?Ol Ston Blong Givim Laki Oli Save Lukaotem Yu?
WAN MAN Brasil i karem wan pis glas we oli save luk tru long hem long poket blong hem. Wan man blong plei spot long Amerika i karem wan koin mane blong givim laki. Kros blong Sen Brigid i hang antap long bed long haos blong wan famle long Aerlan. Plante milyan man oli yusum ol kaen samting we i givim laki no samting we i blokem olgeta from ol rabis samting.a Oli bilif se ol samting blong givim laki i save mekem olgeta i harem gud mo i givim gud-lak long olgeta.
Luk long eksampel blong Brasil. Long magasin ya Veja, plante man Brasil oli karem “ol smosmol pis ston mo sas ston we i gat paoa blong pulum laki mo givim paoa blong bodi mo tingting long hemia we i holem ol ston ya.” Sam narafala man Brasil oli fraet long ol paoa blong ol devel, oli putum ol saen blong skul no wan vas long wol blong haos blong olgeta. Sam narafala oli mekem Baebol olsem wan tabu samting blong lukaot gud long olgeta; oli putum antap long tebel, oltaem nomo oli openem i go long Ol Sam 91.
Long saot Afrika, muti no kastom meresin, i sem mak, i no blong mekem ol sik oli kam gud nomo, be blong blokem ol rabis samting tu. Plante man oli ting se sik, ded, trabol long saed blong mane, mo lav bitwin boe mo gel we i finis, oli kamaot from ol nogud samting we ol enemi oli mekem blong spolem olgeta from we oli no mekem i gud long famle blong olgeta bifo we oli ded. Muti oltaem oli karem long man blong mekem meresin long ples afsaed long taon, we i meksem meresin we i kamaot long gras, tri no haf blong anamol. Be, i gud blong save se muti oli no mekem afsaed long taon nomo; fasin ya i stap long plante bigfala taon blong Saot Afrika. Ol man blong bisnes mo ol man we oli go long yunivesiti hemia sam long olgeta we oli dipen long muti.
Fasin ya blong lukaot gud-lak hem i bigwan long ol kantri blong ol waetman tu. Buk ya Studies in Folklife Presented to Emyr Estyn Evans i talem long yumi se: “I no plante velej no taon long Aerlan we oli no fasem sus blong hos antap long doa blong haos we ol man oli stap long hem no ol narafala haos afsaed.” Fasin we i bigwan moa long Aerlan we oli wokem ol kros long wan gras we oli kolem ras nao oli hangem ol kros ya antap long bed mo ol doa blong givim gud-lak long olgeta. Ol man we oli luk samting ya oli talem se, yu save ting se plante man long Aerlan oli no ting hevi long mining blong ol kastom ya. Be, smol nomo oli no wantem mekem.
Traem Faenem Samting We i Save Lukaot Long Olgeta
?From wanem ol man oli wantem bilif long ol samting ya we oli ting se oli save givim gud-lak mo blokem bad-lak? I luk olsem se, oli givim samting we ol man oli nidim tumas hemia we oli wantem stap sef oltaem. Tru ya, ?hamas man oli harem se oli sef long haos blong olgeta, moa wos taem oli wokbaot long rod long naet? Antap moa tingbaot trabol blong traem winim inaf mane blong stap laef mo lukaot gud long ol pikinini. Yes, yumi laef long taem ya we Baebol i talem se, “wan taem blong trabol.” (2 Timote 3:1, The New English Bible) Taswe hem i stret se ol man oli mas strong blong wantem gat samting blong lukaot gud long olgeta.
Hemia i save tru moa long ol kantri we i gat plante defren fasin blong rabis speret mo majik we oli kam antap. Fraet long ol speret blong ol ded man no enemi we oli nogud i save mekem man i yusum oltaem ol ston we i majik blong lukaot gud blong blokem olgeta from ol rabis samting. Nating se i olsem, The World Book Encyclopedia i talem se: “Plante man oli fraet long plante samting nao oli harem se oli no stap sef. Ol samting we oli bilif se bambae oli givim gud-lak mo blokem bad-lak, oli givhan long olgeta blong winim ol fraet olsem from oli mekem olgeta oli harem se oli stap sef. Oli givim tingting long ol man se bambae oli kasem wanem we oli wantem mo bambae oli no kasem trabol.”
Paoa Blong Ston Blong Givim Laki i No Klia
From risen ya, ol ston we man i yusum blong lukaot gud long olgeta, i gat ol defren kaen mo defren seip we oli werem, karem, mo ol man oli soemaot long olgeta ples long wol. ?Be i gat risen blong bilivim se ol ston we i givim laki we man i mekem i save lukaot long olgeta? Ol samting ya olsem ston we i givim laki long ol man oli wokem plante blong olgeta long ol mesin mo oli wokem plante taosen wantaem. ?Yu ting se i stret mo i waes blong bilivim se samting ya we oli wokem long wan faktri i save gat ol paoa blong majik? Mo wan majik meresin we i kamaot long kastom meresin we wan man we i stap afsaed long taon i mekem, hem i blong meksemap ol samting olbaot, olsem —rus, wan plan we oli yusum olsem meresin, mo ol samting olsem. ?Olsem wanem bambae samting we oli meksemap olsem i save gat paoa blong majik long hem? Mo tu, ?i gat prapa pruf se ol man we oli yusum ol samting olsem ston blong givim laki long olgeta oli laef longtaem—no oli hapi moa—bitim olgeta we oli no yusum ol samting blong laki? ?Olgeta ya we oli mekem ol majik ston blong givim laki long olgeta, oli no kasem sik mo ded tu?
Fasin blong yusum ol ston blong givim laki mo majik i no rili lukaotgud long ol man mo givim tingting se oli save kontrolem laef blong olgeta nomo, be i daonem fasin blong ol man blong yusum waes blong olgeta blong winim ol trabol mo i leftemap tingting blong olgeta blong lukluk i go long laki olsem wan samting we i save mekem man i harem gud olgeta. Trastem paoa blong majik i save mekem se man we i yusum i gat wan gyaman filing blong sef. Wan man we i drong from alkol hem i save talem se alkol i no save gat paoa nating long hem, tingting blong hem i klia nomo, be sipos hem i traem blong draev, bambae hem i save spolem hem wan no narafala. Sem mak, man we i stap trastem paoa blong wan ston blong lukaot long hem, hem i save spolem hem wan bakegen. Hem i save ting se i gat wan samting i stap lukaot long hem, ale hem i save mekem wan samting we i krangke no mekem disisen we i no waes.
Bilif long paoa blong majik ston blong givim laki i save givim sam narafala trabol we oli haed long ol milyan man we oli stap yusum. ?Wanem ol denja ya, mo i gat sam stret rod blong blokem? Haf we bambae i kam biaen bambae i ansa long ol kwestin ya.
[Futnot]
a Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary i talem mining blong “samting we man i werem blong blokem trabol” i se, “wan samting we man i werem (olsem blong flasem olgeta) we plante taem oli raetem sam tok no saen blong majik long hem we i blong lukaot gud olgeta from rabis samting (olsem sik no nakaemas) no blong halpem hem.”