Ifyebo Fyaba Muli Baibolo Filatwafwa Sana

TONTONKANYENI PALI ICI: Tutile muli mu cikuulwa basungila ifintu fya kale kabili mwasanga ukuti ifintu filimo ifingi fyalyonaika. Ku fintu fimo kuli ifilundwa ifyaluba. Nomba muli icipe cimo icilemoneka bwino kabili icishaonaika nangu fye panono. Ilyo mwacimona, mwaipusha uulemutungulula amuti, “Bushe ici cipe e cipya pali fyonse?” Uulemutungulula amwasuka ukuti, “Awe, na kuba caba pa fipe ifyakokwesha ifyo mumwene kabili tabatala abaciwamyapo.” Lyena mwamwipusha amuti, “Ninshi cena balicisungila umusuma ukucila fimbi?” Akaana kabili atila: “Ici icipe na kuba e caikala sana pa mwela kabili calilokwa sana ne mfula. Na kabili abantu abengi balyeshapo ukuconaula.” Nalimo kuti mwapapa amuti, ‘Ninshi capangwa na finshi?’

Baibolo nayo yaba nga ici icipe twalandapo. Ya kale sana ukucila ifitabo ifingi. Ca cine ukuti kwaliba ifitabo fya kale na fimbi, lelo ifi ifitabo ifingi tafibomba, kwati ni filya ifipe tulandilepo fishingabomba. Ku ca kumwenako, ifyo filanda pali sayansi fyalipusana ne fyo basanga pali ino nshita. Ifyo fyalanda pa miti imo tafibomba, lelo filetelako fye amafya ku bumi bwa muntu. Na kabili ifitabo fya kale ifingi fyashala fye utupimfya.

Nomba Baibolo yena te fyo yaba. Napapita imyaka ukucila pali 3,500 ukutula apo batendekeele ukulemba Baibolo, na lyo line icili ilabomba. Na kabili nangu ca kuti pa myaka iingi abantu baleibinda, baleyoca kabili balilenga abengi balamona kwati tayacindama, ifyo Baibolo ilanda tafyayaluka. Abantu basanga ukuti ifingi ifyo bafwailisha pa fintu muno nshiku e fyo na Baibolo yalandapo, kabili ifintu filatuwamina nga tulecita ifyo ilanda.—Belengeni akabokoshi kaleti “Bushe Ifyebo Fyaba Muli Baibolo Fyalileka Ukubomba?”

MWALIBA AMASHIWI TUFWILE UKULAKONKA PA KUTI IFINTU FILETUWAMINA

Nalimo mulayipusha amuti, ‘Bushe ifyo tusambilila muli Baibolo filatwafwa na muno nshiku?’ Pa kwasuka ici icipusho, yipusheni amuti: ‘Mafya nshi ayabipisha ayo abantu bakwata muno nshiku? Mafya nshi ayo abantu batiina sana pali yonse?’ Nalimo kuti mwatila fintu filelenga isonde ukonaika, inkondo, ubunkalwe, nelyo amafisakanwa. Nomba tontonkanyeni pali fimo ifyo Baibolo ilanda. Ilyo muletontonkanya pali ifi, yipusheni amuti, ‘Bushe pa calo te kuti pawame abantu nga balecita ifi Baibolo ilanda?’

UKUTEMWA UMUTENDE

“Balipaalwa aba mutende, pantu baketwa ‘abana ba kwa Lesa.’” (Mateo 5:9) “Mule-esha na maka yenu yonse ukuba aba mutende ku bantu bonse.”—Abena Roma 12:18.

UKULABELELANA ULUSE

“Balipaalwa aba luse, pantu bakababelela uluse.” (Mateo 5:7) “Muleshipikishanya no kubelelana uluse nga umo ali ne ca kuilishanya ku munankwe. Ifyo Yehovaa amubelela uluse, e fyo na imwe mulebelelana uluse.”—Abena Kolose 3:13.

UKUKANABA NA KAPATULULA

Mu “muntu umo e mo [Lesa] alengeele inko shonse isha bantunse, ukwikala pano isonde ponse.” (Imilimo 17:26) “Lesa taba na kapaatulula, lelo umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.”—Imilimo 10:34, 35.

UKULASUNGA BWINO ISONDE

“Yehova Lesa abuulile umuntu no kumubika mwi bala lya Edeni ku kulilima no kulisakamana.” (Ukutendeka 2:15) Lesa ali no “konaula abaleonaula isonde.”—Ukusokolola 11:18.

UKUPATA UBUFUNUSHI NE MIBELE YABIPA

“Cenjeleni no kutaluka ku musango onse uwa lunkumbwa, pantu umuntu nangu akwate shani ifingi, ubumi bwakwe tabwaba mu fintu akwata.” (Luka 12:15) “Ubulalelale no kukowela kwa musango onse nelyo ukufwaisha ukukwata ifingi te kwesha no kulafilumbula apo muli, filya fine cifwile ukuba ku bantu ba mushilo.”—Abena Efese 5:3.

UKUBA NE CISHINKA E LYO NO KULABOMBESHA

“Tufwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.” (AbaHebere 13:18) “Uwibile eiba na kabili, lelo abombeshe.”—Abena Efese 4:28.

ICO CAWAMINA UKULAYAFWA ABALI NA MAFYA

“Sansamusheni abali no bulanda, koselesheni abanaka, beni abashishimisha kuli bonse.” (1 Abena Tesalonika 5:14) Mufwile “ukusakamana inshiwa na bamukamfwilwa mu kucula kwabo.”—Yakobo 1:27.

Baibolo tailanda fye ifyo tufwile ukulakonka, lelo ilatweba no kuti tufwile ukutemwa ifyo ilanda e lyo no kulafikonka cila bushiku. Nga ca kuti abengi balecita ifyo Baibolo ilanda ifyo tulandilepo, amafya kuti yacepako mu calo. Kanshi ifyo Baibolo ilanda filabomba pali ino nshita ukucila fye ne fyo fyalebomba kale. Bushe ifyo Baibolo ilanda kuti fyamwafwa shani muno nshiku?

BUSHE IFYO BAIBOLO ISAMBILISHA KUTI FYAMWAFWA SHANI PALI INO NSHITA?

Umuntu uwakwete sana amano pa bantu bonse atile: “Ifyo umuntu acita e filanga ukuti wa mano.” (Mateo 11:19) Bushe tamulesumina ukutila ifi alandile fya cine? Ifisuma ificitika ilyo mulekonka ifyo Baibolo ilanda, e filanga ukuti ifyaba muli Baibolo filafwa. Kanshi apo ifyaba muli Baibolo fisuma, ninshi fifwile ukumwafwa nga mulefikonka. Nomba bushe kuti fyamwafwa shani nga muli na mafya?’ Natulande pa ca kumwenako.

Ba Delphineb baleikala bwino kabili bali ne nsansa. Nomba mu kupumikisha, balikwete amafya mu kukonkana. Umwana wabo umukashana alifwile. Icupo cabo calipwile, kabili balikwete amafya ya ndalama. Balandile ukutila: “Naleumfwa sana ubulanda pantu nshakwete umwana, abalume e lyo ne ng’anda. Nalemona kwati ndi wacabecabe fye kabili nshakwata incito pa calo.”

Ifyacitikiile ba Delphine fyalilenga bashininkisha ukuti ifyo Baibolo ilanda pa Amalumbo 90:10 fya cine. Pali ili lembo patila: “Inshiku sha myaka yesu shaba imyaka 70, lelo nga natukwatisha amaka, shiba imyaka 80, na lyo line shileta fye amafya ne fya kukalipwa, pantu shilapita bwangu, e lyo twapupuka twaya.”

Ilyo ifintu fyayafishe, ba Delphine batendeke ukubelenga Baibolo pa kuti ibafwe, kabili yalibafwile icine cine. Nga fintu twalamona mu fipande fitatu ifikonkelepo, kwaliba abantu na bambi abengi abo Baibolo yayafwile ilyo baali na mafya. Balimona ukutila Baibolo yaba nga cilya icipe ca kale ico tulandilepo pa ntendekelo ya cino cipande. Tayaba nga ifitabo ifingi ifileka ukubomba nga fyakokola. Bushe icalenga ni co ifyo yapangwa fyalipusana ne fyo amabuuku yambi yapangwa? Bushe ifyebo fyabamo fyafuma kuli Lesa nelyo fyafuma ku bantu?—1 Abena Tesalonika 2:13.

Nalimo na imwe mwalimona ukuti fwe bantu tulacula kabili tulafwa bwangu. Nga muli sana na mafya, finshi fingamusansamusha, ifingamwafwa no kumupandako amano?

Natulande pa nshila shitatu umo Baibolo ingamwafwa sana. Kuti yamwafwa

1. Ukukanalacita ifintu ifingamuletelela.

2. Ukulapwisha amafya mukwete

3. Ukulashipikisha nga mwakwata amafya ayo mushingapwisha.

Ifipande fikonkelepo fyalalanda pali ifi fitatu.