Sambilisha pa Cintubwingi no Kufuma ku Ŋanda ne Ŋanda
“Nshakwindile ukufuma . . . ku kumusambilisha pa cintubwingi no kufuma ku ŋanda ne ŋanda.”—IMILIMO 20:20, “Byington.”
1. Ni shani fintu shimapepo wa ciKatolika alandilepo pa kufumamo cimo ukwa butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda ubwa Nte sha kwa Yehova?
BAKATOLIKA Batwala Ilandwe ku Mwinshi no Mwinshi.” E fyabelengelwe umutwe ukalamba muli The Providence Sunday Journal iya October 4, 1987. Inyunshipepala yacitile lipoti ukuti ubuyo bukalamba ubwa iyi mibombele bwali “kulaalika bamo aba baya ku macalici babo abanaka ukubwelela ku bumi bwacincila ubwe calici.” Shimapepo John Allard, umukalamba wa Office for Evangelization in the Diocese of Providence, aambwilwe ngo walesosa ukuti: “Mu cishinka, kuli no kubako imintelengu iingi. Abantu bali no kusosa ukuti, ‘Abo baleya, ukupala fye Inte sha kwa Yehova.’ Lelo Inte sha kwa Yehova baliba abafumamo cimo, bushe te fyo baba? Ndeshininkisha kuti waya mu Ŋanda ya Bufumu iili yonse mu citungu [ca Rhode Island, U.S.A.,] no kusanga ifilonganino nafisulamo na bali kale baKatolika.”
2. Cipusho nshi ciimishiwa mu kulinga?
2 Ee, Inte sha kwa Yehova balishibikwa bwino ku butumikishi bwabo ubwa kufumamo cimo ubwa ku ŋanda ne ŋanda. Lelo mulandu nshi bela ukufuma ku ŋanda ne ŋanda?
Inshila ya Butumwa
3. (a) Mulimo nshi Yesu Kristu apeele abasambi bakwe? (b) Ni mu nshila nshi iikalamba abakonshi ba mu kubangilila aba kwa Kristu babombelemo ukutumwa kwabo?
3 Yesu Kristu apeele abakonshi bakwe uyu mulimo wabamo ubupilibulo: “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya [mupashi] wa mushilo: mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele. Kabili, moneni, ine nakulaba na imwe ukufika na pa kupwa kwa nshita.” (Mateo 28:19, 20) Inshila ikalamba umo uyo mulimo wali no kucitilwa yabele iyamonekesha mu kwangufyanya fye pa numa ya bushiku bwa Pentekoste 33 C.E. “Ubushiku no bushiku mwi tempele no kufuma ku ŋanda ne ŋanda batwalilile ukwabulo kuleka ukusambilisha no kubila imbila nsuma pa lwa kwa Kristu, Yesu.” (Imilimo 5:42, NW) Imyaka imo 20 pa numa, umutumwa Paulo aleibimba mu butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda, pantu acinkwileko baeluda ba Bwina Kristu ukufuma mu musumba wa Efese ukuti: “Nshakwindile ukulondolola kuli imwe conse ica kumwafwa, no kumusambilisha pa bantu na mu ŋanda ne ŋanda.”—Imilimo 20:20.
4. Mulandu nshi twingasosela ukuti Imilimo 5:42 ne Imilimo 20:20 ipilibula ukuti ukushimikila kwa bakonshi ba kwa Yesu kwalyananishiwe ukufuma ku ŋanda ne ŋanda?
4 Pa Imilimo 5:42 amashiwi “ukufuma ku ŋanda ne ŋanda” yapilibulwa ukufuma kuli kat’ oiʹkon. Pano ka·taʹ yabomfiwa mu mano ya “kwananya.” E ico, ukushimikila kwa basambi kwalyananishiwe ukufuma ku ŋanda imo ukuya ku inankwe. Ukulanda pa Imilimo 20:20, Randolph O. Yeager alembele ukuti Paulo asambilishe “ponse pabili pa fibansa fya cintubwingi [de·mo·siʹa] no kufuma ku ŋanda ne ŋanda (ukwananya [ka·taʹ] mu kuba no kupeelwa umulandu). Paulo apoosele imyaka itatu mu Efese. Atandalile iŋanda iili yonse, nelyo mu kucefyako ashimikile ku bantu bonse (Imilimo 20icikomo 26). Pano e pali ukusuminishiwa kwa mu malembo ukwa bukabila bwa mbila nsuma ubwa ku ŋanda ne ŋanda pamo pene no ko ukucitwa pa kulongana kwa cintubwingi.”
5. Pa Imilimo 20:20, mulandu nshi Paulo taloseshe fye ku kutandala kwa kwangalila capamo pali baeluda nelyo ukutandala kwa bucemi?
5 Ukubomfya kwapalako ukwa ka·taʹ kumoneka pali Luka 8:1, apo ilanda ulwa kwa Yesu ukushimikila ‘ukufuma ku musumba no musumba no kufuma ku mushi no mushi.’ Paulo abomfeshe umusango wa kufusha kat’ oiʹkous pa Imilimo 20:20. Pano amabupilibulo yamo aya Baibolo yabelengwa “mu mayanda yenu.” Lelo umutumwa talelosha fye ku kutandala kwa kwangalila capamo kweka pali baeluda nelyo ku kutandala kwa bucemi mu mayanda ya basumina banabo. Amashiwi yakwe ayakonkapo yalanga ukuti alelanda pa lwa butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda pa kati ka bashasumina, pantu asosele ukuti: “Pa kushimikisha ku baYuda, na ku bena Hela pamo, ukulapila kuli Lesa no kutetekela kuli Shikulwifwe Yesu Kristu.” (Imilimo 20:21) Abasumina banankwe kale kale balilapiile no kubelesha icitetekelo muli Yesu. E ico, yonse yabili Imilimo 5:42 ne Imilimo 20:20 yali no kubomba no kushimikila ku bashasumina “ukufuma ku ŋanda ne ŋanda,” nelyo ukufuma ku mwinshi no mwinshi.
Takwaba ica Kupyanikishapo Pali Wene
6. Cinshi casoswa pa lwa musango wa mulimo wa kushimikila uwa kwa Paulo mu Efese?
6 Ukulanda pa mashiwi ya kwa Paulo pa Imilimo 20:20, mu 1844 Abiel Abbot Livermore alembele ukuti: “Taikushiwe fye no kupeela amalyashi pa cibansa ca cintubwingi, no kusalanganya ifibombelo fimbi, lelo mu kupimpa akonkelele umulimo wakwe ukalamba mu mayanda ya fye, ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, kabili mu cine cine atwele ku ŋanda icine ca mulu ku mayanda ne mitima ya bena Efese.” Mu nshita ya nomba line nga nshi, calimonwa ukuti: “Ukwananya ku ŋanda ne ŋanda ukwe landwe kwaishibishe Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ukufuma ku kutendeka (linganyeniko Imilimo 2:46; 5:42). . . . [Paulo] alibombele mu kukumanina icishingamo cakwe ponse pabili ku baYuda na Bena fyalo pa Efese, kabili bashiilwe ukwabulo umwa kulesesha nga ca kuti bafwilile mu membu shabo.”—The Wesleyan Bible Commentary, Volyumu 4, amabula 642-3.
7. Mulandu nshi cingasoselwa ukuti Lesa alasuminisha ubutumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda ubwa Nte sha kwa Yehova?
7 Nangula ukulanda kwa pa cintubwingi kwalikwata icifulo ca kuko mu kubilisha imbila nsuma, takwaba ca kupyanikapo pa kuya kwa umo pa mwinshi. Muli uku kuloshako, uwasambilila Joseph Addison Alexander asosele ukuti: “Icalici na nomba talilaletako ica kubika mu cifulo nelyo ica kulundapo ukulenga ukucimfyanya kwa ca kufumamo ca kushimikila kwa kuli mwine ŋanda.” Nga fintu uwasambilila O. A. Hills acibikile ukuti: “Ukusambilisha kwa pa cintubwingi no kusambilisha kwa ku ŋanda ne ŋanda kufwile ukwendela pamo.” Inte sha kwa Yehova bapayanya amakambisho ukupitila mu malyashi pa Kulongana kwabo ukwa pa Cintubwingi ukwa cila mulungu. Na kabili balikwata ubushinino bwalengama ubwa kuti inshila ya butumwa iya kwananishishamo icine ca Baibolo ukufuma ku ŋanda ne ŋanda e yaba iya kufumamo cimo. Kabili Yehova mu kushininkisha alasuminisha yene, pantu nge ca kufumamo ca butumikishi bwa musango yo, alelenga amakana ukukonkolokela ku kupepa kwakwe ukwasumbulwa cila mwaka.—Esaya 2:1-4; 60:8, 22.
8. (a) Cinshi casoswa pa mulandu ukushimikila kwa ku ŋanda ne ŋanda kwabela ukwa kufumamo cimo? (b) Ni shani fintu Inte sha kwa Yehova pambi bengalinganishiwa kuli Paulo mu kushimikila kwa ku mwinshi no kucitilo bunte kumbi?
8 Ubulashi na bumbi bwasosa ukuti: “Abantu balacisanga icayanguka ukwibukisha ukusambilisha kwa pa mwinshi wabo ukucila pa mwinshi we calici.” Kwena, Paulo aali pa mwinshi lyonse, ukwimika ica kumwenako cisuma pamo ngo mutumikishi. “Taikushiwe mu kuba no kusambilisha no kulanda mu masunagoge na pa fisankano,” e fyalembele uwusambilila Baibolo Edwin W. Rice. “Aali lyonse uwa mukoosha ‘ukusambilisha’ ‘ukufuma ku ŋanda ne ŋanda.’ Kwali kushomboka no bubi ukwa ku ŋanda ne ŋanda, ukwa mu kupalamisha nga nshi, impumi ne mpumi, kabili ukuwikisha abantu kuli Kristu, uko alwile mu Efese.” Inte sha kwa Yehova balishiba ukuti ukulanshanya kwa muntu no muntu pa mwinshi kwaliba ukwa kufumamo cimo. Mu kulundapo, balacita ifipempu fya kubwelelamo kabili baliba aba nsansa ukulanda nangu fye ni kuli bakakaanya nga ca kuti aba bantu umo umo bakasuminisha ukulanshanya kwabamo amano ukucitika. Fintu bapala Paulo! Ukukuma kuli wene, F. N. Peloubet alembele ukuti: “Umulimo wa kwa Paulo tawali fye lyonse mu kulongana. Ukwabulo kutwishika atandalile abantu abengi pa lwakwe pa mayanda yabo ukuli konse aishibe kwali umo uwaleipusha, nelyo uwasekelela nga nshi nelyo ku wakaanishiwa pa kuti engaitemenwa ukulanda pa lwa butotelo.”
Baeluda Bali no Kutungulula
9. Ca kumwenako nshi Paulo aimikile baeluda banankwe?
9 Ca kumwenako nshi Paulo aimikile baeluda banankwe? Alangile ukuti balingile ukuba bakabilisha aba ku ŋanda ne ŋanda abashipa kabili abashinenuka aba mbila nsuma. Mu 1879, J. Glentworth Butler alembele ukuti: “[Baeluda ba ku Efese] balishibe ukuti mu kushimikila [kwa kwa Paulo] taambukilweko nakalya kwi tontonkanyo lya busanso bwa pa lwakwe nelyo ukulumbuka; ukuti tashimbile icine calekabilwa; ukuti tali, uwa kapaatulula mu lubali lumo, ukubomba pa mbali shaibela nelyo isha lyashi isha cine, lelo acincishe fye kabili conse icali ica bunonshi ‘ku kubomfiwa kwa kuwamya,’ nelyo ukukuulilila: ukufunda konse ukwa kwa Lesa mu kusanguluka kwa kuko no mwisulo! Kabili uku ‘kulanga’ kwa busumino, uku ‘kusambilisha’ kwabilima ukwa cine ca Bwina Kristu kwali cibelesho cakwe, te mu sukulu fye lya kwa Turani na mu fifulo fya kubungana fimbi ifya basambi, lelo mu cinshingwa-ŋanda icili conse icingafikwako. Ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, kabili ukufuma ku mweo no mweo, akasuba na kasuba aleshimikila imbila ya kusekelela mu kuba no kufwaisha no kufuluka kwapala ukwa kwa Kristu. Ku mabumba yonse ne mishobo, ku baYuda ba bulwani na bakapumya abaGreek, umutwe wakwe umo—uyo, wakolobondelwemo mu kukumanina, kusanshamo icine conse cimbi icakatama ica kupususha—wali kulapila ukulola kuli Lesa, ne citetekelo ukulola kuli Shikulwifwe Yesu Kristu.”
10, 11. (a) Ukukuma ku butumikishi bwa Bwina Kristu, cinshi Paulo aenekele kuli baeluda ba ku Efese? (b) Ukupala Paulo, ni mu musango nshi uwa kushimikila untu Inte sha kwa Yehova, ukusanshako baeluda, baibimba?
10 Mu cishinka cikalamba, lyene, cinshi Paulo aenekele kuli baeluda ba ku Efese? Uwasambilila E. S. Young asupawilile amashiwi ya kwa Paulo muli iyi nshila: “Nshalandile fye pa cintubwingi, lelo nabombeshe ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, mu kuba na mabumba yonse, bonse abaYuda na Bena fyalo. Umutwe wa butumikishi bwandi ku mabumba yonse wali ‘kulapila ukulola kuli Lesa ne citetekelo muli Shikulwifwe Yesu Kristu.’” Ukubika amashiwi ya kwa Paulo mu nshila imbi, W. B. Riley alembele ukuti: “Ubupilibulo bwaumfwika bwali bwa kuti: ‘Ndeenekela imwe ukutwalilila ico natendeke, ponse pabili ukubomba no kusambilisha kabili ndeenekela imwe ukucincintila nga fintu nacincintile; ukusambilisha ponse pabili mu mayanda ya fye na pa cintubwingi nga fintu nacitile mu misebo no kufuma ku ŋanda ne ŋanda, ukucitilo bunte kuli bonse abaYuda na ku baGreek ukulapila ukulola kuli Lesa ne citetekelo ukulola kuli Shikulwifwe Yesu Kristu, pantu ifi e fyacindama!’”
11 Mu kulengama, mu Imilimo icipandwa 20, Paulo alelanga baeluda banankwe ukuti baleenekelwa ukuba inte sha ku ŋanda ne ŋanda isha kwa Yehova. Muli uku kuloshako, baeluda bali no kutungulula, ukwimika ica kumwenako calinga ku filundwa fimbi ifya cilonganino. (Linganyeniko AbaHebere 13:17.) Ukupala Paulo, lyene, Inte sha kwa Yehova balashimikila ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, ukweba abantu ba nko shonse pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa, ukulapila ukulola kuli Wene, ne citetekelo muli Yesu Kristu. (Marko 13:10; Luka 24:45-48) Kabili muli uyo mulimo wa ku ŋanda ne ŋanda, baeluda basontwa pa kati ka Nte sha muno nshiku benekelwa ukutungulula.—Imilimo 20:28.
12. Cinshi baeluda bamo babalilepo bakeene ukucita, lelo ni muli cinshi baeluda batungulula ilelo?
12 Mu 1879, Charles Taze Russell atendeke ukusabankanya Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, nomba iitwa Ulupungu lwa kwa Kalinda Ulusabankanya Ubufumu bwa kwa Yehova. Russell na basambi bambi aba Baibolo babilishe ubukombe bwa Bufumu mu nshila ya butumwa. Mu myaka ya pa numa, nangu cibe fyo, bamo baeluda aba mu filonganino tabaikalilile ku fishingamo fyabo ifya kucitilo bunte. Ku ca kumwenako, Nte umo alembele ukuti: “Fyonse fyabombele fye bwino ukufikila ukubilisha kwaishileko kuli bonse abalebuulamo ulubali mu kucitilo bunte ku ŋanda ne ŋanda mu kuba ne fitabo kabili ukucilisha umulimo wa ku ŋanda ne ŋanda uwa pa Mulungu—ici mu 1927. Baeluda besu abasalwa balikeenye no kwesha ukufuupula ibumba lyonse ukufuma ku kupokelela nelyo ukuibimba mu lubali ululi lonse ulwa mulimo wa musango yo.” Mu nshita, abaume abashali na kuibimba mu kushimikila kwa ku ŋanda ne ŋanda tabatwalilile ukukwata ishuko ukubomba nga baeluda. Ilelo, nalyo, abo ababomba nga baeluda na babomfi batumikila benekelwa ukutungulula mu kucitilo bunte bwa ku ŋanda ne ŋanda ne misango imbi iya butumikishi bwa Bwina Kristu.
Uuli Onse ni Nte
13. (a) Cinshi tulingile ukucita nangu cingati abantu tabakutike ku bukombe bwa Bufumu? (b) Ni shani fintu Paulo alinganishiwa kuli Esekiele?
13 Mu kuba no kwaafwa kwa kwa Yehova, Abena Kristu balingile ukubilisha ubukombe bwa Bufumu ukufuma ku ŋanda ne ŋanda, nangu fye tabupokelelwa mu kuba no kutasha. Pamo nga umulinshi wa kwa Lesa, Esekiele aali no kusoka abantu nampo nga balikutike nelyo iyo. (Esekiele 2:5-7; 3:11, 27; 33:1-6) Ukupanga ukulingana pa kati ka kwa Esekiele na Paulo, E. M. Blaiklock alembele ukuti: “Ukufuma ku [ukulandapo kwa kwa Paulo mu Imilimo icipandwa 20] kufuma icikope calengama ica butumikishi mu Efese. Moneni ifyakonkapo: Intanshi, ubusumino bwapamfya ubwa kwa Paulo. Tali kafwaya wa kulumbuka nelyo ukusuminisha kwa ku cintubwingi. Awaipekanya ukupala Esekiele ku mulimo wa mulinshi, abombele pa mulimo wakwe mu kuba no kupimpa kwafumaluka no musango ku kwafwilisha ukulandapo kwakwe. Ica cibili, ukulangulukilako kwakwe ukwabamo ukutemwa. Tali umuntu uwingafumya amashiwi ya citiipu pa milomo yakwe ukwabulo ukukuntukilwa. Ica citatu, bukabila bwakwe ubwa mbila ubwabula ukunashiwa. Pa cintubwingi no kufuma ku ŋanda ne ŋanda, mu musumba no kupulinkana icitungu, ashimikile ilandwe.”
14. Mulandu nshi ukucitilo bunte cabela cishingamo ca uuli onse uucita ukuipeela kuli Yehova Lesa mwi pepo ukupitila muli Yesu Kristu?
14 Amapaalo yapaka aya kwa Lesa pa babomfi bakwe aba kasuba ka lelo tayasha kutwishika ukuti alisekelela ukukwata bena ukusenda ishina Inte sha kwa Yehova. (Esaya 43:10-12) Mu kulundapo, baliba ni Nte sha kwa Kristu na o, pantu Yesu aebele abakonshi bakwe ukuti: “Mukapokelela amaka ilyo ukeso [mupashi] wa mushilo pali imwe; kabili mukabe nte shandi mu Yerusalemu, na monse mu Yudea na Samaria, no kufika ku mpela ya pano nse.” (Imilimo 1:8) E co ukucitilo bunte caba cishingamo ca uuli onse uucita ukuipeela kuli Yehova Lesa mwi pepo ukupitila muli Yesu Kristu.
15. Cinshi casoswa pa lwa mulimo wa kucitilo bunte uwa Bena Kristu ba mu kubangilila?
15 Calisoswa ku lwa kucitilo bunte ukuti: “Cabimbilemo icalici lyonse. Umulimo wa bumishonari uwe calici lya mu kubangilila tawali cishingamo ca Women’s Missionary Society nelyo Foreign Mission Board. Nelyo umulimo wa kucitilo bunte tawashililwe fye ku baishibisha pamo nga baeluda, badikone, nelyo fye abatumwa. . . . Muli shilya nshiku sha mu kubangilila icalici lyali mulimo. Programu wa bumishonari uwe calici lya mu kubangilila washimpilwe pa kutunga kubili: (1) Umulimo ukalamba uwe calici waba kubila kwa mbila ukwa mu calo. (2) Icishingamo ca kubomba uyu mulimo cabikwa pa bwikashi bonse ubwa Bwina Kristu.”—J. Herbert Kane.
16. Nangu fye ni bakalemba ba mu Kristendomu bacita kwishiba nshi ukukuma ku Bena Kristu no kucitilo bunte?
16 Nangula bakalemba mu kasuba ka lelo aba Kristendomu tabasuminishanya no bukombe bwa Bufumu, bamo baleshiba ukuti Abena Kristu balikwata ukukakililwako kwa kucitilo bunte. Ku ca kumwenako, mu citabo Everyone a Minister, Oscar E. Feucht amona ukuti: “Takwaba shimapepo [pasita] uwingafikilisha ubutumikishi Lesa apeele ku wasumina umo umo. Ku ce shamo imyanda ya myaka iya kutontonkanya kwalubana mwi calici kwalilenga umulimo wa baya ku calici 500 ukuba uwa kwa shimapepo [pasita] umo. Tacali ifyo mwi calici lya mu kubangilila. Abo abasumine baile ukuli konse baleshimikila Icebo.”
17. Cinshi cingasoswa pa lwa cifulo ukucitilo bunte kwakwete mu bumi bwa Bena Kristu ba mu kubangilila?
17 Ukucitilo bunte kwali ukwapulamo mu bumi bwa Bena Kristu ba mu kubangilila, nga fintu fye kwaba pa kati ka bantu ba kwa Yehova ilelo. “Ukulandila mu kusaalala,” e fyalembele Edward Caldwell Moore uwa ku Harvard University, “imyanda ya myaka itatu iya kubalilapo iye bumba lya Bwina Kristu yaishibikilwe ku kucincimuka kukalamba ku kwananya icitetekelo. Ukufwaisha kwa Mwina Kristu kwali kucita bukabila bwa mbila, ukulanda ubukombe kwa kulubula. . . . Ukwananishiwa kwa kusonga ne fisambilisho fya kwa Yesu kwali, nangu cibe fyo, mu ciputulwa ca mu kubangilila nga nshi, kwali mu lubali lunono ku baume abo twingeta bamishonari. Kwali kupwishishisha kwa baume ba mulimo uuli onse ne ncito no musango uuli onse muli sosaite. [Bene] batwele ku mpela shabela ukutali isha buteko bwa [ciRoma] ilya nkama ya bumi bwa mu kati, ilya mibele ipya ukulola ku calo, iyo mu kuba ne cakukumanya cabo yaimike ipusukilo. . . . [UbuKristu bwa mu kubangilila] bwalishininwe apakalamba ulwa mpela yalepalamina iya muyano ulipo uwa calo. Bwacetekele mu kwimikwa kwa mu kupumikisha kabili ukwabamo icisungusho ukwa muyano upya uwa calo.”
18. Lisubilo nshi likalamba ilyacila nga nshi pa filoto fya ntungulushi sha bupolitiki?
18 Mu kucitilo bunte bwa ku ŋanda ne ŋanda ne misango imbi iya butumikishi bwabo, Inte sha kwa Yehova mu buseko batungulula bakakutika babo ku calo cipya Lesa alaya. Amapaalo ya ciko ayasobelwe aya bumi bwabule mpela yalacila nga nshi pa filoto fyatemwikwa ifya bengaba bakakuula ba lelo aba muyano wa calo cipya. (2 Petro 3:13; Ukusokolola 21:1-4) Nangula kuti pambi camoneka ukuti uuli onse kuti afwaya ukwikala mu calo cipya ica kupapusha ica kwa Lesa, te fyo caba. Nangu cibe fyo, lekeni tulanguluke mu kukonkapo inshila shimo ishifumamo cimo muli isho ababomfi ba kwa Yehova bengasambilisha abo abafwaya ubumi bwa muyayaya.
Kuti Waankulako Shani?
◻ Mulandu nshi twingasosela ukuti Imilimo 5:42 na Imilimo 20:20 ipilibula ukuti abakonshi ba kwa Yesu balingile ukushimikila ukufuma ku ŋanda ne ŋanda?
◻ Twaishiba shani ukuti Lesa alasuminisha ubutumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda ubwa Nte sha kwa Yehova?
◻ Ukukuma ku butumikishi, cinshi cifwaikwa kuli baeluda na babomfi batumikila?
◻ Ukucitilo bunte kulingile ukukwata cifulo nshi mu bumi bwa Mwina Kristu?
[Icikope pe bula 10]
Mu 33 C.E., abasambi ba kwa Yesu bacitile ubunte ukufuma ku ŋanda ne ŋanda ukwabulo kuleka
[Icikope pe bula 13]
Paulo asambilishe “ukufuma ku ŋanda ne ŋanda.” Uyu musango wa butumikishi ulabombwa ne Nte sha kwa Yehova ileleo