?Yu Save Bilif Long Baebol?

PLANTE man oli bilif yet long Baebol, nating se laef blong wol ya i jenis bigwan. Eksampel, wan stadi we oli mekem long ol man Amerika i no longtaem, i soem se 80 pesen blong olgeta oli bilif se Baebol i Tok blong God. Maet long ples blong yu tu, plante man oli bilif long Baebol. Be sipos smol man nomo oli bilif, i klia se ol man ya oli wantem se jos i tijim olgeta long Baebol. Be ol jos oli no mekem samting ya. Eksampel, tingbaot tijing ya se sol i kasem panis afta ded.

?I gat wan vas long Baebol we i tokbaot pegatri no helfaea? Tede, plante man blong hae save long Krisendom, maet oli ansa se no gat. New Catholic Encyclopedia i talem se: “Ol stadi oli soem se, pegatri we i wan tijing blong Katolik, i stanap long kastom nomo, i no stanap long Tabu Baebol.” A Dictionary of Christian Theology i tokbaot helfaea, i se: “Long N[iu] T[estamen], yumi no save faenem wan vas we i talem se ol faswan Kristin oli tokbaot helfaea taem oli prij.”

I no longtaem i pas, wan grup blong man we oli jekemap ol tijing blong Anglikan Jos, i mekem bigfala toktok i kamaot long nius taem hem i talemaot se jos i mas sakemaot tijing blong helfaea. Dokta Tom Wright, wan pris long Litsfild Katedral, i talem se tijing blong helfaea long ol yia we oli pas, i mekem ol man oli tingbaot “God olsem wan rabis man, mo samting ya i mekem tingting blong plante man i trabol.” Ripot we grup ya i mekem, i eksplenem se helfaea “i no stap samples.”a New Catholic Encyclopedia tu i tokbaot tingting blong ol Katolik, hem i se: “Ol man blong stadi long ol bilif blong jos tede, oli luksave se tijing ya blong helfaea i pulum man i gowe long God.”

Blong talem stret, samting we Baebol i tijim long saed blong sol, i agensem tijing ya blong pegatri mo helfaea. Baebol i talem se sol i save ded. “Sol we i stap mekem sin​—bambae hem i ded.” (Esikel 18:​4, NW; skelem wetem King James mo Katolik Baebol ya Douay.) Baebol i talem se, ol dedman oli no save wan samting nating, taswe oli no save harem i soa. “Ol man we oli laef yet oli save se bambae oli ded, be ol man we oli ded finis oli no moa save wan samting.” (Eklesiastis 9:5) Baebol i tokbaot wan hop blong ol dedman, hemia se long fiuja, bambae oli laef bakegen long ded. Taem fren ya blong Jisas, Lasros, i ded, Jisas i talem se hem i stap slip nomo. Mata, sista blong Lasros, i soemaot hop ya we Baebol i tijim, taem hem i talem se: “Mi mi save we bambae long Lasdei, hem i save laef bakegen, long taem ya we olgeta man bambae oli laef bakegen.” Taem Jisas i mekem Lasros i laef bakegen long ded, hem i pruvum long ol man se hop ya i sua blong kamtru.​—Jon 5:​28, 29; 11:11-​14, 24, 44.

Ol man blong stadi long histri oli talem se tijing ya se man i gat wan sol we i no save ded, i no kamaot long Baebol be i kamaot long waes blong ol man Gris. New Catholic Encyclopedia i talem se ol man Hibru bifo oli neva gat tingting se man i gat wan bodi wetem wan sol we i no save ded. Buk ya i tokbaot bilif blong ol man Hibru se: “Taem win blong laef i go insaed long faswan man we God i bin wokem wetem graon, man ya i kam wan ‘laef bodi’ (J[enesis] 2.7). Ol man Hibru oli no gat tingting se ded i seraotem sol long bodi. Tingting ya i kamaot long waes blong ol man Gris. Taem win blong laef i aot long man, hem i kam wan ‘ded bodi’ (L[evitikas] 21.11; N[amba] 6.6; 19.13). Wod ya ‘bodi’ we i kamaot long Hibru wod ya [neʹphesh], plante taem oli tanem i kam ‘sol.’ Be, prapa mining blong wod ya hemia man nomo.”

Semfala buk ya i talem se, i no longtaem i pas, sam man Katolik, we oli gat hae save, oli sapotem tingting ya se, N[iu] T[estamen] i no tijim se sol i laef afta we man i ded, olsem tingting ya blong ol man Gris.” Buk ya i gohed se: “Yumi no save faenem rod blong winim problem ya long waes blong man, be yumi save faenem nomo long presen ya blong Laef Bakegen long Ded we i kamaot long paoa blong God.”

?Folem Baebol No Kastom?

Be, ?olsem wanem ol tingting ya we oli no stanap wetem Baebol, oli kam olsem tijing blong jos? Plante jos oli talem se Baebol i lidim olgeta. Eksampel, i no longtaem i pas, Pop Jon Pol 2 i “talem se olgeta we oli bilif, oli mas agri se Baebol i rili trutok mo se hem i stamba samting we i mas lidim bilif blong yumi.” Be, plante man oli agri se ol tijing blong Krisendom tede, oli no folem ol tijing blong ol Kristin long faswan handred yia. Plante jos oli talem se ol jenis ya oli blong mekem se, sloslou ol tijing blong jos oli kam klia moa. Mo tu, Katolik Jos i stanap strong long tingting ya se ol kastom blong jos oli gat paoa we i sem mak olsem Baebol. New Catholic Encyclopedia i talem se jos “i no gat wan tijing we i stanap long Baebol nomo, we i no joen wetem kastom. Be tu, long ol tijing ya blong jos, i no gat wan we i stanap long kastom nomo, we i no joen wetem Baebol. Jos i yusum tufala tugeta blong stanemap ol tijing blong hem.”

Histri i soemaot se ol jos oli karemaot ol tijing blong Baebol, mo oli putumap ol tijing we oli stanap long kastom. Plante jos naoia oli ting se ol tijing blong Baebol oli rong. Eksampel, New Catholic Encyclopedia i talem se: “I klia se plante toktok blong Baebol oli no tru taem yumi skelem wetem hae save blong sayens mo histri tede.” Buk ya i tokbaot tijing blong Baebol se ol dedman oli no save wan samting, i se: “Long ol bisnes blong jos, O[ltestamen] i no givim klia save long saed blong laef afta ded.” Sem buk ya i yusum Ol Sam 6:5 (vas 6 long sam narafala Baebol) blong soemaot samting ya. Vas ya i talem se: “Long ples blong ol dedman, i no gat man i save tokbaot yu. Long Seol [no, Hades] ?hu i save presem yu?” Sam kos mo kolej blong Protestan jos, oli no moa tijim se Baebol i stret olgeta. Be Katolik Jos i bilif se hem nao i holem paoa blong tijim trutok, mo wetem paoa ya, hem i naf blong talem mining blong samting we Baebol i tijim. Be, maet yu tingting se, ‘?Olsem wanem sipos oli givim mining we i no laenap wetem Baebol?’

Baebol i Impoten Tumas

Bakegen mo bakegen, Jisas i yusum Baebol blong givim paoa long toktok blong hem. Plante taem, hem i statem toktok blong hem olsem: “Baebol i talem se.” (Matiu 4:​4, 7, 10; Luk 19:46) Tingbaot, taem Jisas i stap tokbaot fasin blong mared, hem i no yusum waes blong ol man Gris. Be hem i yusum stori blong Jenesis long saed blong ol samting we God i wokem. (Jenesis 1:​27; 2:​24; Matiu 19:​3-9) Taswe, i klia se long tingting blong Jisas, Baebol i kamaot long God mo ol tok blong hem oli tru. Long wan prea we Jisas i mekem i go long God, hem i talem se: “Tok blong yu i tru olgeta.”​—Jon 17:17.b

Baebol i talem se Jisas i tok strong agensem ol lida blong skul long taem blong hem, se: “Yufala i stap livim Loa we God i givim, nao yufala i go folem ol kastom blong yufala nomo. . . . Long fasin ya, yufala i mekem tok ya blong God i olsem nating nomo from ol kastom ya blong yufala.” (Mak 7:​6-​13) Aposol Pol tu i mekem olsem. Hem i traehad blong blokem olgeta we oli stap traem blong meksemap tijing blong hem wetem waes blong ol man Gris mo ol giaman kastom. Hem i givim woning ya se: “Yufala i mas lukaot gud, blong bambae i no gat ol man oli kam fasem yufala long rabis tok ya we i folem waes blong man. Ol tok ya i blong giaman nomo, i stap kamaot long ol devel we oli stap olbaot long wol ya fastaem, i no kamaot long Kraes.” (Kolosi 2:8; 1 Korin 1:​22, 23; 2:​1-​13) I gat sam kastom, no tijing, we Pol i talem long ol Kristin se oli save folem. Ol kastom ya oli stanap long Baebol mo oli laenap fulwan wetem ol rul blong hem. (2 Tesalonaeka 2:​13-​15) Pol i raetem se: “Olgeta tok blong Baebol oli kamaot long God fastaem. Hem i putum long tingting blong ol man ya bifo, nao oli raetem long buk. . . . Ol tok ya, God i givim blong bambae yumi ol man blong hem yumi save kam waes long olgeta samting, nao bambae yumi savegud ol rod blong mekem ol gudfala wok.”​—2 Timoti 3:​16, 17.

Pol i luksave finis se sloslou, bambae ol man oli livim ol tok blong Baebol. Hem i givim woning long Timoti se: “I gat taem i stap kam, we ol man bambae oli no moa wantem harem ol trutok. . . . Bambae oli no save lesin long ol trutok.” Hem i talem strong long Timoti se: “Oltaem, nomata wanem samting i kamtru long laef blong yu, be tingting blong yu i mas klia gud.” (2 Timoti 4:​3-5) Be, ?olsem wanem blong mekem samting ya? Wan rod, hemia blong ‘gat gud tingting.’ Wan Grik diksonari i givim mining blong tok ya se, “rere blong lanem mo skelemgud ol samting.” Luk i yusum tok ya taem hem i tokbaot ol man Berea long faswan handred yia, we oli lesin long tok blong Pol. Ol tijing blong Pol oli niu long olgeta, mo oli no wantem biaenem wan tijing we i rong. Luk i presem olgeta from fasin ya blong olgeta, i se: ‘Ol man Berea oli gat gudfala tingting, i winim ol man Tesalonaeka. Taswe oli wantem tumas blong harem tok ya. Mo evri dei oli stap ridimgud ol tok blong Baebol, blong luksave sipos ol samting ya oli tru, no oli no tru.’ Ol man Berea oli gat gudfala tingting, be samting ya i no minim se oli no wantem harem ol niufala tijing. Oli rere blong lesin long ol niufala tijing, blong faenemaot sipos oli tru no nogat. Ale, from samting ya “plante long olgeta oli bilif long Jisas.”​—Ol Wok 17:11, 12.

Blesing We i Kamaot Taem Yumi Folem Baebol

Ol man oli save gud ol faswan Kristin from we oli fasgud long Baebol mo oli gat lav we i pusum olgeta blong no tingbaot olgeta nomo. Be tede, plante man oli giaman se oli “stap folem fasin blong Kristin man.” (2 Timoti 3:5) Ol giaman Kristin Skul tede, we oli no folemgud faswan Kristin Skul, oli no save mekem laef blong ol man i kam gud. !From samting ya, yumi luk se plante moa man long ol skul blong Krisendom, oli gat raf fasin, oli slip olbaot, oli gat trabol long famle, mo oli ronem ol sas samting! Long samfala “Kristin” kantri, ol man blong defren laen we oli blong semfala skul nomo oli stap kilkilim olgeta i ded.

Tede, ?yumi save faenem sam man we oli gat gudfala tingting olsem ol man Berea bifo? ?I gat wan grup blong man tede, we i bilif long Baebol mo i folem ol rul blong hem?

Encyclopedia Canadiana i talem se: “Wok blong ol Witnes blong Jeova i stanemap bakegen faswan Kristin Skul we Jisas mo ol disaepol blong hem oli bin folem long faswan mo seken handred yia.” New Catholic Encyclopedia tu i tokbaot ol Witnes se: “Oli lukluk i go long Baebol olsem stamba blong bilif blong olgeta, mo faswan samting blong lidim olgeta.”

Hemia nao stamba risen from wanem ol Witnes blong Jeova raonabaot long wol oli rij long saed blong spirit, oli gat pis, mo oli hapi. Taswe, mifala i leftemap tingting blong ol man we oli ridim buk ya, blong traem kasem moa save long saed blong ol gudfala tijing blong Baebol. Taem save blong yu i kam bigwan moa, bambae yu trastem Baebol moa, nao bilif we yu gat long God bambae i kam strong moa. Ol nambawan blesing we yu save kasem from bilif ya, bambae oli soem long yu se yu no bin traehad blong nating nomo.

[Ol futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 6]

Aposol Pol mo ol narafala man oli prij long maket

[Tok Blong Pija Long Pej 7]

Ol Witnes blong Jeova “oli lukluk i go long Baebol olsem stamba blong ol bilif blong olgeta, mo faswan samting blong lidim olgeta”