Bushe Ifya Kupangapanga Filenga Mwalasambilila Shani Pa Fintu?

Abantu balasambilila pa fintu ifingi pamo nga ifya ku sukulu, ku ncito nelyo fye ifintu fimbi. Ifya kupangapanga kuti fya-afwa abantu ukusambilila. Pali ino nshita umuntu kuti asanga ifyebo ifingi pa fyo alefwaya ukusambilila ninshi ali fye pa ng’anda ukucila ifyo cali kale.

Na lyo line ababomfya sana ifya kupangapanga basanga ukuti . . .

balafilwa ukubikako amano nga balebelenga.
balafilwa ukubika fye amano ku kucita icintu cimo.
balatendwa bwangu nga ca kuti bali beka.

IFYO MUFWILE UKWISHIBA

Umukashana alecita ifintu ifingi pa muku umo. Alelemba meseji pa foni, alelanshanya no munankwe pa vidio kabili alebomfya kompyuta no kubelenga mwi buuku pa kusambilila.

UKUBELENGA

Abantu abatemwa ukubelenga ifyebo pa Intaneti balafilwa ukuteeka umutima ilyo balebelenga.

Balabelenga lubilo lubilo pa kuti bwangu bwangu basange icilelandwapo. Kwena tacabipa ukubelenga ifyebo lubilo lubilo pa kuti usange bwangu icasuko, nomba ukucita ifi takwawama nga ca kuti ulefwaya ukumfwikisha ilyashi lyonse

TONTONKANYENI PALI ICI: Bushe cilamwangukila ukubelenga ifyebo fyonse nga ca kuti nafifula? Bushe ukubelenga ifyebo ninshi na muteeka no mutima kuti kwamwafwa shani ukusambilila bwino?—AMAPINDA 18:15

UKUKANABIKAKO AMANO ILYO MULEBELENGA

Abantu bamo bamona kwati nga balebelengela ifyebo pa foni nelyo pa kompyuta kuti balecita ifintu fibili pa nshita imo ine e kuti, ukutumishanya amameseji ne fibusa uku no kusambilila. Lelo ici kuti calenga fye bafilwa ukubomba bwino muli fyonse fibili maka maka nga filekabila ukuti babikeko sana amano.

Umuntu alingile ukubombesha pa kuti abike amano ku fyo alesambilila. Grace uuli ne myaka 14 atile, “cilawama ukubikako sana amano ku fyo ulecita pantu takuba ukupanga sana ifilubo nelyo ukusakamikwa sana. Nalisambilila ukuti caliwama ukubika amano ku kucita icintu cimo ukucila ukulacita ifintu ifingi pa muku umo”

TONTONKANYENI PALI ICI: Bushe ukubomfya ifya kupangapanga kulalenga mulecita ifintu ifingi pa muku umo ica kuti mwafilwa no kwibukisha ifyo musambilile?—AMAPINDA 17:24.

UKUTALALILWA ILYO MULI MWEKA

Abantu bamo tabatemwa ukuba beka, kanshi ici cilenga balebomfya sana ifya kupangapanga pa kuti belatalalilwa. Ba Olivia batile, “Ndomfwa sana ukutalalilwa nga ca kuti naikala amamineti 15 ukwabula ukubomfyapo foni, tabuleti nelyo ukwasha TV.”

Na lyo line nga ca kuti umuntu ali eka, nampo nga mwaice nelyo mukalamba alakwata inshita iisuma iya kutontonkanya pa fyo alesambilila.

TONTONKANYENI PALI ICI: Bushe mulabomfya bwino inshita ilyo muli mweka ku kutontonkanya pa fyo mulesambilila?—1 TIMOTE 4:15.

IFYO MWINGACITA

MULEMONA NGA CA KUTI MULABOMFYA SANA IFYA KUPANGAPANGA

Kuti mwabomfya shani ifya kupangapanga pa kuti cilemwangukila ukusambilila pa fintu fimo? Bushe ifya kupangapanga kuti fyalenga shani mwafilwa ukubika amano ku fyo mulesambilila?

IFYO BAIBOLO ILANDA: “Sunga amano yene yene no kulingulula.”—AMAPINDA 3:21.

IPUSHENI AMUTI . . .

Bushe ndafilwa ukumfwikisha ifyo ndebelenga pali foni nelyo pa kompyuta nga ca kuti nafifulisha? Nga ca kuti e fyo ciba, finshi filenga ndefilwa ukumfwikisha ilyo ndebelenga?
Finshi ningacita pa kuti ndeumfwikisha ifyo ndebelenga?

Icingamwafwa: Pa kubala, mulebelenga fye ifyebo ifinono nelyo paragrafu imo, lyena mu kupita kwa nshita kuti mwalundako. Mulebelenga mu kupongomoka pa kuti mulebika amano ku fyo mulebelenga.

Finshi mfwile ukucita pa kuti ndekwata inshita ya kutontonkanya pa fyo nabelenga?

Icingamwafwa: Muleshako amamineti 10 aya kupituluka mu fyo mwasambilila.

Finshi filenga nalafwaya ukucita ifintu ifingi pa muku umo?
Finshi ningacita pa kuti ndebika fye amano ku kucita icintu cimo?

Icingamwafwa: Mwilabika ifintu ifingamupumfyanya apo mulebelengela.

IFYO BAIBOLO ILANDA: “Nonka amano, nonka umucetekanya.”—AMAPINDA 4:5