Poen 13
Lukluk Ol Man
FES mo ae blong yumi i soemaot tingting mo fasin blong yumi. Ae i save soemaot se yumi sek long wan samting no yumi fraet. Mo ae i save soemaot tu se yumi sore mo yumi gat lav. Samtaem, fes mo ae blong yumi i save soemaot se yumi no sua long wan samting no yumi harem nogud tumas. Wan olfala man i tokbaot ol manples blong hem we oli bin fesem plante trabol mo oli safa bigwan, se: “I olsem we ae blong mifala nomo i toktok.”
Taem yumi storian long wan man be yumi lukluk i go long narafala samting, man ya i save gat rong tingting long yumi mo samting we yumi talem. Long plante kantri, ol man oli trastem man we i lukluk stret long fes blong olgeta mo i tok kaen. Be sipos man i stap lukluk i godaon long graon no long wan narafala samting taem hem i toktok, maet ol man oli ting se hem i stap giaman no hem i no save gud long samting we hem i stap tokbaot. Long sam narafala kantri, ol man oli no laekem we man i lukluk stret long fes blong olgeta, oli ting se man olsem i no gat respek, hem i wantem mekem trabol, no i stap lukaot rao. Hemia i tru moa sipos man i mekem fasin ya taem i stap toktok long wan woman no woman i stap toktok long man, mo taem man i stap toktok long wan jif no wan narafala haeman. Mo long sam ples, sipos wan yangfala i lukluk stret long fes blong wan olfala taem hem i toktok, i olsem we hem i no gat respek.
Be taem yu stap talem wan impoten samting long wan man, i gud yu lukluk stret long fes blong hem, sipos i stret blong mekem fasin ya long ples blong yu. Samting ya i save givim paoa long tok blong yu, mo i save soemaot long man ya se yu stap tok tru. Yu save tingbaot wanem we Jisas i mekem taem ol disaepol blong hem oli sapraes long tok blong hem, nao oli talem se: “?Be hu nao bambae i save kasem laef?” Baebol i talem se: “Jisas i lukluk long olgeta, i talem se, ‘Samting ya, i strong tumas blong man i mekem, be God i save mekem olgeta samting.’” (Mat. 19:25, 26) Baebol i talem tu se aposol Pol i wajem gud fasin blong ol man we oli stap lesin long hem. Wan taem, Pol i stap toktok long plante man, nao i gat wan man i stap we leg blong hem i nogud finis taem hem i bon. Ol Wok 14:9, 10 i talem se: “Pol i luksave we man ya i bilif long Jisas finis, mo from we hem i bilif olsem, leg blong hem i save kamgud. Nao hem i lukluk stret long man ya, i singaot bigwan, i talem se, ‘Yu girap, yu stanap.’”
Advaes Blong Folem Long Wok Blong Prij. Taem yu stap prij, yu mas kaen gud long man mo yu mas soemaot se yu yu wan fren blong hem. Taem yu luk se i stret, yu save askem ol kwestin we oli pulum tingting blong man, mo yu save statem wan storian long samting we yutufala tugeta i laekem tokbaot. Long taem ya, i gud yu lukluk stret long fes blong man wetem respek mo kaen fasin. Taem yu smael blong soemaot se yu glad, samting ya i save mekem narafala i harem gud. Mo tu, smael i save soemaot se yu yu wanem kaen man, mo i save givhan long man blong i no fraet blong storian wetem yu.
Sipos i stret blong lukluk long fes blong man, maet samting ya i givhan long yu blong yu save wanem blong talem mo mekem. Sipos man we yu toktok long hem i kros no hem i no wantem lesin, ating bambae yu luksave samting ya. Sipos hem i no kasem save long samting we yu talem, fes blong hem bambae i soemaot samting ya tu. Sipos hem i no moa wantem lesin long yu, bambae yu luksave. Mo sipos hem i glad blong lesin, hemia tu bambae yu luksave. Ol samting we yu luksave long fes mo ae blong man bambae i givhan long yu blong yu save sipos yu mas tok hareap moa no slodaon, sipos yu mas pulum hem moa blong joen long storian no yu mas finisim storian blong yu, no sipos yu mas eksplenem long hem rod blong mekem Baebol stadi.
Taem yu stap prij no yu stap mekem wan Baebol stadi, i gud yu traem lukluk wetem respek long fes blong man. Be yu no mas lukluk hem strong mo lukluk hem longtaem, samting ya i save mekem hem i sem. (2 King 8:11) Yu mas traem storian long fasin we i isi nomo mo i soemaot se yu yu wan fren, mo yu mas traem lukluk plante taem long fes blong hem. Long plante kantri, fasin olsem i mekem man i haremsave se yu yu glad blong toktok long hem. I tru se taem yu ridim Baebol no wan buk, ae blong yu bambae i stap long pej we yu stap ridim. Be taem yu ridim wan poen we yu wantem se i stap gud long tingting blong man, i gud yu lukluk stret long hem blong smoltaem nomo. Sipos yu lukluk hem wanwan taem olsem, bambae yu luksave tingting blong hem long samting we yu stap ridim.
Maet yu stap sem blong lukluk stret long fes blong man. Sipos i olsem, yu mas gohed nomo blong traem winim fasin sem ya. Sipos yu trenem yu, bambae i kam olsem prapa fasin blong yu blong lukluk fes blong ol man, mo maet samting ya i givhan long yu blong yu storian gud wetem olgeta.
Taem Yu Givim Wan Tok. Baebol i talem se bifo we Jisas i statem Bigfala Toktok blong hem antap long hil, hem i “lukluk i go long ol man blong hem.” (Luk 6:20) I gud yu folem fasin ya. Sipos yu gat wan tok blong mekem long fored blong ol man, yu mas stanap fesem olgeta, nao bifo we yu toktok, yu traem spel smoltaem nomo blong lukluk olgeta. Yu save lukluk fes blong sam man, sipos i stret blong mekem olsem long ples blong yu. Smol spel ya i save givhan long yu blong yu no moa seksek. Bambae i givim janis long ol man tu blong oli luk long fes blong yu se yu harem olsem wanem long samting we bambae yu tokbaot. Mo tu, bambae yu givim smoltaem long ol man blong oli kam kwaet blong lesin gud.
Taem yu stap givim tok, yu mas lukluk ol man. I no naf blong lukluk olgeta olsem wan grup nomo. I gud yu traem jusum wanwan man blong yu lukluk olgeta. Long klosap evri kantri, ol man oli ting se i stret we taem wan man i toktok long fored blong plante man, hem i mas lukluk fes blong wanwan long olgeta.
Taem yu lukluk ol man, hemia i no min se yu muvum hed blong yu oltaem, stat long wan saed blong grup i go long narasaed, nogat. I gud yu lukluk wetem respek long wan man insaed long grup, mo sipos i stret, yu talem wan ful toktok long hem. Nao yu muvum ae blong yu i go long narafala man, mo yu talem wan ful toktok long hem. Be yu no mas lukluk wan man longtaem tumas, gogo yu mekem hem i sem. Mo yu no mas lukluk i go long sem man oltaem. I gud yu luklukraon, nao taem yu jusum wan man, yu mas mekem olsem we yu stap toktok long hem nomo. Yu traem luksave wanem tingting blong hem long tok we hem i harem, bifo we yu lukluk i go long narafala man.
Ol pepa blong tok blong yu oli mas stap long smol tebol we i blong putum ol pepa mo Baebol long hem. Sipos no, yu mas holem olgeta long han blong yu no long Baebol blong yu. Olsem nao, yu no nid blong benem hed blong yu blong lukluk olgeta, be yu save muvum ae blong yu nomo i godaon mo i kam antap. Sipos yu muvum hed blong yu blong lukluk i godaon long pepa, bambae i had blong lukluk ol man. Yu mas tingrere se bambae yu lukluk hamas taem long pepa blong yu, mo wetaem i gud we yu mekem olsem. Sipos yu stap lukluk long pepa blong yu taem yu wantem soemaot wan bigfala poen, bambae yu no luksave se ol man oli kasem gud poen ya no nogat, mo tok blong yu bambae i no gat paoa. Wan narafala samting se, sipos yu stap lukluk tumas long pepa blong yu, bambae yu no moa lukluk ol man, ale yu no luksave tingting we oli gat long samting we yu stap talem.
Taem yu sakem balong long wan man, yu wajem hem blong luk se hem i kasem no nogat. Sem mak taem yu mekem wan tok. Evri tingting we yu talemaot oli olsem balong we yu “sakem” long man we i lesin. Yu lukluk ol man blong save sipos oli “kasem” tingting ya no nogat. Maet yu luk se oli saksakem hed, oli smael, no oli stap lukluk yu mo lesin gud. Sipos yu lukluk ol man, yu save meksua se oli “kasem” ol tingting long tok blong yu.
?Olsem wanem? ?I gud yu lukluk ol man taem yu stap rid long fored blong kongregesen? Sipos ol man oli stap lukluk long Baebol blong olgeta, ating bighaf blong olgeta bambae oli no save sipos yu yu stap lukluk olgeta no nogat. Nating se i olsem, i gud yu lukluk olgeta, from we bambae yu luksave tingting blong olgeta, nao samting ya bambae i givhan long yu blong yu mekem riding blong yu i laef. Mo tu, sipos i gat sam man we tingting blong olgeta i stap flae olbaot from we oli no stap folem riding blong yu long Baebol blong olgeta, i gud yu lukluk olgeta. Ating samting ya i save pulum tingting blong olgeta i kambak long riding blong yu. Be yu mas lukluk ol man smoltaem nomo, sipos no, bambae yu mesmestem ol wod. Taswe i gud yu holem Baebol long han blong yu mo yu mekem hed blong yu i stap stret, yu no benem hed blong yu i godaon.
Samtaem ol elda oli kasem wan tok long distrik asembli, we oli mas ridim long pepa nomo. Sipos oli mekem plante tok olsem, ating oli gat gudhan finis long ol tok ya. Oli mas rere gud, mo oli mas ridim tok ya bakegen mo bakegen. Taem oli mekem wan tok olsem, oli no save lukluk plante taem long ol man. Be sipos oli rere gud, wanwan taem oli save lukluk ol man, mo oli no lusum ples we oli stap long hem long pepa. Sipos oli traem lukluk ol man, samting ya bambae i pulum ol man blong oli gohed blong lesin long olgeta, mo bambae oli harem gud tumas long impoten tijing we i kamaot long Tok blong God.