Yehova na Kristu Abakumfwana Nabo Bacilishapo

“Shikulu [Mulopwe, “NW”] Yehova tacita kantu, kano abala asokolwele ca nkama cakwe ku babomfi bakwe bakasesema.”—AMOSE 3:7.

1. Ni nshila nshi isha kumfwaninamo shibomfiwa ilelo?

ILELO ukumfwana busulu bwa mamilioni ya makwacha iminshipendwa. Ifitabo fyonse ifilesabankanishiwa, amanyunshipepala yonse na bamagazini ifipulintwa lyonse, amaprogramu yonse aya pa radio na televisioni ayasabankanishiwa, pamo pene ne fikope fyonse ifisela ne fyangalo fya pa cisebele, fili kubombesha kwa kumfwana. Cili cimo cine na ku makalata yonse ayalembwa no kutumwa no kutuma konse ukwa balamya. Fyonse fili kubombesha kwa kumfwana.

2. Fya kumwenako nshi fimo ifya kulunduluka abantu bacita mu mbali sha kulamuka isha kumfwaninamo?

² Ukulunduluka uko abantu bacita mu mbali sha kulamuka isha kumfwaninamo kuli ukwa kupapusha. Ku ca kumwenako, fiber-optic cables (insale sha bushishi bwacepesha), icili kuwaminako kukalamba ukucila pa nsale sha mukuba, shisenda amakumi ayengi aya makana ya kulanshanya kwa pali lamya pa nshita imo. Lyene kwalibako ukumfwana kwa masetilaiti, ayenda ukushinguluke sonde mu lwelele kabili yalikwata ifibombelo fya kupeela ifishibilo fya lamya, telegrafu, radio, ne fya televisioni. Setilaiti imo iya musango uyo kuti yabomba pa nshita imo ine fye pa mabukombe ya pali lamya 30,000!

3. Cinshi cicitika nga ca kuti kwabako imipokapoka ya kumfwana?

³ Lelo te mulandu ne shi nshila shonse isha kumfwaninamo, kuliko ubulanda bukalamba mu calo pa mulandu wa kubulwa ukumfwana pa kati ka bantu umo umo. Muli ifyo, twaebwa ukuti “kuliko icofi cilekulilako—‘umupokapoka wa kumfwana’ uuletanunukilako—pa kati ka bakateka na batekwa.” Kabili cinshi ici iciitwa umupokapoka wa nkulo? Bushe tacili kufilwa kwa bafyashi no bufyashi bwabo ukumfwana umo no munankwe mu kutunguluka? Ifiŋombe fya fyupo bacita lipoti ukuti impika yacilishapo bukulu mu fyupo yaba kufilwa ukumfwana pa kati ka mulume no mukashi. Ukubulwa ukumfwana kwalinga kuti nelyo fye kwalenga imfwa. Mu kubangilila mu 1990, abantu 73 balufishe ubumi bwabo mu busanso bwa ndeke, ica kusangwilako mu kumonekesha ukuba kufilwa kwa kumfwana pa kati ka kwa kensha wa ndeke na ba kutungulula abali pa nshi. Umutwe ukalamba uwa mu nyunshipepala wabilishe ukuti: “Icipindami ca Kumfwana Catungulwile ku Kayofi.”

4. (a) Cinshi capilibulwa ku “kumfwana”? (b) Cinshi caba ubuyo bwa kumfwana kwa Bwina Kristu?

⁴ Cinshi cili ukumfwana mu mibele ya Bwina Kristu? Ukulingana na dikishonari imo, “ukumfwana” kupilibula “ukupisha ifyebo, itontonkanyo, nelyo ukuyumfwa pa kuti fyapokelelwa nelyo fyaumfwika mu kwikushiwa.” Dikishonari imbi ilondolola kwene pamo nga “ukulamuka kwa kulumbulula imfundo mu kufumamo cimo.” Mona, “ukulumbulula imfundo mu kufumamo cimo.” Ukumfwana kwa Bwina Kristu ukucilisha kulakabila ukuba ukwa kufumamo cimo pantu kwalikwata pamo ngo buyo bwa kuko ukufika pa mitima ya bantu ne cine ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa pa kuti, mu kusubilwa, bakabombele pa cintu basambilila. Mu kuibela, kulakuntwa ku kubulwa akaso, ku kutemwa.

Yehova Pamo ngo wa Kumfwana Nankwe

5. Ni ili kwi imo iya nshila sha kubalilapo Yehova Lesa aumfwene no muntu?

⁵ Yehova Lesa ukwabulo kutwishika e wa Kumfwana nankwe wacilishapo bukulu. Pa mulandu wa kuti atubumbile mu cipasho cakwe ne cata, aliba na maka ya kumfwana na ifwe, kabili kuti cacitika kuli ifwe ukumfwana na bambi pa lwa wene. Ukutula fye pa kubumbwa kwa muntu, Yehova alyumfwana ne fibumbwa fyakwe ifya pe sonde pa lwa mwine wine. Inshila imo intu acitilamo ici yaba kupitila mu bubumbo bwakwe ubumoneka. Muli ifyo, kemba wa malumbo atwebo kuti: “Imyulu ilelondololo bukata bwa kwa Lesa, ne ulu lilelongolo mulimo wa minwe yakwe; akasuba kapongolwela akasuba icebo, kabili ubushiku bwebo bushiku ukwishiba.” (Ilumbo 19:1, 2) Kabili Abena Roma 1:20 atweba ukuti “ukufuma ku kulengwa kwa pano isonde ifishimoneka [fya kwa Lesa] . . . fyamonekesha.” ‘Ukumonekesha’ kulangilila ukumfwana kwa kufumamo cimo!

6. Cinshi cintu Yehova alandile ku fibumbwa fyakwe ifya pe sonde ilintu baali mwi bala lya Edene?

⁶ Abo ababulwe citetekelo muli Lesa no kusokolola kwakwe ukwa bulesa kuti baesha ukutulenga ukusumina ukuti umuntu ali no kushintilila pa ntulo yakwe iya fyebo pa kushininkisha umulandu abelako. Lelo Icebo ca kwa Lesa cicilenga ukumfwika ukuti Lesa alyumfwana no muntu ukufuma ku kutendeka. Muli ifyo, ku mwaume wa kubalilapo no mwanakashi Lesa apeele icipope ca kufyalana ukuti: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kupanasha; kabili mube na bukateka . . . ku fya mweo fyonse.” Lesa na kabili abasuminishe ukulya mu kukumanina ifisabo fya mwi bala—ukufumyako fye cimo. Lyene, lintu Adamu na Efa bakene ukumfwila, Yehova alandile icilayo ca kubalilapo ica buMesia, ukupeela umutundu wa muntu umwengelele we subilo ukuti: “Ndebika no bulwani pa kati ka iwe [insoka] no mwanakashi, kabili pa kati ka bufyashi bobe no bufyashi bwakwe: bwene bwakulakulasa ku mutwe, nobe wakulabulasa ku citende.”—Ukutendeka 1:28; 2:16, 17; 3:15.

7. Cinshi cintu ibuku lya Ukutendeka lisokolola ukukuma ku kumfwana kwa kwa Yehova na babomfi bakwe?

⁷ Lintu umwana mwaume wa kwa Adamu Kaini aiswilemo na kafindwe ka bukomi, Yehova Lesa aumfwene nankwe, ukusosa ukupale fi: ‘Sakamana! Uleya ku bwafya!’ Lelo Kaini alikeene ukumfwila kulya kusoka kabili aipeye munyina. (Ukutendeka 4:6-8) Lyene, lintu isonde lyaiswilemo ulukaakala no bubifi, Yehova alandile ku muntu mulungami Noa imifwaile Yakwe ku kusangulula isonde ukufuma kuli conse icalelikowesha. (Ukutendeka 6:13–7:5) Pa numa ya Mulamba, lintu Noa no lupwa lwakwe bafumine mu cibwato, Yehova alandile kuli bene imifwaile yakwe ukulosha ku kushilisha kwa bumi no mulopa, kabili ukupitila mu mukolamfula apeele ukwebekesha kwa kuti takabale na kabili onaula ifintu fyonse ifya mweo ku lyeshi. Imyanda ya myaka imo pa numa, Yehova alandile kuli Abrahamu imifwaile Yakwe iya kukwata indupwa shonse isha mutundu wa muntu ukuifwailo kupaalwa ukupitila mu Lubuto lwa kwa Abrahamu. (Ukutendeka 9:1-17; 12:1-3; 22:11, 12, 16-18) Kabili lintu Lesa apeele cipope ca kuti aali no konaula abantu bafunukilo bwamba aba mu Sodomu na Gomora, mu kutemwa alandile ico cishinka kuli Abrahamu, ukusoso kuti: “Bushe ndefisa kuli Abrahamu ico ndecita?”—Ukutendeka 18:17.

8. Ni mu nshila nshi shine Yehova aumfwana na babomfi bakwe pe sonde?

⁸ Ukutendeka na Mose, Yehova abomfeshe umutande walepa uwa bakasesema ku kumfwana na Israele. (AbaHebere 1:1) Inshita shimo abomfeshe ukukambisha kwa fyebo fya pa kanwa, pamo nga lintu aebele Mose ukuti: “Lembe fyebo ifi.” (Ukufuma 34:27) Ilingi line nga nshi Yehova aumfwene na ba kumulandilako ukupitila mu fimonwa, pamo fye nga fintu aali nacita kale kale na Abrahamu.a Yehova na kabili abomfeshe ifiloto ku kumfwana na bantu, kabili te mu kuba fye na babomfi bakwe lelo na kabili na abo abalebomba na babomfi bakwe. Ku ca kumwenako, Yehova alengele babili aba bafungwa banankwe ba kwa Yosefe ukukwata ifiloto, ifyo Yosefe ailwile kuli bene. Yehova na kabili alengele Farao na Nebukadnesari ukukwate filoto, ifyo ababomfi bakwe Yosefe na Daniele bailwile kuli bene. (Ukutendeka 40:8–41:32; Daniele, ifipandwa 2 na 4) Mu kulundako, pa tushita utwingi Yehova abomfeshe inkombe sha bumalaika ukumfwana na bantu bakwe.—Ukufuma 3:2; Abapingushi 6:11; Mateo 1:20; Luka 1:26.

9. Cinshi cakuntile Yehova ku kumfwana na abantu bakwe Israele, pamo nga fintu camonwa ku numbwilo nshi ishakwe?

⁹ Konse ukumfwana kwa musango uyo kuli Yehova ukupitila muli bakasesema bakwe kwabelebeshe ukutemwa kwakwe ku bantu bakwe Israele. Muli ifyo, alondolwele ukupitila muli kasesema wakwe Esekiele ukuti: “Nshibekelwa mfwa ya mubifi kano ukuti umubifi abwele ku mibele yakwe, no kubo wa mweo. Bweleni, bweleni ku mibele yenu ibi: cinshi ico mulefwila, mwe ba ŋanda ya kwa Israele?” (Esekiele 33:11) Yehova aali uwa Kumfwana nankwe uushishimisha kabili uwatekanya ku bantu bakwe aba pa kale aba bucipondoka, nga fintu cingamonwa ukufuma muli 2 Imilandu 36:15, 16 ukuti: “Yehova Lesa wa bashibo atumine kuli bene mu kuboko kwa nkombe shakwe, ukucelela no kutuma, pantu aikatilwe abantu bakwe ne Ca kwikalamo cakwe inkumbu; lelo . . . balesuule fyebo fyakwe, kabili balesenteka bakasesema bakwe . . . ukufiko kwabulo kuundapa.”

10. Ni shani fintu Yehova omfwana na bantu bakwe ilelo, kabili kufika ku cipimo nshi wene aba Lesa wa kumfwana?

¹⁰ Ilelo, twalikwata Icebo capuutwamo ica kwa Lesa, Baibolo wa Mushilo, ukupitila muli ico Yehova alandila kuli ifwe ifyebo pa lwa mwine, imifwaile yakwe, no kufwaya kwakwe kuli ifwe. (2 Timote 3:16, 17) Na kuba, pamo ngo wa Kumfwana nankwe Wacila pali bonse, Yehova, abilisha ukuti: “Shikulu [Mulopwe, NW] Yehova tacita kantu, kano abala asokolwele ca nkama cakwe ku babomfi bakwe bakasesema.” (Amose 3:7) Alengo kwishibikwa ku babomfi bakwe cintu alefwaya ukucita.

Umwana wa kwa Lesa Pamo ngo wa Kumfwana Nankwe

11. Ni nani aba icibombelo capulamo ica kwa Yehova mu kumfwana no muntu, kabili mulandu nshi ilumbo lyakwe “Cebo” lyalingila?

¹¹ Pa fibombelo fyonse ifyabomfiwa na Yehova ku kulanda ukufwaya Kwakwe, uwapulamo ni Cebo, Logos, uwabele Yesu Kristu. Cinshi calangililwa ku kwitwa kwakwe Cebo, nelyo Logos? Ukuti e wa Kulandilako Mukalamba wa kwa Yehova. Kabili uwa kulandilako ni nani? Umo uufisha cintu umbi ali no kulanda. E co Logos abele uwa kumfwana nankwe uwa cebo ca kwa Yehova Lesa ku bubumbo Bwakwe ubwa pe sonde ubwa mucetekanya. Ulu lubali lwalibo lwacindama nga nshi ica kuti etwa Cebo.—Yohane 1:1, 2, 14.

12. (a) Ni ku mifwaile nshi Yesu aishile kwi sonde? (b) Cinshi cicitilo bunte ku kufikilisha kwakwe mu busumino iyo mifwaile?

¹² Yesu umwine wine aebele Ponti Pilato ukuti imifwaile yakwe iikalamba mu kwisa kwi sonde yali kulanda icine ku mutundu wa muntu: “Pali ici e co nafyalilwe, kabili pali ici e co naishiile pano isonde, pa kuti nkeseshimike cine ubunte.” (Yohane 18:37) Kabili icalembwa mu Malandwe cilanda ifyo abombele bwino ulya mulimo. Ilyashi lyakwe ilya pa Lupili lyaishibikwa pamo nge lyashi lyacilishapo bukulu ilyabala alishimikwa no muntu. Fintu aumfwene bwino ukupitila muli lilya lyashi! “Amabumba [abaumfwile ilyashi] yapapile imisambilishishe yakwe.” (Mateo 7:28) Ukukuma ku kashita kambi, tubelengo kuti: “Icinabwingi ce bumba calamuumfwa no kutemwa.” (Marko 12:37) Lintu abasole bamo batuminwe ku kwikata Yesu, babwelele ukwabula wene. Mulandu nshi? Bayaswike abaFarise ukuti: “Takwatala akuba untu alandile ngo yu muntu.”—Yohane 7:46.

Abasambi ba kwa Kristu Batuminwe ku Kuba Abakumfwana Nabo

13. Cinshi cilango kuti Kristu taali uwaikushiwa no kuba uwa kumfwana nankwe eka?

¹³ Pa kukanaba uwaikushiwa no kuba uwa kumfwana nankwe eka, Yesu pa kubalilapo atumine abatumwa 12 kabili lyene bakabila ba mbila nsuma 70 ukuya pamo nga ba kumfwana nabo aba mbila nsuma iya Bufumu. (Luka 9:1; 10:1) Lyene mu kwipipa ilyo talanina ku mulu, atumine abasambi bakwe ku kubomba umulimo waibela. Mulimo nshi? Pamo nga fintu tubelenga pali Mateo 28:19, 20, abakambishe ukuba aba kumfwana nabo; kabili bali no kusambilisha na bambi na kabili ukuba aba kumfwana nabo.

14. Ni shani fintu aba kumfwana nabo aba Bwina Kristu aba mu kubangilila baali aba kufumamo cimo?

¹⁴ Bushe abasambi baali aba kumfwana nabo aba kufumamo cimo? Mu cishinka e fintu baali! Pamo nge ca kufumamo ca kushimikila kwabo pa bushiku bwa Pentekoste 33 C.E., imyeo 3,000 yalilundilweko ku cilonganino ca Bwina Kristu icapangilwe icipya. Mu kwangufyanya impendwa yalingilishiweko ukufika ku bantu 5,000. (Imilimo 2:41; 4:4) Te ca kupapa ukuti abalwani babo aba ciYuda babapeele umulandu wa kwisusha Yerusalemu ne sambilisho lyabo kabili pa numa bailishenye ukuti nabapinuna isonde lyaikalwamo ku kushimikila kwabo!—Imilimo 5:28; 17:6.

15. Cibombelo nshi Yehova abomfya mu nshita sha muno nshiku ku kumfwana na bantu?

¹⁵ Ni shani pa lwa nshita sha muno nshiku? Pamo nga fintu casobelwe pali Mateo 24:3, 45-47, Shikulu, Yesu Kristu, alisonta “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” uwapangwa na Bena Kristu basubwa, ku kusakamana fyonse ifyo akwata pe sonde mu kati ka ubu bushiku bwa kubapo kwakwe. Ulya musha wa cishinka kabili uwashilimuka aimininwako ilelo ne Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova, ilyakwata icibombelo ca liko ica kusabankanya Watch Tower Bible and Tract Society. Mu kulingisha, ulya musha wa cishinka kabili uwashilimuka aliitwa na kabili inshila ya kumfwaninamo iya kwa Lesa. Wene, mu kukonkapo, alatukoselesha ukuba aba kumfwana nabo basuma. Na kuba, uwafumine wine uwa kubalilapo uwa Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence afundile bakabelenga ba uko ukuti: “Nga ca kuti walikwata umwina mupalamano nelyo cibusa bantu uletontonkanya ukuti bengaba abasekelelamo nelyo benganonshiwa na makambisho [ya uyu magazini], kuti pambi wacileta ku kusakamana kwabo; muli ifyo ukushimikile Cebo no kucite cisuma ku bantu bonse ilyo wakwate shuko lya mu nshita.”

16. Cinshi cilango kuti ifingi filakabilwa ukucila pali Baibolo fye pa kuti Lesa omfwane mu kufumamo cimo na babomfi bakwe aba pe sonde?

¹⁶ Nangu cibe fyo, ukukwata fye nshila ya kufika ku Cebo ca kwa Lesa no kucibelenga pa lobe tacili icakumanina ukunonka ukwishiba kwalungikwa uko ukubika umo pa nshila ya ku bumi. Ibukisha mushika wa cilye umwina Etiopia uwalebelenga ubusesemo bwa kwa Esaya lelo taumfwikishe cintu alebelenga. Filipi kabila wa mbila nsuma alondolwele ubusesemo kuli wene, pa numa ya ico aali uwaipekanya ukubatishiwa pamo ngo musambi wa kwa Kristu. (Imilimo 8:27-38) Ukuti ifingi filakabilwa ukucila pa kubelenga fye Baibolo pa lwa umo umo kuti camonwa ukufuma mu Abena Efese 4:11-13, apo Paulo alanga ukuti Kristu tapeele fye bamo pamo nga batumwa bapuutwamo na bakasesema lelo na kabili apeele “bambi ukuba ababile mbila nsuma, na bambi ukuba abacemi na bakasambilisha, ku kuwamya abashila, ku mulimo wa kupyungila, ku kukuulo Mubili wa kwa Kristu; tusuke tufike bonse kuli buumo bwa kutetekela na ku kwishibo Mwana wa kwa Lesa, ukufika na ku bukalamba.”

17. Ni ku fya kwishibikilwako nshi twingeshibila icibombelo Yehova alebomfya ilelo ku kulanda imifwaile yakwe ku mutundu wa muntu?

¹⁷ Ni shani fintu twingeshiba abo bantu Yehova Lesa na Yesu Kristu balebomfya ku kwaafwa abantu abakaba Abena Kristu ukufika pa mushinku wa muntu mukalamba? Ukulingana na Yesu, cimo ica fya kwishibikilwako cali no kuba ca kuti aba batemwane pamo nga fintu Yesu atemenwe abakonshi bakwe. (Yohane 13:34, 35) Ica kwishibikilwako na cimbi: Tabaali no kuba ulubali lwa calo, pamo fye nga fintu Yesu taali ulubali lwa calo. (Yohane 15:19; 17:16) Icishibilo na cimbi cali no kuba ca kuti beshibe Icebo ca kwa Lesa pamo nge cine, pamo nge fyacitile Yesu, ukwipukisha mu kutwalilila ku bulashi bwa ciko. (Mateo 22:29; Yohane 17:17) Ukubika ishina lya kwa Lesa pa ntanshi, pamo nge fyacitile Yesu, cali no kuba cishibilo cimbi. (Mateo 6:9; Yohane 17:6) Kabili icishibilo cimo icalundwako cali no kuba kukonka ica kumwenako ca kwa Yesu mu kushimikilo Bufumu bwa kwa Lesa. (Mateo 4:17; 24:14) Kwabako fye ibumba limo ilikumanisha ifi fifwaikwa, ukulilumbula aba kumfwana nabo aba pa kati ka nko abaishibikwa pamo nge Nte sha kwa Yehova isha Bwina Kristu.

18. Ni ncende nshi shitatu isha kumfwana ifipande fyalundwako fikalandapo?

¹⁸ Ukumfwana, nangu cibe fyo, kupilibule cishingamo ukulola kuli bambi. Ni bani Abena Kristu bashingamwa ukumfwana nabo? Mu kutendekelako, kwalibako incende shitatu isho Abena Kristu bafwile ukuba abayangwako ukusunga inshila sha kumfwaninamo ishaisuka: icinshingwa ŋanda ca lupwa, icilonganino ca Bwina Kristu, no butumikishi bwa mwi bala ubwa Bwina Kristu. Ifipande fikonkelepo fikabomba ne shi mbali sha mutwe wesu uwa lyashi.

[Futunoti]

Kuti Wayasuka Shani?

◻ Kucena nshi kwingafuma ku kubulwa ukumfwana?

◻ Ni bani bali abakumfwana nabo babili abapulamo?

◻ Ni nshila nshi ishalekanalekana Lesa abomfya ku kumfwana no muntu?

◻ Ni shani fintu Yesu apulilemo pamo ngo wa kumfwana nankwe?

◻ Ni shani fintu Abena Kristu ba mu kubangilila baali abatunguluka mu kumfwana?

[Icikope pe bula 18]

Ukupala Wishi wa ku mulu, Yesu aali wa kumfwana nankwe wa cililishi