Kateka wa Cino Calo Asokololwa

INSHITA imo Yesu aebele abantu ukuti: “Kateka wa pano calo bakamupoosa ku nse.” Pa numa alandile ukuti ‘kateka wa ici calo takwete amaka pali ena’ no kuti “kateka wa pano calo napingulwa.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Bushe Yesu alelanda pali nani?

Nga twatontonkanya pa fyo Yesu alandile pali “kateka wa pano calo,” kuti twamona ukuti talelanda pali Wishi, Yehova Lesa. Ninshi nani “kateka wa pano calo”? Bushe ‘bakamupoosa shani ku nse’ kabili ‘bamupingula’ shani?

“Kateka wa Pano Calo” Aisokolola Umwine

Nga filya fine intungulushi sha fipondo shi-itakisha pa maka shakwata, e fyo na Satana acitile ilyo atunkile Yesu, Umwana wa kwa Lesa. Pa numa ya kulanga Yesu “amabufumu yonse” aya pano calo, Satana amwebele ukuti: “Ndekupeela amaka pa mabufumu yonse aya no bucindami bwa yako, pantu balimpeela, na ine mpeelako uo ntemenwe. E ico iwe nga wampepako fye umuku umo, ndekupeela amaka pali ifi fyonse.”—Luka 4:5-7.

Nga ca kuti Satana bubifi fye ubwaba mu mitima ya bantu, bushe ninshi kuti twatila nani waletunka Yesu? Bushe matontonkanyo yalubana, nelyo bushe bubifi ubwaishile muli ena pa numa ya kubatishiwa? Nga ca kuti aletunkwa no bubifi ubwali muli ena, mulandu nshi Baibolo ilandila ukuti “tamwaba ulubembu muli ena”? (1 Yohane 3:5) Yesu talekaana ukuti Satana takwata amaka pa bantunse pantu inshita imo amwitile ukuti “kateka wa pano calo,” kabili amulondolwele ukuti “ni kepaya wa bantu” kabili “wa bufi.”—Yohane 14:30; 8:44.

Ilyo papitile imyaka 60 ukutula apo Satana atunkile Kristu, umutumwa Yohane acinkwileko Abena Kristu pa maka Satana akwata ilyo atile “icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” Kabili atile, uyu mubifi e ‘ulufya aba pano isonde bonse.’ (1 Yohane 5:19; Ukusokolola 12:9) Ukwabula no kutwishika, Baibolo ilanda pali malaika uushimoneka ukuti e “kateka wa pano calo.” Lelo bushe amaka uyu malaika akwata pa bantunse yafula shani?

Kateka wa Pano Calo Alipeelako Bambi Amaka

Ilyo umutumwa Paulo alelanda pa bulwi Abena Kristu balwa, alisokolwele abalwani babo ababipisha. Atile: “Ukushomboka kwesu, te kwa kushomboka na bantu bakwata umubili wa munofu no mulopa, lelo kwa kushomboka na mabuteko, na bamulopwe, na bakateka ba calo cino icaba mu mfifi, ne mipashi ibifi iyaba mu muulu.” (Abena Efese 6:12) Kanshi ubu bulwi te bwa kulwa na bantu, pantu ‘te bwa kushomboka na bantu bakwata umubili wa munofu no mulopa,’ lelo bwa kushomboka “ne mipashi ibifi.”

Ukulingana ne fyo bapilibula mu maBaibolo ayengi muno nshiku, amashiwi ya kuti “imipashi ibifi” tayapilibula ububifi ubwaba mu mitima ya bantu, lelo yalosha kuli bamalaika ababifi abakwatisha amaka. Mu ma Baibolo yamo bapilibula aya mashiwi ukuti “ifimipashi fya bubifi ifya mu lwelele” (Baibolo ya mu 1956), “imipashi ya maka iyaba mu lwelele” (Ishiwi lya kwa Lesa), na “ifibanda ifyaba mu lwelele” (The Bible in Bemba, 1983). E ico Satana alabomfya bamalaika bacipondoka ukucita ifyabipa. Aba bamalaika “bashile ififulo fyabo ifyabalinga” mu muulu.—Yuda 6.

Ibuuku lya kusesema ilya kwa Daniele, lilondolola ukuti ukufuma fye na kale aba “bakateka ba calo” balikwata amaka pa calo. Ilyo abaYuda babwelele ku Yerusalemu ukufuma muli bunkole mu Babiloni mu 537 B.C.E., Daniele alebapepelako pa milungu itatu pantu alisakamikwe. Malaika wa kwa Lesa alishile mu kulanda na kasesema no kumweba umulandu ashafikile bwangu. Amwebele ati: “Cilolo wa bufumu bwa Persia ancilingenye inshiku 21.”—Daniele 10:2, 13.

Bushe uyu ‘cilolo wa ku Persia’ ali nani? Ukwabula ukutwishika uyu malaika talelanda pa Mfumu Sailasi iya ku Persia, iyatemenwe Daniele na bantu bakwe. E lyo kabili, bushe imfumu ya buntunse e ingacilinganya malaika pa milungu itatu, apo malaika umo fye aipeye abashilika ba maka 185,000 mu bushiku fye bumo? (Esaya 37:36) Uyu ‘cilolo wa ku Persia’ umukalushi, afwile ali mubomfi wa kwa Satana, e kutila malaika umubifi uo bapeele amaka ya kwangalila Ubuteko bwa Persia. Ili lyashi lyalanda no kuti malaika wa kwa Lesa atile na kabili ali no kuyalwa na “cilolo wa ku Persia” e lyo ne cibanda na cimbi, e kutila “cilolo wa ku Grisi.”—Daniele 10:20.

Cinshi twingasondwelela pali ili lyashi? Ca kuti kwaliba “bakateka ba calo” abashimoneka, ifibanda ifitungulula icalo pamo no mukalamba wa fiko, Satana Kaseebanya. Lelo bushe cinshi fyaimininapo?

Kateka wa Pano Calo Asokolola ico Afwaisha

Mwi buuku lya Ukusokolola, ilyalekeleshako mu Baibolo, umutumwa Yohane alondolwele ifyo Yesu, Mikaele malaika mukalamba, acimfishe Satana ne fibanda fyakwe kabili alandile na pa fyabipa ifyafuma muli filya bamutamfishe mu muulu. Baibolo itila: “Nomba cabipila imwe mwe sonde . . . pantu Satana Kaseebanya naikila pali imwe, ali ne cipyu icikalamba, pa kwishiba ukuti ali fye ne nshita inono.”—Ukusokolola 12:9, 12.

Finshi Satana acita ifilanga ukuti aliba ne cipyu icikalamba? Nga filya ficita ifipondo ififwaya ukuliila ifintu mu nsenga ifintu nga fyabipa, e fyo na Satana ne fibanda fyakwe bapampamina pa konaula isonde na baikalamo. Apo Satana naishiba ukuti ali fye ne nshita iinono, alebomfya amakwebo ayakalamba ayo abantu abo atungulula bacindamika sana pa kuti abantu baleshita ifintu icishiteshite. Ne ci cilenga abantu ukulaonaula ifilengwa na Lesa ne sonde, kabili filaleta na macushi pa bantu.—Ukusokolola 11:18; 18:11-17.

Ukutula fye na kale, Satana alafwaisha sana ukuteka abantunse. Ici cimonekela mu mipepele na mu mitekele ya bantu. Ibuuku lya Ukusokolola lilondolola imitekele ya mu calo ukuti ciswango ico Satana apeela ‘ubufumu bwakwe bonse.’ Kabili mu mampalanya, lilondolola ukwampana kwaba pa mipepele ne mitekele ya bantu ukutila kwaba kwati kucita ubucende. (Ukusokolola 13:2; 17:1, 2) Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fintu ificitika pa myaka iingi ifyalenga abantu abengi nga nshi ukufwa, pamo nga umutitikisha, ukucusha abantu, inkondo, no kulwa ukuba pa kati ka mitundu. Bushe kuti twatila bantu fye abene e bacita ifi fyabipa ificitika pa myaka iingi nga nshi? Nelyo bushe kwaliba bamalaika ababipa abatunka abantu ukulacita ifya musango yu?

Baibolo yalisokolola uulenga bakateka ne fyalo fyakwatisha amaka ukulacita ifyabipa. Nampo nga balishiba nelyo iyo, abantu bapashanya imibele na mano yabipa aya kwa kateka wa pano calo. Nomba bushe abantu bakatwalilila fye ukulacula ku mitekele ya kwa Satana?

Satana Bakamonaula

Umulimo Kristu abombele ilyo ali pano calo walelanga ukuti Satana ne fibanda fyakwe bali no kubonaula nomba line. Ilyo abasambi ba kwa Yesu bashimike ifyo balefumya ifibanda, Yesu abebele ukuti: “Namwene Satana alepona nga filya fipona inkuba mu muulu.” (Luka 10:18) Ilyo Yesu alandile aya mashiwi, alesekelela ukuti ku ntanshi ali no kucimfya kateka wa pano calo. Ici cali no kucitika ilyo Yesu ali no kubwelela ku muulu uko ali no kuba Mikaele malaika mukalamba. (Ukusokolola 12:7-9) Ukupituluka bwino bwino mu kusesema kwa mu Baibolo kulanga ukuti Yesu acimfishe Satana ku muulu mu 1914 nelyo pa numa fye ya uyu mwaka.a

Ukutula muli ulya mwaka, Satana alishiba ukuti inshita isheleko ukuti bamonaule inono sana. Nangu cingati ‘icalo conse calaala mu maka yakwe,’ abantu abengi nga nshi muno nshiku balikaana ukulufiwa ku mapange yakwe aya kufwaya ukulabatungulula. Baibolo yalilenga bamwishiba bwino no kwishiba amapange yakwe. (2 Abena Korinti 2:11) Amashiwi Paulo alembeele Abena Kristu banankwe yalalenga ukuti aba bantu babe ne subilo. Alembele ukuti: “Lesa uupeela umutende akashonawila Satana mwi samba lya makasa yenu nomba line.”b—Abena Roma 16:20.

Nomba line Satana bali no kumonaula! Ilyo Kristu akalateka, abantunse abalungama bakalenga icipuna ca makasa ya kwa Lesa ica mampalanya, e kutila icalo, ukuba paradaise. Ubunkalwe, ulupato, no bufunushi, fikafumishiwapo. Baibolo itila: “Ifya kale fikalabwa.” (Esaya 65:17) Ala mwandini abantu bonse abakaana ukulatungululwa na kateka wa cino calo uushimoneka ne fibanda fyakwe bakalubulwa!

[Amafutunoti]

[Amashiwi pe bula 9]

Ilyo Kristu akalateka, abantunse abalungama bakalenga icalo ukuba paradaise