Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • be isambililo 24 ibu. 160-ibu. 165 para. 1
  • Ukusalulula Amashiwi Ya Kulanda

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Ukusalulula Amashiwi Ya Kulanda
  • Nonkelenimo mu Masambililo ya Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa
  • Ifipalileko
  • Ukubomfye Milandile Isuma Cila Bushiku
    Citabo ca Kutungulule Sukulu lya Butumikishi bwa Teokratiki
  • Ukulanda Amashiwi ya Kutemuna aya Cine
    Citabo ca Kutungulule Sukulu lya Butumikishi bwa Teokratiki
  • Mulelanda Amashiwi “Ayasuma Aya Kukuula”
    “Ikalilileni mu Kutemwa kwa kwa Lesa”
  • Imilandile Yalongoloka
    Nonkelenimo mu Masambililo ya Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa
Moneni na Fimbi
Nonkelenimo mu Masambililo ya Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa
be isambililo 24 ibu. 160-ibu. 165 para. 1

Isambililo 24

Ukusalulula Amashiwi Ya Kulanda

Cinshi mufwile ukucita?

Ukulanda amashiwi ya mucinshi kabili ayomfwika aya cikuuku, ayaanguka ukumfwa, ayapanga ubupusano mu milandile yenu, kabili ayalinga nga mulelumbula ifya maka nangu ukuyumfwa kwa ku mutima. Ukubomfya amashiwi ukulingana na mafunde ya ulo lulimi.

Mulandu Nshi Cacindamina?

Cilanga ukuti namucindika ifyo mulesosa kabili cilanga ifyo mulemona abo mulelandako. E cipima ifyo bambi bakankulako ku fyo mulesosa.

AMASHIWI yaba fibombelo fyacindama ifya kumfwaninako. Lelo pa kuti amashiwi yesu yabombe umulimo umo, tufwile ukusakamana pa kusala aya kulanda. Ishiwi lingalinga pa kashita kamo teti lilinge pa kashita kambi. Ishiwi lisuma nga talibomfiwe bwino kuti lyaba “cebo ca kulungulusha.” Icingalenga ukubomfya ayo mashiwi kuti caba fye mulekelesha, ukukanalangulukilako bambi. Amashiwi yamo yapilibula fibili, ubupilibulo bumo kuti bwaba ubwabipa nelyo ubwa musaalula. (Amapi. 12:18; 15:1) Lubali lumbi, “icebo cisuma”—e kuti amashiwi yakoselesha—yalalenga uo yasoswako ukusekelela. (Amapi. 12:25) Ukusanga amashiwi yalungama kukabila ukubombesha, nangu fye ni ku muntu wa mano. Baibolo itweba ukuti Solomone alishibe ukuti pa kusange “fyebo fya kutemuna” ne ‘fyebo fyalondoloka ifya cine,’ kano ukufwayafwaya.—Luk. Mil. 12:10.

Mu ndimi shimo, kwaba amashiwi yamo ayabomfiwa pa kulanda ku bakalamba nelyo abakata, lelo kwaba na yambi ayabomfiwa ku kulanda na untu mulingene nankwe nelyo ucepeleko. Ushilekonke fi amonwa ngo wa miciika. Na kabili tacalinga ukuilumba amalumbo ayo abene balumbanishishako bambi. Mu kulanga umucinshi, Baibolo yabika icipimo casumbuka ukucila icingakabilwa mwi funde na mu myata ya cikaya. Icincisha Abena Kristu ati “cindikeni abantu bonse.” (1 Pet. 2:17) Abacite ci ukufuma ku mutima balanda na bantu ba mishinku yonse mucinshi mucinshi.

Kwena, abengi abashili Bena Kristu ba cine baba ne milandile ya musaalula kabili iya nsele. Kuti baletila imilandile ya musango yo ilakosha ifyo balesosa. Napamo limo limo ico balandila ifyo mulandu wa kukanaishiba amashiwi bengasosa. Nga ca kuti umo alibeleshe imilandile ya musango yo ilyo ashilasambilila inshila sha kwa Yehova, kuti camukosela ukuleka. Lelo kuti aleka. Umupashi wa kwa Lesa kuti wayafwa umuntu ukwalula imilandile yakwe. Lelo, uyo muntu na o alingile ukuitemenwa ukusambilila amashiwi ayengi ayasuma—amashiwi yapeela ukusenamina, amashiwi yakuulilila—kabili no kuyabomfya lyonse.—Rom. 12:2; Efes. 4:29; Kol. 3:8.

Ululimi Lwingomfwika. Icifwaikwa sana ku nsoso isuma ca kuti ifwile ukumfwika. (1 Kor. 14:9) Nga ca kuti amashiwi mulebomfya tayaleumfwika kwi bumba lyenu, kuti baumfwa kwati mulelanda ululimi lumbi.

Amashiwi yamo yakwata ubupilibulo bwaibela ku bantu babomba incito shimo. Napamo balabomfya ayo mashiwi cila bushiku. Lelo nga mwayalanda kuli bambi kuti bafilwa ukumfwa ifyo mulesosa. Kabinge, nangu ca kuti mulelanda insoso ingomfwika, nga mulelanda sana pa fyashika, bakomfwa wenu bakafumyako amano.

Kalanda ulangulukilako asala amashiwi ayo na bashasambilila sana bengomfwa. Apashanya Yehova no kulangulukilako “umulanda.” (Yobo 34:19) Nga ca kuti kalanda akabila ukubomfya ishiwi lishaishibikwa, lyene alingile ukulilandila pamo na mashiwi yayanguka pa kuti lyumfwike.

Amashiwi yayanguka ayasalwa bwino yalenga icilelandwa cumfwike sana. Amasentensi ayepi na mashiwi yayanguka filomfwika bwangu. Kuti mulesanshamo amasentensi yalepa mu nshita mu nshita pa kuti imilandile taileumfwika iya kuputawisha. Lelo pa kulanda ifishinka mulefwaisha ibumba lyenu ukwibukisha, kuti cawama ukubomfya amashiwi yayanguka na masentensi ayepi.

Ukulanda Amashiwi Yalekanalekana no Kulungika pa Kusosa. Amashiwi yasuma yafula nge cani. Ukucila ukubomfya amashiwi yamo yene konse, kuti mulebomfyako ayalekanalekana. Lyene imilandile yenu ikawama kabili ico mulelanda cikalolamo. Kuti mwalundako shani ku butala bwa mashiwi?

Pa kubelenga, shileni amashiwi ayali yonse ayo mushumfwikishe, kabili moneni muli dikishonari nga mwalikwata mu lulimi lwenu. Saleni amashiwi yamo ayeni, kabili yabomfyeni apo calinga. Pooseniko amano pa kuti mulungike pa kuyashimbula kabili yabomfyeni apo yalingile ukubomfiwa pa kuti yomfwike te ku kufwaya ukuti bamumone. Ukulundako ku butala bwa mashiwi kukalenga mulebomfya amashiwi yalekanalekana. Lelo cenjeleni—nga ca kuti umuntu alebenda amashiwi nelyo ayabomfya apashilingile, bambi kuti batontonkanya ati teshibe ifyo alelandapo.

Ubufwayo bwa kulundako ku butala bwa mashiwi bwa kuti abantu bengatumfwa, te kufwaya ukuti batumone. Ukulanda amashiwi yakosa na yatali filenga abantu bapoosa amano ku ulelanda ukucila ku fyebo alelanda. Tulingile ukufwaya ukwebako bambi ifyebo fyacindama no kufilenga fiwame ku baleumfwa. Ibukisheni ipinda lya mu Baibolo ilitila: “Ululimi lwa ba mano lusoso kwishiba.” (Amapi. 15:2) Ukubomfya amashiwi yasuma, ayalinga kabili ayengomfwika bwangu, kulenga imilandile yesu ukuba iya kupembesula kabili iya kusansamusha ukucila ukuba iyatalala kabili iyumfwisho bunang’ani.

Ilyo muleishibilako amashiwi na yambi, tontonkanyeni sana pa lwa kubomfya amashiwi yalungama. Amashiwi yabili kuti yalepilibula ifyapalana lelo yapusanako fye panono kabili teti yabomfiwe konse uko mulelanda. Nga mwaishibe ci, muli no kulenga imilandile yenu ileumfwika kabili tamwalelanda ifingakalifya bakomfwa wenu. Kutikisheni ku balanda bwino. Amadikishonari yamo pa kulondolola ishiwi yalabikapo na mashiwi yapalako, nangu ca kuti tayapilibula cimo cine, e lyo na mashiwi yapilibula ifyapusanininako kuli ilyo ishiwi. Ico cilenga musange amashiwi yalekanalekana ayengabomfiwa ku kulanda icintu cimo cine e lyo no bupilibulo bwapusanapusana. Ici cilaafwa sana nga mulefwaya ishiwi lyalungama ilyo mulelanda ukwalekanalekana. Ilyo mushilalundako ishiwi limo ku mashiwi mwaishiba kale, shininkisheni ukuti namwishiba umo lilolele, ifya kulishimbula, na lintu mulingile ukulilanda.

Amashiwi ya kulungatika yalalenga icintu ukumfwika bwangu ukucila aya munsaunte. Kalanda napamo kuti atila: “Ilya nshita, abengi balilwele.” Nelyo kuti atila: “Pa numa ya Nkondo ya Calo iya 1, papitile fye myeshi inono, kabili abantu 21,000,000 balifwile kuli Spanish influenza.” Mwamona ubupusano bwabapo ilyo kalanda alondolola umo alosha ilyo atila “ilya nshita,” “abengi,” na “balilwele”! Pa kulanda mu kulungatika nge fi, mufwile ukwishiba ifishinka fikumine umulandu mulelandapo pamo no kusalulula bwino amashiwi.

Ukulanda ishiwi lyalungama kuti kwamwafwa no kulanda icishinka ukwabula ukulanda amashiwi ayengi. Ukulanda amashiwi ayengi icishinka tacifuma, lelo ukwangusha kulalenga bambi bomfwe bwangu ifishinka fyacindama no kufiibukisha. Cilafwa ukulenga beshibe ifyalungama. Imisambilishishe ya kwa Yesu Kristu yaishibikilwe ku mashiwi yayanguka. Sambilileni kuli wene. (Moneni ifya kumwenako fyaba pali Mateo 5:3-12 na Marko 10:17-21.) Belesheni ukulanda ifintu mu kwipifya mu mashiwi yasuma.

Amashiwi Ayomfwikamo Amaka, Ukuyumfwa kwa ku Mutima, Ayashishosha Ifyo Mulesosa. Ilyo muleishibilako amashiwi na yambi, mwilatontonkanya fye pa mashiwi yapya lelo na pa mashiwi ayalemenena kuli fimo. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa mashiwi yengalenga ico mulesosa ukukwata amaka; amashiwi yalenga ifyo mulesosa ukukanashoka; na mashiwi yalenga ifyo muleyumfwa ku mutima fyumfwike, aya cikuuku, nelyo ayalumbula umukoosha.

Mu Baibolo mwaisula ifya kumwenako fya milandile ya kulungatika iya musango yo. Yehova acincishe ukupitila muli kasesema Amose ati: “Fwayeni ubusuma, ububi iyo . . . Pateni ububi, temweni ubusuma.” (Amose 5:14, 15) Samwele abilishe ku Mfumu Shauli ati: “Yehova nafumpulo bufumu bwa kwa Israele kuli iwe lelo.” (1 Sam. 15:28) Ilyo Yehova alelanda na Esekiele, abomfeshe ululimi lushingalabwa, ati: “Bonse aba ng’anda ya kwa Israele bantu abakose mpumi kabili abatalame mitima.” (Esek. 3:7) Pa kukomaila pa kubipisha kwa filubo fya bena Israele, Yehova aipwishe ati: “Bushe umuntunse kuti afinsha Lesa? Lelo imwe mulefinsha ine.” (Mal. 3:8) Pa kulondolola ubwesho bwa citetekelo mu Babele, Daniele alondolwele icilelenga twelenganye no kwelenganya ati: “Nebukadnesari aiswilemo icipyu” pantu Shadraki, Meshaki, na Abednego balikeene ukupepa icimpashanya, e co aebele ukuti bakakwe no kupooswa mwi “lungu lya mulilo uulebilima.” Pa kutulenga tumfwe ifyo lyakabile, Daniele ashimike ati imfumu yaebele abaume ba iko “ukukafye lungu ukukaba kwa miku cinelubali [7] ukucile fyo lyalekafiwa”—lyakabile ica kuti ilyo abaume ba mfumu bapalemeko, ulubingu lwa mulilo lwalibepeye. (Dan. 3:19-22) Ilyo Yesu alelanda na bantu mu Yerusalemu lintu kwashele fye inshiku shinono ilyo ashilafwa, alandile ukufuma ku mutima ati: “Inshita ishingi nafwayo kulonganya abana bobe, filya nankoko alonganya utwana twakwe mu mapindo yakwe, lelo mwalikene! Moneni, ing’anda yenu yashilwa imwe icipompa.”—Mat. 23:37, 38.

Amashiwi yasalwa bwino kuti yalenga bakomfwa wenu ukwelenganya ne co mulelandapo. Nga mulelanda amashiwi ayafika mu mintontonkanya, cikaba kwati bakomfwa balemona no kutonya ifyo mulelandapo, kwati balesonda no kununsha ifya kulya mulelandapo, kwati baleumfwa ifiunda mwalondolola na bantu balelanda. Abali mwi bumba bakobelwa ku fyo mulelanda pantu mulelenga ifintu mulelandapo filemonekesha kuli bena.

Amashiwi yalenga ifyo mulelandapo fimonekeshe kuti yalenga abantu ukuseka nelyo ukulila. Kuti yalenga abantu ukuba ne subilo, ukulenga uwakungumana ukufwaisha ukuba no mweo no kumusumbamo ukutemwa Kabumba wakwe. Abantu mwi sonde lyonse balisumbwamo kwi subilo lifuma mu malembo ya mu Baibolo pamo nga Amalumbo 37:10, 11, 34; Yohane 3:16; na Ukusokolola 21:4, 5.

Ilyo mulebelenga Baibolo ne mpapulo sha “musha wa cishinka kabili uwashilimuka,” mukamona amashiwi yalekanalekana nga nshi ayabomfiwa. (Mat. 24:45) Mwilayabelenga fye no kusuulako. Salenimo ayo mwatemwamo, kabili muleyabomfya cila bushiku.

Imilandile Yalingana na Mafunde ya Lulimi. Abantu bamo balishiba ukuti imilandile yabo te lyonse ingalingana na mafunde ya ulo lulimi. Lelo cinshi bengacita?

Nga mucili pa sukulu, shukileni iyo nshita ukusambilila amafunde yasuma aya ulo lulimi na mashiwi yasuma aya kubomfya. Nga tamwishibe bwino ifunde limo ilya ulo lulimi, ipusheni bakafundisha wenu. Mwisambilila fye ifinono epela. Imwe namukwata cimo icilemulenga ukufwaisha ukusambilila ulo lulimi ukucila abana be sukulu bambi. Imwe mulefwaya ukuba kashimikila musuma uwa mbila nsuma.

Ni shani nga ca kuti muli bakalamba kabili ululimi mulanda nomba te luntu mwakulilemo? Nelyo tamwakwete shuko lya kusambilila ululimi lwenu ku sukulu. Mwifuupulwa. Lelo, bombesheni ukuti muwamyeko, ukucite fyo pa mulandu wa mbila nsuma. Ifingi ifyo twishiba pa lulimi tusambilila fye pa kumfwa kuli bambi nga balelanda. E ico kutikisheni ilyo bakalanda babelesha sana balelanda amalyashi. Ilyo mulebelenga Baibolo ne mpapulo shilanda pa fya mu Baibolo, pooseniko amano ku milembele, amashiwi yabomfiwa capamo, na mashiwi yashingulwikeko. Esheni ukukonka ifi fya kumwenako fisuma pa kulanda.

Abasansamusha icintubwingi abalumbuka na bakemba kuti baba aba muleketela mu milandile no kubomfya mashiwi icibomfyebomfye. Abantu balabapashanya. Abashitisha imiti ikola na bambi aba mikalile ya bupuupu nelyo iya bucisenene balikwata imilandile yabo, kabili kuti babomfya amashiwi ukupilibula fimbi ukulingana no mo bomfwanina. Te cisuma ku Bena Kristu ukupashanya ababe fi. Nga tulecite fyo, abantu kuti balati na ifwe twaba nga ba aba ku calo na mu mikalile yesu.—Yoh. 17:16.

Belesheni ukubomfya imilandile isuma cila bushiku. Nga mwaleka imilandile yenu iya cila bushiku ukuba iishayamo, mwitila muli no kulanda bwino pa nshita shaibela. Nga mulelanda imilandile isuma lyonse fye mu mikalile yenu, ikalaishila fye iine ilyo muli pa cisebele nelyo pa kushimikila icine kuli bambi.

IFYA KUCITA PA KUWAMYAKO

  • Pa mitubululo ili muli lino sambililo, salenipo icishinka cimo ico mulefwaya ukubombelapo. Cilengeni cibe e buyo bwenu pa mweshi umo nelyo iingi.

  • Muleibukisha ubo buyo ilyo mulebelenga na lintu mulekutika kuli bakalanda bakampuka. Lembeni amashiwi mwingafwaya ukubomfya mu milandile yenu. Mu bushiku bumo nelyo shibili, bomfyeni yonse amashiwi mwalembele.

IFYA KUCITA: Ilyo mulepekanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda nelyo Isambililo lya Citabo pa Cilonganino uno mulungu, saleni amashiwi yamo ayo mushishibe bupilibulo. Moneni muli dikishonari nga mwalikwata, nelyo kuti mwalanshanya ubupilibulo bwa yako na umo uwaishiba bwino amashiwi.

Amashiwi ndefwaya ukulunda ku yantu naishiba

Aya kusanshamo pa kuti kube Ayomfwikamo amaka, ukuyumfwa ukulekanalekana no kulungika kwa ku mutima, kabili ayashishosha ifyo ndesosa

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․ ․․․․․․․․․․․․․․

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi