Isambililo 17
Ifya Kubomfya Icisoselo
BAMUNYINEFWE ne nkashi aba Bwina Kristu balapoosa inshita ikalamba kabili balapikintika pa kuti basangwe ku kulongana kwa Bwina Kristu. Bafwile ukumfwa bwino bwino ifilesoswa nga benganonkelamo.
Mu nshiku sha bena Israele ba ku kale, takwali ifya malaiti ifya kukushishako ishiwi. Ilyo Mose alelanda ku luko lwa bena Israele pa Malungu ya Moabu ilyo bashilaingila mu Calo Calaiwe, bushe bonse abali mwi bumba, abali iminshipendwa, bamuumfwile shani? Mose napamo abomfeshe abantu abo babikile mu fifulo fimo mu nkambi ukubwekeshapo ifyo asosa pa kuti ulukuta lumfwe. (Amala. 1:1; 31:1) Ilyo pashilapita sana inshita ukufuma apo abena Israele batendekele ukucimfya icalo ca ku masamba ya Yordani, Yoshua akungenye uluko pa ntanshi ya Lupili lwa Gerisimu no Lupili lwa Ebali, kabili cimoneka kwati abena Lebi bali mu mukonko wali pa kati. Palya, abantu bonse balyumfwile no kwasukako ilyo bababelengeele amapaalo ya bulesa ne fitiipu. (Yosh. 8:33-35) Napamo apa na po, abantunse balibomfiwe, lelo ukwabula no kutwishika apo cali ni mu mukonko, calyafwile ukuti ifiunda fifike apatali.
Mupepi ne myaka 1,500 pa numa ya ifi ilyo “ibumba likalamba lyalongene” pali Bemba wa Galili ku kumfwa kuli Yesu, apateme mu bwato, no kutaluka ku mulundu, no kwikala ukuti alande ne bumba. (Marko 4:1, 2) Mulandu nshi Yesu alandiile mu bwato? Cilemoneka kwati ishiwi lya muntu lilafika apatali nga lyatanuka pa menshi ico yalibatama.
Kale ibumba pa kuti lyumfwe ifilesoswa lyaleshintilila pa ciunda ce shiwi lya kwa kalanda, mpaka ilyo cafikile ku kutendeka kwa mwanda wa myaka uwalenga 20. Lelo, ukutampa muli ba 1920, ababomfi ba kwa Yehova batendeke ukubomfya ifisoselo fya malaiti ku kukusha ishiwi lya muntu pa mabungano yabo.
Ifisoselo. Ifi fibombelo kuti fyakusha iciunda ce shiwi lya kwa kalanda imiku iingi lelo ishiwi ukulaumfwika fye ilya cifyalilwa. Kalanda takabila ukunyunsa imishipa yakwe umufume shiwi. Bakomfwa tabafwile ukuba no bwafya pa kumfwa ifilesoswa. Lelo, kuti bapoosa amano ku fyebo.
Kwaba ifingi ifyabombwa ku kushininkisha ukuti ku mabungano na ku kulongana kukalamba ukwa Nte sha kwa Yehova kuli ifisoselo fisuma. Kabili Amayanda ya Bufumu ayengi yalabomfya ifisoselo ku kusalanganya amashiwi ya balanda amalyashi, ukutungulula ukulongana, nelyo ukubelenga pa cisebele. Ifilonganino fimo fyalikwata ne fisoselo fya kulandilamo abali mwi bumba pa kwasuka. Nga ca kuti icilonganino cenu calikwata ifibombelo fya musango yo, ishibeni ifya kufibomfya bwino.
Ukupanda Amano Kwayanguka. Pa kubomfya bwino ifisoselo, ibukisheni ifishinka fyakonkapo: (1) Icisoselo ilingi line cifwile ukutaluka ku kanwa pa masentimita 10 ukufika kuli 15. Nga ca kuti nacipalamisha, amashiwi teti yomfwike bwino bwino. Nga catalukisha, ishiwi likaba akashiminina. (2) Icisoselo cilingile ukuba pa ntanshi yenu, te pa mbali iyo. Nga mwatwala umutwe ku kulyo nelyo ku kuso, landeni fye ilyo icinso cenu cilungatene ne cisoselo. (3) Ikatisheniko panono ukucila filya mwingalanda nga mulelanshanya no muntu. Lelo mwilapunda. Icisoselo cikafisha ishiwi lyenu na ku bekalile ukutali. (4) Nga mulefwaya ukucilukula ku mukoshi atemwa mulefwaya ukukoola nelyo ukutesula, seshenipo akanwa.
Pa Kulanda Ilyashi. Ilyo mwaya kwi tebulo lya kwa kalanda, ilingi munyina akalinganya icisoselo na kanwa kenu. Ilyo alecite fyo, iminineni ifyo mwiminina fye mu cifyalilwa ne cinso ukulungatana ne bumba. Bikeni autulaini pe tebulo lya kwa kalanda kabili shininkisheni ukuti icisoselo tacilecinga pali autulaini.
Ilyo mwatendeka ukulanda, kutikeni ifyo ishiwi lileumfwika ilyo lilefuma mu cisoselo. Bushe iciunda nacikulisha, nelyo amashiwi yamo yalepanga iciunda ca kupooka? Napamo kuti mwakabila ukutalukako amasentimita 2.5 ukufika kuli 5. Ilyo muleceba pali autulaini, ibukisheni ukuti mulingile fye ukulanda no kubelenga ilyo icinso cenu cilungatene ne cisoselo nelyo fye lwa pa muulu wa ciko, te mwi samba lya ciko.
Ilyo Mulebelenga pa Cisebele. Kuti cawama nga mwaikete Baibolo nelyo ulupapulo mulebelenga mu nshila ya kuti icinso cenu cilungatene ne bumba. Apo napamo icisoselo cikaba pa ntanshi yenu, ifyo mulebelenga kuti mwafikatila pa mbali. Ici calola mu kuti umutwe wenu ulingile ukubako lwa pa mbali ya cisoselo. Lyene pa kubelenga, ishiwi lyenu lili no kwingila fye mu cisoselo.
Bamunyina abengi ababelenga pe Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda baleminina no kulandila mu cisoselo cimikwe. Ukwiminina kubalenga ukupeema bwino no kubelenga no mutima onse. Ibukisheni ukuti ukubelenga amaparagrafu kwaba lubali lukalamba ulwa uku kulongana. Ukunonkelamo kwe bumba kushintilila sana pa kumfwa ifyebo filebelengwa.
Ilyo Muleasuka pa Kulongana. Nga ca kuti icilonganino cenu cilabomfya ifisoselo na ku baleasuka mwi bumba, ibukisheni ukuti na lyo line mulingile ukushikimika amashiwi no kulinga ishiwi pa kulanda. Pa kwasuka, esheni ukwikata ku minwe ulupapulo mulesambililamo nelyo Baibolo. Ici cikalenga mukamone ifyebo bwino ilyo mulelandila mu cisoselo.
Mu filonganino fimo, bamunyina balapeelwa umulimo wa kutwala ifisoselo ku basontwa ukwasuka. Nga e fyo caba mu cilonganino cenu, lintu bamusonta ukuti mwasuke, ibukisheni ukutwalilila ukwimya ukuboko pa kuti munyina uli ne cisoselo amone apo mwikele no kwisa bwangu bwangu. Nga ca kuti icisoselo ca kuikatila, iteyanyeni ukutambika ukuboko ukuti mupoke. Mwitendeka kulanda mpaka icisoselo cibe pa kanwa. Ilyo mwapwisha ukwasuka, mubwesesheni munyina bwangu bwangu.
Ilyo Muli mu Cilangililo. Ukubomfya icisoselo ilyo muli mu cilangililo cikabila ukupekanishisha kabela. Nga ca kuti icisoselo cili ku mulongoti, amaboko yenu tayakatangalikwe lelo kuti mwayabomfya ukwikata Baibolo ne fyo mulembele. Ukubomfya icisoselo ca kuikatila kuti kwamulenga ukuba abantungwa ukusela, lelo kuti mwaleka uo muli nankwe amwikatile. Ico cikalenga mulebomfya amaboko ukwikatilako Baibolo. Mufwile ukwesha ici na mwine ng’anda pa kuti aishiba ifya kumwikatila bwino. Ibukisheni no kuti ilyo muli pa cisebele, tamufwile ukufutatila ibumba, na kucilisha ilyo mulelanda.
Ifilangililo fya mu Ukulongana kwa Mulimo kuti limbi fyabamo abengi, napamo kuti baleendauka na pa cisebele. Ico kuti cakabila ifisoselo ifingi. Ifi fifwile ukubikilwa kabela pa cisebele bwino bwino nelyo ukutambika aba mu cilangililo ilyo baleya pa cisebele. Cikabila ukupekanishisha kabela pa kuti ifisoselo fibe apo filingile ukuba pa nshita filekabilwa. Ukupitulukilamo limo mu filangililo kuti kwalenga mwakwata ishuko lya kufunda abalimo pa fya kubomfya bwino ifisoselo. Nga ca kuti pa kupitulukamo te kuti mubomfye icisebele, kuti cawama abali mu cilangililo ukwikata icapala icisoselo pa kupitulukamo pa kuti babeleshe ifya kupalamika ku kanwa. Pa numa ya cilangililo, abacibamo balingile ukubiika ifisoselo fya kuikatila mu kunakilila, no kusakamana pa kuti tabaikofeshe mu ntambo sha fisoselo fimbi ilyo balefuma pa cisebele.
Ukupoosako amano ku kubomfya ifisoselo kwalyampana no buyo bukalamba ubwa kulongana kwesu, no bo buyo bwa kuinonsha bonse fwe basangilweko ukupitila mu kulanshanya Icebo ca kwa Lesa. (Heb. 10:24, 25) Nga twasambilila ifya kubomfya bwino ifisoselo pa lwesu, kuti twasangwilako kuli ubu buyo bwacindama.