Ukumfwikishe Lyashi

Abalaalana ba Bwamba Bumo Bwine—Balilinga pa Ntanshi ya kwa Lesa?

Mu citungu ca mu Australia ica Queensland, incitilo ya balaalana ba bwamba bumo bwine—nangu fye mu kulanshanya kwa munankwe wa pa mbali—kucili nalyo line ukushili kwa mwi funde. Mu nshita ya nomba line, ibumba likalamba ilye calici mu citungu lyalwishishe na maka amafunde ya musango yo; balefwaya ukwampana kwa bwamba bumo bwine ukukaanamonwa nga buntalamisoka.

Ukulingana na nyunshipepala ya The Courier-Mail, ili Bumba Lyapuminkana Ilya Bulungi bwa Kwangalila Capamo Ilye Calici lyapangwa ne filundwa fya baAnglican, baKatolika ba ciRoma, abaLutheran, abaBaptist, Amacalici yekatanya na baQuaker (Sosaite ya Fibusa). Ukutunga ukuti amafunde ayalipo ayalwisha abalaalana ba bwamba bumo bwine yashimpwa pa bumbulu ne mpatila, e fyalondolwele ibumba: “Ukwafwilisha kwesu kuli ici cifulo kwashimpwa pa cisumino ca kuti abantu bonse balilingana pa ntanshi ya kwa Lesa kabili balingile ukulingana pa ntanshi ye funde. Twasumina ukuti umuntu uulaalana wa bwamba bumo bwine tacepako pa muntunse ukucila pa muntu uulaalana no wa bwamba bwapusanako.”

Ilintu calibe ca cine ukuti abantu bonse abafyalwa balilingana, cinshi cabe imimwene ya kwa Lesa iya kulaalana kwa bwamba bumo bwine? Muli Baibolo, shonse incitilo sha kwampana kwa bwamba bumo bwine shalisenukwa pamo ngo kushili kwa cifyalilwa kabili kwaminwa ukukaanasuminisha kwa kwa Lesa, ukutungulula ku mfwa. Ici caali ica cine te kuli Israele fye uwa pa kale lelo na kabili mu nshita sha Bwina Kristu. (Ubwina Lebi 18:22; Abena Roma 1:26, 27) Ukusenukwa kwalyumfwika kabili takukabilwa ukulondololwa kwa kuti: “Nangu ba bulalelale, . . . [nangu baume abaikatililila ku mifwaile ishili ya cifyalilwa, NW], nangu ababembuka na baume banabo . . . tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.”—1 Abena Korinti 6:9, 10.

Ukucila pa kupinda kwa kukanamonwa nga buntalamisoka ukwa kulaalana ba bwamba bumo bwine, Abena Kristu ba cine bacincisha abo abatekwa ubusha kuli ici cibelesho cisaalula Lesa ukuputukako pa kwalukila ku Cebo ca kwa Lesa ica cine.

Amasanso ya Mulopa Yatwalilila

Ukufwailisha kwa nomba line kwasokolwele ukuti imyanda ne myanda iya filubo fyalicitwa kuli Red Cross ya mu America mu kubomba no mulopa wakoweshiwa. Mupepi na citika wa twa kupakamo utwa mulopa amamilioni 12 ukufika ku mamilioni 15 utubomfiwa mu United States cila mwaka twananishiwa na Red Cross ya mu America. Ilyo utwa kupakamo twa mulopa twafuma uto utusangwa ukuba utwakoweshiwa, FDA (Food and Drug Administration), icibombelo ca kamfulumende iya pa kati, ilingile ukwishibishiwa. Nangu cibe fyo, The New York Times ilondolola ukuti uupempula ukufuma ku kamfulumende apaasha ukuti Red Cross ilingi line ilafilwa ukucite ici. Atunga ukuti ukufwailisha kwa fyalembwa fyabo kwasokolwele imilandu 380 umo ukubomba bubi bubi no mulopa wakoweshiwa kushabalile akucitwa lipoti kuli kamfulumende. Mu kulundapo, ukufuma pa malwele ya AIDS 228 ayo pambi yalengelwe ukufuma ku kuushishamo kwa mulopa, uwa kupempula asangile ukuti Red Cross yacitile fye lipoti 4 ku FDA.

Ilintu abengi bacili baleumona ngo wa kupususha ubumi, ukukuushishamo kwa mulopa kwalishingamwa ku mfwa sha makana cila mwaka. Nalyo line, bakapepa ba cine aba kwa Lesa, mu kumfwila amafunde yakwe ukukuma ku mulopa, baba pa nshita imo ine abacingililwa ukufuma ku masanso ya kukuushishamo. Lesa akambishe ukuti: “Tamufwile ukulya umulopa; upongolweleni pa mushili ukupala amenshi . . . pa kuti cibe icisuma kuli imwe na bana benu aba kamukonkapo, pa mulandu wa kuti mukalacita icili icalungama.”—Amalango 12:23-25, New International Version.

Papa Ali pa Mulimo wa Fita

Umwaka wapwile papa akumene na bacila pali 7,000 abasambilila ubushilika pe boma lya fita ilya Cecchignola mu Rome. Pali ilya nshita abashilika bacaice bane abaiminineko inkambi ya fita baipwishe papa nampo nga umulimo wa fita ulalingana na kampingu wa Bwina Kristu. Mu kulungatika, ukulingana na nyunshipepala ya Musumba wa Vatican iya L’Osservatore Romano, baipwishe ukuti: “Bushe umo kuti aba Umwina Kristu wa busumino kabili, pa nshita imo ine, umushilika wa busumino?” Mu kwankulako papa asosele ukuti: “Takwabako ubwafya bwa kubalilapo nelyo icishingacitikako mu kwikatanya umulimo wa Bwina Kristu no mulimo wa bushilika. Nga ca kuti twalolesha pa walekeleshako mu kushininkisha, kuti wamonwa nge cintu cayemba, icawaminwa kabili icawamisha.”

Bushe imimwene ya musango yo, nangu cibe fyo, yalilingana ne mimwene ya kukanabuulamo ulubali iyasungililwe na Bena Kristu ba mu kubangilila? Mu citabo cakwe An Historian’s Approach to Religion, Arnold Toynbee asontako umulandu wa kwa Maximilianus, uwafwilile icisumino uwa mu mwanda wa myaka uwalenga itatu uo, ilyo atiinishiwe ne mfwa ku cilye ca ciRoma pa kukaana ukulembwa mu bushilika, asosele ukuti: “Nshakabombe. Kuti pambi mwaputulako umutwe wandi, lelo nshakabombele amaka ya Ici Calo; nkabombela Lesa wandi.” Mulandu nshi, mu kulolenkana ne mfwa ya cine cine, akaanine ukwakana mu mulimo wa bushilika? Pa mulandu alangulwike ukuti abakonshi ba cine aba kwa Yesu tabali na kuba “ulubali lwa calo” nge fyo Yesu taali ulubali lwa calo. Mu kulundapo, amwene ukuti ubulwi bwa Mwina Kristu bwali bwa ku mupashi, mu kumfwana na mashiwi ya mutumwa Paulo aya kuti: “Tatulwilo mwalolo buntunse (pantu ifyanso fya bulwi bwesu te fya buntunse).”—Yohane 17:16, NW; 2 Abena Korinti 10:3, 4.