Abalefwa mu Nkondo Nomba Bantu Bashalefwa Kale
PROGRAMU wa “Perspective” uwa pa mulabasa wa UN Radio alondolwele ukuti, “Ndakai inkondo shilelwikwa shalipusana ne shalelwikwa kale . . . Mu cifulo ca kuti abashilika e bo balefwa, abafwilamo sana bekala calo.” Ku ca kumwenako, mu nkondo ya calo iya 1, amapesenti fye yasano aya bacenenwe nelyo ukwipaiwa bali bekala calo. Nangu cibe fyo, mu nkondo ya calo iya 2, impendwa ya bekala calo bacenenwe nelyo ukwipaiwa yafikile ku cipimo ca mapesenti 48. Na kabili, umulabasa wa UN Radio walondolwele ukuti, ilelo “mupepi na mapesenti 90 aya bekala calo e bacenwa nelyo ukwipaiwa mu nkondo, kabili abengi abacenwa banakashi, abana, na bakote.”
Ukulingana na Olara Otunnu, kalemba mukalamba wa United Nations, Umwiminishi Waibela uwa kabungwe ka Children and Armed Conflict, atile, “mupepi na mamilioni yabili aya bana banono balipaiwa mu nkondo ukutula mu 1987.” Cimo no kutila abana ukucila 450 e balefwa mu nkondo cila bushiku pa myaka 12 iyapitapo! Ukulundapo, muli ilya ine nshita, abana ukucila pa mamilioni 6 balicenenwe icabipisha nelyo ukulemanikwa.
Ba Otunnu batubulwile ukuti inshila imo iyo United Nations ingaanshishamo icipendo cilekulilako ica bana bepaiwa nelyo ukucenwa mu nkondo kupitila mu kupangako ififulo fimo ifileitwa ukuti ififulo fya umutende. “Ififulo umo abana basangwa sana, pamo nga mu masukulu, mu fipatala, na mu fibansa fya mangalo, tafifwile ukulishishamo imfuti.” Nangu cibe fyo, umulabasa wa UN Radio walundilepo ukuti, inshila isuma United Nations ingabomfya ku kushininkisha ukuti abekala calo tabalecenwa nelyo ukufwa pa mulandu wa nkondo “kulesha inkondo ukubalamuka.” Cine cine, pa kuti abekala calo belafwa nelyo ukucenwa inkondo ifwile ukufumishiwapo. Bushe ico cikatala acicitika?
Pa mulandu wa lyashi lya kale ilya bantunse ilyaisulamo fye nkondo, abengi batila abantunse tabakatale abaleta umutende mwi sonde lyonse. Nangu cibe fyo, Icebo ca kwa Lesa, Baibolo, yalaya ukuti Yehova Lesa akaleta uyo mutende: “Aputulo bulwi ukufika ku mpela ya calo.” (Amalumbo 46:9) Ni lilali ici cikacitika? Kabili mulandu nshi mulingile ukushininkishisha ukuti ukulaya kwa kwa Lesa ukwa mutende wa mwi sonde lyonse kukafikilishiwa? Nga mulefwaya ukusanga ifyasuko kuli fi fipusho, lembeleni abasabankanya uno magazini, ukubomfya akeyala kali pe bula 5 akabela mupepi no ko mwikala, nelyo kuti mwaya fye ku Ng’anda ya Bufumu iya Nte sha kwa Yehova iyabela mupepi no ko mwikala. Mukasukwa fye ifyasuko fya kulungatika ukwabula no kulipilapo icili conse.
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 12]
ICIKOPE CA BA UN 156450/J. Isaac