenwa ica bupe kuli Yehova?” (1 Imilandu 29:5) Uuli onse kuti acite fyo. Mu kupalako ilelo, abanono na bakalamba, mu butuntulu busuma nelyo iyo, abengi bafwaya ukucita ukusangwilako kwa fibombelo ukwa kuitemenwa ku kutwala pa ntanshi amabuseko ya Bufumu. Kuti pambi cacitwa ukupitila mwi ofesi lya musambo ilya calo ca umo nelyo ukupitila mu cilonganino ca cikaya. Muli iyi nshila uuli onse pambi, ukulingana na maka yakwe, kuti ayaafwa ukusenda icishingamo no kumona ukuti imbila nsuma naishimikilwa mwi sonde lyonse ilyaikalwamo. Caba lishuko.—2 Abena Korinti 9:8-12.
Icacilishapo ukucindama, mwalikwata ifyuma fya ku mupashi ifya kucindikilako Yehova. Abacaice balikwata amaka no butuntulu bwa bulumendo. Abashasambilila kuti basambilila ukupeela icisabo ca milomo yabo. Abalemana kuti kabili balilunduluka mu kwishiba, amano, no kumfwikisha, ica kuti abengi tababa fye bakalumba ba kwa Yehova inshita yonse lelo na kabili ifiŋombe na bakacema mu cilonganino ca Bwina Kristu. Bushe tawaba uwacindama ukucila fintu waletontonkanya? E co, cindika Yehova ku fyuma fyobe.—AbaHebere 13:15, 16.