Ukusapika Kwabo Ubutotelo Bwalungama

UKUTULA fye ku bwaice abantu bamo balisapika ifyasuko fya kwikusha ku fipusho fyabo pa lwa bumi. Lintu baali abanono, kuti pambi balisangilwe ku mapepo ya butotelo. Lelo ubwingi ubwa bene basangile ukuti ifyasuko fyapeelwe no kusefya kwa ntambi ukwe calici tafyabaafwile mu cituntulu ku kubomba ne mpika sha bumi.

Kuti pambi batila bacili filundwa fya butotelo bwa bafyashi babo, nangu cingatila basangwako fye limo limo ku mapepo ya butotelo. Ukulingana na shikofu wa Church of England, ico bakwata citetekelo ca kashiminina. Balisamika ubutotelo bwabo pa lwino. Bambi, pa kuselaushiwa no bumbimunda buntu bamona mu mabumba ya butotelo, balikaana ubutotelo umupwilapo. Lelo nalyo line, ifipusho fyabo pa lwa bumi filatwalilila.

Umulandu Bamo Bakwatila Ukutwishika Kukalamba

Abantu abafulisha balishiba ukuti amacalici ayengi yalikwata ifibombelo fya kwaafwa abashakwata mayanda, ukusalanganya ifya kulya ku bashakwata pa kuma kuboko, no kwafwilisha mu fya ndalama ifiila fya cikaya. Lelo mupepi na cila bushiku balomfwa amalipoti ya lukaakala no kusuumya kwa mulopa ifyalimbe mishila mu butotelo te pa kati fye ka bashili Bena Kristu lelo na pa kati ka abo abaitunga ukuba Abena Kristu. Bushe ici cilingile ukutupapusha nga ca kuti batwishika amabumba ayaibimba mu lukaakala lwa musango yo nga balebelesha ubutotelo bwa cine?

Abengi ababa ne cikulilo ca butotelo batontonkenye ukuti ififulo umusungilwa abana ba nshiwa ifyafwilishiwa mu fya ndalama na macalici caba cintu icisuma. Mu myaka ya nomba line, nangu cibe fyo, balitulumushiwa ilintu bashimapepo mu cifulo cimo pa numa ya cinankwe balesangwa no mulandu wa kucenda mu kwampana kwa bwamba abana ababa pe samba lya kulama kwabo. Pa kutendeka abantu batontonkenye ukuti ni bashimapepo fye banono e bali no mulandu. Nomba bamo aba bene baletwishika nampo nga icintu cimo mu kutendekelako calilubana ne calici line.

Bamo, pamo nga Eugenia, baali pa nshita imo ababimbwamo mu kushika mu butotelo bwabo. Pamo ngo musepela mu Argentina, aali pa kati ka abo abalepange nyendo sha butotelo isha kuya ku kupepa Nacisungu wa ku Itatí. Pa myaka 14 aikele mu ŋanda ya bashimbe banakashi aba butotelo ngo mushimbe wa butotelo. Lyene alifuminemo ku kuyaba ulubali lwe bumba lya pa kati ka nko ilya butotelo no bupolitiki ilyaletungilila ukwaluka kwakumanina ukwa mu kampampa, ukwa fyaimikwa ifya kwangalila pamo ne fya bunonshi ifya muli sosaite ukupitila mu nshila sha bumwaluka. Pamo nge ca kufumamo ica fintu amwene no kupitamo, alufishe icitetekelo no kucetekela muli Lesa. Talesapika mu cituntulu ubutotelo buntu engasuminamo. Cintu alefwaya cali ni nshila ya kuletelamo ubulungi kuli abo abali abapiina—ee, na cibusa untu engacetekela.

Bambi balamona ifilecitika mu macalici kabili baliitalushako. Mukanalesa umo uo imimwene yakwe yasabankanishiwe mu 1991 muli magazine wa Sputnik mu kufumaluka atile: “Nshingamona ubupusano bwine bwine pa kati ka mibele ya nshimi sha cisenshi ne sha buKristu.” Pamo nge ca kumwenako, alondolwele umulongo wa kusefya umo bashimapepo mu mikansu yasaamikwa na golde baleenda panono panono nabasenda imbokoshi iyakwetemo umubili wakangwa ukupulinkana mu misebo ya mu Moscow. Wali mubili wa “mutakatifu wa ciKristu uwa ba Orthodox” uwalekuushiwa ukufuma mu ŋanda ya babenye ukutwala kwi calici, kabili cacinkwileko kalemba ulwa bashimapepo ne mibili yakangwa mu Egupti wa pa kale. Aibukishe, na kabili, ukuti ilintu abo abayakene mu kusefya mu Moscow basumine muli “Bulesa Butatu ubwa buKristu,” abena Egupti na bo balepepa butatu ubwa balesa—Osiris, Isis, na Horus.

Ulya kalemba umo wine aloseshe ku mfundo ya Bwina Kristu iya kutemwa—“Lesa kutemwa,” na “Uletemwo mubiyo nga we mwine”—pamo nga icishisanga icapalanako muli Egupti wa cisenshi. Lelo alandilepo kuti: “Ukutemwa kwa bumunyina kwalifilwa ukwanana mu calo, nangula fye ni muli lulya lubali lwa ciko uluita ulwine nge calo ca buKristu.” Kabili akonkeshe pali ico no kulandapo pa lwa fisabo fyabipa ifyafuma mu kupampamina kwe calici pa kubimbwamo mu milandu ya Buteko. Cintu amwene tacamuseseshe ukuyumfwa ukuti amacalici ya Kristendomu yalimutambike cintu alefwaya.

Mu kupusanako, bambi balisanga ifyasuko fya kwikusha lelo te mu macalici ya mu Kristendomu.

Alisambilile Icine pa lwa Bafwa

Magdalena, uyo nomba ali ne myaka ya bukulu 37, ekala mu Bulgaria. Pa numa ya mfwa ya kwa shifyala mu 1991, ali uwabombomana nga nshi. Libili libili aleipusha umwine ati, ‘Bushe abafwa baya kwi? Bushe tatafyala ali kwi?’ Aile kwi calici, kabili apepele pa ntanshi ya cipasho ku ŋanda, lelo tapokelele ifyasuko.

Lyene bushiku bumo umwina mupalamano amutumine lamya ukumulaalika ku mwakwe. Umulumendo uwalesambilila ne Nte sha kwa Yehova aletandalila umwina mupalamano. Alikutike ilintu umulumendo alelanda pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa ne mifwaile Yakwe iya kulenga isonde ukuba paradise umo abantu bengekala kuli pe na pe mu nsansa. Pe tebulo pali icitabo Kuti Waikala Kuli Pe na pe muli Paradise Pe Sonde. Ukubomfya cene, umulumendo alungike ukusakamana kwa kwa Magdalena kwi lembo lya mu Baibolo pali Lukala Milandu 9:5, apatila: “Lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo.” Cilya cungulo bushiku alibelengele ifyafulilako. Asambilile ukuti abafwa tabaaya ku bumi bumbi mu muulu nelyo mu helo; tabaishiba kantu nangu kamo, baba nga mu tulo twa kuifumba. Mu nsansa apokelele ubwite bwa kusangwa ku kulongana ukwa pa cilonganino ca mu ncende yabo ica Nte sha kwa Yehova. Pa numa ya kulongana alisumine kwi sambililo lya Baibolo ilya lyonse. Pa kuba namona pa kulongana inshila amapepo yalepelelwamo kuli Yehova, na o wine atendeke ukupepa kuli Yehova ku kulombo kwaafwa mu kucimfya ubunake bwapampamikwa mu kushika. Lintu ipepo lyakwe lyayaswikwe, alishibe ukuti nasanga ubutotelo bwalungama.

Basangile Ubumi Ubwakwata Ubupilibulo

André akulile mu ŋanda ya baKatolika bene bene mu Belgium kabili ali nabomba nga kampenga kuli shimapepo wa pa mwabo. Nangu cibe fyo, mu kati ka ilya nshita, amwene ifintu ifyo fyacefeshe umucinshi wakwe uwe calici. Pamo nge ca kufumamo, aali ni Katolika mwi shina fye.

Pa myaka 15 ali mu mulimo wa kuta umupila wa ku makasa. Pa kashita kamo lintu ibumba lyakwe lyateele mu kucimfyanya kumo mu Italy, balilaalikwe ku kulanshanya na papa. Takwali nangu cimo ica kukuulilila lwa ku mupashi pali kulya kutandala, kabili ifyuma fya ku calo ifyo papa akwete fyakalifye André. Ukutwishika kwakwe pa lwe calici kwalishikile. Ubumi bwine ubwa pa lwakwe bwali ubwabule nsansa pa mulandu wa fyupo fibili ifyabongolweke. Imibele ya calo yalimufulungenye. Mu 1989 alembele mu katabo kakwe aka kulembamo ukuti: ‘Bupilibulo nshi ubwa ifi fyonse ifya buwelewele ifilecitika ukutushinguluka?’ Tasangile ifyasuko mu butotelo bwakwe.

Mu 1990, lintu André alebomba nga kafundisha wa cangalo ca mupila wa ku makasa mu Iceland, Iiris, mishonari wa Nte sha kwa Yehova, alimukumenye. Alipokelele ifitabo kabili alaalike mishonari ukubwelelako. Alibweleleko no mulume wakwe, Kjell. Lintu mu kupelako bali na maka ya kwikala pa nshi no kulanshanya na André, cali icamonekesha ukuti ali uwasekelela mu kushika mu kumfwikisha Baibolo. Umukashi wakwe, Ásta, alyakeneko ubuseko bwakwe. Akasuba pa kati, alekwata amaawala yatatu pa kati ka fiputulwa fyakwe ifya kusambilisha umupila, kabili bapingwilepo ukubomfya iyo nshita kwi sambililo lya Baibolo. “Ndayumfwa ukucilapo kupembesulwa ukusambilila Baibolo ukucila ukulatuusha fye,” e fyo asosele. Panono panono Baibolo yalyaswike ifipusho fyabo. Panono panono icitetekelo cabo muli Yehova no Bufumu bwakwe calikulile. Amalayo ya lulumbi aya mu Baibolo aya calo cipya ica mutende, icalo calubuka kuli “fyonse ifya buwelewele ifilecitika,” yabele aya cine kuli bene. Bonse André na Ásta, nomba baleakana icitetekelo cabo icasangwa icipya na bambi.

Magdalena, André, and Ásta baleyumfwa abaicetekela ukuti balisanga ubutotelo bwalungama. Eugenia na o, pa numa ya kwesha ukupikulula impika sha mu calo ukupitila mu nshila sha bupolitiki, kuli pele pele asangile pa kati ka Nte sha kwa Yehova ubutotelo ubwamoneke kuli wene ukuba ubwalungama. Lelo cinshi ico mu cituntulu cipampamina nampo nga ubutotelo buli ubwalungama? Twapaapaata mona ifyebo fikonkelepo.

[Icikope pe bula 7]

Ukusambilila Baibolo ukwa lyonse ne Nte sha kwa Yehova kuleafwilisha abantu ukucila pa mamilioni yasano mu kusapika kwabo ifyasuko fya kwikusha