Strong Tingting Blong Talem No Long Ol Nogud Fasin

TIMOTHY i eksplenem se: “Taem mi gat 15 yia mo mi stap wok long wan stoa, wan yangfala we i wok wetem mi, i singaot mi blong go long haos blong hem. Hem i talem se bambae papa mo mama blong hem tufala i no stap, be bambae i gat plante gel. Mo bambae i gat jans blong pleplei long saed blong seks wetem ol gel ya.” Plante yangfala tede, oli save talem yes, kwiktaem nomo, sipos wan man i askem olgeta blong kam long wan lafet olsem. ?Be Timothy i ansa olsem wanem? Hem i talem se: “Mi talem stret long hem, long taem ya, se bambae mi no kam. Mo, mi eksplenem se, from tingting we Baebol i tijim mi long hem, bambae mi no wantem slip wetem wan gel we mi no mared wetem hem fastaem.”

Taem Timothy i eksplenem tingting blong hem long saed ya, hem i no luk se wan yangfala woman, we i wok wetem hem, i stap lesin long hem. Fasin blong Timothy i pulum woman ya blong traem hem, mo i no longtaem Timothy i mas talem no bakegen, long woman ya tu​—plante taem hem i mas fesem traem ya, olsem bambae yumi luk biaen.

Ol traem olsem oli no stap hapen long taem blong yumi nomo. Klosap 3,000 yia bifo, King Solomon i raetem se: “Pikinini blong mi, sipos ol man nogud oli kam traem pulum yu, blong yu go wetem olgeta, be yu no mas go. . . . Yu mas stap longwe long olgeta.” (Ol Proveb 1:​10, 15) Jeova hem wan i bin givim oda long ol man Isrel se: “Nating sipos bighaf blong ol man oli mekem samting we i no stret . . . be bambae yufala i no folem fasin blong olgeta.” (Eksodas 23:2) Yes, samtaem bambae yumi mas talem no. Bambae yumi mas agensem ol traem we oli pulum yumi blong mekem ol nogud fasin, nating sipos plante man oli stap folem ol fasin ya tede.

Fasin Blong Talem No i Impoten Moa Tede

I no wan isi samting blong talem no long ol fasin we oli nogud. Mo, tede i hadwok moa blong mekem olsem, from we yumi stap laef long wan taem we Baebol i kolem se ‘ol lasdei’ blong wol ya. Olsem ol profet tok blong Baebol oli talem, bighaf blong ol man oli laekem pleplei nomo mo oli laekem ol raf fasin. Oli man we oli no intres long ol samting long saed blong spirit mo oli no laekem ol gudfala fasin. (2 Timoti 3:​1-5) Presiden blong wan yunivesiti blong ol Jesuit, i talem se: “Yumi gat ol rul be i no gat plante man oli rere blong folem ol rul ya. Ol rul ya oli stap lus, oli no moa wan haf blong laef blong man. Naoia i luk olsem se i no moa gat rul nating blong lidim man long rod we i stret.” Folem tingting ya, wan jaj blong wan hae kot i talem se: “Ol samting we oli nogud oli no moa seraot long ol samting we oli gud. Evri samting i fasfas. . . . Smol man nomo oli luksave wanem samting i gud mo wanem samting i nogud. Tede ol man oli talem se, sin i no minim se yu brekem loa, be sin hemia taem man i faenemaot we yu mekem rong.”

Aposol Pol i bin tokbaot sam man we oli gat fasin olsem. Hem i raetem se: “Tingting blong olgeta ya i stap long tudak nomo. Nao oli stap longwe tumas long laef ya we God i stap givim, from we tingting blong olgeta i kam strong olsem ston nomo, nao oli no gat save. Oli no moa gat sem nating, nao oli stap gohed olbaot, oli stap ronem woman, mo oli stap mekem ol fasin we i rabis olgeta, we i no gat wan samting blong blokem olgeta.” (Efesas 4:​18, 19) Be ol man olsem bambae oli kasem trabol yet. Aesea i talem se: “Yufala ya, we i stap talem ol fasin we oli nogud, se oli gud nomo, mo ol fasin we oli gud, se oli nogud, sore tumas long yufala. Yufala i stap talem tudak, se i delaet nomo, mo yufala i stap talem delaet, se i tudak.” (Aesea 5:​20) Ol man ya oli stat finis blong kasem frut blong ol samting we oli planem. Be tu, i no longtaem bambae oli kasem trabol we i bigwan moa​—hemia strongfala jajmen we bambae Jeova i mekem long olgeta.​—Galesia 6:7.

Ol Sam 92⁠:7 i talem se: “Hae God, ol man nogud oli save gru kwik olsem rabis gras, olgeta evriwan we oli stap mekem ol fasin nogud oli save win long plante samting, be bambae yu yu spolemgud olgeta.” Hemia i min se olgeta nogud fasin ya bambae oli no save gohed olwe blong spolem laef blong yumi. Yes, Jisas i talem se “ol man we oli stap laef naoia” mo we oli stap mekem ol nogud fasin, bambae oli lus long taem blong “bigfala trabol.” (Matiu 24:​3, 21, 34) Sipos yumi no wantem lus long trabol ya, yumi mas luksave wanem samting i gud mo wanem samting i nogud, folem ol rul blong God. Mo tu, yumi mas gat strong tingting blong talem no long enikaen fasin we i nogud. Hemia wan samting we i no isi nating blong mekem. Be, Jeova i givim sam gudfala eksampel long yumi, we oli save leftemap tingting blong yumi. Yumi save faenem ol eksampel ya long taem we oli raetem Baebol mo long taem blong yumi tu.

Lanem Samting From Eksampel Blong Wan Yangfala Man We i Talem No

I luk olsem se, i hadwok moa long man blong talem no long fasin blong slip tugeta bifo mared, mo fasin blong stilim hasban no waef blong narafala. Mo hemia wan samting we i hadwok tu long samfala insaed long Kristin kongregesen. Timothy, we yumi tokbaot long stat blong haf ya, i tingbaot eksampel blong yangfala Josef, we Baebol i tokbaot long Jenesis 39:​1-​12. Waef blong wan haeman blong Ijip we nem blong hem Potifa, i traem pulum Josef evri dei, blong slip wetem hem. Be, Josef i soem se hem i strong blong folem ol stret fasin. Stori i talem se: “Hem i no wantem samting ya nating nao i talem long woman ya se . . . ‘Sipos mi kam slip wetem yu, bambae mi mekem i no stret long hem, mo mi mekem sin long fes blong God tu. Hemia i nogud tumas ya.’ ”

?Olsem wanem Josef i kasem strong tingting ya blong talem no, evri dei, long waef blong Potifa? Faswan samting, Josef i luksave se gudfala fasin fren blong hem wetem Jeova i moa impoten i bitim nogud fasin long saed blong seks, we bambae i mekem hem i haremgud blong smoltaem nomo. Long taem ya, God i no raetem wan stret loa we Josef i save folem long saed ya (Loa blong Moses i no gat yet long taem ya). Nating se i olsem, Josef i savegud wanem fasin we i stret. Hem i save finis se, fasin blong slip wetem woman blong Potifa, i wan sin agensem man blong woman ya, mo, long semtaem, hem i wan sin agensem God.​—Jenesis 39:​8, 9.

Tru ya, Josef i bin kasem save se i impoten blong no gat tingting long saed blong seks we bambae i save pulum hem blong no moa naf blong blokem nogud fasin ya. I waes we wan Kristin i folem eksampel blong Josef. Wajtaoa blong Julae 1, 1957, i talem se: “Hem i mas luksave ol slak fasin blong hem. Hem i no mas ting se hem i save pleplei wetem ol fasin blong haremgud long bodi, go kasem mak we Baebol i putum, nao hem i save stop. Nating se wan man i save gohed blong mekem olsem blong smoltaem, be wan dei bambae hem i save bitim mak ya mo pulum hem wan blong mekem sin. Hemia wan samting we i mas hapen, from we man we i holem ol nogud tingting long saed blong seks, bambae hem i mekem ol tingting ya oli kam strong moa, nao bambae oli holemtaet hem. Ale, bambae i hadwok tumas long man ya blong sakemaot tingting ya. Beswan rod blong agensem ol tingting ya, i blong blokem tingting ya long stat blong hem.”

I moa isi blong blokem tingting ya long stat, sipos yumi kam strong blong laekem ol gudfala fasin mo blong no laekem nating ol fasin we oli nogud. (Ol Sam 37:27) Be, yumi mas gohed blong wok long saed ya, mo no kam slak. Sipos yumi mekem olsem, Jeova bambae i halpem yumi, nao fasin blong yumi blong laekem ol gudfala fasin mo blong no laekem nating ol nogud fasin, i save gru mo i kam strong moa. Be, long semtaem, yumi mas mekem olsem Jisas i talem. Yumi mas wekap gud, prea oltaem blong no foldaon long ol traem ya, mo blokem ol rabis man.​—Matiu 6:​13; 1 Tesalonaeka 5:17.

Talem No Long Ol Nogud Fren

Wan narafala samting we i save pulum yumi blong mekem ol nogud fasin, hemia ol nogud fren. Wan yangfala gel i talem se: “Mi gat wan dabol laef. Fasin blong mi long skul i defren long fasin blong mi long haos. Long skul mi stap kampani wetem ol yangfala we oli stap tok swea evri taem we oli openem maot blong olgeta. Mo mi stat kam olsem olgeta nomo. ?Bambae mi mekem wanem?” Yumi no mas fraet blong stap defren. Wan rod blong mekem olsem, hemia blong ridim ol stori blong Baebol we oli tokbaot ol man blong God we oli stap tru long hem, olsem stori blong Josef. Yumi mas tingting dip long ol stori ya. Ol narafala gudfala eksampel, hemia Daniel, Sadrak, Mesak, mo Abednego​—​fo yangfala man we oli bin soem strong tingting blong stap defren long ol narafala yangfala long taem blong olgeta.

Fofala yangfala man Isrel ya, oli kasem tijing long haos blong king long Babilon. Long taem ya king i talem se “evri dei oli mas givim sem kakae mo waen long olgeta, olsem we ol memba blong haos blong hem oli stap kakae.” Be, fofala ya oli no wantem kakae ol kakae we Loa blong Moses i putum tabu long olgeta. Taswe, oli no tekem ol kakae we ol man blong king oli givim long olgeta. Oli mas strong blong mekem olsem​—antap moa se, ol kakae ya, we oli ‘sem kakae olsem we ol memba blong haos blong king oli stap kakae,’ ating oli naes tumas mo i pulum olgeta blong wantem testem. Ol yangfala man ya oli soem wan gudfala eksampel long ol Kristin tede we oli kasem traem​—!olsem taem we ol fren oli pulum olgeta blong dring alkol bitim mak, tekem drag mo smok tabak!​—Daniel 1:3-​17.

Fasin blong Sadrak, Mesak, mo Abednego, i soemaot se tok blong Jisas i tru taem hem i talem se: “Man we i save lukaot gud long smol samting nomo, hem i save lukaot gud long bigfala samting tu.” (Luk 16:10) Trifala ya i stanap strong long samting we i smol, olsem kakae, ale, Jeova i blesem trifala. From samting ya, bilif blong trifala i kam strong moa blong fesem ol traem we bambae oli kasem biaen. (Daniel 1:​18-​20) Traem ya i kamaot taem king i givim oda long olgeta blong mekem wosip long wan aedol. Sipos oli no obei long oda ya, bambae oli ded long faea. Trifala yangfala man ya, oli no fraet nating. Oli gat strong tingting blong mekem wosip i go long Jeova nomo. Oli trastem Jeova fulwan, nomata wanem samting i hapen long olgeta. Mo long taem ya bakegen, Jeova i blesem olgeta from we oli soemaot strong bilif mo fasin blong no fraet. Taem ol man blong king oli sakem trifala i go long faea we i laet bigwan bitim mak, Jeova i protektem trifala.​—Daniel 3:​1-​30.

Tok blong God i fulap long sam narafala eksampel blong ol man we oli talem no long ol fasin we oli no stret. Moses i no wantem se “oli kolem hem pikinini blong gel blong Fero,” nating se samting ya i save givim jans long hem blong haremgud “long fasin blong sin we i blong smoltaem nomo” long Ijip. (Hibrus 11:24-​26) Profet Samuel i no yusum haenem blong hem blong kasem mane. (1 Samuel 12:3, 4) Ol aposol blong Jisas Kraes oli no fraet blong talem no, taem ol man oli askem olgeta blong stop long wok blong prij. (Ol Wok 5:​27-​29) Jisas hem wan i talem no, wetem wan tingting we i strong, long olgeta fasin nogud​—go kasem laswan haf blong laef blong hem, taem ol soldia oli wantem givim “waen we i gat mir long hem.” Sipos hem i dring long waen ya, bambae hem i save lusum strong tingting blong hem blong fasgud long Jeova, long taem ya we i strong tumas.​—Mak 15:23; Matiu 4:​1-​10.

Talem No​—Wan Tok We i Save Givim Laef No Ded Long Yu

Jisas i talem se: “Yufala i mas pas long get ya we i smol nomo blong go insaed. From we get ya we i bigwan, mo rod ya we i isi nomo, hemia i blong go lus. Mo plante man oli stap folem rod ya. Be get ya we i smol nomo, mo rod we i strong, hemia i blong go kasem laef. Mo smol man nomo oli faenem.”​—Matiu 7:​13, 14.

Plante man oli stap folem rod we i bigwan, from we i isi nomo blong oli wokbaot long hem. Ol man long rod ya oli ronem samting we olgeta nomo i wantem, oli laekem ol tingting mo ol fasin long saed blong bodi nomo, mo oli no wantem stap defren, oli wantem folem tingting blong wol blong Setan. Ol man olsem oli harem se oli stap kalabus, taem oli folem ol loa mo rul blong God. (Efesas 4:​17-​19) Be, Jisas i talem klia se bigfala rod ya i “blong go lus.”

?From wanem Jisas i talem se smol man nomo oli jusum rod ya we i smol? Fastaem, hemia from we smol man nomo oli wantem se ol loa mo rul blong God i lidim laef blong olgeta. Smol man nomo i wantem se God i givhan long olgeta blong blokem ol traem, no ol jans, we oli pulum olgeta blong mekem nogud fasin. Mo tu, smol man nomo oli rere blong faet agensem ol nogud tingting mo ol nogud fren. I no gat plante man we oli rere blong faet agensem fasin fraet se narafala bambae i jikim olgeta from we oli jusum blong folem smol rod ya.​—1 Pita 3:​16; 4:4.

Ol man ya oli kasem save long filing we aposol Pol i gat, taem hem i tokbaot faet we hem i mas mekem blong talem no, long fasin blong mekem sin. Olsem wol blong yumi tede, fasin blong laef blong ol man Rom mo Gris long taem blong Pol, i mekem i isi nomo long ol man blong ronem ol nogud samting. Pol i eksplenem se, long tingting blong hem, hem i save wanem samting we i gud blong mekem. Be, oltaem tingting blong hem i mas ‘faet’ agensem ol samting blong bodi, we oli save lidim hem blong mekem ol samting we i nogud. (Rom 7:​21-​24) Yes, Pol i save se bodi blong hem i save givhan long hem, be tu, hem i save kam wan nogud masta. Taswe, hem i lan blong talem no long ol nogud tingting blong hem. Hem i raetem se: “Mi mi stap faetem gud bodi blong mi, mo mi mi stap bos long hem olsem we hem i wan slef nomo.” (1 Korin 9:​27, NW) ?Olsem wanem Pol i winim faet ya? Hem i no mekem olsem long prapa paoa blong hem, from we hem i wan sinman. Be, tabu spirit blong God i givhan long hem.​—Rom 8:9-​11.

From samting ya, nating se Pol i wan sinman, hem i holemstrong long Jeova, go kasem en blong laef blong hem. Bifo we hem i ded, hem i raetem se: “Long laef blong mi we mi mi bilif strong long Kraes, i olsem we mi mi stap resis strong long wan resis, mo naoia mi mi kamtru finis long en blong hem, mo mi mi stap holemstrong yet fasin blong bilif. Mo naoia, praes blong man we i win, i stap rere finis blong Masta blong yumi i givim long mi blong ona long mi.”​—2 Timoti 4:​7, 8.

Taem yumi stap faet agensem ol slak fasin blong yumi, i gat fulap eksampel we oli save leftemap tingting blong yumi. I no eksampel blong Pol nomo, be olgeta ya tu we Pol i bin folem eksampel blong olgeta​—olsem Josef, Moses, Daniel, Sadrak, Mesak, Abednego, mo plante narafala eksampel bakegen. Nating se ol man ya blong bilif, oli sinman, wanwan blong olgeta oli talem no long ol samting we oli nogud. I no from we oli stronghed, be from we oli strong blong folem ol stret fasin, mo tabu spirit blong Jeova i givhan long olgeta blong mekem olsem. (Galesia 5:​22, 23) Oli ol man we oli strong long saed blong spirit. Oli hanggri from ol tok we oli kamaot long maot blong Jeova. (Dutronome 8:3) Tok blong God i olsem laef blong olgeta. (Dutronome 32:47) Antap long samting ya, oli laekem Jeova mo oli fraetgud long hem. Mo, wetem help blong God, oli soem longfala tingting blong wokem fasin blong no laekem nating ol fasin we oli nogud.​—Ol Sam 97:10; Ol Proveb 1:7.

Yumi mas kam olsem olgeta ya. I tru se, blong gohed blong talem no long olkaen nogud samting, yumi nidim tabu spirit blong Jeova, olsem we ol man bifo oli bin kasem. Jeova i glad blong givim tabu spirit blong hem long yumi, sipos yumi askem samting ya long hem wetem fulhat blong yumi, stadi long Tok blong hem, mo kam oltaem long ol miting.​—Ol Sam 119:105; Luk 11:13; Hibrus 10:24, 25.

Timothy, we yumi tokbaot long stat, i haremgud from we hem i no fogetem ol nid blong hem long saed blong spirit. Afta we yangfala woman ya i harem toktok we Timothy i talem long narafala man blong wok, fasin mo tingting blong Timothy i pulum woman ya blong traem Timothy. Biaen, hem i singaot Timothy i go long haos blong hem taem hasban blong hem i no stap. Timothy i talem no. Be, woman ya i traem hem plante taem bakegen, olsem waef blong Potifa i bin mekem. Long ol taem ya, Timothy i talem no long hem wetem strong tingting mo wetem fasin kaen. Mo hem i gat jans tu blong givim gudfala witnes long woman ya, wetem Tok blong God. Timothy i gat bigfala tangkiu long Jeova we i bin givim strong tingting long hem blong talem no. Naoia Timothy i hapi from we hem i mared long wan naesfala Kristin sista. Yes, Jeova bambae i blesem ol man we oli wantem holemstrong long bilif blong olgeta, mo bambae hem i mekem olgeta oli strong blong talem no long ol fasin we oli nogud.​—Ol Sam 1:​1-3.