Baebol i Talem Wanem
?I Rong Blong Mekem Wan Samting Blong Blokem Woman Se i No Gat Bel?
?WANEM tingting blong yu? ?I rong blong wan mared man mo woman i mekem wan samting blong blokem woman se i no gat bel? Ating bambae yu ansarem kwestin ya folem tingting blong jos blong yu. Katolik jos i tijim se enikaen samting we i blokem woman blong i no save gat bel, hem i “nogud.” Tijing blong Katolik hemia se evri taem we mared man mo woman i slip tugeta, tufala i mas gat janis blong mekem pikinini. Ale, jos ya i talem se i “rong” blong mekem wan samting blong blokem pikinini.
Be plante man oli no save agri long tingting ya. Wan niuspepa (Pittsburgh Post-Gazette) i talem se “bighaf blong ol Katolik long Yunaeted Stet (75 pesen) oli ting se jos i mas letem ol man mo woman i blokem pikinini sipos oli wantem. . . . Evri dei plante milian [Katolik] oli brekem loa blong jos long saed ya.” Wan long olgeta ya, nem blong hem Linda. Linda i gat tri pikinini finis, mo hem i talem stret se hem i stap dring meresin blong i no save gat bel. Hem i se: “Long tingting blong mi, mi no harem se mi stap mekem wan sin.”
?Tok blong God, Baebol, i talem wanem?
Laef i Wan Sas Samting
God i tingbaot laef blong wan pikinini olsem wan sas samting, nating se pikinini ya i jes stat long bel blong mama blong hem. Tabu spirit i pulum Deved we i king blong Isrel bifo blong raetem se: “Yu mekem we mi mi haed gud long bel blong mama blong mi. . . . Longtaem bifo we mi bon, mi mi smosmol pikinini, be ae blong yu i luk mi finis. Mo plan blong olgeta haf blong bodi blong mi, oli stap finis long buk blong yu.” (Ol Sam 139:13, 16, NW) Taem wan pikinini i stat gru long bel blong mama blong hem, hemia wan niufala laef we i stat. Mo Loa blong Moses i talem se sipos wan man i spolem wan pikinini we i no bon yet, i stret we hem i kasem panis from. Eksodas 21:22, 23 (NW) i talem se sipos sam man oli stap faet mo oli givim kil long woman we i gat bel, nao hem no pikinini blong hem i ded, ol jaj blong taon oli mas lukluk long bisnes ya. Oli mas skelemgud ol samting we i hapen mo lukluk sipos ol man ya oli minim blong givim kil long woman ya no nogat. Maet oli jajem wan man se hem i mas ded blong ‘sol blong hem i save pemaot sol’ blong hemia we i ded.
Ol hasban mo waef oli mas tingbaot ol tok long vas ya taem oli jusum wan rod blong blokem pikinini, from we sam rod oli save kilim pikinini afta we hem i stat gru long bel blong mama blong hem. Ol rod olsem oli agensem tingting blong God se yumi mas tinghae long laef. Be bighaf blong ol rod blong blokem pikinini oli no kilim pikinini afta we hem i stat gru long bel blong mama blong hem. ?I stret blong yusum wan long olgeta ya?
I no gat wan tok long Baebol we i talem se ol Kristin oli mas gat pikinini. I tru, God i givim oda long faswan man mo woman se: “I gud yutufala i gat plante pikinini blong yutufala, blong . . . bambae oli save go stap long olgeta ples long wol.” Mo hem i givim sem oda long Noa mo famle blong hem. Be Baebol i no givim oda ya long ol Kristin. (Jenesis 1:28; 9:1) Taswe, ol mared man mo woman oli save jus sipos oli wantem gat pikinini, mo hamas pikinini oli wantem, mo wetaem bambae oli gat. I no gat wan tok long Baebol we i agensem fasin blong blokem pikinini. Taswe, sipos wan man mo waef blong hem tufala i jusum wan rod blong blokem pikinini we i no kilim pikinini long bel, hemia i bisnes blong tufala nomo. ?Sipos i olsem, from wanem Katolik jos i agensem samting ya?
Waes Blong Man Mo Waes Blong God
Sam buk blong Katolik oli talem se long ol yia afta long yia 100, samfala we oli bin talem se oli Kristin oli stat blong folem wan rul blong ol Stoik.a Ol man ya oli ting se ol hasban mo waef oli mas slip tugeta nomo taem oli wantem mekem pikinini. Oli yusum waes blong olgeta blong eksplenem risen blong samting ya, oli no yusum ol tok blong Baebol. Ale, rul ya i stanap long waes blong man, i no long waes blong God. Tingting ya blong man i stap blong plante handred yia mo sam tija blong Katolik oli ademap sam moa tingting long hem bakegen.b Samting we i kamaot, hemia tingting ya se man mo woman we i mared, tufala i mekem sin sipos tufala i slip tugeta blong haremgud nomo long lav blong tufala. Hemia i min se sipos tufala i mekem wan samting blong woman i no save gat bel, tufala i mekem nogud fasin. Be Baebol i no tijim samting ya.
Long buk blong Ol Proveb long Baebol, i gat ol naesfala tok blong eksplenem glad we i kamaot taem hasban mo waef i slip tugeta blong serem lav blong tufala. Hem i se: “Yu mas dring wota we i kamaot long wel blong yu nomo, mo smol wota we i ron i kamaot long medel blong wel blong yu nomo. Letem maot blong wota blong yu i kasem blesing, mo stap glad wetem waef blong yu we i mared long yu taem yu yang yet. Yu save laekem hem olsem wan woman dia, hem i naes olsem wan nani we i stap long bigfala hil. Oltaem yu mas letem titi blong hem nomo i mekem yu yu glad tumas from lav blong hem. Olwe yu mas stap harem gud tumas long lav blong hem.”—Ol Proveb 5:15, 18, 19, NW.
Fasin ya we hasban mo waef i save slip tugeta, hem i wan presen we God i givim. Be fasin ya i no blong mekem pikinini nomo. Taem tufala i slip tugeta, hemia wan rod blong tufala i soemaot filing mo lav blong tufala. Taswe, sipos hasban mo waef i wantem yusum wan samting blong blokem pikinini, hemia jus blong tufala, mo i no mas gat wan man i jajem tufala from.—Rom 14:4, 10-13.
[Ol futnot]
a Wan grup blong man bifo, we oli bilif se ol man we oli waes oli no mas soem filing blong olgeta.
b Long ol yia afta long 1200, Gregory 9 i putumap “faswan loa we pop i givim long fulwol, blong putum tabu long ol fasin we oli blokem woman blong i no gat bel,” olsem New Catholic Encyclopedia i talem.
?YU YU BIN TINGBAOT?
◼ ?Hasban mo waef i mekem sin sipos tufala i slip tugeta be tufala i no wantem mekem pikinini?—Ol Proveb 5:15, 18, 19, NW.
◼ ?Ol Kristin oli mas lukaot long wanem samting sipos oli yusum wan rod blong blokem pikinini?—Eksodas 21:22, 23, NW.
◼ ?Wanem tingting we ol narafala oli mas gat long ol man mo woman we oli yusum wan rod blong blokem pikinini?—Rom 14:4, 10-13.
[Tok blong makem poen long pej 27]
God i givim oda long faswan man mo woman se: “I gud yutufala i gat plante pikinini blong yutufala, blong . . . bambae oli save go stap long olgeta ples long wol.” Mo hem i givim sem oda long Noa mo famle blong hem. Be Baebol i no givim oda ya long ol Kristin