Yu go long sosol media, yu stap lukluk ol foto blong wan lafet we i jes pas. Yu luk se evri fren blong yu oli stap, mo yu luk se oli bin gat gud taem. !Be i gat wan man i no stap, hemia yu!
Nao maet yu stap tingting se: ‘?From wanem oli no invaetem mi?’
From we yu wantem tumas blong save, naoia yu harem nogud. !Yu harem se oli no laekem yu! Yu harem olsem se frensip blong yufala i olsem wan haos we oli wokem long ol pleing kad, we i save foldaon isi nomo. Filing ya se yu stap yu wan i kam bigwan long yu, mo yu stap tingbaot se: ‘?From wanem mi no gat ol fren?’
Sipos yu mekem ol samting blong givhan long narafala, bambae yu neva harem se yu stap yu wan.
Evri tingting ya, ansa blong olgeta se giaman.
?From wanem?
Trutok long saed blong frensip mo fasin ya blong stap yu wan
Nating se yu gat plante fren, hemia i no min se bambae yu neva harem se yu stap yu wan.
“Mi mi kea long ol fren blong mi, be samtaem mi no ting se olgeta oli kea long mi. Yu save harem se yu stap yu wan moa, taem yu stap wetem ol fren be i luk olsem se oli no lavem yu o nidim yu.”—Anne.
Nating se yu joen long sosol media, be hemia i no min se bambae yu neva harem se yu stap yu wan.
“Sam man oli jusum ol fren blong olgeta olsem we man i jusum ol naes samting blong flasem rum. Be nomata se rum i fulap long ol naesfala samting ya, be man bae stil harem yet se i no gat man i lavem hem. Sipos yu no gat ol gudfala fren, hemia i min se ol fren long sosol media oli olsem ol naesfala samting ya nomo blong flasem rum.”—Elaine.
Nating se yu stap teks plante, be hemia i no min se bambae yu neva harem se yu stap yu wan.
“Samtaem, taem yu harem se yu stap yu wan, yu gohed blong jekem fon blong yu blong luk sipos ol fren blong yu oli sanem wan mesej long yu. !Mo taem yu gat filing ya finis se yu stap yu wan, mo yu luk se i no gat wan long olgeta we i traem blong teks long yu, hemia bambae i mekem yu harem nogud moa!”—Serena.
Nating se yu mekem ol samting blong givhan long narafala, be hemia i no min se bambae yu neva harem se yu stap yu wan.
“Oltaem mi glad nomo blong givim samting long ol fren blong mi, be mi luk se olgeta oli no mekem olsem long mi. Mi no rigret se mi givim samting long olgeta, be i narakaen blong luk we oli neva mekem wan samting blong soem se oli glad from gudfala fasin blong mi.”—Richard.
Stamba poen: Filing ya se yumi stap yumi wan i save spolem tingting blong yumi moa. Wan yangfala woman we nem blong hem Jeanette, i talem se: “Filing ya i kamaot insaed long wan man, be i no kam aotsaed.”
?Yu save mekem wanem sipos yu harem se yu no gat fren mo se yu stap yu wan?
Rod blong winim filing ya
Traehad blong no ting nating long yu wan.
“Filing ya se yu stap yu wan i save mekem yu ting nating long yu wan. I had blong faenem ol fren taem yu harem se ol narafala oli no intres long yu.”—Jeanette.
Baebol i talem se: “Yu mas lavem neba blong yu olsem we yu lavem yu wan.” (Galesia 5:14) Blong gat ol gudfala fren, yumi mas lavem yumi wan, be yumi no ting se yumi gud moa long ol narafala.—Galesia 6:3, 4.
No sore long yu wan.
“I had blong winim filing ya se yu stap yu wan. Taem yu gat filing ya, bambae i had blong sakemaot. Sipos yu letem filing ya i stap long yu, bambae i no longtaem yu sore long yu wan, nao ol narafala bambae oli no wantem stap wetem yu, ale hemia i save mekem yu harem nogud moa.”—Erin.
Baebol i talem se: “Man we i gat lav, . . . hem i no tingbaot hem wan nomo.” (1 Korin 13:4, 5) I tru se taem yumi tingbaot yumi wan tumas, yumi no gat sore mo hemia i mekem se i no gat man i wantem kam fren blong yumi. (2 Korin 12:15) Yu mas luksave samting ya: !Sipos glad blong yu i dipen nomo long samting we ol narafala oli mekem, i sua se bambae tingting blong yu i foldaon! Ol tok olsem: “I neva gat wan i ringim mi” mo “I neva gat wan i invaetem mi,” oli soemaot klia se yu yu dipen long ol narafala nomo blong oli mekem yu harem gud. ?Yu no ting se hemia i gat smol paoa long olgeta?
No letem enikaen man i kam fren blong yu.
“Man we i gat filing ya se hem i stap hem wan, mo i wantem se narafala i intres long hem, maet bambae i no moa kea se hu i soem intres long hem. Oli wantem nomo se narafala i intres long olgeta. Be sam man bambae oli mekem yu harem se oli intres long yu mo biaen oli yusum yu. Mo hemia bambae i mekem yu harem nogud moa bitim fastaem.”—Brianne.
Baebol i talem se: “Man we i stap wokbaot wetem man we i waes, bambae hem i kam waes, be man we i stap joen wetem man we i stupid, bambae hem i kasem trabol nomo.” (Ol Proveb 13:20) Wan man we i hanggri tumas bambae i kakae eni kakae nomo. Long sem fasin, man we i wantem tumas blong gat ol fren, i save go lukaot ol fren long ol rong ples. Sipos i olsem, i isi nomo blong narafala i kontrolem hem blong mekem samting we i no stret, maet hem i save ting se i nomol nomo blong gat ol fren olsem, mo se i no gat eni gudfala samting moa.
Lastok: Yumi evriwan i gat filing ya samtaem se yumi stap yumi wan, be samfala, filing ya i strong moa long olgeta. Filing ya i save mekem yu harem nogud tumas, be hem i jes wan filing nomo. Plante taem ol filing blong yumi oli kamaot from ol tingting blong yumi, mo yumi save kontrolem ol tingting blong yumi.
Yu mas gat stret tingting tu long samting we ol narafala oli mekem. Jeanette we yumi tokbaot hem finis i talem se: “I no evri man we oli save kam bes fren blong yu blong olwe, be yu save faenem ol man we bambae oli kea long yu. Mo sipos oli kea long yu, hemia i naf blong mekem yu no harem se yu stap yu wan.”