Ababelenga Ino Magazini Balepusha Ukuti
Cinshi Twingalabomfesha Ishina lya kwa Lesa Nangu ca Kuti Tatwaishiba Bwino Ifya Kulishimbula?
Takwaba umuntu uuli onse pano calo uwaishiba bwino bwino ifyo abaHebere ba ku kale sana baleshimbula ishina lya kwa Lesa. Lelo calicindama ukwishiba ukuti ishina lya kwa Lesa lilasangwa mu Baibolo mupepi ne miku 7,000. Ilyo Yesu ali pano calo alengele ishina lya kwa Lesa ukwishibikwa, kabili aebele na basambi bakwe ukulapepa ukuti ishina lya kwa Lesa libe ilya mushilo. (Mateo 6:9; Yohane 17:6) Kanshi ukubomfya ishina lya kwa Lesa kwalicindama ku Bena Kristu. Nomba cinshi calenga abantu ba ino nshita ukufilwa ukwishiba bwino bwino ifyo abena kale baleshimbula ishina lya kwa Lesa? Kwaba ifintu fibili ifyalenga.
Ica kubalilapo ca kuti kale sana mupepi ne myaka 2,000 iyapita, abaYuda bamo abasumine mu mipashi baleti cibi ukushimbula ishina lya kwa Lesa. Ilyo umuntu alebelenga Baibolo kabili asanga apo balemba ishina lya kwa Lesa, aleshimbula ishiwi lya kuti “Shikulu” e lyo alepyanikapo. Kanshi, ilyo papitile imyaka iingi nga nshi ukwabula ukubomfya ishina lya kwa Lesa, abantu basukile balaba ne fya kulishimbula.
Ica bubili ca kuti, ululimi lwa ciHebere ulwa kale balelemba ukwabula amavawelo, e kutila tamwali a, e, i, o, u. Ilyo umuntu alebelenga, umwine alebikamo amavawelo ayo asungile ku mutwe. Mu kupita kwa nshita, basalile inshila imo iya kusungilamo amashiwi ya ciHebere pa kuti abantu tabalabile ifya kuyashimbula. Batendeke ukubikako amavawelo ku mashiwi yonse ayali mu Baibolo ya ciHebere. Nomba nga basanga apali ishina lya kwa Lesa, balebikapo ishiwi lya kuti “Shikulu” no kufyantikamo amavawelo pa kwafwa uulebelenga ukwishiba ifya kulishimbula, nangu balepasha fye.
Kanshi pashele fye ifilembo fine ifyo beta ati Tetragrammaton, ifyo icitabo cimo icilondolola amashiwi citila “filembo fya ciHebere fine ifyapilibulwa YHWH nelyo JHVH kabili muli ifi fine filembo e mwingapangwa ishina lya kwa Lesa.” E ico kuti twamona ukuti nga twabika amavawelo mu filembo JHVH kuti fyashimbulwa ukuti “Yehova,” ukulingana ne fyo abengi bashimbula mu Cibemba.
Lelo abasambilila bamo batila ili shina lifwile ukulashimbulwa ati “Yahwe.” Nomba bushe ukushimbula ifyo kwalipalana ne fyo balelishimbula mu ciHebere? Tapaba uwaishiba bwino bwino. Na kuba abasambilila bambi batila talifwile ukushimbulwa ukuti Yahwe iyo, kabili balalanda ne calenga basose ifyo. Ca cine ukuti amashina yambi ayaba mu Baibolo nga baleyashimbula mu lulimi lwa muno nshiku, tayomfwika kwati ya mu ciHebere ca kale, lelo tapaba nangu umo uukana ukuti te fyo yalingile ukushimbulwa. Pa mulandu wa kuti aya mashiwi tulayabomfya sana mu lulimi lwesu kabili abengi baliyeshiba. E fyo caba na kwi shina Yehova.
Abena Kristu ba kubalilapo balebeta ati abantu abe shina lya kwa Lesa. Baleshimikila abantu bambi pe shina lya kwa Lesa kabili balebakoselesha ukulilila kuli ili ishina. (Imilimo 2:21; 15:14; Abena Roma 10:13-15) Twamona kanshi ukuti calicindama nga nshi kuli Lesa ukuti tulebomfya ishina lyakwe te mulandu ne citundu tulelanda, no kwishiba ukuti ili shina lyacindama sana e lyo no kulacita ifintu ukulingana ne fyo ishina line lipilibula.
[Amashiwi pe bula 31]
Calicindama ukwishiba ukuti ishina lya kwa Lesa lilasangwa mu Baibolo mupepi ne miku 7,000