Krismas—?From Wanem Ol Man Japan Oli Laekem?
JAPAN i kantri blong skul Buda mo Sinto be ol pikinini long ples ya oli bilif strong long Fata Krismas. Long 1989, ol pikinini long Japan oli raetem 160,000 leta long Santa Wol long Swiden. I no gat narafala kantri we i sanem moa leta i bitim hem. Oli raetem ol leta ya mo oli hop se bambae oli kasem ol samting ya we oli wantem tumas, olsem “Grafik Komputa” we mane blong hem i kasem 18,000 yen (15,000 VT) no wan pleplei long video we mane blong hem i kasem 12,500 yen (10,000 VT).
Ol yangfala gel long Japan oli ting se hem i wan spesel samting blong gat wan promes wetem wan boe long dei bifo Krismas. Nyuspepa, (Mainichi Daily News) i se: “Long stadi we oli mekem long ol yangfala gel, 38% long olgeta oli talem se oli stap mekem ol plan wan manis bifo long dei ya.” Ol yangfala man oli haedem tingting blong olgeta taem oli stap wetem ol gelfren blong olgeta long dei ya bifo Krismas. Wan magasin blong ol yangfala man, i se: “I gud blong prea tugeta wetem gelfren blong yu long kwaet fasin. Mekem long fasin we i stret. Nao bambae kwiktaem fasin frengud blong yutufala i save kam strong moa.”
Long Krismas long Japan taem ol hasban oli finis long wok mo oli stap gobak long haos oli mas pem “wan flas kek.” Oli ting se samting ya i givim sam kaen paoa long olgeta. Long tingting blong olgeta taem oli mekem Fata Krismas, samting ya i gud from sipos oli no tingbaot famle blong olgeta long ful yia, be hemia i nating nomo.
Ol man Japan we oli no Kristin oli holemstrong long Krismas. Ol bigfala stoa oli faenemaot se 78% long ol man oli mekem sam spesel samting long Krismas. Namba ya i bigwan tumas long wan kantri we 1% nomo long ol man oli talem se oli Kristin. Nating se skul blong olgeta i Buda no Sinto, oli glad nomo blong harem gud long “Kristin” holede ya. Long tempel ya (Sinto Is Sraen) i gat ol dei blong makem ol lafet mo i makem Desemba 25 olsem “betde blong Kraes.” From ol man we oli no Kristin oli bitim mak long lafet blong Krismas, i gat wan kwestin i stap:
?Krismas i Lafet Blong Hu?
Diksonari, (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) i givim mining blong Krismas olsem “wan Kristin lafet long Desemba 25 . . . we oli stap tingbaot betde blong Kraes.” Ol man oli tingbaot taem ya olsem taem blong ol “Kristin” blong oli “stap wan ples from we oli glad long betde blong Kraes.”
Ol man we oli stap tingbaot Krismas olsem wan trufala lafet blong skul oli ting se i no stret blong ol man oli stap mekem lafet blong harem gud mo oli stap givim ol presen, fasin ya i olsem we i sakem doti long God. Wan man Amerika we i stap laef long Japan i raetem se: “Long Japan mifala i tingbaot lafet ya blong mekem bisnes nomo: I no Kraes.” Narafala man i raetem tok ya long saed blong Krismas long Japan i se: “Ol man long ol kantri blong Wes oli faenemaot se long Krismas ol stoa long Japan oli no salem tumas ol bigbigfala kaen faol ya pipi, be i no hemia nomo, i no gat speret blong Krismas tu.”
?Speret blong Krismas i olsem wanem? ?Olsem wanem, hem i tingting no filing we i stap from ol man oli mekem jyos sevis long skul wetem ol Krismas karol, smol tri blong flasem haos long Krismas, mo ol kandel, we plante man oli stap yusum long lafet ya taem oli go long skul wan taem long evri yia? ?No hem i lav, hapi taem, mo fasin blong givim ol presen we i mekem ol man oli glad? ?Olsem wanem, hem i pis we i stap long ples blong faet taem ol soldia oli tingbaot dei ya olsem “pis long wol”?
Be, speret blong Krismas plante taem i no givim pis long famle. Long wan stadi we oli mekem long Engglan long 1987, oli faenemaot se 70% blong ol famle long Engglan oli save ‘faet’ long Krismas long 1987. Faet bambae i kamaot from mane. Mo tu fasin blong dring tumas mo no mekem responsabiliti insaed long famle i save mekem faet i kamaot.
Wan man blong kantri long Wes we i stap laef long Japan mo hem i jes gobak long ples blong hem long taem blong Krismas i se: “Mi mi stap tingting se maet yumi mestem trufala mining blong Krismas. Long evri Desemba 25, mi mi wantem gobak long olfala fasin blong mekem lafet blong Krismas—hemia we ol hiten man oli stap mekem blong makem kolkol taem, long taem ya oli stap wosip long ol tri mo holem ol kaen wosip blong bifo. Yumi stil gat ol hiten samting olsem rop blong Krismas mo ol tri we oli gat waet flaoa, ol Krismas tri mo ol narafala samting olsem—be naoia Krismas i no moa olsem bifo, stat long taem ol Kristin oli stilim lafet ya mo oli tanem i kam lafet blong skul blong olgeta.”
I tru nomo, se Krismas i wan hiten lafet. Buk ya (The World Book Encyclopedia) i se ol Kristin bifo oli no mekem lafet ya “from oli tingbaot se fasin blong mekem lafet blong betde i wan kastom blong ol hiten man.” Long taem blong hiten lafet blong Satanalia mo Nyu Yia ol man oli danis oli singsing blong harem gud mo oli stap givim ol presen.
Sipos Krismas i rili wan hiten lafet, ol trufala Kristin oli mas askem kwestin se: ?Krismas hem i blong ol Kristin? Yumi traem luk wanem Baebol i talem long saed blong mekem lafet blong betde blong Kraes.
[Bokis blong pija long pej 4]
Stampa Blong Lafet Blong Krismas
Ol stret tok long saed blong Krismas oli no moa stap, be i klia se long yia 336 K.T., jyos blong Rom i mekem wan kaen lafet blong Krismas. Buk ya (The New Encyclopædia Britannica) i eksplenem se: “Oli gat risen blong putum Krismas long Desemba 25. Hem i blong mekem lafet blong Krismas blong traem haedem hiten lafet blong tingbaot god blong san.” Hem i taem we ol hiten man oli bitim mak long lafet blong harem gud long tufala lafet, faswan i blong ol man Rom, Satanalia, mo seken lafet hem i blong ol Keltik man mo ol man Jemani, hemia lafet blong makem kolkol taem. Buk ya (The New Caxton Encyclopedia) i talem se: “Jyos i stilim lafet ya mo i tanem i kam olsem wan lafet blong ol Kristin.”