Samting We Bigfala Ren i No Save Karemaot

OL MAN BLONG WEKAP! LONG JEMANI, OSTRIA, MEKSIKO, MO KORIA, OLI RAETEM STORI YA

LONG yia 2002, i gat rabis weta long plante ples blong wol. Bigfala wota i ron long Yurop, wan bigfala hariken i spolem Meksiko mo wan bakegen i spolem Koria. Ol disasta ya oli nogud tumas, be oli mekem wan gudfala samting i hapen. Yes, oli mekem se lav blong ol trufala Kristin i kam strong moa.

Long yia 2002, afta we bigfala wota i ron long Yurop, samfala oli askem long Helmut Schmidt we i hedgavman blong Wes Jemani bifo, wanem help ol man oli nidim. Hem i ansa se: “Ol man oli nidim kakae, haos, mane, mo oli nidim help long saed blong spirit.” Ol Witnes blong Jeova oli mekem wan bigfala wok blong givhan long ol man ya we oli harem nogud long saed blong bodi mo spirit. Tingbaot wok we oli mekem long Jemani, Ostria, Meksiko, mo Koria.

Plante Man Jemani Oli Givhan

Taem nius i kamaot se bigfala wota bambae i kavremap Jemani, plante Witnes blong Jeova oli joen wetem ol narafala man blong traem blokem wota ya. Long taon ya Dresden, gel ya Kathleen we i gat 19 yia blong hem, i talem se: “Mi mi no save stap nating nomo. Taem mi harem nius ya se samfala oli save lusum evri samting blong olgeta, mi mas go halpem olgeta.”

Ol Witnes long Jemani oli mekem plan kwiktaem blong givhan long ol man. Ol Kristin ya oli harem se oli mas halpem speseli ol Kristin brata mo sista blong olgeta, be oli soem lav tu long ol narafala man. (Mak 12⁠:31) Ale, bitim 2,000 wokman oli seraot long ol smosmol grup blong 8 no 12 man. Wanwan grup i kasem wan wok blong mekem. Long hed ofis blong ol Witnes blong Jeova long Selters, Jemani, oli yusum 13 telefon laen blong ol man oli save ring i kam blong faenemaot nius long saed blong disasta ya, mo blong oli save putum nem blong olgeta blong wok.

Ronnie mo Dina, tufala i Witnes blong Jeova we tufala i prij evri dei, tufala i tijim ol fren mo ol narafala man long trutok blong Baebol. Taem tufala i harem nius ya se wota i stap antap, tufala i go fastaem long medel blong taon ya Dresden blong givhan long ol man we oli stap traehad blong sevem ol olfala haos blong plante handred yia finis. Taem wota i godaon, Ronnie mo Dina i go long Freital, nao tufala i givhan long ol Witnes long ples ya blong oli draemap Haos Kingdom we doti wota i fulap long hem. Biaen, grup ya i givhan long ol narafala man. Ona blong wan restoron klosap long Haos Kingdom ya, i glad tumas taem ol Witnes oli karemaot sofmad mo doti long restoron blong hem mo long wan smol rum aninit long restoron ya.

Siegfried mo Hannelore, tufala i stap long vilej ya Colmnitz, 40 kilomita longwe long Dresden, long saed i go long saot-wes. Wan smol krik we i ron long medel blong vilej ya i solap gogo i kam wan bigfala reva, mo i ron tru long haos mo yad blong tufala. Taem wota ya i godaon, ol man raonabaot oli sapraes blong luk 30 Witnes blong ol narafala ples oli kam klinim haos blong Siegfried mo Hannelore. Afta, grup ya i klinim yad blong sam narafala haos. Sam man blong vilej ya, oli askem long grup ya wanem nao i pulum olgeta blong kam 100 kilomita blong givhan long ol man we oli no save olgeta nating. Hemia i givim janis long ol Witnes ya blong talem ol gudfala tok blong Baebol blong leftemap tingting blong ol man ya long Colmnitz.

Wota i kavremap sam haf blong taon ya Wittenberg tu. Bifo we wota i kam antap, tufala Witnes ya Frank mo Elfriede, wetem sam narafala man long ples blong tufala, oli wok blong sam dei blong traem blokem wota ya. Oli fulumap sanbij long ol bag mo stakemap olgeta long saed blong reva. Taem wota i godaon, Frank mo Elfriede i go luk ol man we oli lusum olting blong olgeta, tufala i karem kakae long olgeta mo talem ol gudfala tok blong leftemap tingting blong olgeta. Frank i tingtingbak long taem ya, i se: “Wan woman we mitufala i go luk hem, hem i sapraes tumas se mitufala i karem kakae i kam long hem fri nomo, nating se mitufala i no save hem nating. Hem i talem se i no gat wan man long jos blong hem we i kam luk hem. Mo wan narafala grup we i karem kakae i kam, oli askem long hem blong pem kakae ya. Ol man oli sapraes tumas blong luk ol Witnes blong Jeova we oli no moa karem ol buk mo Baebol long han blong olgeta, be oli karem hot kakae.”

Ol Man Ostria Oli Hareap Blong Givhan

Long kantri blong Ostria tu, wota i spolemgud plante ples. Ol Witnes oli putumap tri komiti blong lukaot long wok blong givhan long ol man long kantri ya. Fastaem, oli mekemgud bakegen tri Haos Kingdom we wota i spolem. Klosap 100 famle we oli Witnes, oli kasem trabol from bigfala wota ya we i ron i go insaed long 50 haos. Samfala oli lusum evri samting blong olgeta, oli holem nomo ol klos we oli werem. Hed ofis blong ol Witnes long Ostria i talemaot samting ya long ol kongregesen, nao olgeta oli stat sakem mane blong givhan long ol Kristin brata blong olgeta. Long Septemba, presen mane ya we oli givim i kasem 3,400,000 vatu.

Wan mama i raetem leta ya se: “Smol boe blong mi we i gat eit yia blong hem, i stap putumgud smol mane we hem i kasem, ale naoia hem i gat 1,400 vatu i stap. Be taem hem i harem nius se sam Kristin brata oli lusum olting blong olgeta, hem i wantem givim olgeta mane blong hem blong halpem olgeta.”

Ol Regional Building Committees (RBC), we oltaem oli lukaot long wok blong bildim ol Haos Kingdom, oli singaot sam wokman blong oli mekemgud ol haos bakegen. Wan man we i luk wok blong olgeta i se: “Ol niuspepa oli mas raetem stori long saed blong wok ya we yufala i stap mekem.” Samfala we fastaem oli no laekem ol Witnes blong Jeova, oli jenisim tingting blong olgeta. Wan woman we hem i wan Witnes, i talem se: “Kam kasem naoia, ol pikinini blong mi we oli no Witnes, oli no wantem lesin taem mi traem blong serem bilif blong mi wetem olgeta. !Be naoia, tingting blong olgeta i jenis mo oli glad blong lesin!”

Ol Witnes oli traehad blong halpem ol man we oli no Witnes tu. Wan woman i haremgud tumas taem wan Witnes i kam long haos blong hem long haf pas seven long moning blong givhan long hem. Woman ya i mas aot long haos blong hem from we wota i stap kam insaed. Biaen, taem hem i kambak bakegen long haos blong hem, hem i faenem wan smol leta we ol Witnes oli pinim long get. Leta ya i talem se: “Sipos yu nidim help, singaot long mifala.” Ale, ol Witnes oli kam givhan long hem blong karemaot sofmad mo doti long haos mo yad blong hem.

Wan grup blong 100 Witnes i go long taon ya Au blong givhan long ol Witnes mo ol narafala man long ples ya. Oli seraot long ol smosmol grup mo ol lida blong ol wanwan grup oli go long evri haos blong faenem ol man we oli nidim help. Ol man oli sek taem oli luk ol Witnes oli kam wetem ol pam blong karemaot wota mo ol brum mo savel blong klinim ples. Long sam aoa nomo, oli finisim wok we i save tekem wan wik blong ol wanwan man oli mekem. Wota i ron long ae blong ol man ya taem oli luk ol wok we oli mekem.

Klosap 400 Witnes oli joen long wok blong givhan long ol man​—⁠oli wok dei mo naet we oli no spel. Ol man we oli luk wok blong olgeta oli luksave klia se trufala Kristin skul i gat bigfala paoa long fasin blong man.

Hariken Isidore i Kilim Meksiko

Isidore i stat olsem wan smol win long not Veneswela. Be paoa blong hem i kam antap gogo, long Septemba 22, 2002, hem i kilim Yucatán Peninsula long Meksiko we win blong hem i kasem 190 kilomita long wan aoa. Win mo bigfala ren blong hem i spolem moa samting i bitim olgeta narafala disasta long histri blong tufala ples ya Yucatán mo Campeche. Hem i spolem sam samting long Quintana Roo tu. Long Yucatán nomo, hariken ya i spolem 95,000 haos, mekem se 500,000 man oli trabolgud.

Ol Witnes blong Jeova oli mekem bigfala wok blong givhan long ol man long Yucatán. Wan niuspepa long not Meksiko i raetem wan stori we nem blong hem se, “Ol Witnes Blong Jeova Oli Sevem Ol Man.” Bifo we hariken ya i kam, ol Witnes oli putumap wan komiti blong lukaot long wok blong halpem ol man. Oli faenem ples blong slip blong plante handred Witnes. Ol kongregesen raonabaot oli givim presen mane. Komiti ya i givimaot klos, meresin mo bitim 22 tan kakae long ol man we oli laef tru long hariken ya, wetem sam man we oli no Witnes tu. Ol elda oli go luk ol man we oli kasem trabol from Isidore, blong leftemap tingting blong olgeta.

Afta long hariken ya, ol Witnes oli putumap ol komiti blong faenem ol Kristin brata sista blong olgeta. Sam Witnes oli bin stap tri dei, olgeta nomo, long bus no long wan narafala ples we i no gat kakae mo wota. !Long sam ples, wota i kam antap gogo i kavremap ol pos laet! Ale, ol Witnes oli yusum spid bot blong lukaot ol man we oli nidim help, mo blong givim kakae long ol man, mo blong karem plante man oli go long sefples.

Lokol gavman i letem sam bot mo sam narafala tul long ol Witnes, blong oli go givhan long ol man long sam ples we ol narafala oli fraet blong go long olgeta. Fastaem, wan haeman blong ami i wantem blokem ol Witnes, hem i talem se i denja tumas blong oli go long ol ples ya. Be, taem hem i luk we ol Witnes oli no fraet nating mo oli wantem tumas blong givhan, hem i se: “Mi luksave se yufala i rere blong tekem ol helikopta sipos yufala i nidim blong sevem ol man. Ale, ol trak blong mifala oli stap blong yufala i yusum, yufala i save go long weples yufala i nidim blong go long hem.”

Wan ona blong stoa i wantem save from wanem sam Witnes oli stap pem fulap botel wota. Oli talem long hem se bambae oli givim wota ya long ol Kristin brata blong olgeta mo long ol narafala we oli nidim. Ale, ona blong stoa ya i givim olgeta wota we oli nidim, i fri nomo. Nekis dei, hem i givim plante moa botel wota. Long wan narafala stoa, wan man we i stap pem ol samting i askem long ol Witnes from wanem oli stap pem plante kakae. Taem oli talem long hem se i blong givim long ol man we oli lusum ol samting long hariken, hem i givim mane long olgeta blong oli save pem sam moa kakae bakegen.

Hariken Isidore i mekem se 3,500 famle we oli Witnes oli lusum olting blong olgeta, be i no gat wan Witnes blong Jeova we i lus no i ded. Be from we i gat 331 haos blong ol Witnes we hariken ya i spolem no i brekem, i nidim wan plan blong wokem ol haos ya bakegen. Ale ol Witnes we oli savegud wok ya blong bildim haos, oli go luk ol wanwan haos mo Haos Kingdom blong faenemaot wanem wok oli mas mekem. Kam kasem naoia, oli wokemgud 258 haos bakegen, mo oli bildim 172 niufala haos. Mo tu, oli stap wokem bakegen 19 Haos Kingdom we oli brobrok.

Wan elda blong kongregesen long Yucatán i talem se: “Mi ridim ol stori long ol buk blong yumi long saed blong wok we ol Witnes oli mekem long ol narafala kantri long taem blong disasta. !Be i moagud olgeta blong joen long wok ya! Bilif blong mi mo blong plante narafala Witnes i strong moa naoia, from we mifala i luk olsem wanem ogenaesesen blong Jeova mo ol gudfala brata blong yumi oli kea mo oli wok hareap blong givhan long yumi.”

Wan woman i talem se: “Sipos jos blong mi i bin givhan long mi olsem we yufala ol Witnes i mekem, bambae mi glad tumas.” Wan narafala woman we ol Witnes oli karem hem i go long sefples, i talem se: “Tangkiu ol Witnes blong Jeova. Olgeta nao oli sevem laef blong mifala. Oli soem lav mo putum laef blong olgeta long denja blong karemaot mifala long haos we i stap draon.”

Bigfala Hariken i Kilim Koria

Long Ogis 31 mo Septemba 1, 2002, hariken Rusa i kilimgud Koria. Song-pil Cho, we i elda long wan kongregesen, i talem se: “I olsem we mifala i stap stanap aninit long wan wotafol. Mo ren ya i gohed nomo, i no stop.” Bitim 870 milimita blong ren i foldaon long 24 aoa. I neva gat wan taem blong bigfala ren olsem bifo.

Niuspepa ya The Korea Herald, i talem se wota i kavremap 28,100 haos mo 85,000 hekta blong graon. Samwe long 70,000 man oli mas aot long haos blong olgeta. Hariken ya i kilim i ded 301,000 buluk, i draonem 126 sip, mo i brekem plante handred pos laet. Bitim 180 man oli ded no oli lus. Tu long olgeta i Witnes blong Jeova.

Ol Witnes blong Jeova long ples ya oli mekem i sem mak long ol Witnes long Yurop mo Meksiko. Long olgeta ples blong kantri ya oli sanem presen i kam, olsem klos, blangket, mo ol narafala samting we ol man oli nidim. Be, sam Witnes oli stap long bus we i no gat wan man i save kasem olgeta. Hariken ya i spolem ol rod mo plante brij, mo i no moa gat lektrik mo telefon tu. Ale, sam grup blong ol Witnes oli wokbaot i go long leg nomo blong givhan long ol brata mo sista ya. Witnes ya Song-pil Cho we i joen long wan grup, i tokbaot wan ples we oli go long hem, i se: “Hariken i spolem seven brij mo i wasemaot rod long plante ples. Taem mifala i kamtru long taon ya, mifala i luk we hariken i spolem no brekem klosap evri haos. Ples i smel nogud, mo ol dedbodi blong ol anamol oli stap olbaot. !Mifala i glad tumas blong faenem sikis Kristin brata mo sista blong mifala! Oli lusum olting blong olgeta be oli laef i stap mo oli no gat kil.”

Ol Witnes blong Jeova oli rere finis from disasta ya. Oli save se long wet taem, evri yia wota i save kavremap plante ples, ale grup ya blong RBC long Seoul i mekem plan finis from wok we oli mas mekem sipos i gat wan disasta. Stat long 1997, evri yia grup ya i trenem ol man blong oli rere blong givhan long taem blong disasta.

Long Septemba 2, ol wokman we RBC i trenem olgeta finis, oli kamtru long is kos, nao oli mekem ofis blong olgeta long Haos Asembli blong ol Witnes blong Jeova long taon ya Kangnŭng. ?Wanem faswan wok blong olgeta? Oli karem klin wota i go long ol man we oli lusum evri samting long hariken ya. Taem wota i kavremap ol ples, klosap oltaem ol paep blong wota oli brok mo ol doti wota i meks wetem klin wota blong dring. Ale, RBC i sanem ol trak oli go blong karem ol bigfala tang wota long ol ples we hariken i kilim olgeta.

Afta we ren i stop, sofmad i stap olbaot mo ples i smel nogud. Be, ol grup ya oli gat wan gudfala fasin blong klinim ples. Klosap olgeta haos long ples ya oli simen, ale ol wokman oli tekemaot ol pepa long wol blong ol haos ya mo ol mat long floa, nao oli sutum haos long wota.

Klosap oltaem, wota we i ron bigwan i spolem ol mesin we oli wok wetem lektrik. Be, sipos ol man oli hareap blong klinim mo draemap ol aesbokis mo oven, plante taem oli save wok bakegen. RBC i rere finis from wok ya. Oli yusum ol oven we oli oraet yet blong draemap ol haos. Wok ya i tekem tu no tri wik.

Mo tu, ol man oli mas kwik blong wasem ol klos mo blangket, sipos no bambae oli kam rotin. Ale, sam Witnes oli fulumap ol doti klos blong ol Kristin brata blong olgeta long ol bag, nao oli wasem olgeta. Sofmad i fulap long ol klos ya, i no isi blong wasem olgeta oli klin. Mo tu, oli mas was long wan reva we i kolkol bitim mak. Wan man blong niuspepa i harem nius blong wok ya we ol Witnes oli mekem from lav we oli gat long ol brata sista blong olgeta, nao hem i putum wan bigfala pija blong olgeta long niuspepa blong hem.

Yes, bigfala ren long Yurop, Not Amerika, mo Esia, i karemaot plante haos, graon, mo laef tu. Samting ya i nogud tumas. Ol disasta olsem oli hapen plante naoia long “ol las dei” blong wol ya ‘we laef i kam strong tumas.’ (2 Timoti 3⁠:​1, NW ) Be ol disasta ya oli makemgud wan samting long tingting blong yumi: Ol trufala Kristin oli lavlavem olgeta mo oli lavem ol man raonabaot long olgeta. Lav ya mo fasin blong tingbaot narafala fastaem, i wan samting we bigfala ren i no save karemaot.

[Tok blong pija long pej 10]

JEMANI—Wan haos we bigfala ren i spolem

[Tok blong pija long pej 11]

JEMANI—Bitim 2,000 man we oli wok fri, oli hareap blong halpem ol man

[Tok blong pija long pej 12]

OSTRIA—Oli wokemgud bakegen Haos Kingdom long Ottensheim

Lefsaed: Wan grup we oli bin halpem ol Witnes mo sam narafala long Au

[Tok blong pija long pej 13]

MEKSIKO—Raetsaed: Komiti i givim wota blong dring long ol man we oli lusum olting blong olgeta

Daon: Oli wokem wan niufala haos

[Tok blong pija long pej 15]

KORIA—Lefsaed kasem raetsaed: Wan haf blong taon we wota i kavremap; oli sutum haos long wota blong klinim; oli wasem klos long wan smol reva