ICIPANDWA 4
Bushe ‘Ifya Mweo Ifyakwete Ifinso 4’ Ni Finshi?
IFYO TWALALANDAPO SANA: Ifya mweo 4 e lyo ne fyo tusambililako
1, 2. Mulandu nshi Yehova inshita shimo abomfesha ifya kulangililako pa kusambilisha ababomfi bakwe aba pano isonde icine?
ELENGANYENI ukuti, ulupwa umwaba abana abanono nabekala pe tebulo lya mu kicini, balesambilila Baibo. Pa kuti abana bomfwikishe icine ca mu Malembo, bawishi babalanga ifikope fya kulenga. Ifyo abana balelanda ne fyo balemwentula fyalanga ukuti baumfwikisha ifyo bawishi balebasambilisha. Ifi babomfya ifikope ilyo balebasambilisha fyalenga abana baumfwikisha ifyo balebasambilisha pali Yehova ifingabakosela ukumfwikisha pa mulandu wa kuti baice.
2 Ifi fine e fyo na Yehova acita. Alabomfya ifya kulangililako pa kulenga abana bakwe abantunse bomfwikishe ifintu fimo ifishimoneka lelo ifya cine cine, ifingabakosela ukumfwikisha. Ku ca kumwenako, Yehova alibomfeshe icimonwa umwali fikope ifisuma sana pa kusambilisha Esekiele ifishinka fimo ifikalamba ifyacindama pali ena. Mu cipandwa cafumineko muli cino citabo, twalisambilile pa cikope cimo ico abomfeshe. Nomba natulandeko pali fimo ifyali muli cilya cimonwa icikalamba. Kabili twalamona ifyo ukumfwikisha umwalola ifyo twalasambililapo kwingalenga twapalama sana kuli Yehova.
“Namwene . . . Ifyalemoneka nge fya Mweo 4”
3. (a) Ukulingana na Esekiele 1:4, 5, finshi Esekiele amwene mu cimonwa? (Moneni icikope pa ntendekelo.) (b) Bushe Esekiele alelondolola shani ifyo amwene?
3 Belengeni Esekiele 1:4, 5. Esekiele alondolwele “ifyalemoneka nge fya mweo 4” ukuti fyalemoneka nga bamalaika, nga abantu, kabili nge nama. Moneni ifyo Esekiele alelanda mu kulungatika ilyo alelondolola ifyo amwene. Atile amwene “ifyalemoneka nge” fya mweo. Ilyo mulebelenga icimonwa icaba mwi buuku lya kwa Esekiele icipandwa 1, mwakulamona ukuti kasesema alebomfya sana amashiwi pamo nga “ifyapala,” “caleumfwika nge,” na “icalemoneka nge.” (Esek. 1:13, 24, 26) Ukwabula no kutwishika, Esekiele alilwike ukuti amwene ifikope, nelyo ifyapala ifintu ifya cine cine ifyaba ku muulu.
4. (a) Bushe ifyo Esekiele amwene fyalengele acita finshi? (b) Cinshi Esekiele ashaletwishika pali bakerubi?
4 Esekiele afwile alipapile sana pa fyo ifyali mu cimonwa fyalemoneka e lyo ne fiunda aleumfwa. Ifya mweo 4 ifyo Esekiele amwene fyalemoneka nga “malasha ayaleaka.” Kabili fyalebutuka ngo “kubyasha kwa nkuba.” Iciunda ca mapindo ya fiko, caleumfwika “nge ciunda ca menshi ayalepooma,” kabili nga fileya fyalepanga iciunda icaleumfwika “nge ciunda ce bumba lya bashilika.” (Esek. 1:13, 14, 24-28; moneni akabokoshi akaleti “Nalelolesha ifi Ifya Mweo.”) Mu cimonwa cimbi ico Esekiele aishilemona, alandile ukuti ifi ifya mweo 4 ni “bakerubi,” nelyo bamalaika aba maka sana. (Esek. 10:2) Apo akulile mu lupwa lwa bashimapepo, ukwabula no kutwishika Esekiele alishibe ukuti bakerubi balabombela sana mupepi na Lesa kabili ni bakapyunga bakwe.—1 Imila. 28:18; Amalu. 18:10.
“Cimo na Cimo Cakwete Ifinso 4”
5. (a) Bushe bakerubi ne finso fyabo 4 balanga shani ukuti Yehova alicindama sana kabili alikwatisha amaka? (b) Cinshi cilenga ifi ifyaba mu cimonwa filetwibukishako fimo pa bupilibulo bwe shina lya kwa Lesa? (Moneni futunoti.)
5 Belengni Esekiele 1:6, 10. Na kabili, Esekiele amwene ukuti aba bakerubi, umo na umo akwete ifinso 4—icinso ca muntu, icinso ca nkalamo, icinso ca ng’ombe iilume, ne cinso ca kwa kapumpe. Ifi Esekiele amwene ifinso 4, fifwile fyalengele atontonkanya pa fyo Yehova acindama sana e lyo na pa fyo akwatisha amaka. Cinshi twalandila ifi? Icishinka ca kuti, ifi finso fya fibumbwa fimininako ubucindami, ukukosa, e lyo na maka. Inkalamo ni nama mpanga iyacindama sana, ing’ombe iilume ni nama iyakosa iyo abantu bateka, kapumpe cuni ca maka, e lyo umuntu e wacindamisha pa fintu fyonse ifyo Lesa abumba pano isonde kabili e kateka wa fibumbwa fyonse pano isonde. (Amalu. 8:4-6) Na lyo line, muli ici cimonwa Esekiele alimwene ukuti ifinso fyonse 4 ifyo cila kerubi akwete ifyaleimininako ifibumbwa fya maka, fyali pe samba lya cipuna ca bufumu ica kwa Yehova, Uwalinga ukuteka ku muulu na pano isonde. Ifi filelangilila bwino ukuti Yehova kuti abomfya ifintu ifyo abumba pa kufikilisha ukufwaya kwakwe!a Nga filya fine uwaimbile amalumbo alandile pali Yehova, “Ubukata bwakwe bwalicila isonde no muulu.”—Amalu. 148:13.
Bushe ifya mweo 4 ne finso fya fiko 4 filanga finshi pa maka ya kwa Yehova, pa bucindami akwata na pa mibele yakwe? (Moneni amaparagrafu 5, 13)
6. Finshi nalimo fya-afwile Esekiele ukumfwikisha ifintu na fimbi ifyo ifinso 4 fyaleimininako?
6 Ilyo papitile inshita, Esekiele atontonkanya na pa fyo amwene, afwile alibukishe ukuti ababomfi ba kwa Lesa bamo abaliko kale ilyo ena talabako, balebomfya inama nga balelanda pa mibele imo iya bantu. Ku ca kumwenako, Yakobo alingenye umwana wakwe Yuda ku nkalamo e lyo umwana wakwe umbi Benjamini amulingenye ku mumbulu. (Ukute. 49:9, 27) Cinshi abalinganishishe kuli ishi inama? Pantu imibele aba bana bakwe bali no kukwata yali no kupalana ne fyo inkalamo no mumbulu ficita. Kanshi ukutontonkanya pa fyebo fya musango uyu ifyo Yehova alengele Mose ukulemba nalimo e kwalengele Esekiele ukusondwelela ukuti, ifinso fya bakerubi fyalelangilila imibele imo iyacindama. Mibele nshi iyo ine?
Imibele iyo Yehova no Lupwa Lwakwe Ulwa ku Muulu Bakwata
7, 8. Bushe ifinso 4 ifyo bakerubi bakwata ilingi line fimininako mibele nshi?
7 Mibele nshi iyo abalembele Baibo abaliko ilyo Esekiele talabako balelinganyako inkalamo, kapumpe, e lyo ne ng’ombe iilume? Moneni ifyo aya amalembo yalanda: “Umuntu uwashipa nge nkalamo.” (2 Sam. 17:10; Amapi. 28:1) “Weba kapumpe ukupupukila mu muulu,” kabili “amenso yakwe yalamona apatali.” (Yobo 39:27, 29) “Kulaba ukusombola ifingi nga kuli ing’ombe iilume iya maka.” (Amapi. 14:4) Ukulingana na aya amalembo, icinso ca nkalamo iyashipa cimininako umulinganya. Icinso ca kwa kapumpe cimininako amano ya kumwena ifintu apatali. E lyo icinso ca ng’ombe iilume cimininako amaka ayengi nga nshi nga fintu impapulo shesu ilingi line shilandapo.
8 Inga “icinso ca muntunse” cena cimininako cinshi? (Esek. 10:14) Cifwile fye ukwimininako imibele iishingamonekela mu nama iili yonse, lelo mu bantunse ababumbilwe mu cipasho ca kwa Lesa. (Ukute. 1:27) Iyi imibele—iyaba fye mu bantu pano isonde—bali-ilandapo sana muli aya amafunde ya kwa Lesa: “Mulingile ukutemwa Yehova Lesa wenu no mutima wenu onse,” na “uletemwa umunobe nge fyo waitemwa we mwine.” (Amala. 6:5; Lebi 19:18) Nga tuleumfwila aya amafunde ya kwa Lesa ilyo tulelanga abantu ukuti twalibatemwa icine cine, ninshi tulelanga ukutemwa uko Yehova akwata. Nga filya fine umutumwa Yohane alembele, “icalenga tube no kutemwa ni co Lesa e wabalilepo ukututemwa.” (1 Yoh. 4:8, 19) Kanshi “icinso ca muntunse” cimininako ukutemwa.
9. Ni bani bakwata imibele iyo ifinso fya bakerubi fimininako?
9 Ni bani abakwata iyi imibele? Apo ifi finso fya bakerubi, ninshi bonse abo bakerubi bemininako e bakwata iyi imibele, e kutila ulupwa lwa kwa Yehova ulwa ku muulu ulwa fibumbwa fya mupashi ifya cishinka. (Ukus. 5:11) Na kabili, apo Yehova e wabumbile bakerubi, ninshi e walenga babe ne iyi imibele. (Amalu. 36:9) Kanshi ifinso fya bakerubi filangilila imibele iyo Yehova akwata. (Yobo 37:23; Amalu. 99:4; Amapi. 2:6; Mika 7:18) Ni muli finshi fimo umo Yehova alangilamo iyi imibele iyacindama?
10, 11. Bushe tunonkelamo shani mu fyo Yehova alanga imibele yakwe 4 iyacindama?
10 Umulinganya. Apo Yehova ‘alitemwa umulinganya,’ ni Lesa “uushaba na kapaatulula.” (Amalu. 37:28; Amala. 10:17) Kanshi bonse fye te mulandu ne nkulilo yesu, nampo nga tuli bakankaala nelyo tuli bapiina, kuti twaba ababomfi bakwe kabili kuti twatwalilila ukumubombela, lyena ku ntanshi kuti twaisaba ne nsansa umuyayaya. Amano. Apo Yehova ni Lesa “wa mano nga nshi,” alitupeela icitabo umwaba “amano yene yene.” (Yobo 9:4; Amapi. 2:7) Nga tulekonka ifyo Baibo itupanda amano tuleshiba ifya kucita pa mafya tukwata cila bushiku kabili tulaba ne nsansa. Amaka. Apo Yehova ni Lesa “wa maka nga nshi,” alabomfya umupashi wakwe uwa mushilo pa kulenga twaba na “amaka ayacila aya bantunse.” Ici kuti calenga twaba na maka ya kushipikisha amafya ayabipa nga nshi ayo twingakwata.—Nahu. 1:3; 2 Kor. 4:7; Amalu. 46:1.
11 Ukutemwa. Apo Yehova Lesa “aliba sana no kutemwa ukushipwa,” talekelesha bakapepa bakwe aba cishinka. (Amalu. 103:8; 2 Sam. 22:26) Kanshi na lintu twaba no bulanda pa mulandu wa kuti ukulwalilila nelyo ukukota kulelenga tulefilwa ukubombela bwino Yehova nge fyo twalemubombela kale, tulasansamuka nga twaishiba ukuti Yehova talaba ifyo twamutemwa ne fyo twalemubombela kale. (Heb. 6:10) Ukwabula no kutwishika tulanonkelamo sana mu fyo Yehova alanga ukuti wa mulinganya, wa mano, wa maka, kabili aliba no kutemwa. Kabili na ku ntanshi tukatwalilila ukunonkelamo muli iyi imibele 4 iyacindamisha.
12. Finshi tufwile ukulaibukisha pa fyo twingeluka pa mibele ya kwa Yehova?
12 Na lyo line, fwe bantunse tulingile ukulaibukisha ukuti ifyo twingeluka pa mibele ya kwa Yehova “finono sana.” (Yobo 26:14) “Te kuti twishibe fyonse pa Wa Maka Yonse,” pantu “takuli uwingeshiba ubukulu bwakwe.” (Yobo 37:23; Amalu. 145:3) Kanshi imibele ya kwa Yehova te kuti tuipende nelyo ukuyakanya mu mabumba. (Belengeni Abena Roma 11:33, 34.) Na kuba icimonwa Esekiele amwene, cilangilila ukuti imibele ya kwa Lesa te kuti tuipende pantu yaba iingi nga nshi. (Amalu. 139:17, 18) Finshi ifyaba mu cimonwa ifilanga ukuti imibele ya kwa Lesa ingi nga nshi?
“Ifinso 4 . . . Amapindo 4 . . . Imbali Shonse 4”
13, 14. Bushe ifinso 4 ifya bakerubi fimininako finshi, kabili cinshi twalandila ifi?
13 Mu cimonwa Esekiele amwene, kerubi umo na umo takwete fye icinso cimo, lelo akwete ifinso 4. Bushe ifi filangilila finshi? Ibukisheni ukuti mu Cebo ca kwa Lesa ilingi line nga babomfya inamba 4, imininako icintu icakumanina mu mbali shonse nelyo icapwililika. (Esa. 11:12; Mat. 24:31; Ukus. 7:1) Na kuba muli ici cine icimonwa, Esekiele alilandile pa namba 4 ukufika na ku miku 10! (Esek. 1:5-18) Finshi kanshi twingalanda ukufika apa? Nga filya fine bakerubi 4 bemininako ifibumbwa fya mupashi ifya cishinka fyonse, ne finso 4 ifya bakerubi nga fyamonekela pamo fimininako imibele yonse iyo Yehova akwata.b
14 Pa kulangilila ukuti ifinso 4 ifya bakerubi nalimo kuti fyaimininako imibele na imbi iya kwa Yehova, te mibele fye 4 iyo tulandilepo, tontonkanyeni pa ficitika ku mipeto iyaba mu cimonwa. Umupeto umo na umo ukulu, lelo imipeto yonse 4 nga yamonekela pamo, taimoneka fye ukuti mipeto iikulu 4—lelo ilapanga icintu apo iceleta likala. Ifi fine e fyo caba na ku finso 4, nga fyamonekela pamo, tafilanga fye imibele 4 iyacindamisha iya kwa Yehova—lelo filalangilila ne mibele na imbi iyo Yehova akwata.
Yehova aba Mupepi na Babomfi Bakwe aba Cishinka Bonse
15. Cishinka nshi icasansamwishe Esekiele ico asambilile mu cimonwa ca kubalilapo?
15 Ici cimonwa ca kubalilapo calilengele Esekiele asambilila icishinka icacindama pali bucibusa bwakwe na Yehova kabili ici icishinka calimusansamwishe. Cishinka nshi asambilile? Ici icishinka icacindama balicilandapo mu mashiwi ya kutendekelapo mwi buuku uyu kasesema alembele. Pa numa Esekiele alanda ukuti ali “mu calo ca bena Kaldi,” alandile pa fyacitike ilyo ali kulya, atile: “Kulya kwine e ko ukuboko kwa kwa Yehova kwaishile pali bena.” (Esek. 1:3) Moneni ukuti Esekiele talandile ukuti apokelele icimonwa mu Yerusalemu, lelo atile kulya kwine, e kutila ku Babiloni.c Bushe ici calengele Esekiele aishiba finshi? Calengele aishiba ukuti nangu ca kuti ali uwatalalilwa ilyo ali muli bunkole, kabili ali ukutali sana no kwabelele Yerusalemu ne tempele, Yehova tatalwike kuli ena kabili Esekiele tali no kulafilwa ukupepa Yehova. Filya Yehova amoneke kuli Esekiele mu Babiloni fyalelanga ukuti icacindeme sana pa kuti alepepa Yehova mu nshila iyasanguluka te cifulo aliko nelyo ifyo alecita pa kupepa. Lelo ifyali mu mutima wa kwa Esekiele ne fyo alefwaisha ukubombela Yehova e fyacindeme.
16. (a) Cinshi cingatusansamusha ico tusambilila ku cimonwa ico Esekiele amwene? (b) Cinshi cilenga mulebombela Yehova no mutima wenu onse?
16 Mulandu nshi ici icishinka Esekiele asambilile cingatusansamushisha pali ino nshita? Cilatusansamusha pantu tuleshiba ukuti nga tulebombela Yehova no mutima wesu onse, alatwalilila ukuba mupepi na ifwe te mulandu no ko twingekala, te mulandu ne fyo twingaba no bulanda kabili te mulandu ne fyo ifintu fingaba. (Amalu. 25:14; Imil. 17:27) Apo Yehova alalanga sana ukutemwa ukushipwa ku mubomfi wakwe onse, taleka bwangu ukutubikako amano. (Ukufu. 34:6) Kanshi te mulandu no ko twingaba, Yehova kuti atulanga ukutemwa kwakwe ukushipwa. (Amalu. 100:5; Rom. 8:35-39) Na kabili ici icimonwa icilanga ukuti Yehova wa mushilo nga nshi kabili wa maka sana, cilatwibukishako ukuti Yehova e ulingile fye ukulapepwa. (Ukus. 4:9-11) Tulatasha sana ifi Yehova abomfeshe ifimonwa fya musango uyu pa kutwafwa ukumfwikisha icine pali ena e lyo na pa mibele yakwe! Ukusambilila ifingi pali Yehova na pa mibele yakwe kulalenga twapalama sana kuli ena kabili kulalenga twalamulumbanya no kulamubombela ne mitima yesu yonse na maka yesu yonse.—Luka 10:27.
Yehova kuti atulanga ukutemwa ukushipwa te mulandu no ko twingaba (Moneni paragrafu 16)
17. Mepusho nshi tukasuka mu fipandwa fikonkelepo?
17 Ku ca bulanda, ukupepa ukwasanguluka kwalishilekowela mu nshiku sha kwa Esekiele. Bushe cali shani? Finshi Yehova acitilepo? Kabili bushe ifyacitike pali ilya nshita fyatukuma shani muno nshiku? Tukasuka aya amepusho mu fipandwa fikonkelepo.
a Ifyo Esekiele alondolwele ifi fibumbwa filatwibukishako pe shina lya kwa Lesa ilya kuti Yehova ilyo twaishiba ukuti lyalola mu kuti, “alalenga ifintu fyabako.” Nga fintu fimo ifyaba mwi shina lyakwe filanga, Yehova kuti alenga ifyo abumba fyacita ifyo alefwaya pa kuti afikilishe ifyo apanga ukucita.—Moneni ifyebo fyalundwako pa A4 muli Baibo—Amalembo ya Calo Cipya.
b Pa myaka iingi, impapulo shesu shalilanda pa mibele iyapusanapusana nalimo 50 iyo Yehova akwata.—Moneni Icisontelelo ca Mpapulo sha Watch Tower pa mutwe uutila “Yehova,” lyena muye pa kamutwe akanono akatila “Umutande wa Mibele Yakwe.”
c Umo uulanda pa fya mu Baibo alembele ukuti, “amashiwi ya kuti “kulya kwine,” yalanga ifyo Esekiele apapile sana pali ilya nshita. . . . Lesa ali kulya kwine ku Babiloni! Ici cifwile calimusansamwishe sana.”