Nani Yehova?

YEHOVA aebele umo uwa babomfi bakwe aba busumino ukuti: “Umuntunse takamone, no kuba no mweo.” (Ukufuma 33:20) “Lesa Mupashi,” kabili abantunse te kuti bamumone ku menso ya buntunse. (Yohane 4:24) Nga fintu fye ukulolesha pa kasuba mu kulungatika ilyo kali pa kati ka mutwe kwingonaula amenso, e fyo cingaba nga twamwene Intulo ya maka iyapangile akasuba akabalikisha no tusuba tumbi mu bubumbo bonse.

Ku ca nsansa, tatukabila ukumona Lesa pa kumwishiba. Baibolo itwishibisha Uwapekenye ici ca bupe cishaiwamina, isonde, no kusokolola imibele yakwe. E co ca bunonshi ukubelenga Baibolo pa kwishiba pa lwa kwa Wishi uwatupeela ubumi no kutupayanishisha umushi wa nsansa umo twingaipakishisha ubo bumi.

Ubupilibulo bwe Shina Lyakwe

Amashina yonse yalapilibulapo cimo, nangula cingati abengi ilelo napamo tabaishiba fintu yapilibula. Ku ca kumwenako, ishina lya ciNgeleshi ilyaseeka David lyafuma kwi shiwi lya ciHebere ilipilibula “Uwatemwikwa.” Ne shina lya kwa Kabumba, Yehova, lilapilibulapo cimo. Cinshi lipilibula? Mu lulimi lwa kutendekelako ulwa mu Baibolo ulwa ciHebere, ishina lya bulesa lilembwa mu filembo fine, YHWH, kabili limoneka imiku mupepi na 7,000 mu malembo ya ciHebere mu Baibolo. Ishina lya bulesa lyaishibikwa nge lipilibula “Ulenga Ukuba.” Lipilibula ukuti Yehova mu mano ailenga ukuba fintu alekabila pa kuti engapwishishisha imifwaile yakwe. Ni Kabumba, Kapingula, Umupusushi, Katungilila wa Bumi, e co kuti afikilisha amalayo yakwe. Ukulundapo, ishina Yehova mu ciHebere lyaba mu musango wa verbu uulangilila icintu icicili cilebombwapo. Yehova acili aleilenga ukuba uufikilisha amalayo alaya. Ni Lesa wa mweo!

Imibele ya kwa Yehova Iyapulamo

Baibolo ilondolola Kabumba pamo nga “Lesa wa nkumbu kabili uusenamina, uukokolo kukalipa, kabili uwafulishe [cikuuku ca kutemwa, NW] ne cishinka; uusungila aba makana [icikuuku ca kutemwa, NW], uulekelela amampuulu no bupulumushi no lubembu.” (Ukufuma 34:6, 7) Amashiwi “icikuuku ca kutemwa” yapilibulwa kwi shiwi lya ciHebere ilyabamo ubupilibulo. Lilangilila icikuuku ico mu kutemwa cikakatila ku cintu ukufikila imifwaile ya ciko kuli co cintu yafikilishiwa. Kuti na kabili lyapilibula “ukutemwa kwa cishinka.” Icikuuku ca kwa Yehova mu kutemwa cikakatila ku fibumbwa fyakwe no kufikilisha imifwaile yakwe iishaiwamina. Bushe te kuti mumfwe bwino ukutemwa kwa musango yo ukufuma ku Wamupeela ubumi?

Yehova alakokolo kukalipa kabili alatwelela bwangu ifilubo fyesu. Cilasansamusha ukupalamina ku muntu wa musango yo. Nalyo line, tacilepilibulo kuti alatekelesha ububifi. Asoso kuti: “Ine Yehova natemwo bupingushi, napato kwiba no bupondamishi.” (Esaya 61:8) Nga Lesa watemwo bupingushi, takasuminishe ababembuka abapama ukutwalilila mu bubifi bwabo. E co, kuti twashininkisho kuti mu nshita yakwe iyalinga, Yehova akafumyapo ulufyengo lonse ulwaba mu calo. Takalekeleshe abacushiwa.

Tacayanguka ukusungilila ukushikatala pa kati ka kutemwa no bulungi. Nga muli bafyashi, bushe cilamukosela ukupingulapo inshita muli no kusalapula abana benu lintu balufyanya, ne nshila ya kubasalapwilamo no kuluma kwa kusalapula? Amano ayengi yalafwaikwa pa kusungilila ukushikatala pa kati ka bupingushi ne cililishi ca kutemwa. E mibele Yehova alangisha mu kupaka lintu alebomba na bantunse. (Abena Roma 11:33-36) Na kuba, amano ya kwa Kabumba kuti yamonwa konse konse. Ku ca kumwenako, mu fipapwa fya bubumbo ifyatushinguluka.—Ilumbo 104:24; Amapinda 3:19.

Nangu cibe fyo, ukukwata fye amano takwakumanina. Pa kupwishishisha imifwaile yakwe, Kabumba afwile aba na maka, kabili Baibolo isokololo kuti alikwatisha maka. Itila: “Inwineni amenso yenu mu muulu, moneni; ni ani uwalengele intanda ishi? Untu afumya umulalo wa shiko mu mpendwa, shonse shiine eta mwi shina ne shina. Pa kuti afulisho kukosa na maka ayengi, takubulapo nangu lumo.” (Esaya 40:26) Yehova alapwishishisha ifintu pa kuti “afulisho kukosa na maka.” Bushe iyo mibele te kuti imupalamike kuli wene?

Lesa wa Nko Shonse

Napamo kuti mwasunguka amuti: ‘Bushe Yehova te Lesa wa mu “Cipingo ca kale,” Lesa wa kwa Israele wa ku kale?’ Ca cine, Yehova aisokolwele ku bena Israele. Lelo ukupitila mu kubumba abaupana ba kubalilapo, Yehova ni Lesa “kuli uyo indupwa shonse . . . pano nse shiinikwako amashina.” (Abena Efese 3:15) Nga mwasumino kuti calilinga ukucindika ifikolwe fyenu, bushe te kuti cilinge ukushinshimuna Uwapeele ubumi ku muntu wa kubalilapo, icikolwe cesu bonse, kuli uyo abantu bonse ababako mwi sonde ilelo baafuma?

Kabumba wa muntunse taumina kumo. Ca cine, pa nshita imo aali na bucibusa bwaibela no luko lwa Israele. Lelo nalyo line, alipokelele bonse abaitile pe shina lyakwe. Imfumu ya mano iya kwa Israele yapepele kuli Yehova ukuti: “Na umbi umbi na o, uushili wa mu bantu benu abena Israele, ilyo akesa ukufuma mu calo ca kutali pa mulandu we shina lyenu. . . , imwe muumfwe mu muulu, . . . no kucita umwabela conse ico umbi umbi alilila kuli imwe, ku kuleka abantu na bantu bonse ba pano isonde beshibe ishina lyenu.” (1 Ishamfumu 8:41-43) Ukufika na lelo, abantu mu nko shonse kuti baishiba Yehova no kuba na bucibusa busuma na wene. Lelo ni shani fintu ico cimwambukila?

Ubunonshi bwa Kwishiba Yehova

Ukubwelela ku cilangililo mu cipande cibalilepo, nga ca kuti mwapokelele ica bupe cishaiwamina icapombwa busaka busaka, mu cifyalilwa fye kuti mwafwayo kwishiba imifwaile ya ciko. Ni shani cikabomfiwa no kusakamanwa? Mu kupalako, tulefwaya ukwishiba cintu Lesa aletontonkanya lintu atupekanishishe isonde. Baibolo itwebe fyo “tacilengele cimfulumfulu,” lelo “acibumbile ku kwikalwamo,” e kuti ukwikalwamo na bantunse.—Esaya 45:18.

Nangu cibe fyo, abantu abengi tabasakamana ica bupe ca kwa Kabumba. Baleonaule sonde, kabili ici cilafulwisha Yehova icibi. Nalyo line, ukulingana na fintu ishina lyakwe lipilibula, Yehova alipampamina pa kufikilisha imifwaile yakwe iya pa kutendeka intu akwatila abantunse ne sonde. (Ilumbo 115:16; Ukusokolola 11:18) Akawamye sonde no kulipeela nge cikwatwa ku bantu abaitemenwa ukwikala nga bana bakwe aba cumfwila.—Mateo 5:5.

Ibuuku lya kulekelesha ilya Baibolo lilondola fintu cikaba lintu ico cacitika ati: “Moneni, ubwikalo bwa kwa Lesa buli pamo na bantu, kabili akekalilila pamo na bo; na bo bakaba abantu bakwe . . , kabili akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:3, 4) Takuli lyene uukalalila ifilamba fya bulanda nelyo ukuloosha umutemwikwa. Takuli uukalila mutuule nelyo kulwala ubulwele bwa mfwa. Ne ‘mfwa ikafubalishiwa.’ (1 Abena Korinti 15:26; Esaya 25:8; 33:24) Ici cilondolola umusango wa bumi buntu Yehova alefwaya ukuti tuipakishe pa kutendeka lintu abumbile ifikolwe fyesu ifya kubalilapo.

Icine cine, na nomba line kuti mwamwena libela imibele ikaba mu paradise iyaba pa kati ka bakapepa ba kwa Yehova. Abebo kuti: “Ine ndi Yehova Lesa obe, uukusambilisho kuti ucenjele, uukwensha mu nshila iyo ufwile ukuyamo.” (Esaya 48:17) Yehova ni Wishi wa cikuuku utusambilisha, fwe bana bakwe, imikalile yawamisha twingekalilamo. Ifya kutungulula fyakwe fintu apeela bantunse fipayanya ukucingilila kwa kutemwa, te kukaanya kushalinga. Ukukonka ifi fya kutungulula kukafumamo ubuntungwa bwa cine cine ne nsansa, nga fintu fye calembwa ati: “Lelo Shikulu e Mupashi: kabili ukuli Umupashi wa kwa Shikulu, e kuli ubuntungwa.” (2 Abena Korinti 3:17) Apo balomfwila ifi fya kutungulula fyaba mu Baibolo, abainashisha ku kuteka kwakwe nomba balaipakisha umutende wa lwa nkati uyo bushiku bumo ukafika ku bantunse bonse mu calo.—Abena Filipi 4:7.

Mwandi Yehova ni Wishi umusuma! Bushe muli abaitemenwa ukusambilila ifingi pa lwa Wapangile ifipapwa fyonse ifya bubumbo? Ubunonshi bwaumo mutengo na nomba line bwingi ku bengaitemenwa ukusambilila. Na ku ntanshi amapaalo yakabako ku ciyayaya.

[Icikope pe bula 5]

Ishina lya bulesa ilyalembwa mu filembo fine mu ciHebere kuti lyamonwa pa fibumba fya macalici ya kale ayengi