Bushe AIDS Ikapwa Lilali?

Imisepela ilapokelela ifyebo ifingi pa fya kupanga icupo ilyo bali abaice kabili ifi fyebo fikoselesha ubulalelale. Ukuilasa imiti ikola ku nshindano na ko kwaliseeka sana kabili ni nshila imo abantu bambwilamo akashishi ka HIV. Nga mwatontonkanya pa fyo abantu bacita ifintu lelo ukwabula ukusakamana, kuti mwati fye katwishi no bulwele bwa AIDS nga bukatala abupwa.

BADOKOTA batila inshila yacindama iya kulwishishamo ubulwele bwa AIDS kwafwa abantu ukwalula imisango yabo. Akabungwe ka Centers for Disease Control and Prevention, katila: “Imisepela yonse fye ilakabila ifyebo ifingi lyonse ifingabafwa ukuba ne misango isuma iikabafwa ubumi bwabo bonse ukutaluka ku myendele ingalenga bayambula akashishi ka HIV. Abafyashi na bakasambilisha bafwile ukubombako uyu mulimo wa kusambilisha abaice.”

Kanshi twamona ukuti abafyashi bafwile ukusambilisha abana babo pali aya mafya ilyo abana bashilabepwa ku banabo nelyo ku bantu bambi. Kwena te lyonse ici canguka. Lelo ukucita ifi kuti kwapususha ubumi bwa mwana wenu. Ukusambilisha abana pa fya kupanga icupo ne miti ikola takwakabalenge ukutendeke ukucita ifyabipa. Na kuba kuti kwabafwa ukutwalilila ne misango isuma.

Calicindama Abafyashi Ukufunda Abana

Pa bantu ba kwa Lesa aba ku kale, abafyashi bali no kusambilisha abana babo pa fya kupanga icupo ne fya kucingilila ubumi bwabo. Na kuba, mu mafunde ya bena Israele mwali ne fishinte fyalelanda pa mibele isuma e lyo ne misango imo ifyabacingilile ku malwele. (Ubwina Lebi 18:22, 23; 19:29; Amalango 23:12, 13) Bushe abantu bali no kusambilishiwa shani aya mafunde? Yehova Lesa aebele abena Israele ukutila: “Ifyebo ifi, ifyo ndemweba lelo, fibe mu mitima yenu.” Abafyashi intanshi balekabila ukwishiba ubusuma bwali mu kukonka aya mafunde e lyo ne fibi fyali no kufuma mu kukanacite fyo. Lyene baebelwe ukutila: “Mulefundisha abana benu no mukoosha, mulefisosa na pa kwikala mu mayanda yenu na pa kwenda mu nshila, kabili pa kulaala na pa kubuuka.”—Amalango 6:6, 7.

Ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ‘mulefundisha no mukoosha’ lyalola mu ‘kubwekeshabwekeshapo,’ ‘ukulandapo libili libili,’ nelyo ‘ukwafwa umuntu ukumfwikisha.’ Kanshi twamona ukuti calicindama ukupaatulako inshita. Abafyashi abapaatulako inshita ukusambilisha abana babo abaume na banakashi pa bubi bwaba mu kubomfya bubi bubi imiti ikola no bulalelale bakafwa abana babo ukukanaipoosa mu micitile iilenga umo ukwambula akashishi ka HIV na malwele yambi.a

Imbila Nsuma ku Bacula Kuli HIV na AIDS

Ukwesha ukucilikila ubulwele bwa HIV na AIDS te kuti kusansamushe sana abalwala kale aya malwele. Balacula ku mafya yafuma kuli ubu bulwele kabili ilingi line balasuulwa no kukankambwa pa mulandu wa kulwala. Bushe cinshi cilenga? Cimo ico abengi basumina ca kuti nga wapalama no muntu uwakwata akashishi ka HIV, kuti akwambukisha. Kwena ubu bufi. Ca cine ukuti umuntu kuti atiina ukwambula akashishi ka HIV nelyo ubulwele bwa AIDS pantu aya malwele yalambukila kabili yalepaya. Lelo bamo baleka umwenso wa ubu bulwele wabalenga no kulatiina abantu abakwata ubu bulwele. Abalwala ubu bulwele limo tababapako muti, balabatamfya mu macalici, no kusanswa fye icabipisha.

Abantu bamo batila ubulwele bwa AIDS ni nshila ya kwa Lesa iya kukandilamo ababifi. Kwena, ca cine ukuti abalwala ubu bulwele abakonka ifyo Baibolo ilanda pa bulalelale, ukubomfya bubi bubi imiti ikola, no mulopa, nga tabayambwile ubu bulwele. (Imilimo 15:28, 29; 2 Abena Korinti 7:1) Lelo Baibolo ilanga ukuti ukulwala te bushininkisho bwa kuti Lesa alekanda umuntu pa lubembu lumo ulo acita. Lelo Baibolo itila: “Lesa te kuti eshiwe ku bubi, kabili umwine tesha muntu iyo.” (Yakobo 1:13; Yohane 9:1-3) Umuntu uwakwata akashishi ka HIV nelyo ubulwele bwa AIDS pa mulandu wa kufilwa ukukonka ifyo Amalembo yasosa lelo uwayalula imibele yakwe kuti acetekela ukuti Lesa takamulekeleshe.

Ilyo Yesu aishile pano isonde, alilangile ukuti cine cine Lesa alalangulukilako abalwala kabili alibatemwa. Ilyo Yesu ali pa lwendo, asangile umwaume wa fibashi. Yesu “aiketwe nkumbu, kabili atambike ukuboko kwakwe no kumukumya.” Yesu abomfeshe amaka yakwe aya kupapusha no kundapa ulya mwaume wa fibashi. (Marko 1:40-42) Yesu tasuulile abalwele. Ukutemwa abatemenwe kwalangile bwino ifyo ukutemwa kwa kwa Wishi kwaba.—Luka 10:22.

AIDS Yalapwa Nomba Line!

Ukundapa Yesu acitile ukwa cipesha amano kulatushinina ukuti Lesa alitutemwa e lyo no kutusambilisha na fimbi. Baibolo itweba ukuti Yesu Kristu nomba ni Mfumu mu muulu kabili aleteka. (Ukusokolola 11:15) Umulimo abombele pano isonde walangile ukuti alikwata amaka ya kundapa ubulwele bonse abantu balwala kabili alafwaya ukucite fyo. Ifi fine fye e fyo akacita.

Ukusesema kwaba mu Baibolo kutweba ukuti nomba line fye “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.” (Esaya 33:24) Nangu ca kuti abantunse balifilwa ukucilikila ukusalangana kwa bulwele bwa AIDS nelyo ukusanga umuti wingaposha bonse abalwala ubu bulwele, kuti twacetekela ukuti AIDS ikapwa. Imfumu David yatile: “We mutima wandi, cindika Yehova, kabili wilaba fya kutesa fyakwe fyonse; e ulekelela amampuulu yobe yonse, e uposha amalwele yobe yonse.”—Amalumbo 103:2, 3.

Bushe ni lilali ici cikacitika? Finshi Lesa afwaya ukuti abo abalefwaya ukuipakisha aya mapaalo bacite? Tulemukoselesha ukumona Inte sha kwa Yehova no kulanshanya na bo pa kuti mukasambilile na fimbi pa malayo yasuma ayaba muli Baibolo.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 11]

Ukusesema kwa mu Baibolo kutweba ukuti nomba line fye “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.”

[Icikope pe bula 10]

Ukusambilisha abana benu pa lwa kupanga icupo elyo na pa miti iikola kuti kwabacingilila

[Icikope pe bula 10]

Amaka ya kwa Yesu no kuitemenwa ukuposha abalwele kwalangile ico akacita ku ntanshi