Ni Shani Fintu Twingabwesesha Kuli Yehova?
YEHOVA LESA apayanya ica kumwenako cawamisha ica kupeela. Apeele umutundu wa muntu “umweo, no kupema, na fyonse.” (Imilimo 17:25) Lesa alenga akasuba kakwe ukubalika pa bantu ababifi na balungami pamo. (Mateo 5:45) Mu cine cine, ‘Yehova atupeele mfula ya mu mulu ne myaka ya kulobolole fisabo, no kwisushamo imitima yesu ifilyo no kusangalala.’ (Imilimo 14:15-17) Pantu, “ica kupeelwa conse icisuma ne ca bupe conse icafikapo cafuma mu mulu, ciika ukufuma kuli Shifwe wa fya lubuuto”!—Yakobo 1:17.
Pa mbali ya fyonse ifya bupe fya ku mubili ifya kwa Lesa, atuma ulubuuto lwa ku mupashi ne cine. (Ilumbo 43:3) Ababomfi ba cishinka aba kwa Yehova balapaalwa mu kufumba ne ca kulya ca ku mupashi apayanya pa nshita yalinga ukupitila mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Kuti twanonkelamo ukufuma mu kupayanya kwa kwa Lesa ukwa ku mupashi pa mulandu wa kuti alicilenga ukucitikako ku bantunse ababembu abafwa ku kuwikishiwa kuli wene. Shani? Ukupitila mu mfwa ya Mwana wakwe, Yesu Kristu, uwapeele ubumi bwakwe nge cilubula ca pa bengi. (Mateo 20:28; Abena Roma 5:8-12) Mwandi bupe ukufuma kuli Lesa wakwata ukutemwa, Yehova!—Yohane 3:16.
Bushe Ukubweseshamo Ukuli Konse Kuti Kwacitikako?
Imyanda ya myaka pa ntanshi icilubula tacilapayanishiwa, kemba wa malumbo uwapuutwamo alitesekeshe mu kushika inkumbu, ukulubula, no kwaafwa ifyapeelwa na Lesa ica kuti asosele ukuti: “Ndebwesesha cinshi kuli Yehova pa fya kutetesa fyakwe fyonse pali ine? Ndebuulo lukombo lwe pusukilo, no kulilila kwi shina lya kwa Yehova; ndefishapo imilapo yandi kuli Yehova, cene, ndeifishapo ku mulola wa bantu bakwe bonse.”—Ilumbo 116:12-14.
Nga ca kuti twaliipeela kuli Yehova no mutima onse, twita pe shina lyakwe mu citetekelo no kucite milapo kuli wene. Pamo nge Nte sha kwa Yehova, kuti twapaala Lesa pa kulanda bwino pa lwa wene pa nshita shonse no kubilisha ubukombe bwa Bufumu bwakwe. (Ilumbo 145:1, 2, 10-13; Mateo 24:14) Lelo te kuti tunonshe Yehova, umwine wa fintu fyonse, nelyo ukubwesesha kuli wene pa fya bunonshi bwakwe bonse kuli ifwe.—1 Imilandu 29:14-17.
Ukupeela ifya bupe ku kutwala pa ntanshi kwa mabuseko ya Bufumu te nshila ya kubwesesha nelyo ukunonsha Yehova. Nangu cibe fyo, ukupeela kwa musango yo kutupeela amashuko ya mu nshita ku kulangisha ukutemwa kwesu ukwa kuli Lesa. Imisangulo ipeelwa, te kufuma ku kukuntwa kwa kaso nelyo ku kusabankanya ne lumbo, lelo mu kuba no mupashi wa bukapekape kabili ku kusumbula ukupepa kwa cine, kuletela umupe insansa ne paalo lya kwa Yehova. (Mateo 6:1-4; Imilimo 20:35) Umuntu kuti aebekeshiwa ulwa cakaniko mu kupeela kwa musango yo ne nsansa shifumamo pa kubika pa mbali icintu cimo lyonse ukufuma ku fikwatwa fyakwe ifya ku mubili ku kwafwilisha ukupepa kwa cine no kwaafwa abawaminwa. (1 Abena Korinti 16:1, 2) Bushe ici cilingile ukucitwa ukupitila mu kupeela ica pe kumi?
Bushe Ulingile Ukupeela ica pe Kumi?
Yehova asosele ukupitila muli kasesema wakwe Malaki ukuti: “Leteni ica pe kumi conse mu ŋanda ya cipao, ukuti mubemo ifya kulya mu ŋanda yandi, kabili shi mundabwile kuli ico, . . . mumone nga nshakamwiswile ifipunda fya mu mulu, no kumupongolwele paalo, kukasuke kukabule incende ya kubapo.” (Malaki 3:10) Ubupilibulo na bumbi bubelengwo kuti: “Leteni ica pe kumi conse mu butala.”—An American Translation.
Ica pe kumi ciputulwa calenge kumi ica cintu cimo. Ni 10 peresenti ipeelwa atemwa ukulipilwa pamo nga umutuulo. Ukupeela ica pe kumi kucitwa ukucilisha ku mifwaile ya butotelo. Cipilibula ukupeela iciputulwa calenga ikumi ca ndalama shifolwa sha umo ku kusumbula ukupepa.
Icikolwe Abrahamu (Abramu) apeele imfumu shimapepo Melkisedeke uwa ku Salemu ica pe kumi ca fya kutapa fya kucimfya pa Kedorelaomere na ba kwikatana nabo. (Ukutendeka 14:18-20; AbaHebere 7:4-10) Pa numa, Yakobo alapile ukupeela iciputulwa ca pe kumi ica fikwatwa fyakwe kuli Lesa. (Ukutendeka 28:20-22) Mu mulandu umo umo, ukupeela kwa ca pe kumi kwali kwa kuitemenwa, pantu balya abaHebere ba mu kubangilila tabakwete amafunde ayalebakakilila ukupeela ifya pe kumi.
Ukupeela ica pe Kumi pe Samba lye Funde
Pamo nga bantu ba kwa Yehova, abena Israele bapokelele amafunde ya kupeela ifya pe kumi. Aya mu kumonekesha yabimbilemo ukubomfiwa kwa fiputulwa fibili ifye kumi ifya ndalama shifolwa sha cila mwaka, nangu cingati abasambilila bamo batontonkanya ukuti kwaliko fye ukupeela ukwa ca pe kumi ukwa cila mwaka kumo fye. Takwaliko ica pe kumi icalelipilwa mu kati ka mwaka we Sabata, apantu takwali indalama ishifolwa ishaleenekelwa lyene. (Ubwina Lebi 25:1-12) Ifya pe kumi fyalepeelwa mu kulunda ku fisabo fya ntanshi ifyapeelwe kuli Lesa.—Ukufuma 23:19.
Iciputulwa cimo mwi kumi ica fimenwa fya mu mushili ne ca fimuti fya fisabo kabili mu kupalako ica kwingilishako kwa fitekwa ne mikuni fyalesendwa umwashila no kupeelwa ku bena Lebi, abashapokelele ubupyani mu calo. Mu kubweseshamo, bapeele ica pe kumi ica fintu bapokelele ku kwafwilisha bushimapepo bwa buAarone. Mu kumonekesha ingano shalepuulwa ne fisabo fya mwangashi ne fya cimuti ca muolife fyalesangulwa umwangashi na mafuta pa ntanshi ya kupeela ica pe kumi. Nga ca kuti umwina Israele afwaile ukupeela indalama mu cifulo ca fimenwa, kuti acite fyo, cikulu fye alundapo ica pali fisano ica mutengo wa fiko.—Ubwina Lebi 27:30-33; Impendwa 18:21-30.
Ica pe kumi na cimbi cimoneka nge calebikwa pa mbali. Ilingi, calebomfiwa no lupwa lintu abantu balongene ku mitebeto. Lelo ni shani nga ca kuti intamfu ukuya ku Yerusalemu yali iyalepesha ku myendele yalinga iya ici ica pe kumi? Lyene ingano, umwangashi upya, amafuta, ne nama fyaleshitishiwa mu ndalama isho shingasendwa mu kwanguka. (Amalango 12:4-18; 14:22-27) Pa mpela ya mwaka onse uwalenga itatu na 6 uwa kushinguluka kwe sabata lya myaka cinelubali, ica pe kumi calebikwa pa mbali ku bena Lebi, abalebeshi, bamukamfwilwa, na bana ba nshiwa.—Amalango 14:28, 29; 26:12.
Pe samba lye Funde, takwaliko ukukanda ku kufilwa ukupeela ica pe kumi. Ukucila, Yehova abikile abantu pe samba lya kukakililwako kwakosa ukwa mibele ku kupayanya ifya pe kumi. Pa nshita shimo baali no kubilisha pa ntanshi yakwe ukuti ica pe kumi calilipilwe mu kukumanina. (Amalango 26:13-15) Icili conse icaleshiwa mu kuluba calemonwa nge caibwa ukufuma kuli Lesa.—Malaki 3:7-9.
Ukupeela ica pe kumi takwali mitantikile yayafya. Na kabushe, lintu abena Israele basungile aya mafunde, babele aba lubanda. Ica pe kumi calesumbula ukupepa kwa cine ukwabula ukubika ukukomaila kushalinga pa lwa kupanga ukupayanya kwa ku mubili kuli cene. E co, imitantikile ya kupeela ica pe kumi yabombele ku busuma bwa ba mu Israele bonse. Lelo bushe ukupeela ica pe kumi kwa Bena Kristu?
Bushe Abena Kristu Bafwile Ukupeela ica pe Kumi?
Pa nshita yalepa, ukupeela ica pe kumi kwali ukwaseeka mu bufumu bwa Kristendomu. The Encyclopedia Americana ilondolola ukuti: “Panono panono . . . kwaishileba ukwaseeka ukufikila mu mwanda wa myaka uwalenga 6. Icilye ca Tours mu 567 ne Cilye ca bubili ica Macon mu 585 fyaafwilishe ukupeela kwa ca pe kumi. . . . Ukubomfya bubi bubi kwabele ukwaseeka, ukucilisha lintu insambu sha kupoka ifya pe kumi ilingi line kwapeelwe nelyo ukushitishiwa ku bantuuntu fye. Ukutendeka na Papa Gregory VII ici cibelesho cabilishiwe icishili ca mwi funde. Abantuuntu fye abengi lyene bapeele insambu shabo isha kupeela ica pe kumi ku fikuulwa fikalamo abashimbe baume aba butotelo ne fikuulwa fikalamba ifya macalici ifya kukumaninamo. Ukwaluka takwafumishepo ukupeela ica pe kumi, kabili icibelesho calitwalilile mwi Calici lya Roma Katolika na mu fyalo fya buProtestanti.” Ukupeela ica pe kumi kwalifumishiwepo nelyo ukupyanikwapo panono panono mu fyalo fyalekanalekana, kabili mabutotelo ayanono fye ayabelesha kwene nomba.
E co, lyene, bushe Abena Kristu balakabilwa ukupeela ica pe kumi? Mu citabo cakwe ica mutande wa mashiwi ya mu Baibolo, Alexander Cruden asosele ukuti: “Nangu Mupusushi wesu, atemwa abatumwa bakwe tabakambisha icili conse muli iyi mibombele ya fya pe kumi.” Mu cine cine, Abena Kristu tabakambishiwa ukupeela ica pe kumi. Lesa umwine apwishishe Ifunde lya kwa Mose, mu kuba ne mitantikile ya liko iya kupeela ifya pe kumi, ukulipopela ku cimuti ca kucushiwilwapo ica kwa Yesu. (Abena Roma 6:14: Abena Kolose 2:13, 14) Mu cifulo ca kukabilwa ukupeela icipendo capimwa ku kulipila ifipooswa fya cilonganino, muli ifyo, Abena Kristu bacita imisangulo ya kuitemenwa.
Cindika Yehova ku Fyuma Fyobe
Kwena, nga ca kuti Umwina Kristu mu kuitemenwa asobolapo ukupeela iciputulwa calenge kumi ica ndalama shakwe shifolwa ku kutwala pa ntanshi ukupepa kwa cine, te kuti kubeko ukukaanya kwa mu Malembo ku kucita kwakwe ubupe bwa musango uyo. Muli kalata yaishile pamo no bupe bwakwe, kalume wa myaka ya bukulu 15 mu Papua New Guinea alembele ukuti: “Lintu nali umwaice, tata alenjeba ukuti, ‘Nga watampa ukubomba, ufwile ukupeela ifisabo fya ntanshi kuli Yehova.’ Njibukisha amashiwi ya Amapinda 3:1, 9, ayalanda ukuti tufwile ukupeela ifisabo fya ntanshi kuli Yehova ku kumucindika. E co nalaile ukucite ci, kabili nomba mfwile ukufikilisha ubulayo bwandi. Ndi uwa nsansa nga nshi ukutuma ulu lupiya ku kwafwilisha umulimo wa Bufumu.” Baibolo taita pa Bena Kristu ukucita ukulaya kwa musango yo. Nangu cibe fyo, ukupeela kwa bukapekape ni nshila ishaiwamina ku kulangisha ukusekelela kwaswatuka mu kusumbula ukupepa kwa cine.
Umwina Kristu kuti pambi asobolapo ukukanabika pa mbali apa kupelela mu kulungatika pa bupe acita ku kutwala pa ntanshi ukupepa kwa kwa Yehova Lesa. Ukulangilila: Ilintu baali pa kulongana kukalamba ukwa Nte sha kwa Yehova, bankashi babili aba cikoloci balelanshanya pa lwa bupe ubo pambi bwingacitwa ku mulimo wa Bufumu. Ukulosha ku kupoka ifya kulya pa cifulo ca kulonganinapo, umo uwa bankashi, uuli ne myaka ya bukulu 87, aipwishe umutengo ica kulya cingashitwapo pa kuti engasangwilako isho ndalama. Nkashi umbi, uuli ne myaka 90, asosele ukuti: ‘Peela fye intu uletontonkanya iingalinga—ne ncishi.’ Mwandi mibele isuma intu uyu nkashi wa cikoloci alangishe!
Apantu abantu ba kwa Yehova baliipeela bonse kuli wene, mu buseko balacita ubupe bwa mu fya ndalama ne misangulo imbi ku kwafwilisha ukupepa kwa cine. (Linganyeniko 2 Abena Korinti 8:12.) Na kabushe, inshila ya kupeela iya Bwina Kristu ipayanya amashuko ya mu nshita ku kulanga ukutesekesha kwashika ku kupepa kwa kwa Yehova. Ukupeela kwa musango yo takwapeleshiwa fye ku ca pe kumi, nelyo iciputulwa calenge kumi, kabili kuti kwabako imibele umo umuntu aseshiwa ukupeela ifyafulilako ku kutwala pa ntanshi amabuseko ya Bufumu.—Mateo 6:33.
Umutumwa Paulo asosele ukuti: “Onse acite umo apangile mu mutima wakwe; te kupeela no mutimako nangu mu kupatikishiwa, pantu Lesa atemwo mupe wa nsansa.” (2 Abena Korinti 9:7) Nga ca kuti wapeela ne nsansa kabili muli bukapekape mu kwafwilisha kwa kupepa kwa cine, ukaba uwa nsansa, pantu ipinda lya mano lisosa ukuti: “Cindika Yehova ku fyuma fyobe, na ku fya ntanshi fya cibwesha cobe conse; e fyo amatala yobe yakesulamo ifya ciikushi, ne fya kukaminamo fyobe fikalapalo mwangashi upya.”—Amapinda 3:9, 10.
Te kuti tunonshe Uwapulishamo. Fyakwe golde yonse na silfere, ne finama pa mpili ikana limo, ne fintu fya mutengo ifyabula impendwa. (Ilumbo 50:10-12) Te kuti tubale atubwesesha kuli Lesa pa bunonshi bwakwe bonse kuli ifwe. Lelo kuti twalanga ukutesekesha kwesu ukwashika kuli wene na ku mashuko yonse aya kubomba umulimo washila kwi lumbo lyakwe. Kabili kuti twaba abashininkisha ukuti amapaalo yafumba yalakonkoloka kuli abo abapeela muli bukapekape ku kusumbula ukupepa kwasanguluka no kucindika Lesa wakwato kutemwa kabili uwa bukapekape, Yehova.—2 Abena Korinti 9:11.
[Akabokoshi pe bula 29]
IFYO BAMO BASANGWILAKO KU MULIMO WA BUFUMU
◻ IMISANGULO KU MULIMO WA MU KUSAALALA KWA CALO: Abengi balabika pa mbali atemwa ukutantika icipimo ico babika mu tubokoshi twa misangulo utwalembwapo: “Imisangulo ya Mulimo wa mu Kusaalala kwa Calo uwa Sosaite—Mateo 24:14.” Cila mweshi ifilonganino fitwala ishi ndalama napamo ku cishinte ca calo mu Brooklyn, New York, atemwa kwi ofesi lya musambo ilyabela mupepi.
◻ IFYA BUPE: Imisangulo ya kuitemenwa iya ndalama kuti yatumwa mu kulungatika ku Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 25 Columbia Heights, Brooklyn, New York 11201, nelyo kwi ofesi lya musambo wa Sosaite ilya mu mwenu. Ifibekobeko nelyo ifikwatwa fimbi na fyo fine kuti fyasangwilwako. Kalata iipi iya kulondolola ukuti ica musango yo cili bupe bwa mu kulungatika ilingile ukwendela pamo ne yi misangulo.
◻ UKUTANTIKA KWA MUSANGULO WA CIPANGANO: Indalama kuti shapeelwa ku Watch Tower Society ukusungwa mu kuseekeshiwa ukufikila imfwa ya mupe, mu kuba no kupayanya kwa kuti nga kwabako ukukabila kwa pa lwakwe, shikabweshiwa ku wapeele.
◻ INSHUWALANSI: Watch Tower Society kuti yalumbulwa nga kapokelela wa ndalama sha mibombele yatantikwa iya inshuwalansi ya bumi nelyo mu mapange ya kuleka incito/penshoni. Sosaite ilingile ukwishibishiwa ulwa mitantikile iili yonse iya musango uyo.
◻ AMAAKAUNTI YA KU BANKI: Amaakaunti ya ku banki, amasetifiketi ya ndalama shili ku banki, nelyo amaakaunti ya muntu umo umo aya kuleke ncito kuti pambi yabikwa mu kuseekeshiwa kuli nelyo ukulipilwa pa mfwa kuli Watch Tower Society, mu kumfwana ne fifwaikwa fye banki lya cikaya. Sosaite ilingile ukwishibishiwa ulwa mitantikile iili yonse iya musango yo.
◻ AMA STOCK NA MA BOND (Indalama shashimishiwa ku buteko nelyo ku kampani mu kuba ne cibwesha.): Ama stock na ma bond kuti pambi fyasangulwa ku Watch Tower Society atemwa ngo bupe bwa mu kulungatika nelyo pe samba lya kusuminishanya uko indalama shifolwa shatwalilila ukulipilwa ku usangwile.
◻ IFIKWATWA FYA PA LWAKWE: Ifikwatwa fya pa lwakwe ifingashitishiwa kuti pambi fyasangulwa ku Watch Tower Society atemwa ukupitila mu kucita ubupe bwa mu kulungatika nelyo pa kusungilila icikwatwa ku usangwile, uyo uwingatwalilila ukwikala mulya mu kati ka nshita yakwe iya bumi. Umo alingile ukwipusha Sosaite pa ntanshi talalembesha ifipepala fya kupeelelapo icikwatwa ca pa lwakwe icili conse kuli Sosaite.
◻ IFYA CISHALE NO KUSEEKESHA: Ifipe nelyo indalama kuti fyashiilwa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania mu nshila ya fya cishale iyacitwa mwi funde, nelyo Sosaite kuti yalumbulwa nga kapokelela wa kusuminishanya kwa kuseekesha. Ukuseekesha ukunonsha ukuteyanya kwa butotelo kuti pambi kwapayanya ukushukila kumo ukwa misonko. Kope iya kulembapo ifya cishale nelyo ukuseekesha ilingile ukutumwa ku Sosaite.
Ku fyebo fyalundwako ukukuma ku milandu ya musango yo, lembela ku Treasurer’s Office, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Box 21598, Kitwe, nelyo kwi ofesi lya musambo wa Sosaite ilya mu mwenu.