Wan Presen Long Jeova “Ol Man We Oli Givim” Long God
“Ol strenja bambae oli stanap, mo bambae oli lukaot long ol kampani blong sipsip blong yufala.”—AESEA 61:5.
1. ?From wanem tok ya “givim” i mekem se yumi tingbaot Jeova?
!GOD i stap givim ol gudfala samting long man! Aposol Pol i talem se: “[Jeova, NW] nomo i stap mekem yumi evriwan i laef, mo hem i stap givim olgeta samting long yumi evriwan.” (Ol Wok 17:25) Yumi evriwan i save harem gud long plante “presen we oli nambawan” we God i stap givim long yumi.—Jemes 1:5, 17; Ol Sam 29:11; Matyu 7:7; 10:19; 13:12; 21:43.
2, 3. (a) ?Yumi mas mekem wanem from ol presen ya blong God? (b) ?Olsem wanem ol Livaet oli olsem “ol man we oli givim”?
2 From samting ya man blong raetem Ol Sam i askem se hem i save pembak Jeova olsem wanem. (Ol Sam 116:12) God we i wokem yumi hem i no rili nidim ol samting we ol man oli gat no oli save givim long hem. (Ol Sam 50:10, 12) Jeova i soem, se hem i glad taem ol man oli gat fasin tangkyu mo oli givim laef blong olgeta long trufala wosip. (Lukluk Hibrus 10:5-7.) Olgeta man oli mas givim laef blong olgeta long God ya we i wokem olgeta, nao biaen hem bambae i givim ol gudfala samting long olgeta, olsem we hem i mekem long ol Livaet bifo. Nating se ol man Isrel oli givim laef blong olgeta long God, be hem i jusum ol Livaet nomo long laen blong Eron olsem ol pris blong mekem sakrafaes long haos tapolen mo long tempel blong God. ?Olsem wanem long ol narafala Livaet?
3 Jeova i talem long Moses se: “Tekem laen blong Livae i kam kolosap . . . Mo olgeta bambae oli lukaot gud long ol samting blong haos miting ya . . . Mo yu mas givim ol Livaet ya long Eron mo long ol pikinini blong hem. Olgeta ya oli olsem, ol man we oli givim [Hibru, nethu·nimʹ), oli tekemaot olgeta long ol man Isrel mo oli givim long God.” (Namba 3:6, 8, 9, 41) Oli “givim” ol Livaet ya long Eron blong oli mekem wok long haos tapolen, taswe God i save talem se: “Olgeta ya oli olsem, ol man we oli givim, oli tekemaot olgeta long ol man Isrel mo oli givim long mi.” (Namba 8:16, 19; 18:6) Sam Livaet oli mekem sam wok we i isi nomo. Sam narafala oli mekem ol bigfala wok olsem wok blong tijim loa blong God long ol narafala man. (Namba 1:50, 51; 1 Kronikel 6:48; 23:3, 4, 24-32; 2 Kronikel 35:3-5.) Naoia maet yumi save tingbaot ol narafala man we oli olsem “ol man we oli givim” long taem blong yumi.
Ol Man Isrel Oli Aot Long Babilon Oli Gobak
4, 5. (a) ?Hu ya ol man Isrel we oli aot long Babilon oli gobak? (b) ?Long taem blong yumi, wanem samting i laenap wetem fasin ya we ol man Isrel oli aot long kalabus oli gobak?
4 Esra mo Nehemaea tufala i tokbaot store blong smolhaf blong ol man Isrel we Serubabel i lidim olgeta, oli aot long Babilon oli gobak long kantri blong olgeta blong stanemap trufala wosip bakegen. Ol store we tufala i raetem oli soemaot se i gat 42,360 man we oli aot long Babilon oli gobak long kantri blong olgeta. Plante taosen long olgeta ya oli “man Isrel.” Biaen store ya i tokbaot ol pris. I gat samwe 350 Livaet, wetem olgeta ya we oli stap singsing mo olgeta ya we oli stap lukaot long get. Esra mo Nehemaea tufala i tokbaot ol narafala taosen man we ating oli man Isrel, maet oli pris tu, be oli no save laen blong olgeta.—Esra 1:1, 2; 2:2-42, 59-64; Nehemaea 7:7-45, 61-66.
5 Smol haf blong ol man Isrel ya we oli go kalabus mo biaen oli aot oli gobak long Jerusalem mo long Juda, oli soemaot fasin fasgud long God mo oli rili givim laef blong olgeta long trufala wosip. Olsem yumi bin talem, tede yumi luk samting ya i laenap gud wetem smol haf blong Isrel long speret we oli aot long kalabus long Bigfala Babilon long 1919.
6. ?Olsem wanem God i yusum Isrel long speret long taem blong yumi?
6 Stat long 1919 taem ya we oli kam fri, smolhaf blong ol brata blong Kraes we tabu speret i makemaot, oli gohed strong long trufala wosip. Jeova i blesem olgeta taem oli stap traehad blong hivimap ol laswan haf blong 144,000 blong oli kam insaed long “Isrel blong God.” (Galesia 6:16; Revelesen 7:3, 4) Olgeta we tabu speret i makemaot olgeta oli mekemap “slef ya we i stret mo i waes,” (NW) we God i stap yusum blong givim plante kakae blong laef long saed blong speret, oli stap wokhad blong seremaot long ful wol.—Matyu 24:45-47.
7. ?Hu i joen wetem ol man we tabu speret i makemaot olgeta long tru wosip?
7 Olsem fas haf long magasin ya i soemaot finis, naoia plante milyan “narafala sipsip” tu oli stap insaed long kampani blong ol man blong Jeova, oli gat hop blong pastru long bigfala trabol we bambae i no longtaem i kamtru. Oli wantem mekem wok blong Jeova long wol ya foreva, long taem ya bambae oli no moa hanggri mo tosta mo oli no moa save krae from we oli harem nogud. (Jon 10:16; Revelesen 7:9-17; 21:3-5) ?Samting ya i laenap wetem ol man we oli aot long Babilon oli gobak long Jerusalem? !Yes!
Ol Man We Oli No Man Isrel Oli Gobak Tu
8. ?Hu i joen wetem ol man Isrel taem oli aot long Babilon oli gobak?
8 Taem oli talemaot se ol man we oli stap long Babilon we oli laekem Jeova oli save gobak long Promes Lan, plante taosen man we oli no man Isrel oli gobak tu. Long ol lis blong Esra mo Nehemaea, yumi ridim se namba blong ol “Netinim” (minim se, “Ol Man We Oli Givim”) mo “ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon,” i kasem 392. Store ya i talem tu se i gat bitim 7,500 narafala man: hemia ‘ol slef man mo gel,’ mo tu ol man we oli no Livaet “oli man mo woman blong singsing.” (Esra 2:43-58, 65; Nehemaea 7:46-60, 67) ?Wanem samting i pulum plante man we oli no man Isrel blong oli gobak?
9. ?Olsem wanem speret blong God i wok taem ol man oli aot long kalabus oli gobak?
9 Esra 1:5 i talem se “evriwan we speret blong trufala God i wekemap tingting blong olgeta, blong oli gobak mo bildim haos blong Jeova bakegen.” Yes, Jeova i pulum olgeta ya we oli gobak. Hem i wekemap speret blong olgeta, hemia tingting blong olgeta. Nating se God i stap long heven, hem i save yusum tabu speret blong hem, hemia paoa blong hem, blong mekem olsem. Taswe, olgeta ya we oli girap “blong go mo bildim haos blong Jeova bakegen” “speret blong [God]” i givhan long olgeta.—Sekaraea 4:1, 6; Hagae 1:14.
Mining Long Taem Blong Yumi
10, 11. ?Wanem samting i laenap wetem olgeta we oli no man Isrel we oli aot long Babilon oli gobak?
10 ?Olgeta ya we oli no man Isrel oli pija blong hu? Maet plante Kristin oli save talem se: ‘Ol Netinim oli pija blong “ol narafala sipsip” tede.’ Tru ya, be i no ol Netinim nomo. Olgeta we oli no man Isrel oli pija blong ol Kristin we oli no blong Isrel long speret tede.
11 Buk ya, You May Survive Armageddon Into God’s New Worlda i talem se: “Smolhaf blong ol man Isrel, hemia 42,360 man oli aot long Babilon wetem Serubabel, be i gat sam narafala we oli aot wetem olgeta tu . . . I gat plante taosen we oli no man Isrel . . . Hemia ol Netinim, ol narafala man we oli no man Isrel, ol slef, ol man mo woman we oli gat gudhan blong singsing mo laen blong ol man blong wok blong King Solomon.” Buk ya i eksplenem se: “Ol Netinim, ol slef, ol man blong singsing mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon, olgeta we oli no man Isrel, oli livim kantri ya we oli stap kalabus long hem mo oli gobak wetem smolhaf blong ol man Isrel . . . ?Taswe i stret blong ting se tede ol man long ol defren kantri we oli no haf blong Isrel long speret bambae oli joen wetem Isrel long speret mo leftemap wosip long Jeova God wetem olgeta? Yes.” Olgeta ya ‘oli olsem ol Netinim, ol man blong singsing, mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon.’
12. ?Olsem wanem God i yusum speret blong hem long spesel fasin long Isrel long speret, be from wanem yumi save se hem i save givim tu long ol man we oli stap mekem wosip blong hem?
12 Olsem long taem bifo, God i givim speret blong hem tu long ol man tede we oli gat hop blong laef foreva long wol. Tru ya, olgeta oli no bon bakegen. Evriwan long 144,000 man oli bon bakegen olsem pikinini blong God long saed blong speret mo tabu speret i makemaot olgeta. (Jon 3:3, 5; Rom 8:16; Efesas 1:13, 14) Taem God i makemaot olgeta, hem i yusum tabu speret blong hem long wan spesel fasin long olgeta. Be oli nidim speret blong God tu blong mekem wil blong hem. Taswe, Jisas i talem se: “Papa blong yufala long heven, hem i save go moa olgeta blong givim Tabu Speret long olgeta we oli askem long hem.” (Luk 11:13) Nating se olgeta we oli askem oli gat hop blong laef long heven no oli blong narafala sipsip, Jeova i rere blong givim speret blong hem long olgeta blong mekem wok ya.
13. ?Olsem wanem speret i save wok long ol man blong God?
13 Speret blong God i pusum ol man Isrel mo olgeta we oli no man Isrel blong gobak long Jerusalem, mo tede speret ya i stap givim paoa mo givhan long ol man blong hem. Nating se wan Kristin i gat hop blong laef long heven no long wol ya, hem i mas talemaot gud nyus, mo tabu speret i givhan long hem blong mekem wok ya. Yumi evriwan—nating se yumi gat wanem kaen hop—yumi mas gat ol frut blong speret, we yumi nidim bigwan.—Galesia 5:22-26.
Oli Givim Olgeta Blong Mekem Spesel Wok
14, 15. (a) ?Long medel blong olgeta we oli no man Isrel we oli gobak, wanem tu grup we oli stap wetem olgeta? (b) ?Hu ya ol Netinim, mo wanem samting oli stap mekem?
14 Long olgeta taosen man ya we oli no man Isrel be speret blong God i pusum olgeta blong gobak, i gat tu smol grup we Tok blong God i makemaot—ol Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon. ?Olgeta ya oli hu? ?Olgeta ya oli stap mekem wanem? ?Mo tede ol samting ya oli minim wanem?
15 Ol Netinim oli wan grup blong ol man we oli no man Isrel mo oli gat wok blong givhan long ol Livaet. Tingbaot ol man Kenan long Gibeon we oli kam “man blong karem wud mo wora long olgeta long kampani ya mo long olta blong Jeova.” (Josua 9:27) Maet sam pikinini blong olgeta oli stap wetem ol Netinim we oli aot long Babilon oli gobak, mo tu sam narafala man we oli kam olsem Netinim long taem blong Deved mo long ol narafala taem. (Esra 8:20) ?Ol Netinim oli stap mekem wanem? Ol Livaet oli givhan long ol pris, mo ol Netinim oli givhan long ol Livaet. Long ol man narafala kantri we oli sakomsaes, hemia i olsem wan gudfala wok blong olgeta.
16. ?Olsem wanem wok blong Netinim i jenis? (Luk bokis.)
16 Taem grup ya i aot long Babilon, i gobak, i gat smol namba blong ol Livaet nomo oli stap wetem olgeta, taem oli skelem wetem namba blong ol pris no Netinim mo “ol pikinini boe blong ol man blong wok blong Solomon.” (Esra 8:15-20) Buk ya Dictionary of the Bible, we Dr. James Hastings i raetem, hem i se: “Biaen yumi faenem se [ol Netinim] oli kam olsem tabu kampani, taswe oli givim plante impoten wok long olgeta.” Magasin ya Vetus Testamentum i talem se: “Wan jenis i kamaot. Afta we ol man Isrel oli aot long kalabus oli gobak, ol man oli no moa lukluk ol man narafala ples ya olsem ol slef blong Tempel, no gat, be oli olsem wan impoten grup insaed, oli no daon moa long ol narafala grup, we oli stap wok long Tempel.” (Lukluk bokis “Wok i Jenis.”)
17. ?From wanem ol Netinim oli gat moa wok blong mekem, mo Baebol i talem wanem blong soemaot samting ya?
17 Be, ol Netinim oli no sem mak long ol pris mo ol Livaet. Ol pris mo ol Livaet oli man Isrel we Jeova i jusumaot olgeta mo olgeta we oli no man Isrel oli no save tekem ples blong olgeta. Be, Baebol i soemaot se from ol Livaet oli no plante, ol Netinim oli mekem moa long wok blong God. Oli givim ol haos kolosap long tempel long olgeta. Long taem blong Nehemaea ol Netinim wetem ol pris oli stap wokem gud ol wol kolosap long tempel bakegen. (Nehemaea 3:22-26) Mo king blong Pesia i givim oda se ol Netinim oli no mas pem takis olsem ol Livaet we oli no stap pem takis from we oli stap wok long tempel. (Esra 7:24) Samting ya i soemaot se olgeta we oli olsem “ol man we oli givim” (ol Livaet mo Netinim) oli stap joen blong mekem wok long saed blong speret mo wok blong ol Netinim i kam bigwan moa sipos oli nidim olgeta, nating se ol man oli no tingbaot olgeta olsem ol Livaet. Taem Esra i stap hivimap ol man we oli kalabus blong gobak, fastaem ol Livaet oli no stap wetem olgeta. Taswe hem i traehad blong tekem sam. Nao biaen oli gat 38 Livaet mo 220 Netinim blong gobak blong mekem wok olsem “ol minista long haos blong God.”—Esra 8:15-20.
18. ?Ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon maet oli gat wanem wok?
18 Seken grup blong olgeta we oli no man Isrel, hemia ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon. Baebol i no toktok plante long saed blong olgeta. Sam long olgeta ya “oli pikinini blong Soferet.” Esra i ademap wan tok long nem ya, mekem se hem i Has·so·pheʹreth, i minim se “tija blong loa.” (Esra 2:55; Nehemaea 7:57) Maet olgeta ya oli wok olsem ol tija blong loa no ol man blong raetemdaon ol loa, no maet oli tija long tempel mo oli mekem wok insaed long tempel. Nating se olgeta oli blong ol narafala kantri, ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon oli soemaot se oli fasgud long Jeova taem oli aot long Babilon mo oli gobak blong stanemap wosip blong Hem bakegen.
Tede Yumi Givim Yumi Wan Long God
19. ?Olsem wanem olgeta we tabu speret i makemaot mo ol narafala sipsip oli wok gud tugeta tede?
19 Long taem blong yumi, God i yusum smolhaf blong kampani we tabu speret i makemaot blong oli lidim ol man long trufala wosip mo talemaot gud nyus. (Mak 13:10) !Olgeta ya oli glad tumas blong luk plante taosen, plante handred taosen, mo plante milyan narafala sipsip we oli joen blong wosip wetem olgeta! !Smol kampani wetem ol narafala sipsip oli glad blong stap wok tugeta!—Jon 10:16.
20. ?Wanem nyufala poen i stret long saed blong mining blong ol Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon tede? (Proveb 4:18)
20 Olgeta ya we oli no man Isrel we oli aot long Babilon bifo oli gobak, oli olsem ol narafala sipsip we oli stap mekem wok wetem smolhaf blong Isrel long speret. ?From wanem Baebol i tokbaot ol Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon? From we ol Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon oli gat ol gudfala wok bitim ol narafala we oli no man Isrel we oli aot long Babilon oli gobak. Samting ya i soemaot se tede God i givim ol wok mo ademap ol wok bakegen long ol narafala sipsip we oli bigman finis long saed blong speret mo oli glad blong mekem wok ya.
21. ?Olsem wanem sam brata we oli gat hop blong laef long wol ya oli kasem moa wok?
21 Ol wok we oli ademap long ol Netinim bifo hemia ol wok long saed blong speret. Ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon oli gat responsabiliti blong lukaot long sam bisnes. Sem mak tede, Jeova i blesem ol man blong hem taem hem “i givim ol presen oli go nomo long ol man” blong oli lukaot gud long ol nid blong olgeta. (Efesas 4:8, 11, 12) Long olgeta ya i gat plante taosen brata we oli bigman long saed blong speret, oli gat ekspiryens mo oli stap ‘lukaot long ol sipsip,’ hemia ol seket mo distrik elda mo ol memba blong ol Komiti blong Brenj-ofis long ol 97 brenj blong Watch Tower Sosaete. (Aesea 61:5) Long hedkwota blong Sosaete, “man blong wok we i gat hed” mo Hed-Kampani blong hem, oli trenem ol man we oli naf blong oli givhan blong mekemrere ol kakae long saed blong speret. (Luk 12:42) Olgeta we oli givim laef blong olgeta finis long Jeova mo oli stap wok olsem volontia longtaem finis oli stap lanem blong lukaot long ol haos Betel mo ol faktri mo lukaot long ol program blong bildim ol nyufala branj ofis mo ol haos wosip blong ol Kristin long olgeta ples long wol. Oli mekem gudfala wok blong givhan long smolhaf blong olgeta we tabu speret i makemaot, hemia olgeta we oli olsem ol pris.—Lukluk 1 Korin 4:17; 14:40; 1 Pita 2:9.
22. ?From wanem i stret blong sam man long ol narafala sipsip oli save gat ol hevi responsabiliti naoia, mo wanem tingting blong yumi long saed ya?
22 Long taem bifo, ol pris mo ol Livaet oli gohed blong stap wok long medel blong ol man Jyu. (Jon 1:19) Tede, namba blong smolhaf blong Isrel long speret bambae i stap godaon. (Skelem wetem Jon 3:30.) Afta we Bigfala Babilon i lus, olgeta 144,000 man we ‘mak blong God i stap long fes blong olgeta’ bambae oli stap long heven long taem blong mared blong Smol Sipsip. (Revelesen 7:1-3; 19:1-8) Be naoia namba blong ol narafala sipsip i mas gohed blong gru. Sam long olgeta, oli olsem ol Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon. Naoia oli stap karem ol hevi responsabiliti mo oli wok aninit long han blong smolhaf blong kampani we tabu speret i makemaot. Be samting ya i no mekem se oli gat flas tingting no oli harem se oli impoten tumas. (Rom 12:3) Olsemia nao yumi save se taem bambae ol man blong God “oli winim ol trabol ya finis” bambae i gat ol man we oli gat gudhan—“ol prins”—oli rere blong lidim wok long medel blong ol narafala sipsip.—Revelesen 7:14; Aesea 32:1; lukluk Ol Wok 6:2-7.
23. ?From wanem yumi mas gat tingting blong givhan long saed blong wok blong God?
23 Olgeta we oli aot long Babilon bifo oli gobak oli wantem wok strong mo oli pruvum se oli putum wosip blong Jeova i nambawan samting long tingting mo hat blong olgeta. I sem mak tede. “Ol strenja . . . oli stanap, mo . . . oli lukaot long ol kampani blong sipsip,” wetem smolhaf blong olgeta we tabu speret i makemaot. (Aesea 61:5) Taswe nating se hop we God i givim long yumi i olsem wanem, mo nating se wanem wok ol elda oli save kasem bifo we dei blong Jeova i kam long Amageden, yumi no mas tingbaot yumi wanwan, yumi wok wetem olgeta hat blong yumi, mo wetem tingting blong givhan. Nating se yumi no save pembak Jeova from ol bigfala samting we hem i stap givim long yumi, yumi save givim olgeta laef blong yumi blong mekem eni samting we yumi save mekem long ogenaesesen blong hem. (Ol Sam 116:12-14; Kolosi 3:23) Nao yumi save pruvum se yumi olsem “ol man we oli givim” long trufala wosip, taem ol narafala sipsip oli wok kolosap wetem olgeta we tabu speret i makemaot, we bambae “oli king, oli rul long olgeta man long wol.”—Revelesen 5:9, 10.
[Futnot]
a Pej 142-148; buk ya Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. i prentem.
Ol Poen Blong Tingbaot
◻ ?Long Isrel bifo, olsem wanem ol Livaet oli olsem “ol man we oli givim”?
◻ ?Hu ya olgeta we oli no man Isrel we oli aot long kalabus oli gobak, mo oli pija blong hu tede?
◻ ?Wanem jenis i kamaot long saed blong ol Netinim?
◻ ?Long saed blong Netinim mo ol pikinini blong ol man blong wok blong Solomon, yumi luksave se oli olsem hu tede?
◻ ?From wok we ol narafala sipsip oli mekem wetem olgeta we tabu speret i makemaot, yumi save wanem long saed blong fyuja?
[Bokis blong pija long pej 14]
WOK I JENIS
Plante diksonari blong Baebol mo ol bigfala buk oli tokbaot jenis ya we olgeta man we oli no man Isrel oli kasem taem oli aot long kalabus. Eksampel, aninit long haf ya “Change in their position” (“Wok blong olgeta i jenis”), buk ya Encyclopædia Biblica i talem se: “Naoia ol man oli tinghae moa long olgeta. Oli no moa lukluk [ol Netinim] olsem we oli slef, olsem ol man blong wok nomo.” (Cheyne mo Black tufala i wokem buk ya, Volyum III, pej 3399) Long buk ya The Cyclopædia of Biblical Literature, John Kitto i talem se: “Ating plante long olgeta [ol Netinim] oli no kambak long Palestin blong mekem ol wok we oli daon nomo . . . Fasin blong wok strong long ol wok blong olgeta i leftemap olgeta long ae blong ol man.” (Volyum II, pej 417) Buk ya The International Standard Bible Encyclopedia i talemaot se: “From ol save mo from ol store long taem blong Solomon, yumi save talem se ol man blong wok blong Solomon oli gat ol spesel responsabiliti long namba tu tempel.”—Buk ya G. W. Bromiley i raetem, Volyum 4, pej 570.
[Tok Blong Pija Long Pej 15]
Taem ol man Isrel oli gobak blong bildim Jerusalem bakegen, plante taosen man we oli no man Isrel oli joen wetem olgeta
[Credit line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Tok Blong Pija Long Pej 17]
Komiti blong Brenj-ofis long Korea. Olsem ol Netinim bifo, ol man long ol narafala sipsip oli gat bigfala responsabiliti long trufala wosip tede