Ifya Kuwamyako Ukulamuka mu Kulanshanya

BUSHE ilingi line cilamwangukila ukulanshanya na bambi? Abengi, ukutontonkanya fye pa kulanshanya na umo, maka maka uo bashaishiba, kulabatunsha no mutima. Abantu ba musango yo napamo ba mwenso. Napamo kuti batwishika abati: ‘Nga finshi ningalanda? Kuti natampa shani ukulanshanya? Finshi ningasosa pa kuti kutwalilile?’ Abantu baicetekela kabili aba bucibusa kuti pa kulanshanya e balesosa fye. Ubwafya bengakwata bwa kulenga bambi na bo ukusosapo no kwishiba ukukutika ilyo bambi balesosa. E co ifwe bonse, nampo nga tuli ba mwenso nelyo tuli ba bucibusa, tulekabila ukutwalilila ukuwamyako ukulamuka pa kulanshanya.

Tendekeleni pa Mwenu

Pa kuwamyako ukulamuka pa kulanshanya, mulandu nshi mushingatampila pa mwenu? Ukulanshanya kusuma kuti kwalenga mu lupwa mwaba insansa nga nshi.

Icikalamba icingalenga ukuti kube ukulanshanya kwa musango yo, ni lintu umo aleyangwa umunankwe. (Amala. 6:6, 7; Amapi. 4:1-4) Nga twalyangwa bambi, tulalanshanya na bo, kabili tulakutika ilyo balesosa. Cimbi icakatama caba kukwata ifine fine ifya kusosa. Nga ca kuti pa lwesu twaliteyanya ukubelenga no kusambilila Baibolo lyonse, tukaba ne fingi ifya kwebako bambi. Ukubomfya bwino akatabo ka Ukubebeta Amalembo Cila Bushiku kuti kwalenga mwakwata ifya kulanshanyapo. Napamo twacikumanya ifisuma mu mulimo wa mwi bala akasuba. Napamo twacibelenga fimo ifya kunonsha atemwa ifya kusekesha. Tulingile ukubelesha ukushimikilako aba mu lupwa ifi fintu ilyo tuleisha. Ici cikatwafwa no kulanshanya na bantu abashili ba mu lupwa lwesu.

Ukulanshanya no Muntu Mushaishiba

Abengi balashimunuka ukutendeka ukulanshanya no muntu bashaishiba. Lelo pa mulandu wa kutemwa Lesa no kutemwa abanabo, Inte sha kwa Yehova shilesha na maka ukwishiba ifya kulanshanya na bambi pa kuti shibashimikileko icine ca mu Baibolo. Cinshi cingamwafwa ukuwamyako mu kucite fi?

Icishinte calondololwa pa Abena Filipi 2:4 cilaafwa icine cine. Twakoseleshiwa ati, “[twiba] abalolekesha ifya [fwe] bene, lelo abalolekesha ne fya [banensu].” Taleni tontonkanyeni fi: Nga tamwatala amukumanya uyo muntu, kuti amumona ngo mutulatula fye. Kuti mwacita shani pa kuti angukilwe? Ukumwentula kwa citemwishi no kumuposha muli bucibusa kuti fyayafwa. Lelo kuli na fimbi ifya kutontonkanyapo.

Napamo mwacimupumfyanya ifyo aciba aletontonkanya. Nga ca kuti mulefwaya fye mulanshanye ifyo imwe muletontonkanya ukwabula ukulangulukilako ifyo wene aletontonkanya, bushe kuti amwasuka bwino? Cinshi Yesu acitile ilyo akumenye umwanakashi umwina Samaria pa cishima? Ico ulya mwanakashi aletontonkanya fye kutapa menshi. Yesu atampile ukulanda nankwe ilyashi pa lwa menshi, kabili bwangu bwangu ilyashi lyaishilesanguka ukulanshanya kusuma ukwa fya ku mupashi.—Yoh. 4:7-26.

Nga ca kuti mulepempwila, na imwe kuti mwailuka ifyo abantu napamo baletontonkanya. Bushe uyo muntu alemoneka uwa nsansa atemwa uwa bulanda? Bushe mukote, napamo alinakuka? Bushe cilemoneka kwati paliba abana pa ng’anda? Bushe alemoneka kwati alekala bwino atemwa alashomboka pa kusanga umwa kuliila? Bushe ifyo bakobaika mu ng’anda nelyo ifyo aikobaika pa mubili filanga ukuti alapepa kumo? Nga ca kuti pa kuposhanya mwalanga ukuti namwiluka ifyo fintu, uyo muntu kuti amumona nga bayangwa ku fintu na o ayangwako.

Nga ca kuti tamwalandapo na mwine ng’anda pa kanwa nkati, napamo pa kulanshanya aisalila fye mu ng’anda, cinshi mwingatontonkanya? Napamo uyo muntu ekala mwenso mwenso. Bushe kuti mwabomfya ifyo fyebo ku kutampa ukulanshanya nankwe ilyo ali mu kati na imwe ku nse?

Mu fifulo fimo kuti mwatendeka ukulanshanya no muntu nga mwamwebako pa lwa bumi bwenu—ifyo mwakula, ico mwaishila pa mwakwe, umulandu mwacetekelela Lesa, umulandu mwatampile ukusambilila Baibolo, ne fyo Baibolo yamwafwa. (Imil. 26:4-23) Ukuba kwena, mufwile ukucenjela pa kucite fi no kukanalaba ico mwimininepo. Ici kuti calenga uyo muntu ukumwebako pa lwa bumi bwakwe ne fyo atontonkanya pa milandu imo imo.

Ku bantu bamo, kwaba umwata wa kusekelela abeni. Napamo kuti bamwingisha mu ng’anda no kumupeela apa kwikala. Ilyo mwaikala, nga mwaipusha ifyo ulupwa luli no kukutikisha ilyo baleyasuka, abene ng’anda na bo kuti bakutikisha ilyo mwatendeka ukulanda. Bamo mu myata yabo balafwaisha ukwishiba pa lwa beni, e co ukuposhanya kuti kwatantalilako. Kuti basuka basanga ukuti fimo fimo ifyo batemwa nangu ukwishiba na imwe lumo lwine. Ici kuti catungulula ku kulanshanya kusuma ukwa fya ku mupashi.

Ni shani uko mwikala nga kwaba abengi abalanda indimi shimbi? Kuti mwacita shani pa kuti mulanshanye na bo? Nga mwasambililako nangu fye ifya kuposha muli ulo lulimi, bakeshiba ukuti mwalibatemwa. Ici kuti camupeela ishuko lya kulanshanya na bo na fimbi.

Ifya Kucita pa Kuti Ukulanshanya Kutwalilile

Pa kuti ukulanshanya kutwalilile, mulingile ukwangwa ku filesosa uyo muntu umbi. Mukoselesheni ukulaisosela nga alefwaya. Nga mulemwipusha ifipusho fyalinga fye kuti alaisosela. Ifipusho fya kufwaya ukumona ifyo umuntu aletontonkanya e fyawamisha pantu ilingi filenga umuntu ukulondolola ukucila ukwasuka fye ati ee atemwa iyo. Ku ca kumwenako, pa numa ya kulanda pa bwafya bukumine abantu uko ekala, kuti mwaipusha amuti: “Bushe muleti cinshi cilengele ifintu ukube fi?” nelyo amuti “Bushe mulemona ukuti cinshi cingacitwapo?”

Ilyo mwaipusha icipusho, kutikisheni ilyo baleyasuka. Langilileni ukuti muleumfwikisha ukupitila mu kulandapo, nelyo ukusuminishako ku mutwe. Mwimucilima, lelo mube abashikatala no kutontonkanya pa fyo alelanda. ‘Mube abayanguka ku kuumfwa, abakokola ku kulanda.’ (Yako. 1:19) Ilyo mwayasuka, imyasukile yenu ifwile ukulanga ukuti mwacilaumfwa ifyo acilasosa.

Lelo, ishibeni ukuti te bonse bakasuka amepusho yenu. Bamo ukwasuka kupapa fye nelyo ukumwentula. Bamo kuti bayasuka fye ati ee atemwa iyo. Mwikalifiwa, tekanyeni. Mwiesha ukupatikisha ati mpaka fye mulanshanye nabo. Nga ca kuti alefwaya ukukutika, shukileni iyo nshita no kulanda pa fya mu Malembo ifya kukoselesha. Mu kupita kwa nshita, kuti atendeka ukumumona nge cibusa. Napamo ku ntanshi kuti atendeka ukulanda ukwabula umwenso.

Ilyo mulelanda na bantu, muleibukisha ukuti muli no kubwelelako. Nga ca kuti uyo muntu aipusha amepusho ayengi, asukenipo yamo no kusha cimo nangu yabili aya kwasuka ilyo mukalanshanya na kabili. Mwebeni ukuti muli no kuyasapika, no kwisamushimikilako ifyo mukasanga. Nga tepwishe, kuti mwasondwelela ukulanshanya kwenu ne cipusho ico mulemona kwati kuti afwaya ukwishiba icasuko. Mwebeni ukuti kuti mwatemwa ukwisayasuka ilyo mukabwelelako. Kuti mwasanga imitubululo iingi mu citabo ca Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo, broshuwa wa Cinshi Cintu Lesa Afwaya Kuli Ifwe?, na bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! aba nomba line.

Ilyo Muli na Basumina Banenu

Lintu mwakumanya Nte munenu pa muku wa kubalilapo, bushe mulaitendekelako ukuti mwishibane? Nelyo bushe mwiminina fye shilili? Ukutemwa twatemwa bamunyinefwe kufwile ukutulenga ukufwaya ukubeshiba. (Yoh. 13:35) Kuti mwatendeka shani? Kuti mwaeba fye uyo munyina ishina lyenu no kumwipusha ilyakwe. Ukumwipusha ifyo asambilile cine ilingi kuti kwatwala ku kulanshanya kusuma kabili kukalenga mwishibane bwino. Nangu ca kuti muletamantama pa kulanda, ukufwaisha kwine ukwa kulanda no yo muntu kumulangilila ukuti namumwangwako, kabili ico e cacindama.

Cinshi cingalenga ilyashi ukuwama ilyo mulelanshanya no wa mu cilonganino cenu? Angweni sana uyo muntu no lupwa lwakwe. Bushe e lyo mwapwisha fye ukulongana? Landeni pa fyo mwacumfwa ifingamwafwa. Ici kuti camunonsha bonse babili. Kuti mwalumbulako icishinka cimo icisuma ica muli magazini wa Ulupungu lwa kwa Kalinda nelyo Loleni! wa nomba line. Tamulingile ukucite ci mu kuitakisha nelyo kwati muleesha munyinenwe ukumone fyo aishiba. Lelo ni pa kuti mumwebeko fye icishinka mwatemenwe. Kuti mwalanda pa lyashi ilyo umo pali imwe akwete mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa no kulanshanya pa fyo lingalandwa. Kuti mwashimikilana ne fya kukumanya ifya mu butumikishi bwa mwi bala.

Kwena, ukutemwa twatemwa abantu ilingi kulenga tulelanda pa bantu, ifyo basosa ne fyo bacita. Ifya kusekesha na fyo kuti fyabamo mu kulanshanya kwesu. Bushe ico twalasosa calakuulilila? Nga ca kuti twaumfwila ukufunda kwa Cebo ca kwa Lesa no kucincishiwa no kutemwa kwa bukapepa, cine cine imilandile yesu ikaba iya kukuulilila.—Amapi. 16:27, 28; Efes. 4:25, 29; 5:3, 4; Yako. 1:26.

Kwati fye fintu tupekanya ilyo tushilaya mu butumikishi bwa mwi bala, mulandu nshi mushingapekanishisha akalyashi kamo akasuma ako mwingashimikilako ifibusa? Ilyo mulebelenga no kumfwa ifilemusekesha ku mutima, sungileniko fimo ku mutwe ifyo mwingafwaya ukushimikilako bambi. Mu kupita kwa nshita, mukakwata ifyebo ifingi ifya kutapulapo. Ukucite fi kukalenga mukakwate ifingi ifya kulandapo ukucila ukupelela fye pa kwipusha ifyo ifintu fileenda. Pali fyonse, lekeni kanshi imilandile yenu ilangilile ifyo mwakatamika Icebo ca kwa Lesa!—Amalu. 139:17.