Isambililo 2
Ukushikimika Pa Kulanda
NGA mulefwaya abantu bomfwe bwino bwino ifyo mulesosa, mufwile ukushikimika pa kulanda. Ifyo mulefwaya ukulanda napamo kuti fyaba fisuma, nalimo ifyacindama no kucindama, lelo kuti muleuma fye mu mwela nga ca kuti amashiwi yenu tayaleumfwika bwino.
Abantu te kuti babombele pa filelandwa nga tabalefyumfwikisha. Nangu ca kuti umuntu alikwata ishiwi lya maka ilyo cishafya ukumfwa, nga ca kuti alelongofyanya, takalenge bakomfwa wakwe ukucitapo cimo. Kuti aba ngo ulelanda ululimi lumbi lumbi ulo abalekutikako bashingomfwa. (Yer. 5:15) Baibolo itucinkulako aiti: “Ipenga nga lyalila icililelile, nani engaipekanisho kuya ku bulwi? Ifyo fine na imwe nga tamusosela mu lulimi insoso iingomfwika, kuti caishibwa shani icilelandwa? pantu ninshi mulelandila mu mbilibili.”—1 Kor. 14:8, 9.
Cinshi Cilenga Ukulongofyanya pa Kusosa? Nalimo kukanayasamisha. Nga ca kuti imicincili ya mu mubango wa kanwa naikosa e lyo imilomo tailesela sana, ici kuti calenga imilandile ukuba iya pa nshi.
Ukukwankwanya pa kulanda na ko kuti kwalenga abantu balefilwa ukumfwa ifyo mulesosa. Cili kwati mulelisha icilimba pa musenselo wayangufyanya ukucila apo capangilwe ukulilila. Amashiwi emo yali, lelo tapali uwingamwenamo sana.
Inshita shimo, icilenga ukulongofyanya pa kulanda napamo bulema mu filundwa fya mu mubili ifibomfiwa mu kulanda. Lelo nangu bantu bekala no bwafya bwa musango yo kuti bacitapo cimo ukupitila mu kubomfya ifitubulwilwe muli lino isambililo.
Lelo ilingi line, icilenga ukulongofyanya pa kulanda caba kupapikanya amashiwi ica kuti cayafya ukuyomfwa. Ubu bwafya kuti bwasanshamo ukucilukila ifilembo fimo ifya mashiwi. Ilyo umo acilukila ifilembo fimo ifya mashiwi nelyo ukupapikanya amashiwi, bakomfwa wakwe kuti baleumfwa ifishinka fimo na mashiwi lelo ifyashala kuti balatunganya fye. Ukufilwa ukushikimika bwino amashiwi kuti kwalenga imisambilishishe ya muntu ukukanabomba nangu cimo.
Ifya Kucita pa Kulanda Ifyaumfwika. Cimo icafwa nga mulefwaya ukulanda ifileumfwika caba kwishiba ifyo amashiwi yapangwa mu lulimi lwenu. Mu ndimi ishingi amashiwi yapangwa ne filembo ifipuminkanishiwa pamo ku kupanga ishiwi. Muli sho ndimi, pa kulanda mufwile mwalumbula ifilembo fyonse lelo mumo kusansula, mumbi kutambalika atemwa ukubweshe shiwi. Nga mulefwaya imilandile yenu ileumfwika bwino, nasheniko umusenselo kabili esheni na maka ukulumbula ifilembo fyonse mwi shiwi limo. Pa kubala ici kuti caumfwika kwati namucishamo ukubikako amano, lelo ilyo mulebelesha, mukasuka mukatendeke ukulongoloka. Pa kuti mulongoloke, ukwabula no kutwishika mukalapapikanya amashiwi yamo, lelo te kwesha ukucite ci nga ca kuti ico calalenga abantu ukufilwa ukwishiba umo ayo mashiwi yalolele.
Ica kucenjelako: Pa kwishiba ifya kushikimika pa kulanda, intanshi kuti mulebikishako amano ku kulanda no kubelenga. Lelo mwileka iyo ukuba e milandile yenu iya lyonse. Kuti yalaumfwika iya kabepesho kabili iishili ya cifyalilwa.
Nga ca kuti imilandile yenu ileumfwika iya pa nshi, inuneni umutwe pa kulanda no kutalusha akalefulefu ukufuma ku cifuba. Pa kubelenga Baibolo, inukeniko pa kuti pa kulolesha ibumba no kubwelela pali Baibolo mulesesha fye umutwe panono. Ici cikalenga amashiwi yenu ukukanacilikilwa pa kufuma.
Ukwishiba ifya kunashako ukukanshika na ko kuti kwawamyako imilandile yenu. Calishibikwa bwino bwino ukuti nga ca kuti imicincili ya ku menso nelyo iyafwilisha mu mipeemene naikanshika, imilandile yenu teti iwame. Ukukanshika kwa musango yo kulapumfyanya imibombele ya muntontonkanya, ifilundwa fibomfiwa pa kulanda, ne mipeemene—e kutila kulapumfyanya imibombele iilingile ukwenda bwino kabili ukwenda mu cifyalilwa.
Imicincili ya mu mubango wa kanwa ikabila ukunenunwa pa kuti ileankula bwangu ku kutungulula kwa bongobongo. Imilomo na yo ifwile ukunenunwa. Ifwile ukuiteyanya ukutanunuka no kutunkana bwangu pa kuti imumunge bwino ifiunda filefuma mu kanwa na ku mukoshi. Nga ca kuti umubango wa kanwa ne milomo nafikanshika, akanwa teti kasamunwe bwino, kabili iciunda kuti calafumina mu meno. Ici kuti calenga imilandile yaba iyafuufuuta, iya pa nshi, iya kulongofyanya. Lelo ukunenuna umubango wa kanwa ne milomo, tacilepilibula ukuti nomba kuilekelesha mu milandile ne milumbwile ya mashiwi. Tamufwile ukulaba ku kumumunga ifiunda pa kuti amashiwi yalefuma ayashikimikwa.
Pa kuipima, kuti camwafwa ukubelenga mu kupongomoka. Bebetesheni ifyo mulebomfya ifilundwa fya mu mubili ifibomfiwa mu kulanda. Bushe mulaasamisha ica kuti ifiunda filefuma fye ukwabula ukucilikilwa? Ibukisheni ukuti ululimi te cilundwa fye ceka ico tubomfya mu kulanda, lelo kwena e lubombesha mu kulanda. Umukoshi, akanwa ka pa nshi, imilomo, imicincili ya ku menso, ne ya pa mukoshi fyonse filabomba. Nga mulelanda, bushe cimoneka kwati icinso cenu tacibimbwamo? Nga ni fyo, ninshi imilandile yenu napamo ya kulongofyanya.
Nga kuli tepu, kuti mwakopa ishiwi lyenu ilyo mulelanda mu cifyalilwa, filya mwingalanda ku muntu ilyo muli mu butumikishi bwa mwi bala. Landeni pa maminiti ayengi no kukopa. Ukukutika kuli uyo tepu mukopelemo ishiwi lyenu kuti kwamwafwa ukwishiba ubwafya ubuli bonse mwingakwata mu kushikimika amashiwi yamo. Kutikisheni ukumfwa umo mulongofyenye, umo ishiwi lili pa nshi, nelyo umo mupapikenye amashiwi, kabili fwailisheni icilengele. Ilingi line kuti mwacefyako ubo bwafya nga mwabomfya ifishinka filandilwe pa muulu.
Bushe mwalikwata ubulema mu milandile? Belesheni ukwasamisha ukucila ifyo mwasama lyonse, no kwesha ukupooseshako amano ku kushikimika bwino. Kuleni umweo, e lyo no kulanda panono panono. Ukucite ci kwalenga abengi abakwata ubulema mu milandile ukushikimika pa kulanda. Nangu ca kuti ubwafya bwenu te kuti bupwililile, mwitompoka. Ibukisheni ukuti Yehova asalile Mose, napamo uwakwete ubulema mu milandile, ukuti atwale ubukombe ku bena Israele na kuli Farao wa ku Egupti. (Ukufu. 4:10-12) Nga namuitemenwa, ne mwe bene akamubomfya, kabili akapaala ubutumikishi bwenu ukuti bukatunguluke.