Isubilo ku Balwala Ubulwele bwa mu Mfyufyu

DOKOTA Fatima Mili alandile ati: “Ubulwele bwa mu mfyufyu tabwipaya sana nge fipaya ubulwele bwa ku mutima nelyo kansa, lelo bulakuma sana ubumi bwa muntu.” Ubu bulwele kuti bwayalula imikalile fye yonse iya muntu. Bushe mafya nshi yamo ayashingwana na balwala ubulwele bwa mu mfyufyu? Bushe kuti cacitika ukushipikisha ubu bulwele?

Katia,a uuli ne myaka 28, umwina Italy, atile: “Ukutula apo bansangile no bu bulwele ninshi nali ne myaka 20, ubumi bwandi bwalyaluka. Nalileka incito no butumikishi bwa nshita yonse pa mulandu wa bukali.” Ico bonse abalwala ubu bulwele bailishanyako, bukali. Alan, uuli ne myaka 63, umwina England, atile: “Lyonse kulabako apakalipa mu mubili, nangu ca kuti ubukali tabucililemo.” Ubwafya bumbi ubo bashingwana nabo, kunaka. Sarah, uwa myaka 21 atile: “Nangu wingashipikisha ubukali no kufimba, ukunaka kwena kulacilamo.”

Ukukalipwa mu Nkuntu

Ukulingana ne fyasosele Setsuko, umwina Japan uuli ne myaka 61, ukulacululuka cila bushiku no bukali bwa mutatakuya na ko kuti “kwakunasha mu nkuntu na mu muntontonkanya.” Nangu fye kwikata pensulo nelyo foni bwafya bweka bweka! Kazumi, uuli ne myaka 47, ailishanya ati: “Nangu fye fintu ifyo no mwana umunono engacita ine ndafilwa ukucita.” Ba Janice abali ne myaka 60, abashingeminina no kwenda inshita itali pali nomba, batile: “Ndafuupulwa pantu ndafilwa ukucita ifyo nalecita.”

Ukupelebela kwa musango yo kuti kwalenga ukukalifiwa no kulaimona ukuti taukwete incito pa calo. Gaku, uuli ne myaka 27, ni Nte ya kwa Yehova kabili atile: “Ukufilwa ukufishapo umulimo wa kushimikila nelyo ukufilwa ukufikilisha imilimo ya mu cilonganino kunenga ukuyumfwa ukuti tapaba ico naba.” Francesca, uwalwala ubu bulwele ukutula lintu ali ne myaka ibili, alanda ati ayumfwa uwapelelwa kwati muntu “uuletotobela muli tefwetefwe.” Ukupelelwa kwa musango yo kuti kwakuma bubi bubi bumupashi. Joyce, Inte ya kwa Yehova ku South Africa, asumina ukuti atendeke ukupuswa ku kulongana kwa Bwina Kristu. Atile: “Nshaleumfwa fye bwino ukumoneka ku muntu onse.”

Napamo umulwele kuti na kabili aba ne sakamika lya nshita ya ku ntanshi—ukutiina ukulemana no kushintilila fye pali bambi, umwenso wa kuti nalimo bakalansha fye neka apabula na wa kunsakamana, ukuba no mwenso wa kupona no kuifuna, umwenso wa kufilwa ukuteyanishisha aba mu ng’anda. Yoko, uuli ne myaka 52, asumine ati: “Ilyo nalemona uko ndelemana, naletiina ukuti nalalemana fye umubili onse.”

Aba mu lupwa na bo kuti cilebakalipila fye mu mutima, ukumona uko umutemwikwa wabo alecula fye umo shacela. Ku baupana bamo kuti caleta na mafya mu cupo cabo. Umwanakashi umo mu England, uwe shina lya Denise, atile: “Pa numa ya kuupana pa myaka 15, umulume wandi atile, ‘Natendwa no bu bulwele bobe!’ Alimbutwike ukunsha fye no mwana mwanakashi uwa myaka isano.”

Kanshi ubulwele bwa mu mfyufyu bulaleta amafya yakalamba ku babulwala na ku ndupwa shabo. Nalyo line, abengi balashipikisha ubu bulwele! Natulande nomba pa fyo bamo baleshipikisha ubu bulwele.

Ukusumina Ukuti Mwalipelebela

Ukutusha kwalinga kulakabilwa nga walilwala ubulwele bwa mu mfyufyu; kuti kwacefyanyako ukunakuka. Tatuletila nomba muleikala fye ukwabula ukucitapo nangu cimo. Timothy alondolola ati: “Ufwile ukulacitapo fimo pa kuti tautekelwe mfine kuli ubu bulwele pantu nga cabe fyo, kuti waikalila fye ukulaumfwa ubukali.” Uwasoma sana ubu bulwele William Ginsburg uwa pa cipatala ca Mayo Clinic atile: “Calyafya ukwishiba nga ulebombesha nelyo nga taulebombesha. Inshita shimo abantu bakabila ukucinkulwako ukunashako imilimo no kusakamana ubulwele bwabo.”

Ici napamo kuti cakabila no kwalula ifyo mumona ukupelebela kwenu. Daphne, umwina South Africa, ashimika ati: “Mfwile fye ukusumina ukuti ifintu fyalyaluka no kwishiba ukuti kwena nalishalako na maka ya kucitako fimo; ni co fye mfwile ukucita ifyo fintu panono panono. Ukucila ukuti nsakamikwe nelyo ukukalifiwa, ndateka umutima, ukucita icintu cimo pa nshita imo.”

Kabili cilaba bwino nga ca kuti namukwata ifibombelo fya kumwafwilishako, napamo kuti mwaipusha badokota bamwebako ifya kumwafwa ifyo mwingalabomfya. Keiko ashimika ati: “Twalipanga ka mashini akakunininapo amatabo. Ukushumba akakwiswilako icibi kwalenkalifya ukuboko, e calengele ukuti twalule utwa kwiswilako. Nomba kuti naisula ifiibi fyonse pa kusunkako fye no mutwe. Twalibika utwakwiswilako amenshi ukubikako utushimbi ututali ku mipompi yonse iya mu ng’anda pa kuti ndebombako incito shimo isha mu ng’anda.” Umulwele na umbi uwa bulwele bwa mu mfyufyu, Gail, atile: “Amaki ya kuli motoka na ya mu ng’anda yabikwa ku ca kwikatilako icitali, icilenga ukuti cilenjangukila ukuyabomfya. Icisakulo nsakwilako e lyo no muswaki nsukushilako fyalilepa kabili kuti nafibomfya ukulingana ne fyo ndefwaya ilyo ndesakula no kusukusa.”

Ukwafwa kwa mu Lupwa—“Ni Ntulo ya Bukose”

Carla, umwina Brazil, atile: “Umulume wandi alangafwa sana. Nalikoseleshiwe ukumona uko alenshindika kuli badokota. Twasangile ifyo ubu bulwele bukuma umubili wandi, ifishibilo fya buko, e lyo no kundapwa kwingakabilwa. Nalyumfwile bwino pantu aleumfwikisha ubwafya naleshingwana nabo.” Ca cine, abalume nelyo abakashi abasumina ukuti abena myabo te kuti bacite ifingi kabili abali abaitemenwa ukwishibilapo na fimbi pali ubu bulwele kuti baba ni ntulo ya kukoselesha kwine kwine no kutungilila.

Ku ca kumwenako, Bette atendeke imilimo ya kuwamya ilyo ubulwele bwa mulume wakwe ubwa mu mfyufyu bwamulengele ukukanakumanisha umulimo wa makuule. Umulume wa kwa Kazumi talemutensha fye lelo alebomba ne ncito sha pa ng’anda isho umukashi wakwe ashali na maka ya kubomba. Kabili, akanshishe abana ukucita apapela amaka yabo ku kwafwilishako. Kazumi ashimika ati: “Umulume wandi aba ni ntulo ya bukose bwandi. Ukwabula ukwafwa kwakwe ifintu nga fyalimbipila sana.”

Umwanakashi we shina lya Carol, uwa ku Australia, asoka ati: “Te kwesha ukufusha ifya kucita. Cilanguka ukuyumfwa ukuti tapali ico ndecita nga nafilwa ukucita ifilecita aba mu lupwa.” Nga ca kuti aba mu lupwa baleumfwikisha no kulangulukilako abalwala ubu bulwele, kuti baba e ntulo ya bukose kuli bene.

Ukwafwa kwa ku Mupashi

Katia atile: “Umuntu nga alwele ubulwele bwapala ubu, alashininwa ukuti tapali nangu umo uwishibe ifyo alecula. E mulandu wine cicindamine ukushintilila pali Yehova Lesa, pantu ena alomfwikisha ukukalipwa kwesu ne fyo tuleyumfwa mu mutima. (Amalumbo 31:7) Ukuba cibusa musuma na wene kwanenga ukukanasakamikwa ica kuti ng’umfwa fye kwati nshalwala no kulwala.” Ca cine sana ifi Baibolo ita Yehova ati “Lesa wa cisansamushi conse, uuletusansamusha pali conse ica bucushi icituponena.”—2 Abena Korinti 1:3, 4.

Kanshi ipepo kuti lyaba ni ntulo ya maka iya cisansamushi ku walwala ubulwele bwa mutatakuya. Kazumi ashimika ati: “Mu bushiku ilyo nafufiwa utulo pa mulandu wa bukali, mpongolola ifya ku mutima wandi kuli Yehova mu filamba, ukumulomba ukumpeela amaka ya kushipikisha ubukali na mano ya kushingwana no bucushi bonse. Ukwabula no kutwishika Yehova alangasuka.” Francesca na o aliimwena ukutungilila kusuma ukwa kwa Lesa. Atila: “Nalimona ukufikilishiwa kwa mashiwi yaba pa Abena Filipi 4:13 aya kuti: ‘Ndi na maka ya kucite fintu fyonse mu ulenkoselesha.’”

Ilingi, Yehova Lesa afwilisha ukupitila mu cilonganino ca Bwina Kristu. Ku ca kumwenako, Gail ashimika ifyo aba bwananyina ba ku mupashi aba mu cilonganino ca Nte sha kwa Yehova umo alongana bamwafwile. Gail atila: “Ukutemwa kwabo kwangafwile ukukanapopomenwa.” Nangu ni Keiko, ilyo aipushiwe ati, “Bushe kuliko cimo ico wingatila calikuwamina mu bumi bobe?,” ayaswike ati: “Ee, kutemwa ne nkumbu ifyo bonse aba mu cilonganino bakwata!”

Mu filonganino fya Nte sha kwa Yehova, bakangalila e baba pa ntanshi ukwafwilisha aba musango yo. Setsuko atila: “Te kuti nondolole ifyo umulwele ayumfwa bwino ilyo baeluda bakutika no kumukoselesha.” Lelo, nge fyo Daniel uwalwala ubulwele bwa mu mfyufyu atucinkulako, “bamunyinefwe ne nkashi aba ku mupashi kuti batwafwa fye nga twabasuminisha ukutwafwa.” Kanshi calicindama ukuti abalwele balemonana na Bena Kristu banabo, ukuibikilishako ukusangwa ku kulongana kwa cilonganino. (AbaHebere 10:24, 25) Kulya e ko bengasanga inkosho sha ku mupashi ishikabilwa pa kushipikisha.

Ukucula Kuli no Kupwa

Abalwala ubulwele bwa mu mfyufyu balatasha nga nshi kuli bakalapashi ba fya cipatala pa kulunduluka kwabako ukufika pali lelo. Nalyo line, nangu kundapwa kwawamisha takwafikapo. Kuli pele pele, abalwele kuti basanga icisansamushi cine cine pa kusumina mu malayo ya kwa Lesa aya calo cipya.b (Esaya 33:24; Ukusokolola 21:3, 4) Muli cilya calo “uwalemana amolu akacilauka nge nsebula.” (Esaya 35:6) Ubulwele bwa mu mfyufyu na malwele yambi ayo abantu balwalako tayakatale ayabako! Peter, uwalwala ubulwele bwa mu mfyufyu sha mu moongololo, asosa ati: “Ndi ne subilo lya kuti ku ntanshi uku ifintu fili no kuwama.” Umwanakashi wa Bwina Kristu uwe shina lya Giuliana na o atile: “Cila bushiku ilyo kawa, mpenda ukuti nacimfya, ubo bushiku ninshi bwafumako ku nshiku mfwile ukushipikisha ilyo impela ishilaisa!” Ca cine, naipalama inshita lintu ubulwele bwa mu mfyufyu bukapwa e lyo no kucula konse!

[Amafutunoti]

[Ifikope pe bula 10]

Kwaliba ifibombelo ifingi ifingaafwa abalwele ukuti nabo balecitako fimo

[Icikope pe bula 12]

Ukutungililwa kusuma kuti kwasangwa pa kulongana kwa Bwina Kristu