Washi—Pepa We Ol Man Japan Bifo Oli Wokem Long Han

Man blong Wekap! long Japan i raetem store ya

TAEM yu go insaed long wan kastom haos blong man Japan, yu pastru long wan naesfala doa we oli stap pusum i go long wan saed. Insaed long haos, bambae yu luk wan skrin blong flasem haos we oli stap benem. Long rum, maet yu save luk sam narafala samting blong flasem haos, olsem ol doli, ol pepa skrol we oli hang wetem ol pija no ol raeting long olgeta, ol samting blong putum raon long laet, ol naesfala bokis. Ol defren samting ya oli gat wan stampa nomo—oli wokem evriwan long washi—pepa we ol man Japan oli stap wokem long han.

Wan Longfala Histri

Ol man Japan oli tekem fasin blong wokem pepa long Jaena long ol yia sikis handred K.T. Pepa ya washi we oli stap wokem long han, hem nomo i pepa we ol man Japan oli stap yusum gogo wan taosen yia i pas. Long sam ples long Japan, ful velej i laef blong stap wokem pepa ya. Ol man ol save sam long olgeta we oli stap wokem gud pepa ya.

Long ol yia we oli ron biaen long 1850, fasin blong wokem pepa long Japan i kasem mak blong hem. Kolosap wan taosen faktri blong wokem pepa oli stap long kantri ya. Naoia wetem ol nyufala fasin blong wokem pepa, fasin blong yusum han blong wokem washi mo ol narafala samting tu oli stat blong godaon. Long sam ples long Japan fasin blong yusum han blong wokem washi i stap gohed yet from we oli stap wokem ol gudfala samting long hem.

Olsem Wanem Oli Wokem Washi

Ol man Jaena oli mekem pepa blong olgeta long silik, linen, mo long ol olfala kaliko, ol net blong pulum fis, mo skin blong tri ya malberi. Fastaem, ol man Japan oli yusum ol semkaen samting blong wokem pepa. Biaen, oli traem ol narafala samting we oli gat, olsem smol skin we i stap aninit long bigfala skin blong tri ya mitsumata (pepa malberi), gampi (wan kaen tri we i stap gru long hil), mo oli yusum bambu tu.

Fastaem oli tekem ol samting long bus oli mekem i kam smosmol olsem ol string. Hemia wan hadwok mo i tekem taem, olsem taem oli kilkilim, mekem i hot, skrasem, putum long wora, karemaot, mo ol narafala samting bakegen. Mo ol smosmol pis we oli kamaot oli meksemap wetem wora blong mekem ol smosmol string oli seraot.

Long wan woksap we oli stap yusum gampi, ol woman oli sidaon raon long bigfala dis we oli wokem long wud. Wora i fulap long hem. Oli wok wetem han blong olgeta, oli klinim mo oli seraotem ol smosmol string blong gampi long wora gogo kasem evriwan oli flot long wora ya.

Wan narafala man i putum wan bigfala net i go insaed long wora ya mo i fasem i go long frem we i stap. Nao taem oli leftemap frem ya, wora i ron, mo ol smosmol string ya oli fas long net i rere blong oli mekem i kam washi. Wan man we i rili gat gudhan long samting ya bambae i save talemaot se wan gud pepa oli mekem taem oli putum net ya plante taem long wora, i no blong putum wan taem nomo.

Nao hem i tanem net ya long wan bigfala tebel, mo hem i leftemap net ya sloslou blong mekem se washi ya we i wetwet i stap long tebel. Oli wokem olsem bakegen, mo putum narafala washi antap long hemia we oli wokem fastaem. Nao oli stap wokem ol pepa ya wanwan olsem, gogo i no longtaem oli gat wan bigfala hif pepa we i wetwet.

Blong mekem se ol pepa ya oli no fas long olgeta, oli ademap wan samting we oli wokem long rus blong sam kaen haebiskes i go long wora ya. Nem blong hem tororo. Samting ya i ademap ol gudfala samting i go long wora ya, i mekem se wora i no pastru long net kwiktaem. Mo i mekem oli save somap gud ol string ya. Wan man we i gat gudhan blong wokem washi i save talem sipos washi ya i gud taem hem i stap tajem.

Long taem bifo, oli putum ol pepa ya we oli wetwet long ol plang mo oli putum olgeta long san blong oli drae. Tede samfala man oli stap yusum fasin ya yet, be plante faktri blong wokem washi oli putum ol pepa ya long ol aean we oli hot blong mekem olgeta oli drae.

Wan Kastom We i Stap

Nating se naoia ol man Japan oli no yusum washi oltaem blong raet, be hem i stap yet olsem kastom blong olgeta. Plante taem ol man oli tokbaot pepa ya olsem pepa blong flasem olting from we oli yusum blong wokem plante samting long hem.

Gudfala pija blong ol flaoa, ol tri, ol pijin, mo ol ples, mo ol narafala samting we oli wokem oli mekem taem oli putum tugeta ol defren kala blong washi. Ol man blong dro long Japan, olsem Hiroshige mo Hokusai we plante man oli save gud tufala, tufala i stap yusum washi blong dro long hem. Oli yusum washi long narafala fasin blong mekem penting we oli kolem nihonga. Oli meksemap paoda blong ston wetem ol kalkala glas insaed long samting olsem wora, biaen oli pentem i go long washi we longfala mo bigwan blong hem i 1.8 mita sam oli bigfala moa. Oli mekem i stret blong oli pentem olsem. Spesel pepa ya oli yusum blong mekem ol hanbag, ol paos, ol fan, mo ol ambrela, ol kaet, ol kaliko blong laet, ol doli mo tu ol bigfala samting olsem ol wol blong haos mo ol skrin. Blong mekem ol man oli intres long fasin blong wokem pepa ya, oli stap soem long taem blong festival blong olgeta, mo ol man we oli stap wokem washi tede oli tijim ol narafala man.

Taem ya we ol man Japan oli stap wokem washi i haf blong histri blong olgeta. Be, kastom blong wokem washi i stap gohed yet blong mekem ol man oli bisi, long wan wol we i gat plante nyufala samting.

[Image blong pija long pej 26, 27]

Ol defren samting we oli wokem long “washi”:

pej 25, droing blong hil long pepa long envlop;

pej 26, doli we oli wokem long pepa, ol stik we oli flasem wetem “washi,” mo ol mak long buk;

pej 27, pijin ya we oli wokem long origami, fan, mo ol samting blong flasem kimono