Lafet Blong Krismas—?I Mekem Se Ol Man Oli No Moa Tingbaot Kraes?
“Tingting blong mi i blokem mi, i neva letem mi mi joen long lafet blong Krismas. Mi harem olsem se lafet ya i agensem tumas laef mo tijing blong Jisas.”—Mohandas K. Gandhi.
PLANTE man oli no agri wetem Gandhi. Sam oli talem se: ‘Man ya we i wan haeman blong India, ?hem i save wanem samting long saed blong wan Kristin lafet?’ Be i tru se, long evri ples raonabaot long wol, ol man oli mekem lafet blong Krismas, mo lafet ya i joen long plante defren kastom. Evri yia, long Desemba, i gat sam man long olgeta kantri we oli mekem lafet blong Krismas.
Eksampel, raonabaot ten yia bifo, i gat samwe 105 milyan man we oli mekem lafet blong Krismas long Esia, be naoia, i gat 145 milyan man oli mekem lafet ya long ples ya. Taem Gandhi i tokbaot “lafet,” sipos hem i tingbaot ol fasin blong wol tede blong mekem Krismas, mo fasin blong pem plante plante samting, yumi mas agri se tede, ol fasin ya oli impoten moa bitim ol narafala saed blong Krismas. Magasin ya Asiaweek i talem se: “Long Esia, plante man oli laekem mekem lafet blong Krismas. Long Hong Kong, oli putum plante laet blong lafet, long Beijing, oli flasem sam bigfala tri blong Krismas, mo long Singapo, oli mekem sam pleplei we oli soemaot Jisas taem hem i wan bebi.”
?Be long taem blong yumi, ol man we oli mekem lafet blong Krismas, oli tingbaot yet long Kraes? Histri i soem se ol man oli stat blong mekem lafet long Desemba 25, afta long yia 300 K.T.,a taem Roman Katolik Jos i talemaot se dei ya hem i taem blong tingbaot dei we Jisas i bon. Folem wan stadi we wan kampani i mekem long Yunaeted Stet, 33 pesen nomo blong ol man oli ting se taem we Jisas i bon, hem i samting we i moa impoten i bitim ol narafala saed blong Krismas.
?Yu yu ting wanem? Long taem blong Krismas, i gat bigfala pablisiti, ol man oli hareap blong pem ol presen, blong flasem ol tri, blong sanem ol kad, blong invaetem ol narafala mo blong go long ol lafet. ?Be, yu no ting se, long olgeta samting ya, ol man oli no moa tingbaot Jisas?
Plante oli ting se wan fasin blong tingbaot Kraes long Krismas, hemia fasin blong mekem wan pleplei we i soem Jisas taem hem i jes bon, no blong wokem wan “crèche.” Ating yu luk finis sam pija no sam pleplei olsem, we oli soem Jisas taem hem i wan bebi, we i stap long wan bokis we oltaem ol man oli stap putum gras long hem, blong ol anamol oli kakae. Mo raonabaot long hem, i gat Meri, Josef, sam man blong lukaot ol sipsip, “tri waes man,” no “tri king,” sam anamol olsem ol buluk, mo sam narafala man we oli stap luk. Plante man oli agri se ol “crèche” ya oli pulum ol man blong tingting long trufala mining blong Krismas. Folem niuspepa ya U.S. Catholic, “wan ‘crèche’ i givim wan pija blong stori ya we i moagud, i bitim stori we ol Gospel oli givim, from we hem i soemaot gud olgeta man we histri blong Baebol i no tokbaot.”
Be, ?olsem wanem wan pleplei olsem i save soem se stori blong ol Gospel i no tokbaot sam man we oli stap raonabaot long Jisas taem hem i bon? I tru se ol man oli wokem mo oli pentem plante smol pija we oli putum long ol “crèche,” mo samting ya i soem stori blong taem we Kraes i bon olsem wan kastom stori nomo. Fastaem, wan man blong jos long ol yia 1200, i droem sam naesfala pija blong taem we Jisas i bon, mo plante man oli laekem ol pija ya. Long taem blong yumi, ol man oli yusum ol pija blong taem we Jisas i bon, olsem plante narafala samting we oli joen long Krismas, oli mekem wan bigfala bisnes. Long Napoli, Itali, oli kolem ol “crèche,” presepi, mo long fulyia, i gat plante stoa we oli salem sam pija blong presepi. Sam long ol pija we ol man oli laekem moa, bitim ol narafala, oli no sam pija blong sam man we Baebol i tokbaot, be ol pija blong sam man blong taem blong yumi we plante man i save olgeta, olsem Princess Diana, Mother Teresa, mo man ya we i wokem sam naesfala klos, Gianni Versace. Long sam narafala taon, oli wokem sam pija blong presepi wetem joklet, pasta (wan spesel kakae blong ol man Itali), mo tu wetem sam kakae olsem sel no naora. Hemia i soem from wanem i had tumas blong luksave histri blong Jisas long ol pleplei olsem.
Taswe, ?olsem wanem sam pleplei olsem oli save givim “wan pija blong taem we Jisas i bon, we i moagud, i bitim stori we ol Gospel oli givim”? ?Stori blong ol Gospel oli no rili folem trufala histri? Long taem blong yumi, olgeta man oli akseptem se Jisas i wan trufala man we i bin laef long wol. Taswe i sua se Jisas i bon long wan trufala ples, mo i bin wan trufala bebi. !I mas gat wan rod blong kasem save long ol samting we oli hapen taem hem i bon, we i moa gud i bitim fasin blong lukluk nomo wan pleplei olsem wan “crèche”!
Yes i tru, i gat wan rod. Tu man blong raetem histri oli raetem tu stori blong taem we Jisas i bon. Sipos wan dei yu gat tingting se ol skul blong Krisendom oli no moa tokbaot Kraes, ?from wanem yu no tekem disisen blong ridim yu wan ol stori ya? Ale bambae yu no faenem sam giaman tok no sam kastom stori long ol buk ya, be wan stori we i pulum tingting, trufala stori blong taem we Kraes i bon.
[Futnot]
a K.T. i minim Kristin Taem mo B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.
[Foto Credit Line Blong Pija Long Pej 3]
Boda blong ol pej 3-6, 8, mo 9: Fifty Years of Soviet Art